پایش
سال:1382 | دوره:2 | شماره:3 |تعداد مقالات:8

با توجه به شواهدی که نشان می دهد تقاضای بیماران برای دسترسی به خدمات طب تکمیلی و روی آوردن پزشکان به استفاده از این روش ها در سطح جهان و از جمله ایران روبه افزایش بوده است، جهت ساماندهی به این فعالیت ها داشتن اطلاعاتی در مورد میزان آشنایی، چگونگی نگرش و عملکرد پزشکان عمومی در خصوص این روش ها یک اولویت به نظر می رسید. به این منظور مطالعه ای با حضور 339 نفر از پزشکان عمومی در تهران و با استفاده از پرسشنامه طراحی و اجرا شد. بررسی انجام شده نشان می دهد 9/84 درصد پزشکان معتقدند که این روش ها در سال های اخیر بیش از گذشته مورد توجه و به کارگیری قرار گرفته و به ترتیب طب گیاهی، حجامت و طب سوزنی رایج ترین شیوه های متداول در کشور است. در مجموع پزشکان نسبت به اثرات مفید پاره ای از این مکاتب و لزوم وجود دوره های آموزشی نظر مساعد دارند و ضمن تاکید بر لزوم وجود نظارت کافی بر استفاده از این روش ها با انجام آنها توسط افراد غیر پزشک به شدت مخالفند. حداقل 9/9 درصد پزشکان در عمل از یک یا بیش از یک روش طب تکمیلی استفاده می کردند و 24 درصد آنها طی 6 ماه گذشته بیمارانی را برای درمان به این درمان گران ارجاع نموده بودند. با این وجود میزان اطلاعات اکثر پزشکان در مورد اغلب روش های رایج موجود بسیار محدود است.

شایع ترین نقص ارثی تکاملی در ناحیه دهانی- صورتی شکاف ها هستند که نیاز به توجه خاص دارند. فراوانی این ناهنجاری در جوامع مختلف، متفاوت است. هدف از این تحقیق بررسی فراوانی شکاف لب و کام در متولدین سال های 78-1274 بیمارستان یحیی نژاد بابل بود تا با داشتن اطلاعات کافی بتوان برنامه ریزی های مناسب جهت درمان اینگونه بیماران ارایه نمود. مطالعه حاضر از نوع توصیفی بوده و طی آن پرونده 14036 مورد از کودکان متولد شده در بیمارستان یحیی نژاد بابل در سال های 78-1374 تحت مطالعه قرار گرفت.تعداد یازده نوزاد با شکاف لب و کام متولد شده بودند که فراوانی ناهنجاری 0.78 مورد در هر هزار تولد یا به عبارت دیگر از هر 1276 زایمان یک نوزاد مبتلا به شکاف بوده است. نتایج نشانگر آن است که تفاوت آماری معنی داری از نظر جنس نوزاد، سن مادر، سن حاملگی، نوع شکاف (غیر از شکاف کام منفرد) وجود نداشته است(p>0.05) .با توجه به یافته های مطالعه حاضر جامعه مورد مطالعه از نظر شکاف لب و کام جزو جوامع با فراوانی پایین محسوب می شود.

نابرابری بهداشتی همواره در بهداشت عمومی مقوله ای مطرح و مورد توجه بوده و در این زمینه تاکنون مطالعات متعددی انجام شده است. براساس نتایج مطالعات عوامل اقتصادی- اجتماعی از مهم ترین عوامل موثر بر نابرابری های بهداشتی در جوامع هستند. مطالعه حاضر بر آن است تا به بررسی ارتباط بین جنس، تحصیلات و منطقه محل سکونت با میزان سلامت در جمعیت بالاتر از 15 سال شهر تهران بپردازد. مطالعه از نوع مقطعی بوده و نمونه حاضر که شامل 4163 نفر از افراد بالای 15 سال ساکن مناطق 22 گانه شهر تهران بود به روش خوشه ای تصادفی چند مرحله ای انتخاب شده است. میزان سلامت با استفاده از پرسشنامه استاندارد Short Form 36 (SF-36) و سایر اطلاعات مربوط به مشخصات جمعیتی در مصاحبه حضوری افراد سنین بالاتر از 15 سال جمع آوری شد.میانگین سنی نمونه مورد مطالعه (SD=16) 35.1 و میانگین سال های تحصیل رسمی (SD=4.5) 10 به دست آمد. بر اساس نتایج مطالعه بانوان به طور کلی سطح سلامت خود را نسبت به مردان به میزان پایین تری برآورد کردند (x2=60, p<0.001) همچنین بین سطح تحصیلات و منطقه محل سکونت در برآورد از سطح سلامتی نمونه مورد مطالعه ارتباط معنی داری به دست آمد(p<0.001) . به این مفهوم که افراد در سطوح بالاتر تحصیلی نسبت به سطوح پایین تر تحصیلی سطح بالاتری از سلامتی را گزارش کرده اند. سکونت در مناطق مختلف جغرافیایی شهر تهران نیز بر ارزیابی افراد از سطح سلامتشان اثر گذار بوده است(p<0.001) .به طور کلی یافته های مطالعه حاضر نشان دهنده آن است که ارزیابی سطح سلامتی در جمعیت به میزان زیادی تحت تاثیر عوامل جمعیتی و اقتصادی- اجتماعی قرار می گیرد.

