مطالعات امنیت اجتماعی
سال:1390 | دوره:جدید | شماره:26 |تعداد مقالات:9

شهرداری منطقه 10 تهران بوستان باغ حکیم را در سال 1389 با هدف دسترسی ساکنان محله بریانک به فضایی آرام، بانشاط و زیبا احداث کرده است. البته شهرداری در این اقدام توسعه ای هدف مهم و پنهانی همچون تغییر فضای آسیب دیده (جرم خیز) و تبدیل آن به یک محله باامنیت اجتماعی بالا و کاهش جرایم (فروش و مصرف مواد مخدر) را مدنظر داشته است. در مقاله حاضر هدف بررسی رابطه احداث بوستان باغ حکیم بر امنیت اجتماعی و جرایم در محله بریانک است. روش تحقیق مورد استفاده، ارزیابی اثرات اجتماعی است که با استفاده از تکنیک های کیفی صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش، ساکنان محله بریانک است و نمونه آماری 30 نفر از ساکنان محله برای انجام مصاحبه های عمیق فردی و گروهی انتخاب گردیده است. همچنین با مشاهدات میدانی این مطالعه انجام گرفته است. وجود خرده فرهنگ خشونت، بزهکاری، فقر، اعتیاد، در محله و محصور بودن باغ متروکه و قدیمی حکیم زمینه شکل گیری ناامنی اجتماعی، افزایش جرایم و انحرافات اجتماعی در محله فراهم کرده بود. استدلال مقاله این است که با تغییر فضای فیزیکی و اجتماعی محلات جرم خیز شهری، جرایم و انحرافات اجتماعی (فروش و مصرف مواد مخدر و بزهکاری در فضاهای بی دفاع شهری) قابلیت تغییر و کنترل دارند و می توان امنیت اجتماعی را برقرار نمود. یافته های پژوهش نشان می دهد: احداث بوستان موجب تغییر منظره جرم خیز باغ حکیم و بهبود وضعیت اوقات فراغت، آرامش روحی و روانی شهروندان، امنیت اجتماعی، کاهش جرایم مرتبط با مواد مخدر و خشونت در محله بریانک داشته است. به طوری که محله از فضای اجتماعی بدنام و ناامن به محله ای آرام، بانشاط و زیبا در حال تغییر است.

از آنجایی که پلیس تامین کننده امنیت جانی، مالی، روانی و اجتماعی گردشگران است، نقش آن در رضایت مندی و جذب تعداد بیشتر گردشگران خارجی بسیار حائز اهمیت است. هدف از انجام این تحقیق شناخت نقش پلیس در توسعه صنعت گردشگری و تاثیرات خدمات رسانی و حضور فیزیکی آن بر افزایش تعداد گردشگران خارجی در فضاهای گردشگری شهر اصفهان می باشد.روش تحقیق به صورت توصیفی – تحلیلی و همبستگی می باشد. جامعه آماری شامل، گردشگران خارجی می باشد که در سال 1389 وارد شهر اصفهان شده اند. با استفاده از روش کوکران تعداد 320 نفر را به عنوان نمونه آماری انتخاب کرده و از طریق پرسشنامه محقق ساخته به جمع آوری نظرات گردشگران خارجی در ارتباط با امنیت پرداخته شده است.از مهمترین نتایج این پژوهش می توان به، بالا بودن میزان رضایت مندی گردشگران خارجی از امنیت در شهر اصفهان اشاره کرد. در این میان از نحوه اطلاع رسانی پلیس، نظارت پلیس بر عملکرد (هتل ها، رستوران ها و آژانس های مسافرتی) و همچنین تراکم زیاد در برخی از مراکز گردشگری، رضایت کمتری داشته اند. تعداد زیادی از گردشگران خارجی با توجه به وضعیت امنیتی که در شهر اصفهان وجود داشته، تمایل داشته اند دوباره به این شهر مسافرت کنند و یا آن را به سایر دوستان و آشنایان برای سفر معرفی کنند.بررسی فرضیات تحقیق نیز نشان می دهد، رابطه معناداری بین متغیرهای مطرح شده وجود دارد و فرضیه هایی که به سنجش رابطه بین این متغیرها پرداخته اند نیز مورد تایید می باشند. در این میان رابطه بین حضور فیزیکی زیاد پلیس در فضاهای گردشگری و میزان احساس امنیت روانی گردشگران خارجی، معنادار نمی باشد. بنابراین فرضیه مذکور تاییر نمی شود.

