طب کار
سال:1391 | دوره:4 | شماره:1-2 |تعداد مقالات:13

مقدمه: هدف این مطالعه ارزیابی رفتارهای ارگونومیک و تخمین اهمیت هر یک از آنها در واحدهای عملیاتی شرکت پتروشیمی خوزستان در جنوب ایران بوده که در سال 1389 اجرا شد.روش بررسی: داده های این مطالعه با استفاده از روش نمونه برداری رفتار ارگونومیک جمع آوری، و به کمک روش آنتروپی تحلیل گردید. پس از مشخص کردن لیست رفتارهای غیرارگونومیک و سپس اجرای مطالعه پایلوت با دقت 5% و حدود اطمینان 95% تعداد نمونه رفتار ارگونومیک جهت فاز اصلی مشاهده، 1755 به دست آمد، که به منظور اطمینان بیشتر 2631 مشاهده صورت پذیرفت.یافته ها: در مجموع 56.4% از رفتارهای مشاهده شده ارگونومیک و 43.6% آنها نیز غیرارگونومیک بوده است. رفتار استفاده کردن از پاها در بلند کردن بار با 83% غیرارگونومیک بودن از کل مشاهدات آن، بدترین وضعیت و رفتار جابجا کردن بار با وزن مناسب با تنها 0.042 درصد غیرارگونومیک بودن از کل مشاهدات رفتار مربوطه بهترین وضعیت را دارا بود. بیشترین و کم ترین وزن های به دست آمده توسط آنتروپی 0.370 و 0.0052 بوده که به ترتیب متعلق به رفتار جابجا کردن بار با وزن مناسب و رفتار پوسچر گردن بود.نتیجه گیری: با درنظرگرفتن پیامدهای فاجعه آمیز حوادث در صنعت پتروشیمی، نتایج اهمیت توجه به رفتارهای ارگونومیک کارکنان در محیط کار و لزوم ارتقای آن را نشان می دهد.

مقدمه: با توجه به مصرف روزافزون سموم ارگانوفسفره در کشاورزی و اثرات سوء آنها بر انسان، میزان فعالیت آنزیم های کولین استراز خون سم پاشان مزارع برنج مورد بررسی قرار گرفت.روش بررسی: در این مطالعه که به صورت توصیفی- تحلیلی و از نوع مقطعی انجام شد، میزان فعالیت آنزیم کولین استراز تعداد 60 نفر (30 نفر سم پاش و 30 نفر شاهد) با بازه سنی 62- 29 سال و میانگین سن 44.33±8.55 در سال 90 مورد بررسی قرار گرفت و داده ها با استفاده از آزمون آماری تی زوج و آزمون همبستگی تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: میانگین و انحراف معیار غلظت آنزیم کولین استراز سرم و اریتروسیت ها در سم پاشان به ترتیب 5573.2±1229.51 Iu/lit و 144.73±52.30 IU/grHb تعیین گردید. حداقل و حداکثر غلظت آنزیم کولین استراز اریتروسیت به ترتیب 71.07 IU/grHb و 291.90 IU/grHb و این رقم برای آنزیم کولین استراز سرم 3276 Iu/lit و  7472 Iu/litمی باشد. ارزیابی نتایج تحقیق نشان داد که میانگین غلظت آنزیم های کولین استراز اریتروسیت  (AchE)و سرم (PchE) اندازه گیری شده در افراد مورد مطالعه کمتر از شاهد بوده و اختلاف آن از نظر آماری نیز معنی دار می باشد (p<0.001).نتیجه گیری: نتایج این مطالعه بیانگر مواجهه بالا با سموم ارگانوفسفره در بین سم پاشان مزارع برنج می باشد بنابراین بهتر است مسوولین بهداشت حرفه ای استان برنامه ریزی لازم جهت میزان مواجهه سم پاشان انجام و اجرا نمایند.