هدف این مطالعه بررسی تاثیر مشکلات خلقی در کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال دو قطبی، بر ابعاد ترسیم و به کارگیری رنگ در آزمون ترسیم آدمک رنگی بوده است. گروه مورد مطالعه شامل 30 کودک و نوجوان 12 تا 17 ساله بوده که از آذرماه 1380 تا آذر ماه 1381 در بخش های روانپزشکی کودک و نوجوان بیمارستان های روزبه و امام حسین (ع) بستری شده اند. این نمونه با روش نمونه گیری آسان انتخاب شدند. تمام آزمودنی ها واجد ملاک های تشخیصی Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorder-IV (DSM-IV)  برای اختلال دو قطبی بودند. آزمودنی هایی که شواهد آشکاری دال بر عقب ماندگی ذهنی داشتند نیز از مطالعه حذف شدند. سپس آزمون ترسیم آدمک به صورت انفرادی روی افراد گروه نمونه اجرا شد.میانگین شاخص های طول و سطح ترسیم آدمک در گروه نمونه نسبت به هنجارهای موجود و در پسران نسبت به دختران به طور قابل ملاحظه ای بزرگتر بود. اما این تفاوت ها از لحاظ آماری معنادار نبودند. در شاخص رنگ، فقط 11 نفر (6/36 درصد) از رنگ استفاده کردند که 50 درصد دختران (7 مورد) و 25 درصد پسران (4 مورد) از مواد رنگی استفاده کردند. پس نسبت دختر به پسر در این شاخص تقریبا دو برابر بوده هر چند که این تفاوت از نظر آماری معنادار نبوده است. همچنین 80 درصد افرادی که از رنگ سبز استفاده کردند، در زمان ترسیم دارای احساسات و عقاید مذهبی بودند.بر پایه این تحقیق به نظر می رسد که در بیماران مبتلابه اختلال دو قطبی ارتباط متقن و قوی بین کیفیت خلق و اندازه ترسیم یا رنگ آمیزی آن وجود ندارد.

سرطان پستان شایع ترین سرطان بانوان است و جراحی، مهم ترین نقش را در درمان این بیماران ایفا می کند. سروما یکی از شایع ترین عوارض پس از جراحی سرطان پستان است. این مطالعه یک بررسی توصیفی- تحلیلی بوده و با هدف برآورد نسبی از میزان بروز سروما و عوامل موثر بر بروز آن در این بیماران انجام پذیرفته است. اطلاعات به دست آمده از 135 بیمار مبتلا به سرطان پستان، از مرکز بیماری های پستان جهاد دانشگاهی و بیمارستان امام خمینی در پرسشنامه ای جمع آوری شده و مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفته است. نتایج بررسی حاکی از آن است که میزان بروز سروما در این بیماران 39 درصد بوده و این میزان به طور معنی داری در بیماران با آسیب شناسی نوع داکتال نسبت به غیر داکتال بیشتر بوده است (Odds ratio: 17.7, p=0.01) همچنین این مطالعه نشان می دهد که بروز سروما رابطه ای با مرحله بیماری، سن بیماران، بانداژ محل عمل، شیمی درمانی قبل از عمل، زمان خروج درن ها، نوع عمل جراحی و ... ندارد و نوع آسیب شناسی یک عامل مستقل برای بروز سروما است.

بیوتروریسم یکی از تهدیدهای جدی جامعه بین الملل محسوب می گردد. از آنجا که چاره اندیشی برای مقابله با این پدیده نیازمند اعمال شیوه های مدیریتی نوین است، مدیریت بلایا به عنوان یکی از وجوه مدیریت بحران می تواند برای مقابله با این خطر کارساز باشد.هدف از این مطالعه معرفی نقش مدیران بلایا و ضرورت تعریف و ایجاد یک سیستم مدیریت به منظور برنامه ریزی، هدایت و نظارت بر روند پاسخگویی در برابر بلایا به هنگام بروز حوادث بیوتروریستی است. گرچه سازمان های نظامی در مقوله بیوتروریسم ابتکار عمل را در دست دارند، اما به دلیل ماهیت فراگیر و ویژگی پاتوژن های مورد استفاده و پیامدهای حاصل از حملات بیوتروریستی، نقش نظام سلامت در پاسخ و کنترل این فرآیندها غیر قابل انکار است.در این مقاله کوشش بر آن است تا ضمن معرفی بیوتروریسم به عنوان یکی از انواع بلایای ساخته دست بشر (Man Made) با ارایه الگویی برای برنامه ریزی اثربخش توسط مدیریت بلایا، راهکار های مناسبی جهت مقابله با بیوتروریسم پیشنهاد گردد.

