مطالعات رسانه ای
سال:1398 | دوره:14 | شماره:46 |تعداد مقالات:8

یکی از ادعاهای علماء و رجال مسلمان، کامل بودن دین اسلام است. آنها بر اساس متن قرآن مجید منبع اصلی این دین معتقدند این دین، قابلیت پاسخگویی به مسائل پیشروی مسلمانان و غیر مسلمانان را در هر زمانی دارد؛ با توجه به تغییرات سده های تاریخی، این پاسخ گویی در صورتی مقبول عامه قرار خواهد گرفت که تفاسیر و برداشت ها نسبت به مسائل مستحدثه مناسب و به روز شوند. از مهم ترین مسائلی که امروزه بشر با آن مواجه شده است؛ مسئله رسانه است. این مسئله و زوایای مختلف آن چنان فراگیر و گسترده شده که در همه ابعاد زندگی بشر ورود پیدا کرده و در کوچک ترین و شخصی ترین بعد نیز ردپای این مسئله به چشم می خورد. عالمان دین برای مواجهه متدینین خود با این مسئله، به استخراج احکام متناسب با آن پرداخته و تکالیف شرعی پیروان دین خود را برای آنها تبیین می کنند. عالمان و مجتهدان جهان تشیع نیز برای مسائل مبتلابه هم کیشان خود احکامی صادر کرده اند. احکام صادره این موضوع را می توان ذیل احکام خمسه به 4 بخش دسته بندی کرد. این نوشته به تشریح موضوع، استفتائات آن و جواب های در نظر گرفته شده برای این چهار بخش می پردازد.

این تحقیق بر اساس تئوری های اقتصادی سعی داشته تابع تقاضای شبکه های اجتماعی و ارتباطات میان فردی را کشف و نوع ارتباط میان این دو تابع را مورد بررسی قرار دهد. بدین منظور در این تحقیق با مطالعه پژوهش های انجام شده در خصوص مدل سازی اقتصادی سعی شده تا محتوای آشکار و نهفته پیرامون این مضمون استخراج شود. واحد تحلیل در این مطالعه کاربران شبکه های اجتماعی ایرانی هستند. به منظور جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده شد که به صورت جلسات فردی و گروهی تکمیل شد. جامعه ی تحقیق کاربران شبکه های اجتماعی در ایران است که بر اساس جامعه ی کاربران شبکه های اجتماعی 120 نفر به عنوان نمونه تعیین و در تهران (با ویژگی های همگن) انتخاب شدند. روش تحلیل اطلاعات رگرسیون غیرخطی لگاریتمی و جستجوی غیرخطی تک بعدی در نظر گرفته شد. یافته ها نشان داد ارتباط در شبکه های اجتماعی نسبت به ارتباطات میان فردی حضوری نیازی لوکس محسوب شده و جامعه مورد مطالعه از شبکه های اجتماعی به عنوان جانشینی برای ارتباطات حضوری بهره می برند.

هدف اصلی مقاله حاضر بررسی نقش رسانه های جمعی در ارتقای آگاهی از مسئولیت مدنی ورزشی می باشد این مقاله از لحاظ هدف کاربردی بوده و براساس شیوه گردآوری داده ها توصیفی-تحلیلی، از نوع همبستگی است جامعه آماری شامل مسئولان ستادی وزارت ورزش و جوانان، مسئولان کمیته ملی المپیک و روسای فدراسیون های ورزشی (90) نفر و همچنین تعدادی از اساتید متخصص در حوزه حقوق ورزشی (15 نفر) می باشد و روش نمونه گیری نیز کل شمار بود و 87 نفر در تحقیق حاضر شرکت نمودند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ای محقق ساخته بود که با تاکید بر نظرات مدیران و کارشناسان حقوقی و رسانه ای طراحی گردید و روایی آن نیز توسط 7 نفر مورد تأیید واقع شد و پایایی پرسشنامه نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 81/0 مورد تأیید قرار گرفت. روش تجزیه و تحلیل داده ها نیز با استفاده از مدل معادلات ساختاری در نرم افزار PLS و همچنین برای رتبه بندی مهمترین رسانه ها از آزمون فریدمن استفاده شد. نتایج نشان داده که تأثیر رسانه های جمعی اعم از شنیداری، دیداری، چاپی و اینترنتی بر ارتقای آگاهی از مسئولیت مدنی ورزشی ورزشکاران، مربیان، مدیران، داوران و تماشاگران تأثیر مثبت و معنی داری دارند و این چهار رسانه می توانند 75 درصد از تغییرات آگاهی از مسئولیت مدنی ورزشی را پیش بینی نمایند همچنین نتایج رتبه بندی نیز نشان داد که رسانه های اینترنتی (وب سایت ها و شبکه های اجتماعی) سپس رسانه های دیداری (تلویزیون)، رسانه های چاپی (روزنامه، کتاب) و رسانه های شنیداری (رادیو) بیشترین اهمیت را در ارتقای آگاهی مسئولیت مدنی دارند.

