مجله علوم دانشگاه تهران
سال:1386 | دوره:33 | شماره:2 (بخش شیمی) |تعداد مقالات:15

امروزه پیشرفت طراحی و توسعه عملیات فرآیندهای تبلور صنعتی، نیاز به اطلاعات سرعت رشد بلورها، و نیز فهم هر چه بیشتر تاثیر شرایط عملیاتی بر سرعت و نرخ رشد بلورها دارد. در این مقاله، نرخ رشد سولفات پتاسیم در یک متبلورکننده بستر سیال بررسی می شود. نرخ های رشد بیشتر در بسترهایی با طول بیشتر مشاهده می شوند. بلورهای بزرگتر به علت تغییر دینامیک سیال سریعتر از بلورهای کوچکتر رشد می نمایند. نتایج نشان می دهد که نرخ رشد بلورها به مقدار pH محلول بسیار حساس است. نرخ رشد با افزایش pH افزایش می یابد و افزایش آن در محلول اسیدی سریعتر از محلول بازی است. حضور مقادیر کم یونهایCr+3 ، نرخ رشد سولفات پتاسیم را به طور محسوس کاهش می دهد. حضور یونهای Cr+3 دمای اشباع را کاهش داده موجب افزایش دامنه محدوده کم ثبات می گردد، به عبارت دیگر سبب تغییر کم ثباتی محلول در سطحی پایین تر از فوق اشباع می شود. با شناخت عوامل موثر می توان زمان (اقامت) فرآیند تبلور را کاهش داده و در نتیجه سبب کاهش هزینه های عملیات فرآیندهای تبلور صنعتی گردید.

طیف های رامان و زیرقرمز ترکیب نوناآکوا ایتریم (III) برومات، Y(H2O)9(BrO3)3، ثبت شده اند. محاسبات میدان نیرو برای +YO93 با آرایش منشور سه ضلعی سه کلاهکی در گروه نقطه ای D3h انجام شده است. ثابت نیروی کششی برای Y-O در منشور، Nm-1 7/90، بزرگتر از مقدار مربوطه برای Y-O در کلاهک، Nm-1 5/56، می باشد.

در این مقاله روش جدیدی برای استخراج و آنالیز ترکیبات فرار گیاه آرتمیسیا با استفاده از تقطیر با آب همزمان با میکرو استخراج فاز مایع از فضای فوقانی به همراه کروماتوگرافی گازی - طیف سنجی جرمی معرفی شده است. میکرو استخراج فاز مایع از فضای فوقانی، در دو حالت ایستا و پویا انجام و پارامترهای موثر بر هر دو فرایند بهینه سازی شده است. مقایسه این دو روش ترکیبی با روش منفرد تقطیر با آب نشان داد که برای آنالیز ترکیبات فرار گیاهان معطر، روشهای میکرو استخراج فاز مایع سریع تر، ساده تر، کم هزینه، و موثرتر هستند. همچنین نشان داده شد که روش پویا نسبت به روش ایستا راندمان بالاتری دارد. با اجرای روشهای معرفی شده، 56 ترکیب از گیاه مذکور استخراج شد. مهمترین ترکیبات استخراج شده عبارتند از: کامفور (%40.83)، 1 و 8 ساین ال (%26.84)، سیس داوانون (%4.77)، لینالول (%4.44)، 4- ترپین ال (%3.62)، بتا-فنچیل الکل (%3.52)، بورنیول (%2.87) و کامفن (%1.34).

4- ترشیری بوتیل کتکول (TBC) ترکیبی است از مشتقات فنلی دو ظرفیتی که به عنوان ضد اکسنده در گریسها و روغن های صنعتی، بازدارنده بسپارش برای ساخت ونگهداری استایرن، بوتادی ان، و تک پاره های فعال و پایدار کننده حرارتی برای پلی اورتانها مورد استفاده قرار می گیرد. این محصول در واحد BD پتروشیمی بندر امام خمینی مصرف می شود. این ترکیب بعنوان جاذب رادیکالها، مانع از ادامه واکنش زنجیره ای می شود. TBC بر اساس آلکیلاسیون کتکول با گاز ایزوبوتیلن و در حضور یک کاتالیزور از نوع رزینهای تبادل یونی با روش فریدل کرافتس ساخته می شود. فاکتورهای مهم جهت کنترل این واکنش عبارتند از کاتالیزور، دما، زمان واکنش و جریان گاز ورودی. روند واکنش سنتز TBC از طریق کروماتوگرافی لایه نازک و کروماتوگرافی گازی (GC) و محصول واکنش توسط طیف بینی FT-IR و FT-1HNMR پیگیری و کنترل گردیده است. بهره واکنش نسبت به کتکول %85.9 و خلوص نهایی پس از انجام تقطیر در فشار پایین، بالاتر از %95 می‎باشد که برای مصرف در صنعت کاملا مناسب می باشد.