مقدمه: اگرچه یکی از مخاطرات مهم در صنعت سیمان اثرات مواجهه با گردوغبار سیمان بر سیستم تنفسی است شواهد متناقضی در زمینه ارتباط بین مواجهه با گردوغبار سیمان و بروز علایم تنفسی با اختلالات عملکرد ریوی وجود دارد. هدف از این مطالعه بررسی دقیق تر تاثیرات مواجهه با گردوغبار سیمان بر اندکس های ریوی و شکایات تنفسی کارگران شاغل در کارخانجات سیمان می باشد.روش بررسی: در این مطالعه کوهورت گذشته نگر 182 نفر از کارگران صنعت سیمان در دو گروه در معرض مواجهه با گردوغبار سیمان (گروه مورد) و بدون مواجهه با گردوغبار سیمان (گروه شاهد) بررسی شدند. برای ارزیابی میزان مواجهه از نمونه های محیطی ذرات کلی گردوغبار استفاده شد. پس از معاینه بالینی و تکمیل پرسشنامه استاندارد تنفسی، شاخص های اسپیرومتری تمام کارگران مطابق با گایدلاین ATS/ ERS اندازه گیری شد.یافته ها: میانگین ذرات کلی گردوغبار اندازه گیری شده برای گروه با مواجهه 17.36 میلی گرم بر مترمکعب و برای گروه بدون مواجهه 0.86 میلی گرم بر مترمکعب بود. طبق نتایج به دست آمده شیوع علایم تنفسی شامل خس خس سینه، تنگی نفس و سرفه در گروه مواجهه در مقایسه با گروه کنترل افزایش قابل توجهی داشت. افت قابل توجه میانگین درصد شاخص های اسپیرومتری شامل PEF، FEV1، FEF 25-75، FEV1/FVC و FVC در کارگران با مواجهه با گردوغبار سیمان مشاهده شد (P<0.05). در کارگران با مواجهه بالا شیوع بالاتر بیماری های انسدادی راه هوایی مشاهده شد.نتیجه گیری: به نظر می رسد کارگران بخش تولید سیمان که در معرض مواجهه با گردوغبار سیمان هستند در خطر پیشرفت علایم ریوی و افت شاخص های اسپیرومتری می باشند.

مقدمه: به منظور کنترل حوادث شغلی پی بردن به نوع رفتارهای ناایمن و درصد آنها در بین کارکنان الزامی است. مطالعه حاضر با هدف شناسایی انواع رفتارهای ناایمن کارگران پالایشگاه نفت کرمانشاه و ارائه راهکارهایی جهت کاهش این گونه رفتارها انجام گرفت.روش بررسی: در این مطالعه توصیفی- مقطعی با بهره گیری از روش های مشاهده و مصاحبه و استفاده از چک لیست جهت جمع آوری داده ها و استفاده از تکنیک نمونه برداری از رفتار ایمن، اعمال ناایمن مورد ارزیابی قرار گرفت. برای تعیین میزان و انواع رفتارهای یادشده با انجام مطالعه پایلوت حجم نمونه مورد نیاز برابر 4014 مشاهده تعیین گردید. همچنین جهت آنالیز داده ها از نرم افزار SPSS ویرایش 16 و آزمون های کای دو و رگرسیون لوجستیک استفاده شد.یافته ها: نتایج نشان داد که %24.5 رفتارهای کارگران از نوع ناایمن می باشد. همچنین بین اعمال ناایمن کارگران با واحد کاری، شغل، وضعیت تاهل، سن، سطح تحصیلات، سابقه کار، سابقه حادثه قبلی، ساعت مشاهده رابطه معنی داری وجود داشت (p<0.001)، اما رابطه معنی داری بین روزهای مشاهده و اعمال ناایمن مشاهده نشد (p>0.05).نتیجه گیری: بیشترین رفتار ناایمن در واحد تعمیرات پالایش و گروه سنی 36 تا 55 سال رخ داد و بیشترین نوع رفتار ناایمن بی احتیاطی بود لذا به منظور کاهش این گونه رفتارها، پایش مداوم کارگران، اجرای دوره های آموزشی بر اساس اصول ایمنی مبتنی بر رفتار، ایجاد فرهنگ ایمنی و جو ایمنی مناسب و استفاده از تجربیات علمی محققان دانشگاهی پیشنهاد می گردد.

