تحقیقات منابع طبیعی تجدید شونده
سال:1391 | دوره:3 | شماره:4 (پیاپی 10) |تعداد مقالات:6

نور به جهت تاثیر بر فعالیت و متابولیسم بدن ماهیان از فاکتورهای مهم در رشد آنها محسوب می شود. این تحقیق به منظور مطالعه اثرات رنگ های مختلف نور روی رشد و بازماندگی لارو ماهی کوی (Cyprinus carpio L) طی دو ماه انجام گرفت. وزن اولیه لاروها برابر 0.0402±0.0016 گرم بود که در سه تیمار تحت تاثیر نورهای آبی (L1)، سبز (L2) و قرمز (L3) قرار گرفتند. هر تیمار دارای سه تکرار و هر تکرار حاوی 30 لارو ماهی کوی بود. دوره نوری به صورت 14 ساعت روشنایی و 10 ساعت تاریکی بود. لاروها روزانه در 2 نوبت با استفاده از غذای تجاری بیومار تغذیه شدند. غذادهی به ماهیان در هر وعده به حد سیری انجام گرفت تا محدودیت تغذیه ای نداشته باشند. تعداد 15 نمونه ماهی هر دو هفته از هر مخزن برداشته و وزن بدن آنها اندازه گیری شد. همچنین نرخ بازماندگی طی آزمایش بررسی گردید. نتایج نشان داد که اختلاف معنی داری در شاخص های رشد بین سه تیمار L1، L2 و L3 وجود دارد (p>0.05) به شکلی که نور آبی منجر به بیشترین رشد و نور قرمز موجب کمترین رشد در لاروهای ماهی کوی گردید. با این وجود اختلاف معنی داری در نرخ بازماندگی ماهیان مشاهده نشد (p<0.05). پژوهش حاضر نشان داد که استفاده از نور آبی طی دوره پرورش می تواند به بهبود رشد ماهیان کوی منجر شود.

پژوهش حاضر به مطالعه اثرات غنی سازی دافنی (Daphnia magna) با اسیدهای چرب ضروری بر رشد و بازماندگی لارو ماهی سفید دریای خزر (Rutilus frisii kutum) طی یک دوره چهارده روزه پرداخت. وزن اولیه بچه ماهیان برابر 52.62 میلی گرم بود که توسط سه تیمار غذایی شامل دافنی غنی شده با اسیدهای چرب ضروری، دافنی غنی نشده و غذای دستی بیومار هر یک با سه تکرار تغذیه شدند. نتایج حاصله بیانگر وجود تفاوت معنی دار در رشد بین سه تیمار آزمایشی بود (p<0.05). بیشترین نرخ رشد ویژه (8.0±5.0 درصد روزانه)، افزایش وزن (120.48±2.1 گرم) و طول کل نهایی (31.30±0.1 سانتی متر) در تیمار تغذیه شده از دافنی غنی شده با اسید چرب ضروری مشاهده شد. با این وجود اختلاف معنی داری در میزان بازماندگی بچه ماهیان بین تیمارهای مطالعاتی وجود نداشت (p>0.05). مطالعه حاضر نشان داد که تغذیه بچه ماهی سفید با دافنی غنی شده با اسید چرب ضروری موجب افزایش رشد آنها می شود.

مطالعه حاضر به منظور شناسایی و بررسی فراوانی ماهیان رودخانه گدارخوش واقع در استان ایلام به طور فصلی در سال های 1389 تا 1390 صورت گرفت. نمونه برداری از ماهیان با انتخاب 5 ایستگاه در رودخانه توسط دستگاه الکتروشوکر از نوع ژنراتور برق با ولتاژ 200 ولت در طول 100 متر از هر ایستگاه انجام پذیرفت. صید در هر یک از ایستگاه ها سه بار با استفاده از روش زیپین و در شرایط بسته انجام شد. نمونه ها پس از تثبیت و انتقال به آزمایشگاه مورد زیست سنجی قرار گرفته و با استفاده از کلید شناسایی بر اساس ویژگی های مریستیک و مرفومتریک در حد گونه شناسایی شدند. نتایج این مطالعه وجود هشت گونه ماهی از سه خانواده را در رودخانه گدارخوش نشان داد. بیشترین فراوانی در میان خانواده های ماهیان با 92.4 درصد و شش گونه از شش جنس متفاوت به کپور ماهیان (Cyprinidae) تعلق داشت. خانواده های رفتگر ماهیان (Nemacheilidae) و مارماهیان خاردار آب شیرین (Mastacembelidae) نیز هر یک با یک گونه به ترتیب 6.28 و 1.31 درصد از فراوانی را در میان خانواده ها به خود اختصاص دادند. ماهیان صید شده شامل گار (Garra rufa)، لوتک دهان بزرگ (Cyprinion macrostomum)، سیاه ماهی منقوط (Capoeta trutta)، مروارید ماهی موصل (Alburnus mossulensis)، حمری (Carasobrbus luteus)، مارماهی خاردار آب شیرین (Mastacembelus mastacembelus)، شیربت (Tor grypus) و رفتگر ماهی (Oxynoemacheilus frenatus) بودند. بیشترین درصد فراوانی گونه ای در این مطالعه به ترتیب مربوط به لوتک دهان بزرگ (31.3 درصد)، مروارید ماهی موصل (29.4 درصد) و ماهی گار (24.4 درصد) بود، درحالی که کمترین فراوانی به مارماهی خاردار آب شیرین (1.05 درصد) تعلق داشت.