هدف پژوهش حاضر طراحی، ارزیابی و اجرای دوره آموزشی پیشگیری از سوء مصرف مواد «شادی» برای نوجوانان در معرض خطر و بررسی تاثیر این الگو بر رفتارهای پرخطر (اختلال سلوک و اختلال رفتار مقابله ای) ایجاد کننده اختلال سوء مصرف مواد مخدر بود. فرضیه پژوهشی این بود که الگوی پیشگیری «شادی» بر کاهش اختلال های سلوک و اختلال رفتار مقابله ای (لجبازی) و به طور کلی اختلال های رفتاری به عنوان عوامل خطر برای سوء مصرف مواد می پردازد. جهت طراحی دوره، نظریه های سوء مصرف مواد، پیشگیری، الگوهای پیشگیری، منابع مرتبط و نظرات متخصصان مورد بررسی قرار گرفت و با توجه به پیشینه نظری و تجربی پژوهش، دوره مذکور طراحی و تدوین شد و مورد تایید ده نفر از اساتید روان شناسی (با مدرک دکترا و با تجربه کار آموزشی در زمینه پیشگیری از سوء مصرف مواد) رسید. توافق داوران در مورد دوره مذکور بیانگر آن است که دوره طراحی شده از روایی لازم برای اجرا برخوردار می باشد. نمونه مشارکت کننده در پژوهش به شیوه تصادفی انتخاب شد. الگوی طراحی شده بر روی گروه آزمایش (15 نفر) به اجرا درآمد و گروه کنترل (15 نفر) کاربندی دریافت نکرد. طرح پژوهشی از نوع پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل بود. پرسشنامه سنجش مبتنی بر تجربه آخنباخ (ASEBA) به منظور سنجش اختلال سلوک و اختلال رفتار مقابله ای بر روی گروه های آزمایش و کنترل به اجرا در آمد. الگوی طراحی شده به مدت شانزده هفته به اجرا در آمد. در نهایت، داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس مورد بررسی قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که تفاوت معناداری در اختلال سلوک و اختلال رفتار مقابله ای در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل مشاهده شد و دوره مذکور اثر معناداری برکاهش اختلال های سلوک و تضادورزی داشته است. الگوی پیشگیری «شادی» می تواند در سطح گسترده ای به عنوان پیشگیری اولیه از مصرف مواد در نوجوانان کاربرد داشته باشد.

این پژوهش با هدف شناخت رابطه پایگاه هویت و جرم در بین جوانان استان های آذربایجان شرقی و غربی انجام شده است. روش پژوهش، پیمایش – پس رویدادی است. جامعه آماری از دو گروه تشکیل شده است: گروه اول مجرمان جرایم اخلاقی و منکراتی در سنین 24-15 ساله بوده که در زندان های تبریز، ارومیه، اهر و مراغه محبوس و گروه دوم جوانان عادی در همان دامنه سنی و ساکن در شهرهای مذکور بودند. جامعه آماری گروه اول 111 نفر بود که کل شماری انجام گرفت. گروه دوم نیز با استفاده از شیوه نمونه گیری سهمیه ای – که یک شیوه غیراحتمالی ولی معرف است به همان تعداد به عنوان حجم نمونه که از نظر برخی متغیرهای جمعیت شناختی همتاسازی شده بودند، انتخاب شدند. از آزمون گسترش یافته عینی پایگاه هویت من (EOM-ELS2) برای سنجش پایگاه هویت استفاده شد. داده ها به کمک آزمون های t وX2 تحلیل شدند.یافته های پژوهش نشان داد که بین پایگاه هویت جوانان و ارتکاب جرایم رابطه معنی داری وجود دارد، نمرات پایگاه هویت آشفته یا پراکنده در جوانان مجرم بطور معنی داری بالاتر از میانگین این پایگاه هویت در جوانان عادی می باشد و هرچه فرد کمتر بحران هویت را تجربه کرده باشد و به تعهد کمتری رسیده باشد بیشتر احتمال دارد که اقدام به بروز رفتارهای مجرمانه نماید.

