پژوهش های دانش زمین
سال:1398 | دوره:10 | شماره:38 |تعداد مقالات:17

شناخت منابع تولید رسوب و تعیین سهم نسبی هریک از این منابع در حوزه های آبخیز، به منظور تدوین برنامه های مدیریتی حفاظت آب و خاک و کنترل فرسایش امری ضروری می باشد. هدف از تحقیق حاضر تعیین سهم نسبی واحدهای زمین شناسی مختلف در تولید رسوب در حوزه آبخیز تول بنه در استان گلستان می باشد. بدین منظور از واحدهای مختلف نمونه برداری انجام شد. هم چنین با استفاده از نمونه بردار ممتد بار معلق فیلیپس، طی یک دوره یک ساله نمونه های رسوب برداشت شد و سپس غلظت 34 خصوصیت ژئوشیمیایی در 41 نمونه ی منابع رسوب و 8 نمونه رسوب معلق در آزمایشگاه با استفاده از دستگاه ICP تعیین شد. سپس با استفاده از آزمون های آماری تست غلظت جرمی، کراسکال-والیس و آنالیز تابع تشخیص گام به گام اقدام به تعیین ترکیب بهینه ردیاب ها جهت تفکیک منابع رسوب شد. در نهایت 15 ردیاب به عنوان ترکیب بهینه انتخاب شدند که با استفاده از داده های این ردیاب ها و مدل ترکیبی چند متغیره سهم منابع مختلف در تولید رسوب تعیین شد. براساس نتایج به دست آمده، واحدهای Qal و Jsl s. sh به ترتیب با 22/68 و 75/28 درصد منبع اصلی در تولید رسوب بوده اند. واحد Qal شامل نهشته های رودخانه ای کواترنر می باشد و واحد Jsl s. sh متشکل از ماسه سنگ و شیل سازند شمشک است که هر دو واحد حساسیت بالایی به فرسایش دارند. بنابراین جهت کاهش رسوب ورودی به رودخانه، ضروری است اقدامات کنترل فرسایش و رسوب بر روی این واحدهای حساس به فرسایش انجام گیرد.

فرسایش خاک به عنوان یک فرایند ژئومورفیک علاوه بر تلفات خاک، اثرات شدیدی بر تنوع زیستی خاک دارد. دینامیک تنوع زیستی خاک می تواند شاخصی برای ارزیابی میزان سازگاری اکوسیستم ها در برابر تغییرات محیطی باشد. از آنجا که اکوسیستم-های خشک و نیمه خشک نقش مهمی در انتشار کربن به اتمسفر دارند، عملکرد فرآیندهای فرسایشی می تواند شرایطی را برای توقیف کربن و متعاقباً اثرات مثبت در راستای افزایش سازگاری این اکوسیستم ها در برابر تغییرات محیطی فراهم آورد. در این مطالعه با هدف بررسی اثرات فرسایش آبی بر تنوع میکروبی خاک، نمونه های خاک از بخش های مختلف سه مخروط افکنه برای اندازه گیری فعالیت های آنزیمی، کربن زیست توده میکروبی، کربن آلی، کربن آلی ناپایدار (محلول)، توزیع اندازه ذرات خاک و رطوبت خاک برداشت شد. نتایج نشان داده است، میزان کربن آلی و نیتروژن کل در سایت های رسوبی به طور معنی داری کمتر از سایت های فرسایشی بوده است. در حالی که بیشترین میزان کربن آلی محلول و کربن زیست توده میکروبی در سایت های رسوبی دیده شده است. همچنین در مقایسه با سایت های فرسایشی، فعالیت آنزیم کاتالاز بیشترین مقدار را در نمونه های مربوط به سایت های رسوبی نشان داده است. براساس این یافته ها، معدنی شدن و تجزیه کربن آلی در سایت های فرسایشی و رسوبی به شدت مرتبط با تغییر در ویژگی های بیوژئوشیمیایی خاک است. به طوری که از مجموعه ویژگی های زیستی خاک، اثرگذاری کیفیت کرین در افزایش ارتجاع پذیری اکوسیستم ها بسیار مهم تر از کمیت کرین می باشد.