مقدمه: صنعت سفالگری با داشتن قدمت چندین هزار ساله هنوز ماهیت دستی بودن را حفظ نموده که این موضوع، احتمال ابتلای سفالگران به اختلالات اسکلتی- عضلانی را دو چندان کرده است. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی و ارزیابی ریسک فاکتورهای آن با استفاده از روش OCRA (Occupational Repetitive Actions Index) در سفالگران شهرستان میبد در سال 1388 صورت پذیرفت.روش بررسی: این مطالعه به صورت توصیفی- تحلیلی و به روش مقطعی و جامعه هدف، کلیه سفالگران شاغل در کارگاه های سفالگری شهرستان میبد می باشد. اطلاعات مربوط به شیوع اختلالات اسکلتی- عضلانی به وسیله پرسشنامه نوردیک و از طریق مصاحبه و همچنین جهت بررسی عوامل خطرزای اختلالات اسکلتی- عضلانی از روش OCRA، بهره گرفته شد.یافته ها: نتایج پرسشنامه نوردیک نشان داد که حدود %59.3 از سفالگران در یک سال گذشته دارای اختلالات اسکلتی- عضلانی در حداقل یکی از اندام های فوقانی خود بودند همچنین گروه سفالگران با فعالیت چرخ کاری، دارای بیشترین درصد نفرات دارای اختلالات اسکلتی- عضلانی در اندام های فوقانی بودند (%34.4). استفاده از آزمون آماری T مستقل نشان داد اختلاف معنی داری بین میانگین نمره نهایی شاخص OCRA در سفالگران دارای اسکلتی- عضلانی اندام های فوقانی و سفالگران فاقد این اختلالات وجود دارد (P=0.047).نتیجه گیری: با توجه به نتایج بدست آمده از ارزیابی با روش OCRA باید هر چه سریع تر انجام اقدامات اصلاحی و معاینات دوره ای جهت شناسایی زودرس این اختلالات، توسط مسوولین ذی ربط مدنظر قرار گیرد.

مقدمه: پاکبانان جمع قابل توجهی از کارگران خدمات شهری را تشکیل می دهند که با آلاینده های مختلفی مواجهه دارند. هدف از انجام این مطالعه ارزیابی سلامت تنفسی گروهی از پاکبانان شاغل به کار در استان فارس بود.روش بررسی: این مطالعه مقطعی بر روی جمعیتی متشکل از 105 نفر پاکبان و 93 نفر گروه مرجع صورت گرفت. با افراد مصاحبه گردید و فرم پرسشنامه تنفسی مطابق توصیه انجمن متخصصین قفسه صدری امریکا برای آنها تکمیل گردید. علاوه بر آن پارامترهای عملکرد ریه برای پاکبانان و گروه مرجع در یک نوبت (قبل از شیفت کاری صبح شنبه) اندازه گیری شد.یافته ها: تحلیل داده های جمع آوری شده نشان داد که شیوع علائم تنفسی نظیر تنگی نفس (%39)، سرفه توام با خلط (%9.52)، خس خس سینه (%18.09)، و خلط (%10.47) به طور معنی داری در پاکبانان بیشتر از گروه مرجع است. همچنین کاهش معنی داری در میزان FEV1 و نیز نسبت FEV1/FVC در پاکبانان در مقایسه با گروه مرجع مشاهده گردید. الگوی اسپیرومتری اختلالات، با ضایعات انسدادی همخوانی داشت.نتیجه گیری: یافته های مطالعه حاضر روی هم رفته نشان داد که شیوع علائم تنفسی و اختلالات عملکرد ریوی به شکل معناداری در پاکبانان بیش از گروه مرجع است و این موضوع را احتمالا می توان به مواجهه پاکبانان با آلاینده های محیط کار آنان نظیر بیوآئروسل ها، دود و فیوم ناشی از اگزوز اتومبیل و غیره نسبت داد.