Aureobasidium pullulans به صورت یک مخمر سیاه در آسکومیست ها راسته دوتییدال ها طبقه بندی می گردد. در این تحقیق ابتدا سویه های مختلفی از A. pullulans از طبیعت جدا شد و بهترین سویه (سویه 51) برای بهینه سازی تولید پلولان انتخاب شد. مقدار پلولان اندازه گیری و با آنزیم پلولاناز (E.C.3.2.1.41) درجه خلوص آن نیز تعین گردید. در بهینه سازی منبع کربن دو منبع گلوکز و سوکروز بررسی شدند و سوکروز که تولید بهتری داشت.(40g/l) به عنوان منبع کربن انتخاب گردید. سپس با درصدهای مختلف سوکروز راندمان تولید بررسی و مقدار %5 به عنوان بهترین درصد قندی انتخاب شد. بعد از این مراحل، منبع ازت با سه نوع عصاره مخمر، سولفات آمونیوم و نیترات سـدیم به طور جداگانه بهینه سازی شدند. سپس هوادهی با دورهای 120، 180 و 200 دور در دقیقه (rpm)، pH-4-9 و دماهای 25oC، 28 و 32 نیز برای بدست آوردن به ترتیب بهترین دور هوادهی، pH و دما مورد مطالعه قرار گرفتند که به ترتیب 180 rpm، 7.5 و 28oC بهترین های این عوامل بودند. از این سویه در این شـرایط بهینه بعد از 5 روز پلولان تولیـد شد.

ساختار سیس - دی کلرو تتراکیس (دی متیل سولفوکسید) روتنیم (II) توسط روش تک پرتو پراش اشعهx  مورد مطالعه قرار گرفته است. داده ها در سلول واحد اورتورومبیک با گروه فضایی Pccn (شماره 56) در دمای K 295 و مقادیر c=11.697 (13) Å, b=10.900 (60) Å, a=28.478 (4) Å و V=3631 (4) Å3 و 8=Z پردازش شده اند. ساختار کریستالی ترکیب عنوان شده شامل پیکربندی تقریبا اکتاهدرال با طول پیوند 2.151Å برای Ru-O و مقادیر متوسط 2.269Å و 2.421Å  به ترتیب برای Ru-S و Ru-Cl می باشد.

در یک آزمایشگاه شیمی آلی معمولا از tlc برای تشخیص تعداد مواد موجود در یک نمونه مخلوط (دنبال کردن یک واکنش شیمیایی جدید) و یا به دست آوردن اطلاعات لازم برای کروماتوگرافی ستونی یا کروماتوگرافی سریع، استفاده می شود. برای این منظور معمولا از پلاکهای tlc سیلیکاژلی یا پودر سیلیکاژل که در بازار موجود است استفاده می شود. در این تحقیق ما ابتدا tlc های گچی را تهیه کرده و سودمندی استفاده از آنها را برای گستره خوبی از ترکیبات آلی نشان دادیم و سپس از اطلاعات به دست آمده برای جداسازی استانیلید و 4- متوکسی فنل در روی ستون کروماتوگرافی پر شده با گچ استفاده کردیم.

در این مطالعه برای بررسی عوامل موثر در سیلابزنی با محلولهای پلیمری از میکرومدلهای شیشه ای استفاده شده است. مدلهای استفاده شده در آزمایشات، دو لایه و با تراوایی های متفاوت در هر لایه، ساخته شده اند تا بتوان تفاوت اثر محلولهای پلیمری و آب را در حین تزریق، مشاهده و اندازه گیری کرد. پلیمر مورد آزمایش پلی اکریلامید هیدرولیز شده است که در آزمایشگاه سنتز شده است. نتایج بدست آمده در جریان تستهای سیلابزنی با آب و محلولهای پلیمری روی این مدلها نشان می دهد که بازیافت نفت با افزایش ویسکوزیته سیال تزریقی افزایش می یابد و این افزایش در بعضی موارد تا %17 نفت در جای اولیه می باشد. نتایج همچنین نشان می دهند که با در نظر گرفتن مسایل اقتصادی می توان از سیلابزنی با محلولهای پلیمری به تنهایی پس از سیلابزنی با آب استفاده نمود. افزایش بازیافت از مخازن نفتی سیلابزنی شده با آب، که توسط محلولهای پلیمری سیلابزنی می شوند در بعضی حالات به %11 نفت در جای اولیه می رسد. بررسی میزان بازیافت در مدلهای ناهمگن نشان می دهد که تفاوت میزان بازیافت بین سیلابزنی با پلیمر و سیلابزنی با آب از %1 تا %17 نفت در جای اولیه متغیر است که این مقدار به ویسکوزیته سیال تزریقی، دبی تزریق و همچنین ترتیب تزریق سیالات بستگی دارد.