پوسته های زیستی خاک، جوامع فراوان و گوناگونی هستند که شامل مجموعه ای از میکروارگانیسم ها مانند سیانوباکتری ها، جلبک های سبز، گلسنگ ها، قارچ ها، خزه ها و ذرات خاک مرتبط با آنها هستند. در این پژوهش به بررسی اثر پوسته های خزه و گلسنگ بر پارامترهای فیزیکوشیمیایی خاک در منطقه خشک و نیمه خشک تخت سلطان در خراسان رضوی پرداخته شده است. نمونه برداری در فصل تابستان در طول ترانسکت و با استفاده از پلات 5/0 مترمربعی در دو عمق (5-0)، (20-5) سانتی متری با سه تکرار صورت گرفت. در مجموع 60 نمونه جهت اندازه گیری خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک تهیه و به آزمایشگاه منتقل شد. بررسی نتایج به دست آمده از آنالیز واریانس و آزمون توکی نشان داد که حضور پوسته های زیستی بر تخصیص پارامترهای خاک اثر گذاشته است. از جمله کاهش pH و EC در خاک های فاقد پوسته و افزایش کربن آلی و کربنات کلسیم در حضور خزه و گلسنگ در عمق 5-0 سانتی متری خاک می باشد. نتایج پژوهش، نشان از تفاوت قابل توجه در ویژگی های فیزیکوشیمیایی خاک در حضور یا عدم حضور پوسته های خزه و گلسنگ در چشم انداز بیابان دارد.

پیش بینی و تعیین میزان کمی فرآیندهای تولید رواناب و انتقال آن به نقطه خروجی حوضه آبخیز از اهمیت خاصی برخوردار است. برآورد پتانسیل تولید رواناب در یک حوضه جهت برنامه ریزی در حفاظت خاک و فرسایش و نیز مدیریت حوضه ها از لحاظ تولید رواناب و رسوب بسیار حائز اهمیت است. حوضه آبخیز لاویج رود عمدتاً به دلیل وضعیت توپوگرافی و فیزیوگرافی، موقعیت اقلیمی، عدم رعایت مشخصات فنی در احداث راه و ابنیه فنی و تجاوز به حریم رودخانه، زمین شناسی و دیگر عوامل مؤثر در ایجاد رواناب، دارای پتانسیل تولید سیل در برخی از مواقع سال می باشد. در این پژوهش کارایی مدل اتومات سلولی به منزله روشی نوین و امکان تلفیق آن با برنامه های GIS برای شبیه سازی خطر سیلاب و هیدروگراف جریان برای لاویج رود مطالعه شد. از داده های کاربری اراضی، گروه های هیدرولوژیک خاک، DEM، داده های بارش و ضریب زبری استفاده شد که همه لایه ها در قالب رسترهای با اندازه سلول 30×30 تهیه شدند. براساس روش SCS، ارتفاع رواناب و خطر سیلاب در حوضه به دست آمد. همچنین، براساس مدل موج سینماتیک، عمق جریان و بر طبق معادله مانینگ، سرعت جریان در سلول ها محاسبه شد و از روی سرعت جریان زمان پیمایش به دست آمد. براساس این داده های ورودی، گراف سری زمانی دبی سیلاب برای 35 رخداد حداکثر بارش 24 ساعته طی سال های 1362 تا 1396 ترسیم شد. بین مقادیر مشاهده ای و برآوردی دبی میانگین در یک ساعت و دبی حداکثر بارندگی 24 ساعته به ترتیب 95/0 و 98/0 درصد همبستگی در ایستگاه آغوزکتی مشاهده گردید که مبین آن است که رویکرد CA علیرغم سادگی اش می تواند نتایج واقع گرایانه ای برای یک رویداد طبیعی پیچیده مانند رواناب فراهم نماید. همچنین درصد خطای مقادیر مشاهداتی و برآوردی میانگین دبی در یک ساعت و دبی حداکثر بارندگی 24 ساعته هم به-ترتیب 14 و 3/8 است که دقت مناسب مدل را نشان می دهد.