مقدمه: سروتونین نقش مهمی در ایجاد خستگی مرکزی در حین ورزش دارد به طوری که تمرینات تا سر حد خستگی باعث افزایش آزادسازی سروتونین و در نهایت باعث بروز خستگی مرکزی می شود. از طرفی ترشح سروتونین باعث تحریک گیرنده ها و ترشح بیشتر پرولاکتین می گردد؛ لذا این مطالعه به منظور تاثیر یک جلسه تمرین تا سر حد خستگی بر سطح سروتونین و پرولاکتین سرم دوندگان مرد و تاثیر زمان بر آن طراحی و اجرا گردید.روش بررسی: در یک مطالعه نیمه تجربی، میزان سروتونین و پرولاکتین سرم خون 14 ورزشکار دونده در سه مرحله قبل از تمرین، بلافاصله پس از یک جلسه در حد خستگی بروس و ده دقیقه پس از تمرین اندازه گیری گردید. نتایج به دست آمده با استفاده از ویرایش 18 نرم افزار spss تحلیل شده است.یافته ها: میانگین سروتونین ورزشکاران دونده مرد در سه مرحله قبل از تمرین، بلافاصله بعد از تمرین و 10 دقیقه پس از تمرین به ترتیب 141.26±92.41، 241.04±104.78، 214.34±120.03 و میانگین پرولاکتین به ترتیب 7.53±4.33، 11.83±6.1 و 16.84±4.99 بود؛ لذا بین میزان سروتونین و پرولاکتین قبل از تمرین با بلافاصله پس از تمرین و 10 دقیقه پس از تمرین اختلاف معنی داری وجود دارد (p<0.05).نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که یک جلسه تمرین خسته کننده می تواند باعث افزایش شدید سطح سروتونین و پرولاکتین گردد.

مقدمه: توانایی شغلی کارکنان تعامل بین عوامل شغلی و فردی است که بر روی زندگی کاری افراد شاغل موثر می باشد که عامل مهمی در کیفیت و امنیت شغلی به شمار می رود. هدف از این مطالعه تعیین میزان توانایی شغلی ماماها بود.روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی و بر روی 123 مامای شاغل در بیمارستان ها و مراکز بهداشتی درمانی شهر مشهد که شرایط ورود به مطالعه را داشتند از طریق نمونه گیری دو مرحله ای انجام شد. واحدهای پژوهش پرسشنامه های مربوط به مشخصات فردی، مشخصات شغلی و شاخص توانایی شغلی (WAIQ) را تکمیل نمودند. تجزیه و تحلیل آماری با نرم افزار آماری SPSS نسخه 14 و آزمون های آماری از جمله تی- تست، آنالیز واریانس یک طرفه و ضریب همبستگی انجام شد.یافته ها: میانگین و انحراف معیار توانایی شغلی ماماها 38.81±0.05 بود. 0.8 درصد توانایی شغلی ضعیف، 31.73 درصد متوسط، 49.59 درصد خوب و 17.88 درصد توانایی شغلی عالی داشتند. همچنین مدت اشتغال با توانایی شغلی همبستگی منفی داشت (r= -0.431, P= 0.011).نتیجه گیری: توانایی شغلی ماماها در مشهد به طور کلی پایین بود که با تمهیدات خاص از قبیل تقسیم کار بین افراد به منظور کاهش بار کاری و معاینات دوره ای توسط پزشک باید این میزان را افزایش داد.

