تحقیقات منابع طبیعی تجدید شونده
سال:1394 | دوره:6 | شماره:4 (پیاپی 22) |تعداد مقالات:6

رملیک (Ziziphus nummularia) از جمله گونه های مقاوم به خشکی است که بررسی پیش رو با هدف شناسایی تیمارهای مناسب بستر بذر و آبیاری آن انجام شده است. این پژوهش در نهالستان شهرستان مسجدسلیمان، به صورت آزمایش فاکتوریل با سه فاکتور بستر کاشت در4 سطح، آبیاری در 3 سطح و خراش دهی بذر در 3 سطح در قالب طرح کاملا تصادفی نامتعادل انجام شد. نتایج نشان داد که اثرات اصلی سطوح مختلف فاکتور بستر کاشت و اثر متقابل بستر کاشت در روش آبیاری برای تمام صفات مورد مطالعه به جز طول ساقه معنی دار بود. اختلاف بین روش های مختلف خراش دهی بذر رملیک برای اکثر صفات رویشی در این مطالعه غیرمعنی دار بود. با توجه به تاثیر تیمارهای مختلف و اثرات متقابل انها صفت درصد زنده مانی برای خاک معمولی در روش هر روز آبیاری در خیساندن بذر به مدت 48 ساعت در آب دارای بیشترین مقدار بود.

این پژوهش با هدف بررسی تاثیر محلول نانو سیلیس بر روی ویژگی های فیزیکی، مکانیکی و ریخت شناسی گونه صنوبر دلتوئیدس انجام گردید.نمونه های آزمونی برای خواص فیزیکی و مکانیکی با استفاده از روش غوطه وری در محلول نانو سیلیس در دمای آزمایشگاه اشباع شدند. سپس آزمون های فیزیکی شامل دانسیته بحرانی، هم کشیدگی و واکشیدگی حجمی و جذب آب بر اساس استاندارد ASTM و همچنین خواص مکانیکی شامل مقاومت به ضربه، مقاومت به فشار موازی الیاف، مقاومت خمشی، مدول الاستیسیته و سختی به ترتیب مطابق با استانداردهای ISO، ASTM، B.S و DIN بر روی نمونه های تیمار شده و بدون تیمار انجام گردید. نتایج نشان داد که تیمار کردن گونه صنوبر دلتوئیدس با محلول نانو سیلیس باعث افزایش دانسیته بحرانی، جذب آب، سختی، مقاومت خمشی، مدول الاستیسیته و مقاومت به فشار موازی با الیاف نمونه ها نسبت به نمونه بدون تیمار شده است. در صورتی که هم کشیدگی و واکشیدگی حجمی و مقاومت به ضربه نمونه های تیمار شده کمتر از نمونه های بدون تیمار بود. نتایج تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که بین نمونه های تیمار شده و بدون تیمار برای آزمون های مقاومت خمشی، مدول الاستیسیته، سختی، مقاومت به ضربه، دانسیته و هم کشیدگی و واکشیدگی اختلاف معنی داری در سطح اطمینان 95 درصد وجود دارد، اما برای آزمون های مقاومت به فشار موازی با الیاف و جذب آب اختلاف معنی داری وجود ندارد.

در این پژوهش تاثیر نوع چیدمان اتصالات انگشتی (فاقد اتصال، اتصال در لایه سطحی، اتصال در تمام سطوح) و تعداد لایه (سه لایه و پنج لایه) بر مدول الاستیسیته و مدول گسیختگی تیرهای لایه ای ساخته شده از چوب صنوبر Populous nigra با ابعاد لایه های 7.5×12.5×130 سانتی متر مورد بررسی قرار گرفت. با ترکیب عوامل فوق 6 تیمار به وجود آمد که با توجه به 4 تکرار در جمع، 24 تیر لایه ای ساخته و مقاومت خمشی آن به وسیله ماشین آزمون مکانیکی اندازه گیری شد. با افزایش تعداد لایه ها در تیرهای لایه ای مدول الاستیسیته و مدول گسیختگی افزایش یافت. بیشترین مدول الاستیسیته و مدول گسیختگی مربوط به تیرهای لایه ای با تعداد 5 لایه و دارای اتصال در لایه سطحی و کمترین میزان موارد فوق در تیرهای 3 لایه با داشتن اتصال در تمامی سطوح می باشد. طبق این بررسی تاثیر چیدمان اتصالات انگشتی بر مدول الاستیسیته و مدول گسیختگی مورد بررسی معنی دار نبوده، اما تاثیر تعداد لایه ها بر مدول الاستیسیته و مدول گسیختگی تیرهای لایه ای معنی دار بوده است.