امروزه گردشگری به عنوان یکی از منابع اقتصادی پایدار برای توسعه مناطق مختلف در نظر گرفته می شود، منطقه قصرشیرین در استان کرمانشاه دارای بستر مناسب برای توسعه گردشگری جنگ و در نتیجه رونق اقتصادی می باشد. این پژوهش که از نوع توصیفی– تحلیلی با ماهیت کاربردی می باشد به دنبال این هدف است که گردشگری جنگ را به عنوان فرصت بالقوه ای برای توسعه اقتصادی منطقه قصرشیرین معرفی نماید و برای گردآوری اطلاعات جهت اثبات آن از روش کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است و نیز برای تحلیل داده ها که از 311 پرسشنامه در قالب سه گروه (ساکنین، مدیران، گردشگران) به دست آمده، از مدل تعیین راهبرد SWOTاستفاده شد. نتایج نشان می دهد که مجموعه نقاط محیط داخلی (قوت، ضعف) 2/3 و نیز مجموعه نقاط محیط خارجی (فرصت و تهدید) 1/2 می باشد که راهبرد محافظه کارانه (ST) را شامل می شود لذا با توجه به جدول SWOTراهبردهایی از جمله: استفاده از نیروهای محلی برای اشتغال و فعالیت در فرصت های ایجاد شده، شناخت تهدیدات این نوع از گردشگری و تلاش برای رفع آن، ایجاد موزه ها و نمایشگاه های خاص این نوع از گردشگری، آموزش جامعه محلی، جذب سرمایه بخش خصوصی، ایجاد پکیج حمایتی در قالب این نوع از گردشگری، معرفی مناطق هدف این نوع از گردشگری درکشورهای همسایه و نیز تقویت حس اجتماعی و مشارکت جمعی و سازماندهی تولیدات هم راستا با توسعه گردشگری جنگ ضروری می نماید

در این تحقیق از دو روش گردشی به محیطی و محیطی به گردشی استفاده شده است. برای مطالعه و تحلیل جابجایی مکانی جت جنب حاره ای داده های سایت http: //www. esrl. noaa. gov استفاده شد. نقشه های جت طی دوره آماری 21 سال در ماه های (اکتبر تا می) در محیط نرم افزاری grads ترسیم و محور جت ها برای هر ماه بر روی نقشه های پایه ای که در محیط نرم افزاری ARCGIS10. 4 تهیه شده بود ترسیم شده است. سپس داده های ماهانه بارش 9 ایستگاه همدید استان طی سال های زراعی (1375 تا 1396) استخراج نمونه های مطالعاتی انتخاب گردید. بررسی های چشمی انجام شده بر روی محور جت ها در ماه های مختلف نشان داد که محور جت ها دارای جابجایی شمال و جنوب سوی نسبتا زیاد می باشند. از اول اکتبر به تدریج با جابجایی شرق سوی پرفشار عربستان جریان های جت در موقعیت مناسبی قرار گرفته و شرایط برای ایجاد ناپایداری ها فراهم می شود. در ماه های ژانویه و دسامبر جت در مناسب ترین حالت خود (شرق مصر تا غرب خلیج فارس) قرارمی گیرد. نتایج حاصل از الگوی های همدید بارش های شدید نشان داد که از چند روز قبل از شروع بارش ها پشته عمیقی از روی آفریقا و مدیترانه مرکزی تا شمال عرض 60 درجه گسترش یافته و جریانات را بر روی مدیترانه شرقی کاملا نصف النهاری و باعث شکست در امواج راسبی می-گردد. شیو حرارتی شدید حاصل از آن ضمن تقویت جت جنب حاره ای، ناوه عمیقی را بر روی مدیترانه شرقی ایجاد می کند که با فرارفت سرد جنب قطبی بر روی سامانه سودانی و فرارفت رطوبتی مناسب از روی دریاهای گرم عرب و عمان سامانه سودانی و ناوه دریای سرخ تقویت شده و ناپایداری شدیدی را بر روی منطقه ایجاد می کند.