مقدمه: فرهنگ ایمنی عاملی است که به موجب آن کلیه کارکنان اعم از مدیر عامل تا کارگران ساده متعهد می شوند که سهم عمده ای در ایمنی خود و همکارانشان داشته باشند. هدف از مطالعه حاضر بررسی ارتباط فاکتورهای موثر بر فرهنگ ایمنی در کارگران صنعت فولاد در شهرستان یزد می باشد.روش بررسی: این مطالعه بر روی 244 نفر از کارگران صنایع فولاد صورت گرفته است. در این مطالعه توصیفی- تحلیلی، از پرسشنامه برای جمع آوری داده ها استفاده شد. این پرسشنامه شامل 75 سوال در مورد پرسشنامه استاندارد فرهنگ ایمنی و 6 سوال مربوط به حادثه بود. داده های جمع آوری شده پس از کدگذاری با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون آماری کای اسکوئر مورد آنالیز قرار گرفتند.یافته ها: در مطالعه صورت گرفته با توجه به آنالیز آماری انجام شده، ارتباط فرهنگ ایمنی با میزان تحصیلات و سابقه کار معنادار به دست آمد (P-value<0.05). در این پژوهش فرهنگ ایمنی با سن، وضعیت تاهل، نوع حادثه، محل درگیری بدن و پیامد حادثه از لحاظ آماری رابطه معناداری وجود نداشت. در این مطالعه بیشترین نتیجه حادثه، شکستگی و بیشترین محل درگیری که دچار حادثه شده بود اندام فوقانی بود.نتیجه گیری: برای وصول خواسته های سیستم در زمینه ایمنی ابتدا بایستی ساختاری مناسب طرح ریزی شده و برای قرار گرفتن افراد در چهارچوب ساختاری مورد نظر تغییر فرهنگ و تغییر رفتار تواما مورد استفاده قرار گیرند.

مقدمه: گردوغبار آرد یکی از گردوغبارهای حساسیت زا در محیط کار محسوب می شود که مواجهه با آن می تواند باعث آسیب های تنفسی گردد. هدف از این مطالعه بررسی مشکلات تنفسی گردوغبار آرد بر کارگران شاغل در صنایع آرد خراسان رضوی و جنوبی می باشد.روش بررسی: این یک مطالعه مقطعی است که در 6 کارخانه تولید آرد در استان های خراسان رضوی و جنوبی صورت گرفت. افراد مورد مطالعه شامل 180 نفر (90 نفر مواجهه یافته و 90 نفر مواجهه نیافته) بود. تعیین میزان مواجهه کارگران با گردوغبار آرد با استفاده از دستگاه نمونه بردار فردی انجام شد و علائم تنفسی با استفاده از نسخه فارسی پرسشنامه علائم تنفسی انجمن متخصصان ریه آمریکا بررسی گردید. سنجش عملکرد ریه نیز با استفاده از یک اسپیرومتری کالیبره صورت گرفت و تجزیه و تحلیل داده های مطالعه با نرم افزار SPSS نسخه 16 انجام شد.یافته ها: میانگین سن و سابقه شغلی گروه مواجهه یافته به ترتیب 36.8±9.03 و 12.00±5.6 سال و میانگین سن و سابقه کار گروه مواجهه نیافته به ترتیب 37.3±8.1 و 12.58±5.5 سال بود. میزان غلظت گردوغبار قابل استنشاق 13.3±2.38 mg/m3 و غیرقابل استنشاق 38.77±3.6 mg/m3 به دست آمد. یافته های علائم تنفسی نشان داد که شیوع این علائم در گروه مواجهه یافته به شکل معنی داری بیشتر از گروه مواجهه نیافته می باشد. نتایج پارامترهای عملکرد ریه نیز نشان داد که اختلاف این مقادیر در افراد مواجهه یافته و مواجهه نیافته معنادار است (p<0.05).نتیجه گیری: یافته های مطالعه نشان داد که عوامل مهم در شیوع علائم تنفسی و کاهش ظرفیت های ریه در افراد مورد مطالعه وضعیت مواجهه با گردوغبار آرد و سن می باشد.