سوانح رانندگی مهمترین عامل مرگ و میر ایرانی هاست. ویژگی های شخصیتی یکی از عوامل خطرساز است. هدف بررسی ویژگی های شخصیتی رانندگان مرد حادثه ساز و عادی است، طی طرح پژوهشی علی – مقایسه ای، دو گروه رانندگان حادثه ساز و عادی به لحاظ ویژگی های شخصیتی مقایسه شدند. جامعه آماری شامل تمام رانندگان حادثه ساز (مرد) خودروهای سواری در محدوده سنی 55-25 سال بودند که با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای، 35 راننده مرد حادثه ساز که علت تخلف (سرعت و سبقت غیرمجاز، عدم توجه به قوانین و رانندگی حادثه ساز) خودروی آنان توسط راهنمایی و رانندگی کرج توقیف شده است، انتخاب شدند، در گروه مقایسه تعداد 35 راننده مرد 55-25 سال که هیچ گونه تخلفی در سوابق آنان ثبت نشده است از میان 20 تاکسی سرویس و پایانه تاکسی کرج، با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ویژگیهای شخصیتی دو گروه با آزمون NEOPI-R، 240 سوالی اندازه گیری و با روش t برای گروه های مستقل و خی دو، تحلیل شد. نتایج نشان داد که رانندگان حادثه ساز در شاخص های روان نژندی و برونگرایی بطور معناداری نمره بالاتری بدست آوردند و در شاخصهای انعطاف پذیربودن، توافق و وجدانی بودن رانندگان عادی (غیرحادثه ساز) بطور معناداری نمره بالاتری بدست آوردند (P<0.01). شاخصهای جمعیت شناسی نشان داد هرچه سن افراد و تجربه رانندگی بیشتر می شود، رانندگی حادثه ساز کمتر رخ می دهد. بین وضعیت مالی، تحصیلی و نوع رانندگی رابطه ای بدست نیامد.