سیل رایج ترین مخاطره ی طبیعی است که باعث آسیب بسیار زیاد به محیط زیست، ساخت و سازها و تلفات هر ساله در سراسر جهان شده است. عواملی از قبیل قدرت سیل، بزرگای سیل، تکرار مدت جریان، تغییرات در مقاطع عرضی رودخانه از جمله فاکتورهای کنترل کننده سیل می باشند. در این پژوهش به تعیین حریم کمی رودخانه گاماسیاب در استان کرمانشاه پرداخته شده-است با کمک مدل DLSRS که اولین مدل ریاضی، محاسبه حریم کمی رودخانه ها مطابق ضوابط و مقررات جاری کشور است انجام شده است و با استفاده از پنج شاخص دبی با دوره بازگشت 25 ساله، موقعیت رودخانه، پایداری بستر و کناره، رژیم جریان، تنش اجتماعی حریم کمی رودخانه ی گاماسیاب در 130 مقطع برای ساحل چپ و راست محاسبه شده است. نتایج حاصل از مدل نشان می دهد میزان حریم به دست آمده در بخش های مختلف به طور متوسط 3 تا 13 متر بوده است که در بخش اول بیشترین میزان حریم به دست آمده و بخش یازدهم از رودخانه ی گاماسیاب کمترین حریم را تعیین شده است و همچنین نتایج حاکی از آن است که این مدل برای تمامی رودخانه های کشور مناسب نبوده است و برای رودخانه هایی که دارای تنوع رتبه رود هستند مناسب تر است و برای رودخانه گاماسیاب که دارای رتبه ی 5 است، تعیین حریم رودخانه با این مدل منطبق بر واقعیت نخواهد بود؛ همچنین تعیین حریم با این روش برای رودخانه هایی که زمین های حاشیه رودخانه به صورت بایر و فاقد مالکیت باشند ارزیابی مناسب تری داشته است.

سازند میشان یکی از واحدهای سنگ چینه ای نئوژن است که در جنوب و جنوب باختری ایران گسترش فراوانی دارد. در سال های اخیر به منظور دستیابی به سن دقیق این سازند، مطالعاتی با استفاده از داده های فسیل شناسی و همچنین استفاده از ایزوتوپ های استرنسیم انجام شده است. در مناطق چین خورده جوان همچون کمربند چین خورده زاگرس که حاوی رسوباتی هستند که دچار دفن شدگی عمیق نشده اند، یکی از مناسب ترین روش های بدست آوردن سن رسوبات، استفاده از مطالعه مغناطیس دیرینه است. با استفاده از این روش می توان رسوبات غیر دریایی رودخانه ای و همچنین رسوبات آبرفتی را که اغلب فاقد ویژگی های زیست چینه-ای و رادیومتریک مناسب جهت تعیین سن هستند را سن یابی کرد و همچنین نرخ رسوبگذاری توالی مورد مطالعه را نیز بدست آورد. در این پژوهش سن سازند میشان با استفاده از روش مگنتو استراتیگرافی، در ناحیه تاقدیس جریک واقع در شمال خاوری فروافتادگی دزفول مطالعه شده است، در برش مورد مطالعه، سن مرز زیرین و بالایی سازند میشان به ترتیب 1/14 و 6/ 13 میلیون سال (میوسن میانی) برآورد شده است. همچنین میانگین نرخ رسوبگذاری برای این سازند بعد از تراکم ثانویه 38 سانتیمتر در هزار سال به دست آمد.