در این مقاله اثر وزن مولکولی روی پایداری حرارتی پلی وینیل کلراید (PVC) تحت اتمسفر نیتروژن بوسیله تیتراسیون برمومتری در دماهای مختلف (C 190-160) بررسی شده است. سرعت هیدروکلرزدایی از نسبت خروج HCl به مقدار قابل دسترس در پلیمر محاسبه شد. از ویسکوزیته اصلی محلولهای بدست آمده اثر وزن مولکولی روی دگراداسیون پلیمر محاسبه می شود. علاوه بر روش هیدروکلرزدایی، تغییرات طیفی در نواحی مرئی و مادون قرمز نیز بررسی شد. استنباط شد که متوسط وزن مولکولی عددی (104000 و 45000) بطور خفیف روی  دگراداسیون گرمایی اثر می کند. نتایج تجربی نشان می دهد که رابطه ای بین وزن مولکولی و ساختارهای بوجود آمده وجود دارد.

در این تحقیق با مواد اولیه نیترات آهن، نیترات استرانسیم، اسیدسیتریک و تری متیل آمین و استفاده از روش سل ژل خود احتراقی پودر هگزافریت استرانسیم تهیه گردید. تاثیر افزودن هیدروکربن تترابوتیل آمونیوم برماید و سورفکتانت ان دسیل تری متیل آمونیوم برماید بر دمای تشکیل و اندازه دانه و ذرات پودر حاصل مورد بررسی قرار گرفت. نتایج FTIR وقوع واکنش احتراقی کاملتر در نمونه های حاوی هیدروکربن و سورفکتانت را نشان داد. بر اساس نتایج XRD، پودر هگزافریت استرانسیم تک فاز در نمونه بدون افزودنی با تکلیس در 900oC، در نمونه حاوی هیدروکربن با تکلیس در 850oC و در نمونه حاوی سورفکتانت با تکلیس در 800oC حاصل می شود. همچنین با افزودن سورفکتانت اندازه ذرات (با توجه به تصاویر SEM) و اندازه دانه پودرها (محاسبه شده به روش دبی شرر) کاهش می یابند.

در این مقاله ما فرایند انتقال الکترون از نانو وایر اتان - دی سولفید (دی تیول)، (C2H4S2) متصل شده به الکترودهای طلا را با استفاده از روش کوانتمی آغازین مورد بررسی قرار می دهیم. ما نشان می دهیم که با افزایش ولتاژ، شدت جریان نیز افزایش می یابد. در این تحقیق چگالی حالتهای تصویر شده مولکول (PDOS) وضرایب انتقال الکترون (T (E)) در ولتاژهای خارجی مختلف مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است و پیشنهاد می شود که تغییرات حاصل شده در نحوه اتصال بین مولکول و الکترودها در اختلاف ولتاژ خارجی مختلف علت اصلی در افزایش جریان می باشد. بنابراین اساسی ترین عامل در مکانیسم انتقال الکترون در طراحی مولکولی مربوط به خصوص تاثیر متقابل مولکول و الکترودها می باشد و لزوما به تنهایی مربوط به خواص ذاتی بخشهایی از مولکول نیست. علاوه بر این میزان رسانایی مولکول اتان - دی سولفید با مولکول بزرگتر بوتان - دی سولفید مقایسه شده است و نتایج نشان می دهد که آلکانهای بزرگتر دارای میزان رسانایی کمتری بوده و برای طراحی قطعات الکترونیکی دارای رسانایی ضعیفتر می توان از آنها استفاده نمود.

در این مطالعه سنتز هیدروترمال آنالسیم از کانی زئولیتی کلینوپتیلولیت و بدون انجام هیچ گونه خالص سازی، در حضور محلول قلیایی حاوی یون های Na+ و K+، مورد بررسی قرار گرفته است. غلظت یون های محلول و دمای و زمان واکنش متغیرهایی هستند که در این مطالعه مورد بررسی قرار گرفته اند. در این مطالعه از محلول قلیایی پتاس و محلول نمک طعام در غلظت های 1.25 تا 7.5 مول بر لیتر تهیه و در انجام آزمایشات مورد استفاده قرار گرفت. واکنش های هیدروترمال در دمای 100 و 150 درجه سانتی گراد انجام پذیرفت. نتایج بررسی حاضر نشان می دهد که فاز آنالسیم در دمای 150 درجه سانتی گراد و در حضور غلظت های بالای Na+ حاصل می گردد. با افزایش زمان واکنش و همچنین افزایش غلظت Na+ مقدار آنالسیم سنتز شده افزایش می یابد. مطالعات XRD تقارن اورترومبیک با ابعاد سلول واحد a:13.731Å, b: 13.726 Å, c:13.769 Å را برای آنها پیشنهاد می دهد.

در این مقاله با استفاده از سیستم ولتامتری بسیار جدید به اندازه گیری مقادیر بسیار اندک داروی تاموکسیفن پرداخته شده است. در این سیستم ولتامتری، با استفاده از میکرو الکترود طلا و شیوه ولتامتری پیوسته و استفاده از انالیز تبدیل فوریه برای بدست آوردن حساسیت بالاتر داروی ضد سرطان تاموکسیفن در مقادیر پیکو گرم در سرم و قرص آن اندازه گیری شده است.