در طول قرن بیست و یکم، سینما به عنوان یک رسانه تاثیرگذار و به تبع آن جشنواره های بین المللی توانسته اند از خود توانایی منحصر به فردی در عرصه دیپلماسی فرهنگی ایران و جهان به نمایش بگذارند. پژوهش حاضر با هدف تببین عوامل مؤثر بر دیپلماسی فرهنگی در سینمای ایران انجام گرفت. این پژوهش از نظر روش تحقیق، توصیفی از نوع پیمایشی و همبستگی و از نظر نوع تحقیق، کاربردی بود. جامعه آماری این پژوهش را صاحبنظران حوزه سینما ودیپلماسی فرهنگی کشور تشکیل داده اند. 250 نفر به شیوه نمونه گیری تصادفی انتخاب گردید. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه های محقق ساخته بود. جهت بررسی روائی ابزارهای اندازه گیری به شاخص نسبت روایی محتوایی و شاخص روایی محتوایی و نتایج مدل اندازه گیری استناد شد برای بررسی پایایی پرسشنامه ها به پایایی مرکب استناد شد. برای تحلیل داده ها از مدلسازی معادلات ساختاری با کمک نرم افزار Smart PLS3 استفاده شد. نتایج این پژوهش نشان داد که هویت ملی، بعد سیاسی، بعد فرهنگی و بعد تکنیکی می توانند دیپلماسی فرهنگی در سینمای ایران را پیش بینی کنند. با توجه به مقدار بدست آمده برای شاخص برازش کلی مدل به میزان 0. 68 بوده برازش مناسب مدل کلی تأیید می شود.

هدف اصلی این پژوهش ارائه راهکارهای اجرایی به عوامل اعتماد ساز در اخبار سیما به منظور افزایش اعتماد مخاطبان است. برای این منظور پژوهشگران ضمن مطالعه حوزه های مرتبط به یک دیدگاه کلی نسبت به موضوع پژوهش دست یافتند. در ادامه برای پاسخ به سؤال اصلی پژوهش با 15 نفر از خبرگان حوزه خبر و رسانه مصاحبه به صورت عمیق به عمل آمد که در نتیجه آن، 8 عامل اصلی اعتماد ساز شناسایی و در دو حوزه محتوایی-ساختاری و شکلی طبقه بندی شد. در حوزه محتوایی و ساختاری می توان به سرعت، دقت، صحت، بی طرفی، جامعیت، توجه به نیاز مخاطب و مدیریت و مالکیت اشاره کرد که خود منجر به استخراج 43 راهکار اجرایی شد. ازجمله مهم ترین آنها می توان به مانیتورینگ شبکه های اجتماعی، استفاده از جامعه شناسان مطرح در اتاق فکر رسانه ملی، نقد درونی از خود، پرداخت به حقیقت به جای واقعیت، کاهش خطوط قرمز سازمان و نیازسنجی مخاطب بر اساس ارزش های خبری اشاره کرد. در حوزه عوامل شکلی نیز 12 راهکار اجرایی حاصل شد که ازجمله مهم ترین آن ها می توان به استفاده از گوینده های شبکه های استانی به صورت متناوب در اخبار بخش های خبری سراسری، تقلیدی عمل نکردن، استفاده از نیروهای خلاق و نوآور، باز بودن فضای خلاقیت و نوآوری و آزادی گویندگان در ارتباطات غیرکلامی اشاره کرد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر کنش گفتاری بر تجربه ارتباطی در بین کاربران فعال و قابل دسترسی اینستاگرام در شهر تهران انجام گرفته است. روش تحقیق در این پژوهش پیمایش است و ابزار جمع آوری داده ها نیز پرسشنامه محقق ساخته می باشد. جامعه آماری در این تحقیق عبارتست ازکاربران عضو شبکه اجتماعی اینستاگرام در تهران و با توجه به آنکه تعداد افراد حاضر در جامعه بیش از 100هزار نفر می باشد، حجم نمونه بر اساس جدول مورگان برابر با 384 نفر است که با استفاده از روش نمونه گیری غیراحتمالی دردسترس انتخاب شدند. فرضیات تحقیق نیز با استفاده از آزمون پیرسون مورد آزمون قرار گرفته اند. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که کنش ارتباطی اینستاگرام بر تجربه ارتباطی تأثیر دارد. بدین معنا که با افزایش ارتباط در گفتمان اینستاگرام، تجربه ارتباطی ما در دنیای واقعی تحت تأثیر قرار گرفته است و در حال دگرگونی می باشد و ما با تجربه های ارتباطی حاصل از این تکنولوژی های ارتباطی نوین (اینستاگرام) مواجه هستیم. همچنین کنش گفتاری اینستاگرام بر تجربه های ارتباطی (دوستی، صمیمیت، تفاهم، بازخورد) تاثیرگذار است. هم چنین نتایج دیگر تحقیق نشان داد که میزان استفاده از اینستاگرام بر تجربه های ارتباطی کاربران تاثیرگذار است.