اعتیاد یا به تعبیری بهتر سوء مصرف مواد مخدر پدیده ای اجتماعی است که در جهان امروز گریبانگیر بسیاری از جوامع است و آمارهای بسیار زیاد سوء مصرف مواد مخدر و مواد توهم زای شیمیایی، در جهان امروز تصدیقی بر این ادعاست. بنابراین بی ارتباط نخواهد بود اگر بگوییم که سوء مصرف مواد مخدر بیشتر عرصه های زندگی بشر امروز را مورد تهدید جدی قرار داده است. مواردی چون کاهش سن شروع مصرف، بروز بیماری های خطرناکی نظیر ایدز، ورود مواد صنعتی و آزمایشگاهی (مانند اکس، شیشه و ...) و محبوبیت مصرف سیگار و تریاک نزد جوانان، همه موید این مطلب است. در این بین افزایش میزان سوء مصرف مواد مخدر در ایران بویژه در سالهای اخیر تبعات و معضلات چندی را برای جامعه امروزی به دنبال داشته است. چرا که این پدیده علاوه بر این که به لحاظ فیزیکی سلامت افراد را تهدید می کند، بلکه ارزشهای فرهنگی جامعه از جمله خانواده، اعتماد، همبستگی، مشارکت اجتماعی و ... را نیز به چالش می کشد. در این میان جوانان به عنوان کسانیکه در معرض خطر جدی این مواد شناخته می شوند، بیشتر در شهرهای اقماری نزدیک به کلان شهرها زندگی می کنند. از آنجا که درست در کنار تهران به عنوان پایتخت ایران و یکی از کلانشهرهای بزرگ کشور متراکم ترین شهرستان کشور (بنابر اظهار نظر مسوولین)، یعنی اسلامشهر (با تراکم جمعیت 2470 نفر در هر کیلومترمربع) قرار گرفته و از آنجا که این شهر با جمعیتی نزدیک به هشتصدهزار نفر، یک شهر مهاجرپذیر بوده و بخش قابل توجهی از آن را جوانان تشکیل می دهند و پدیده اعتیاد به عنوان یکی از مهمترین خطرات احتمالی موجود برای جوانان در این شهرستان – با توجه به ویژگیهای جمعیتی آن – به میزان بسیار زیادی قابلیت اشاعه داشته و گریبانگیر جوانان در این شهر است، لذا، در این تحقیق بر آن شدیم تا در این خصوص به تحلیل و تبیین عوامل جتماعی موثر بر گسترش اعتیاد در این شهرستان پرداخته و از این طریق جهت پیگیری از ابتلای جوانان به این معضل و شناخت نقیصه های موجود، گامی در جهت تسهیلات مربوطه برای مسوولین برداریم. سوال اصلی تحقیق عبارت بوده است از این که چه عواملی می تواند بر گرایش جوانان به سوء مصرف مواد مخدر در جامعه موثر باشد؟ برای پاسخگویی به سوال فوق در این بررسی از رویکرد کنترل اجتماعی بهره برده ایم با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران و اطلاعات موجود در مرکز درمان و بازتوانی شهر اسلامشهر با تعداد 100 نفر از کلیه جوانان 18-29 سال معتاد که دارای پرونده در این مرکز بودند و 100 نفر از جوانان 18-29 سال که معتاد نبودند را با روش نمونه گیری تصادفی به عنوان نمونه تحقیق انتخاب کردیم. داده های مورد نیاز نیز به کمک پرسشنامه گردآوری شدند. نتایج تحقیق نشان داد که: بین میزان دلبستگی، میزان تعهد، میزان مشارکت، میزان اعتقاد جوانان و اعتیاد آنها رابطه معناداری وجود دارد.

موضوع امنیت و چگونگی تحقق و تامین آن از مقوله های شایان توجه در هر جامعه ای می باشد. عوامل مختلفی در جامعه باعث ناامنی و بر هم خوردن نظم اجتماعی می شود. یکی از این عوامل رفتارهای ضداجتماعی و انحرافی در مراسم چهارشنبه آخر سال می باشد که می تواند عاملی برای تهدید احساس امنیت عمومی باشد، لذا هدف این پژوهش بررسی رابطه عملکرد خانواده و تهییج طلبی با رفتارهای ضد اجتماعی در مراسم چهارشنبه آخر سال می باشد. این پژوهش یک پژوهش توصیفی، از نوع همبستگی بوده که جامعه آماری آن را کلیه افراد شرکت کننده در مراسم چهارشنبه سوری سال 89 تشکیل می دهند. حجم نمونه شامل 529 نفر از شرکت کنندگان این مراسم بودند که به روش نمونه گیری در دسترس توسط مشاوران و مددکاران مراکز مشاوره سراسر کشور انتخاب شدند. در این پژوهش برای گردآوری داده ها از یک پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد که دارای سه بعد عملکرد خانواده، تهییج طلبی و گرایش به رفتار ضداجتماعی می باشد. روایی این پرسشنامه با استفاده از نظرات اساتید صاحب نظر در این حوزه مورد تایید قرار گرفته و پایایی هر یک از ابعاد آن با روش آزمون الفای کرونباخ مورد سنجش و قابل قبول ارزیابی شده است. در این پژوهش برای تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون استفاده شد. یافته های این پژوهش نشان داد که:•بین عملکرد خانواده و رفتارهای ضداجتماعی رابطه معنی داری وجود دارد.•بین ویژگی شخصیتی تهییج طلبی با رفتارهای ضداجتماعی رابطه معنی داری وجود دارد.•همچنین عملکرد خانواده و تهییج طلبی می تواند پیش بین کننده های مناسبی برای رفتارهای ضداجتماعی مراسم چهارشنبه آخر سال باشد.