هدف اصلی این مطالعه بررسی پراکنش مکانی و زمانی ماهی کپور در سواحل ایران در اعماق 2 الی 100 متر طی سال های 1387 الی 1390 می باشد. نمونه برداری از ماهیان به صورت فصلی از 57 ایستگاه با استفاده از تور ترال کف انجام پذیرفت. نتایج نشان داد که بیشترین میزان صید و میانگین (±خطای استاندارد) صید در واحد تلاش در گشت بهار سال 1390 در اعماق 2 الی 10 متر به ترتیب برابر 39.0 کیلوگرم و0.350.98± کیلوگرم در نیم ساعت ترال کشی بود. توده اصلی جمعیت کپور معمولی در اعماق کمتر از 20 متر به ویژه در منطقه شرقی (از امیر آباد تا حسنقلی) تمرکز داشت که میانگین صید در واحد تلاش آن در فصل های بهار، تابستان، پاییز و زمستان به ترتیب برابر 0.69±0.62، 1.08±0.41، 0.16±0.10، 0.46±0.14 کیلوگرم در نیم ساعت ترال کشی محاسبه شد. تراکم بالای ماهی کپور معمولی در منطقه شرقی می تواند ناشی از ساختار بوم شناختی منطقه و بازسازی ذخایر این گونه باشد که هر ساله توسط سازمان شیلات ایران در این منطقه صورت می گیرد.

تاثیر تغذیه با جیره غذایی حاوی مقادیر مختلف رنگدانه لوتئین در این تحقیق بر میزان رشد و فاکتور های خونی ماهی قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss) بررسی شد. این بررسی به مدت هشت هفته، بر روی 600 عدد ماهی قزل آلای رنگین کمان (با میانگین وزنی 93.2±0.62 گرم)، در یک گروه شاهد و سه تیمار (هر یک با سه تکرار) انجام شد. تغذیه ماهیان روزانه سه بار و با غذای تجاری (GFT2) حاوی مقادیر مختلف لوتئین (صفر، 14، 16 و 20 میلی گرم در کیلوگرم) انجام شد. نتایج نشان داد که بین تیمارهای مورد بررسی از نظر وزن و طول بدن ماهیان اختلاف معنی دار آماری داشته (p>0.05) ولی هیچ اختلاف معنی داری (p>0.05) در پارامترهای عملکرد رشد و مصرف غذایی شامل FCR،SGR،GR، BWI درصد، CF و بازماندگی بین تیمارهای مختلف وجود نداشت. نتایج بین تیمارهای مورد بررسی از نظر فاکتورهای خونی نشان داد که اختلاف معنی داری در تعداد گلبول های قرمز، گلبول سفید، لنفوسیت و IgM وجود دارد (p<0.05)، هرچند تعداد مونوسیت ها و نوتروفیل ها اختلاف معنی داری را بین تیمارها نشان ندادند (p<0.05).

پرورش ماهی تاثیرپذیری و تاثیرگذاری زیادی در محیط زیست دارد. هدف این پژوهش بررسی وضعیت نگرش و رفتار زیست محیطی پرورش دهندگان قزل آلا و تاثیر آموزش بر آن است. پژوهش از نوع کاربردی و روش انجام آن نیمه تجربی با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته و بسته آموزش زیست محیطی بود. پرسشنامه توسط اساتید دانشگاه و کارشناسان سازمان شیلات بررسی و روایی آن تایید گردید. پایایی پرسشنامه با انجام 15 آزمون، ضریب آلفای کرونباخ 0.84 را نشان داد. جامعه آماری شامل 150 مزرعه دار مالک مزارع تک منظوره با تخلیه پساب به آب های سطحی و نمونه آماری شامل 63 نفر در دو گروه آزمون و شاهد بود. نتایج نشان داد که نگرش زیست محیطی پرسش شوندگان مناسب نیست (حدود 34 درصد پاسخ صحیح) که این نگرش ها پس از ارائه بسته آموزشی به گروه آزمون به طور معنی دار تغییر کرد (p<0.05). رفتار زیست محیطی پرسش شوندگان نیز مناسب نبوده (79 درصد از هیچ روشی تصفیه پساب استفاده نمی کنند) لیکن زمینه برای تغییر رفتار در گروه آزمون پس از آموزش ایجاد شده و ایشان برای تصفیه پساب مزارع خود با روش های کم هزینه اعلام آمادگی کردند. همچنین رابطه همبستگی میان سن، تحصیلات و سابقه آبزی پروری با نگرش و رفتار (سازگار) زیست محیطی مشاهده نشد. نتایج حاصل از این آزمون نشان داد که آموزش نقش به سزایی در رفتا زیست محیطی مزرعه داران به ویژه برای جلوگیری از ایجاد آلودگی های ناشی از پساب مزارع دارد.