در جریان یک انتخابات سیاسی، ساخت قدرت و بافتار اجتماعی در اندرکنش با یک دیگر قرار می گیرند. در این عرصه، نخبگان سیاسی می کوشند ایدئولوژی و گفتمان خود را به گونه ای در ارتباط با جامعه بازنمایی کنند که بتواند فراچنگ آوری رأی های برآمده از صندوق ها را برای آنان تضمین نماید. مبارزات انتخاباتی به ویژه در زمینه مناظرات و تبلیغات، استوار بر القای مستقیم یا غیرمستقیم ایدئولوژی (و گفتمان پنهان) است. در این زمینه تلاش می گردد ضمن مشروعیت بخشی به ایدئولوژی خودی، از گفتمان رقیب اعتبارزدایی شود. این پژوهش بر آن است تا با نگاهی تطبیقی، چگونگی بازنمایی هویت در مستندهای تبلیغاتی گفتمان اعتدال گرایی را در دو دوره انتخابات ریاست جمهوری یازدهم و دوازدهم در خرداد 1392 و اردیبهشت 1396 واکاوی نماید. نوشتار پیش رو به گرد این پرسش می گردد که: «در جریان مبارزات انتخابات ریاست جمهوری یازدهم و دوازدهم، هویت چگونه در مستندهای انتخاباتی نامزد هژمون شده، مفصل بندی شده و با کاربست چه نشانگان، مولفه ها و فرایندهایی تولید و بازتولید و بازنمایی شده است؟ » در مقام پاسخ، این مدعا می آید که در جریان این دو دوره انتخابات ریاست جمهوری، گفتمان پیروز تبلیغات خود را بر مبنای نمایش صورت بندی ایدئولوژیکی خاص خود مفصل بندی کرده است که در بافتار آن، خود و دیگری به گونه ای ویژه، در سایه دال کانونی مطرح و مرزهای گفتمان به گونه ای ایجابی و سلبی نمایان می شود. مبنای نظری پژوهش برپایه تعریف سه سطح طراحی شد. سطح خرد مبتنی بر سازوکارهای زبانی مانند دلالت صریح و ضمنی و پیوندهای بینامتنی است. در سطح میانی مفاهیم از راه کندوکاو زبانی حاصل و به منظور دست یابی به مفاهیم کلان از رهیافت گفتمانی لاکلا و موف و نورمن فرکلاف استفاده می شود. برمبنای یافته ها گفتمان اعتدال گرایی در هر دو دوره انتخابات ریاست جمهوری با ابتنای بر رویکردی سلبی و دگرسازانه، به ترسیم مرزهای هویت خود پرداخته و با استفاده از ابزار حاشیه رانی، خود را به صورتی مثبت بازنمایی می کند.

رسانه یکی از مهمترین عوامل تأثیر گزار بر شکل گیری سرمایه فرهنگی است. امروزه رسانه ها نظام آموزشی مدرنی را بنا نهاده اند؛ به گونه ای که جوامع بشری عقیده و ایده خود را از آن می گیرند و بر سبک زندگی و رفتار آنان اثر گذار است. از این رو سواد رسانه ای برای کاهش و پیشگیری اثرات منفی رسانه ها اهمیت فروانی دارد. هدف از این پژوهش بررسی میزان تأثیر سواد رسانه ای بر سرمایه فرهنگی فراگیران مؤسسات فرهنگی قرآنی اصفهان است. برای بررسی آن از سواد رسانه ای مدل EC و نظریه بوردیو در سرمایه فرهنگی استفاده شده است، که البته با استفاده از آیات قرآن کریم با فرهنگ اسلامی و ایرانی همسان شده است. این پژوهش به روش پیمایشی انجام گرفته است و جامعه آماری آن تعداد 480 نفر از فراگیران مؤسسات فرهنگی قرآنی اصفهان هستند که از این تعداد از طریق فرمول کوکران 213 نفر با تحصیلات و سنین مختلف به عنوان نمونه انتخاب شدند. جمع آوری داده ها نیز از طریق پرسشنامه است. نتایج به دست آمده، بیانگر این است که سواد رسانه ای با مولفه های دسترسی به رسانه، استفاده از رسانه، تولید محتوای رسانه ای و تفکر انتقادی از رسانه بر سرمایه فرهنگی فراگیران مؤسسات فرهنگی قرآنی اصفهان تأثیر دارد.