گرانیت گنایسی آبادچی به صورت توده کوچک دگرشکل و دگرگون شده در شمال دریاچه سد زاینده رود و در شمال شهرکرد در پهنه ساختاری سنندج-سیرجان واقع شده است. ترکیب کانی شناسی این توده شامل کوارتز، پلاژیوکلاز، فلدسپات پتاسیم، بیوتیت، آمفیبول و موسکویت به عنوان کانی های اصلی و زیرکن، اسفن و آلانیت به عنوان کانی های فرعی می باشند. بر مبنای تقسیم بندی نوع شکل، بلورهای زیرکن این توده گرانیت گنایسی غالباً در گستره P2 قرار می گیرند. ریخت شناسی بلور های زیرکن در این سنگ ها نشان دهنده یک منشاء غالباً گوشته ای و اندکی پوسته ای برای ماگمای مادر آنها است. براساس شکل بلور زیرکن (به عنوان یک ژئوترمومتر)، درجه حرارت تشکیل این بلورهای زیرکن در حدود 750 تا 800 درجه سانتی گراد می باشد.

سازند کربناته لار با گسترش وسیع در ارتفاعات جنوبی بهشهر، دارای پتانسیل بالایی برای کارستی شدن است. انواع مختلف پدیده-های کارستی نظیر غار و فروچاله در این سازند شناسایی شده است. برای مطالعه دقیق تر کارست در محدوده سد گلورد، تعداد 101 تیغه نازک از نمونه های سنگی مربوط به گمانه GV1 واقع در تکیه گاه چپ این سد تهیه و بررسی شد. سپس با توجه به تغییرات سنگ شناسی و مشاهده حفرات کارستی در مغزه ها، تعداد 20 نمونه سنگی انتخاب و مورد آنالیز ژئوشیمی به روش XRF قرار گرفت. بررسی تغییرات عناصر فرعی و نسبت های Sr/Mn و Na/Mn نشان داده که نفوذ آبهای سطحی و افزایش دیاژنز متئوریک در محدوده های کارستی، موجب افزایش مقدار آهن و منگنز (به ترتیب حدود 1500 و 90 پی پی ام) و کاهش سدیم و استرانسیم (به ترتیب حدود 390 و 360 پی پی ام) و همچنین نسبت آنها به منگنز شده است. بنابراین همراه با کارستی شدن، تغییر عناصر فرعی نیز در حاشیه کارست رخ می دهد که با فاصله گرفتن از آن میزان عناصر به حالت طبیعی بر می گردد. آنالیز هیدروشیمی نمونه آب چشمه های مخزن سد گلورد و رسم نمودارهای Piper و Durov نشان می دهد که تیپ آب موجود در اکثر چشمه ها به صورت بیکربنات کلسیم-منیزیم است که با تیپ آب آبخوان های کارستی مطابقت دارد. محاسبه نمایه های اشباع با استفاده از نرم افزار PHREEQC 2. 6، نشان می دهد که چشمه های محدوده غالباً فوق اشباع از کلسیت و آراگونیت و در دوره کم آبی فوق اشباع از دولومیت می باشند. با وجود این، بررسی تغییرات دبی و هدایت الکتریکی تعدادی از چشمه های محدوده در کنار نمایه اشباع، نشانگر غالب بودن جریان آب زیرزمینی مجرایی-افشان در چشمه های کارستی محدوده است.