شاخص تغذیه سالم جهت ارزیابی کیفیت رژیم غذایی در جوامع مختلف طراحی شده است. هدف از این بررسی تعیین امتیاز شاخص تغذیه سالم در بزرگسالان ساکن منطقه 13 تهران و ارتباط آن با دریافت مواد مغذی، گروه های غذایی و مقدار واحد مصرفی از آنها در سال های 80- 1378 بود. از 1287 نفر که به طور تصادفی از مطالعه قند و لیپید تهران برای بررسی های تغذیه ای انتخاب شده بودند، یافته های 819 فرد بزرگسال 19 سال و بالاتر در این گزارش آورده شده است. بررسی وضعیت تغذیه ای به روش تکمیل دو روز یادآمد غذایی صورت گرفت. شاخص تغذیه سالم بر اساس 9 جز (گروه های هرم راهنمای غذایی: اجزا 5-1، مقدار درصد چربی از کل کالری، درصد چربی های اشباع دریافتی و کلسترول: اجزا 8-6 و تنوع غذایی: جز 9) محاسبه گردید. دامنه امتیاز هر جز از این شاخص 10-0 بود. بنابراین مجموع حداکثر امتیاز این شاخص 90 محسوب می شد. روش محاسبه شاخص مذکور با توجه به اطلاعات موجود در زمینه داده های تغذیه ای نسبت به شاخص تغذیه سالم طراحی شده در مطالعات قبلی تعدیل گردید. امتیاز تنوع نیز با توجه به تعداد غذاهای مصرفی در جامعه نوجوان مورد بررسی تعیین شد. امتیاز شاخص تغذیه به سه گروه کمتر از 45 (ضعیف)، مابین 72-45 (نیاز به تغییر و اصلاح) و بیشتر از 72 (خوب) تقسیم بندی شد. به منظور تعیین ارتباط شاخص تغذیه سالم با مواد مغذی دریافتی و تعداد واحدهای مصرفی گروه های هرم راهنمای غذایی از آزمون همبستگی نسبی استفاده شد. امتیاز هر جز از شاخص تغذیه سالم نیز محاسبه و در سه گروه بالاتر از 8، مابین 8-5 و کمتر از 5 تقسیم بندی شد. میانگین امتیاز شاخص تغذیه سالم در زنان 8/8±9/64 و در مردان 8/9±1/65 بود. تعداد واحدهای مصرفی از گروه های مختلف هرم راهنمای غذایی و تمامی مواد مغذی به جز سلنیوم در افرادی که امتیاز این شاخص آنها خوب بود، به میزان معنی داری بیشتر از گروه با امتیاز ضعیف بود (P<0.05). در مقابل کل چربی و میزان چربی اشباع دریافتی در گروه خوب نسبت به دو گروه دیگر کمتر بود (P<0.001). کلسترول مصرفی در گروه با امتیاز بیشتر از 72 نسبت به گروه با امتیاز 72-45 کمتر بود (P<0.05). تعداد اقلام غذایی مصرفی در گروه با امتیاز شاخص تغذیه خوب به میزان معنی داری بالاتر از دو گروه دیگر بود (P<0.001). همبستگی مثبت و معنی داری نیز میان تعداد واحدهای دریافتی از گروه های نان و غلات P<0.001) و (r=0.2، گروه سبزی ها P<0.001) و (r=0.4، میوه ها P<0.001) و (r=0.4، لبنیات P<0.001) و (r=0.3، گوشت ها P<0.001) و (r=0.1 و همبستگی منفی و معنی داری میان چربی کل دریافتی، درصد چربی اشباع و کلسترول مصرفی P<0.001) و (r=-0.1 با شاخص تغذیه سالم مشاهده شد.رژیم غذایی 3/73 درصد از بزرگسالان مورد بررسی نیازمند به تغییر و اصلاح و برنامه غذایی 4/24 درصد از آنها، خوب بود. 2/2 درصد از بزرگسالان نیز از الگوی غذایی ضعیف پیروی می کردند. با توجه به این که برنامه غذایی اکثر بزرگسالان جامعه نیازمند اصلاح و تغییر است، لزوم آموزش های صحیح تغذیه ای در این گروه سنی احساس می شود.

استفاده درمانی از آب معدنی چشمه ها و دریاهایی که املاح زیاد دارند، بالنئوتراپی نامیده می شود. در این مقاله کاربردهای درماتولوژیک و عمومی این روش درمانی شرح داده می شود و علاوه بر اشاره ای به منابع آن در ایران، راهکارهایی جهت بهره بردن از این ثروت ملی ارایه می گردد.