به منظور بررسی و مقایسه چوب توت نسبت به برخی چوب های دیگر، خواص آکوستیکی و موسیقیایی آنها از طریق روش ارتعاش آزاد در تیر دوسر آزاد در صفحات طولی- شعاعی و طولی- مماسی مورد بررسی قرار گرفت. تعداد 10 عدد از هر یک از گونه های توت سفید، افرا پلت، راش، بلوط بلند مازو، صنوبر، کاج جنگلی، گردو و آزاد با ابعاد (مماسی) 20× (شعاعی) 20× (طولی) 360 میلی متر عاری از هر گونه عیب و ایراد ظاهری مانند ترک، گره، پوسیدگی و غیره مطابق با استاندارد ISO 3129 فراهم شد. فاکتورهای مدول الاستیسیته دینامیک، میرایی ارتعاش، ضریب آکوستیک و سرعت صوت در آنها اندازه گیری و مورد بررسی و مقایسه با یکدیگر قرار گرفتند. نتایج حاکی از آن بود که چوب توت از خواص آکوستیکی نامناسب تری نسبت به سایر گونه های مورد پژوهش در استفاده برای ساخت ادوات موسیقیایی، به ویژه برای ساخت ساز تار دارا می باشد. در صورتی که مطابق با معیارهای مورد بررسی چوب گونه های کاج جنگلی و افرا پلت بهترین خواص را به منظور کاربرد در ساخت این ساز دارند. به طور کلی با توجه به نتایج حاصل می توان بیان نمود در صورت چشم پوشی از طنین صدای حاصل از چوب توت، گونه های دیگر مورد بررسی در این پژوهش از خواص آکوستیکی بسیار مناسب تری برای استفاده در ادوات موسیقیایی از جمله تار را دارند.

این پژوهش به منظور بررسی اثرات قرق بر خصوصیات پوشش گیاهی و خاک در مراتع تفتان انجام گرفت. به این منظور سه مرتع قرق (نرون، کوته، نارون) انتخاب شد و در کنار هر منطقه، یک منطقه شاهد انتخاب گردید. نمونه برداری پوشش گیاهی در پلات های هشت مترمربعی (با توجه به پوشش منطقه) و خاک از عمق 30-0 سانتی متر انجام شد. داده های پوشش گیاهی (تولید، تاج پوشش، تراکم، غنا، تنوع، یکنواختی) و خاک (بافت، اسیدیته، قابلیت هدایت الکتریکی، کربن آلی، نیتروژن کل، فسفر و پتاسیم قابل دسترس، کربنات کلسیم، منیزیم، سدیم) در قالب طرح کاملا تصادفی مورد تجزیه واریانس یک طرفه قرار گرفتند. در مجموع 14 گونه گیاهی فهرست برداری شد که مربوط به 8 خانواده و 11 جنس بودند. حداکثر تعداد گونه مربوط به قرق کوته بود و بالغ بر 90 درصد گونه ها چندساله با ارزش حفاظتی قابل توجه بودند. قرق موجب افزایش پوشش، تولید، تراکم گیاهان کلاس ΙΙ و ΙΙΙ  گردید. بیشترین و کمترین تولید و پوشش گیاهی به ترتیب مربوط به قرق نرون و شاهد نرون بود.بیشترین و کمترین غنا و تنوع گونه ای در قرق نارون و کوته اندازه گیری شد. نتایج فاکتورهای خاک نشان داد فسفر، پتاسیم و آهک در قرق نارون و پتاسیم در قرق نرون افزایش معنی دار در مقایسه با مناطق شاهد داشتند. تجزیه واریانس داده ها نشان داد بیشترین کربن آلی، نیتروژن و پتاسیم مربوط به قرق نرون بود. به لحاظ فاکتور نیتروژن قرق نارون و کوته و مناطق شاهد این قرق ها کمترین مقدار نیتروژن را داشتند و منطقه شاهد نرون حداقل پتاسیم را دارا بود. به طور کلی نتایج نشان داد که قرق اثر مثبت بر روی خصوصیات خاک و پوشش گیاهی مراتع تفتان داشته است.

به منظور بررسی و تحلیل روش های اندازه گیری تراکم، یک مکان مطالعاتی با چهار تکرار در منطقه فریدون شهر اصفهان با تیپ گیاهی غالب Bromus tomentellus - Astragalus verus انتخاب گردید. در هر مکان مرتعی (محدوده 5000 مترمربعی با ابعاد 100×50 متر)، با شمارش کلیه پایه های گونه های گون زرد مقدار واقعی تراکم محاسبه شد. نمونه برداری در هر مکان مرتعی به صورت تصادفی- سیستماتیک اجرا شد. در هر یک از تکرارها 5 ترانسکت 100 متری مستقر و با توجه به اندازه نمونه لازم هر روش، نقاطی به صورت تصادفی انتخاب گردید و روش های اندازه گیری تراکم (کوادرات 2 مترمربعی، نزدیک ترین فرد، نزدیک ترین فرد موریسیتا، نزدیک ترین همسایه، زوج های تصادفی، یک چهارم نقطه مرکزی، یک چهارم سرگردان، زاویه سرگردان، نقطه فاصل دیگل، مربع T بایت، زاویه ای، ترتیبی اعم از دومین، سومین و چهارمین فرد نزدیک و زاویه منظم) اجرا شد. اختلاف روش های اندازه گیری تراکم با روش شاهد (شمارش پایه ها) به وسیله آزمون مقایسه میانگین ها LSD بررسی گردید. نتایج نشان داد که نزدیک ترین برآورد به شاهد مربوط به روش نزدیک ترین همسایه است. روش های یک چهارم سرگردان، کوادرات، زاویه سرگردان و زاویه منظم اختلاف معنی دار با شاهد نشان دادند. بیشترین (125) و کمترین (33) اندازه نمونه به ترتیب مربوط به روش زاویه منظم و روش یک چهارم سرگردان می باشد.روش های زاویه ای و مربع T بایت به ترتیب بیشترین و کمترین زمان اندازه گیری را به خود اختصاص دادند. از نظر دقت روش، نزدیک ترین همسایه بالاترین و روش های زاویه سرگردان و یک چهارم سرگردان کمترین میزان دقت را نشان دادند.