نفوذ کمپلکس گرانیتوئیدی بروجرد و نفوذ باتولیت الوند در سنگ های رسی سبب ایجاد هورنفلس های رسی و میگماتیت های ذوب بخشی در هاله دگرگونی شده است. در منطقه تویسرکان و بروجرد پدیده ذوب بخشی و میگماتیتی شدن در سنگ های دگرگونی درجات بالا به دلیل نفوذ سنگ های مافیک رخ داده است. لوکوسوم ها عمدتا از کانی های کوارتز و فلدسپار پتاسیم تشکیل شده اند که در آن فلدسپار پتاسیم شکل دار تا نیمه شکل دار بوده و کوارتز با بافت بین بلوری فضای بین آنها را پر کرده است. مجموعه ی کانیایی این دو منطقه تا حدود زیادی مشابه است، حضور کانی های اسپینل و کروندم و فراوانی آندالوزیت در مزوسوم میگماتیت-های منطقه بروجرد مشهود می باشد در صورتی که در مزوسوم میگماتیت های تویسرکان کروندم وجود ندارد و کردیریت و گارنت فراوانتری وجود دارند. مقایسه واکنش های ذوب و روابط فازی مناطق مورد مطالعه نشان می دهد که تفاوت عمده در زون اسپینل-کردیریت (منطقه تویسرکان) و زون اسپینل-کروندم (منطقه بروجرد) می باشد به طوری که در منطقه تویسرکان سیمپلکتیت And+Spl+Crd در بخش مزوسوم میگماتیت ها تشکیل شده است در صورتی که در بخش مزوسوم میگماتیت های بروجرد سیمپلکتیت And+Spl+Crn+Crd تشکیل شده است. براساس مشاهدات صحرایی و پتروگرافی شکل گیری میگماتیت-های هر دو منطقه بر اثر فرآیند ذوب بخشی می باشد. واکنش های موثر در تشکیل مذاب و بخش لوکوسوم میگماتیت ها شامل واکنش های ذوب در حضور فاز سیال و واکنش های ذوب بدون حضور فاز سیال می باشد. واکنش Bt+And=Crd+Spl+Kfs+melt مهم ترین واکنش های توسعه مذاب در سنگ های رسی دگرگون شده هاله الوند است در صورتی که واکنش Bt+And=Crd+Kfs+Spl+Crn+L مهم ترین واکنش توسعه مذاب در سنگ های رسی دگرگون شده هاله بروجرد می باشند.

در این مطالعه با توجه به اعماق سطح بالایی پی سنگ و سطوح بالایی و پایینی سازند آسماری و ضخامت این سازند و سازندهای رسوبی بالای پی سنگ، تاثیر ریخت شناسی سطح بالایی پی سنگ بر فضای رسوب گذاری مورد بررسی قرار گرفته است. با استفاده از تحقیقات پیشین و داده های بیش از 200 حلقه چاه حفاری شده در میادین نفتی فروبار دزفول و دشت آبادان، نقشه های عمقی سطح بالایی پی سنگ و سطوح بالایی و پایینی سازند آسماری و نقشه های هم ضخامت سازند آسماری و سازندهای بالای پی-سنگ تهیه گردید. نقشه سطح بالایی پی سنگ نشان می دهد که کمینه و بیشینه مقادیر مربوط به عمق پی سنگ از حدود 7000 تا 15000 متر متغیر است، به طوری که عمیق ترین سطح آن در فروبار دزفول شمالی و کم عمق ترین آن در فروبار دزفول جنوبی و دشت آبادان قرار دارد. نقشه های سطوح بالایی و پایینی سازند آسماری نیز انطباق خوبی با نقشه سطح بالایی پی سنگ، به ویژه در ناحیه فروبار دزفول شمالی، نشان می دهند. همچنین نقشه های هم ضخامت تهیه شده نیز هم خوانی مناسبی با نقشه عمقی سطح بالایی پی سنگ و سطوح بالایی و پایینی سازند آسماری در این ناحیه دارد. با این وجود در فروبار دزفول جنوبی نقشه سطح بالایی پی سنگ همخوانی منطقی با دیگر نقشه ها نشان نمی دهد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان می دهد که فضای رسوب گذاری سازند آسماری در فروبار دزفول شمالی و دشت آبادان، عمدتاً متاثر از ریخت شناسی سطح بالایی پی سنگ در دوره های مختلف رسوب گذاری بوده است. بنظر می رسد این فضا در فروبار دزفول جنوبی عمدتاً تحت تاثیر زون های گسلی پی سنگی قرار داشته است. براساس نتایج این مطالعه بیشترین نرخ تأمین رسوب در بخش میانی فروبار دزفول شمالی ثبت شده است.

ویژگی های ریخت شناسی حوزه ها مانند مساحت، شیب و طول رودخانه اصلی می توانند بعضی از خصوصیات سنگدانه ها مانندگردشدگی، بافت سطحی و میزان ریزترک ها را تحت تاثیر قرار دهند. ابتدا از طریق تصاویر ماهواره ای، نقشه های زمین-شناسی و بازدید های میدانی، 12 مخروط افکنه انتخاب شد که دارای حوزه بالادستی مشابهی از نظر سنگ شناسی هستند. از قسمت وسط 12 مخروط افکنه، 150 نمونه برای سه اندازه متفاوت شن (50 نمونه برای هر اندازه) برداشت گردید و ویژگی های فوق-الذکر مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان می دهد که با کاهش شیب، افزایش مساحت و طول مسیر جریان حوزه بالادست مخروط افکنه ها، گرد شدگی افزایش، بافت سطحی صاف تر و میزان ریزترک ها کاهش می یابد. کمترین میزان گردشدگی در مخروط افکنه دارای مساحت حوزه بالادستی 27 و 33 هکتار و در محدوده سنگدانه های با اندازه ( mm5/12-16) در حالی که بیشترین میزان گردشدگی در مخروط افکنه دارای بزرگ ترین مساحت حوزه بالادستی (206 و 309 هکتار) و بزرگ ترین سنگدانه ها ( mm25-5/37) به دست آمده است. از نظر بافت سطحی نیز بیشترین زبری و کمترین زبری به ترتیب در مخروط-افکنه ای با مساحت حوزه بالا دستی 25 هکتار و ذرات ( mm5/12-16) و مخروط افکنه با مساحت حوزه بالادستی 309 هکتار و سنگدانه های mm37. 5-25 مشاهده شده است. از نظر ریزترک نیز کمترین درصد ترک در ریزترین سنگدانه های برداشت شده از مخروط افکنه با مساحت حوزه بالادستی 309 هکتار به میزان 10 درصد و بیشترین میزان ترک در درشت ترین سنگدانه های برداشت شده از مخروط افکنه با مساحت حوزه بالا دستی 29 و 33 هکتار به میزان 32 درصد، به دست آمده است. همچنین وضعیتی مشابه با مساحت حوزه بالادست برای طول مسیر جریان دیده شد.

بررسی الگوی ژئوشیمیایی پراکندگی عناصر کمیاب و نادر خاکی در سنگ های متأثر از متاسوماتیسم حاکی از یک منشأ ماگمایی برای کانه زایی Th-REE در کانسار سه چاهون است. بررسی الگوهای تمرکز عناصر کمیاب و نادرخاکی بهنجار شده نسبت به کندریت و جبه اولیه در سنگ های ریولیتی میزبان که در موقعیت فرورانش تشکیل شده اند و مقایسه این الگوها با الگوهای نظیر برای زون کانه زایی Th-REE نیز تأییدی بر این مسئله است که منشأ Th-REE در واقع همان ماگمای ریولیتی یا اتاق ماگمایی است که ماگمای ریولیتی از آن مشتق شده است. این مسئله با داده های ایزوتوپی اکسیژن و هیدروژن که از طریق بررسی ایزوتوپ های پایدار در کانی اکتینولیت پاراژنز با کانی های میزبان REE و Th به دست آمده نیز تأیید شده است. کانی های توریم شامل هوتونیت و توریت می باشند. نتایج آنالیز ایزوتوپی اکسیژن سیال در تعادل با اکتینولیت پاراژنز با هوتونیت و توریت 65/6 تا 71/7 پرمیل برآورد شد که در محدوده ترکیب ایزوتوپی اکسیژن ماگمایی (10 تا 6 پرمیل) قرار می گیرد. نتایج آنالیز ایزوتوپی هیدروژن سیال در تعادل با اکتینولیت نیز 29/73-تا 04/42-پرمیل محاسبه گردید که در محدوده ترکیب ایزوتوپی هیدروژن ماگمایی (50-تا 80-پرمیل) قرار گرفت.