مطالعات مدیریت صنعتی
سال:1395 | دوره:14 | شماره:43 |تعداد مقالات:7

در بکارگیری تئوری مجموعه های فازی در نظریه بازی ها، تعیین استراتژی های بازیکنان بر اساس متغیرهای فازی با یک تابع عضویت قطعی صورت می گیرد که در آن درجه عدم عضویت تنها به صورت مکمل درجه عضویت بیان می شود. در حالیکه تعیین مقادیر پارامترهای نادقیق تصمیمات، ممکن است با درجه ای از تردید همراه باشد. از این رو در مقاله حاضر از متغیرهای فازی شهودی به منظور توصیف بهتر اطلاعات مبهم و نادقیق و مواجه با عدم قطعیت و ابهام موجود در فرآیند قیمت گذاری محصول استفاده گردیده است. به منظور ارائه مدل پیشنهادی، یک زنجیره تامین دو سطحی متشکل از یک تولید کننده و یک خرده فروش در نظر گرفته شده است. در طراحی بازی قیمت گذاری پیشنهادی از ساختار برنامه ریزی دو سطحی در قالب بازی استکلبرگ بهره گرفته شده است. در پایان، با استفاده از یک مثال عددی صحت ساختاری و اثربخشی مدل پیشنهادی پژوهش در فرآیند قیمت گذاری محصول نشان داده شده است.

در این پژوهش، برنامه ریزی تولید ادغامی چند کارخانه ای برای تولید محصولات فاسد شدنی مانند هدیه های سال نو، تقویم ها و سررسید ها با استفاده از سیاست تعویق در شرایط عدم قطعیت، تعیین می شود. فرایند تولید این محصولات با اعمال مفهوم تعویق، به دو مرحله تولید محصول نهایی و نیمه ساخته تقسیم می گردد. بنابراین سه فعالیت تولیدی شامل تولید مستقیم، تولید محصول نیمه ساخته و مونتاژ نهایی وجود دارد. همچنین، یک مدل بهینه سازی استوار جهت حل برنامه ریزی تولید ادغامی این محصولات، گسترش داده می شود. مجموعه ای از داده های واقعی شرکت تولید کننده انواع سالنامه در تهران به نام شرکت «سالنامه نیک» جهت اعتبار سنجی و نشان دادن کارایی مدل، مورد استفاده قرار می گیرند. نتایج محاسباتی، به خوبی نشان می دهند که مدل این مقاله می تواند برای مسائل واقعی برنامه ریزی تولید ادغامی کارخانه های تولیدی مشابه در شرایط عدم قطعیت پارامترها، کاربرد مناسبی داشته باشد.

در این مقاله، مساله زمانبندی جریان کاری ترکیبی با ماشین های موازی در هر یک از ایستگاه های کاری مورد بررسی قرار میگیرد. در این مساله کارها به دو گروه تقسیم شده اند: کارهایی که باید به صورت بدون انتظار زمانبندی شوند و کارهای معمولی. کارهای بدون انتظار کارهایی محسوب می شوند که باید بین پردازش عملیات های آن کار نباید هیچ فاصله زمانی وجود داشته باشد. در این مقاله، پس از تشریح جوانب مختلف مساله، دو مدل ریاضی قالب برنامه ریزی عدد صحیح مختلط است. با استفاده از نرم افزارهای تجاری تخصصی تحقیق در عملیات مدل ریاضی حل و نتایج عملکردی آن تحلیل و مقایسه می شود. مدل های ریاضی تنها قادر به حل مسایل با اندازه کوچک هستند. سپس برای حل مساله در اندازه های واقعی، دو الگوریتم فراابتکاری شامل الگوریتم رقابت استعماری و شبیه سازی تبرید طراحی می شود. یک مجموعه مثال آزمایشگاهی تولید و عملکرد الگوریتم ها با یکدیگر مقایسه می شود. الگوریتم رقابت استعماری در مقایسه با الگوریتم دیگر عملکرد بهتری دارد.

زمانبندی تعمیرات و جایگزینی پیشگیرانه یکی از مهمترین موضوعات در ادبیات مهندسی قابلیت اطمینان و تعمیرات سیستم می باشد. اهمیت این موضوع در سیستم های سری که باتوقف یک جزء کل سیستم نیز متوقف می شود بیشتر مشهود است. هر چند تلاش برای زمان بندی دوره ای کارا برای همه اجزا یک سیستم در حالی که دارای اهداف متضاد هست کار ساده ای به نظر نمی رسد. هدف از این مقاله ارائه مدل زمانبندی تعمیرات و جایگزینی پیشگیرانه برای سیستم های سری در بازه های زمانی متغیر و از پیش تعیین نشده و با اعمال تورم در مدل می باشد. اهداف مدل شامل کمینه کردن هزینه های از کارافتادگی، تعمیرات، جایگزینی، ثابت و بیشینه کردن قابلیت اطمینان سیستم می باشد. مدل به مدد برنامه ریزی چند هدفه فازی و همچنین برنامه ریزی غیرخطی عدد صحیح طراحی شده است. همچنین مدل پیشنهادی برای یک سیستم مورد مطالعه بامثال عددی حول و ضمن تحلیل سناریوهای مختلیف، به بررسی اثر تورم و نحوه اثر گذاری آن در مدل پرداخته می شود. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که اعمال تورم در مدل نه تنها برنامه زمانبندی برای جایگزینی و تعمیرات را با تغییر مواجه می کند، بلکه عمر موثر اجزا را هم تحت تاثیر قرار می دهد.

با گسترش فناوری اطلاعات و ظهور بازارهای مجازی، برنامه ریزی و تحلیل این بازارها و اجزای آنها به اولویت سازمان های ذی نفع تبدیل شده است. یکی از مهم ترین بازارهای مجازی کنونی در کشور، بازار فروش آنلاین خدمات شارژ اپراتورهای مختلف تلفن همراه در قالب فروشگاه های اینترنتی است. با توجه به تعداد انبوه و در حال رشد این فروشگاه ها، دسته بندی آنها از دید تامین کننده به منظور ارائه امتیازات و آینده نگری در همکاری ضروری است. در این پژوهش، با استفاده از داده های یکی از مهم ترین تامین کنندگان این محصولات، قریب به سه هزار فروشگاه مجازی مورد تحلیل قرار گرفته و بر اساس شاخص های مورد نظر تامین کننده خوشه بندی شده است. فرآیند خوشه بندی با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی SOM و در قالب روش دو مرحله ای آن با الگوریتم k-means انجام شده است که تحلیل خوشه های حاصل از شبکه عصبی را تسهیل می کند. اگرچه به منظور تعیین بهترین تعداد خوشه ها، شاخص های اعتبارسنجی مختلفی گسترش پیدا کرده است اما در این پژوهش با ترکیب روش تصمیم گیری چندشاخصه در مدل و تجمیع شاخص های مختلف، به ارائه یک مدل بهینه یابی با رویکرد جبرانی نسبت به شاخص ها پرداخته شده است.

طرح ریزی فرآیند شامل تعیین مناسب ترین و کارآمدترین فرآیندهای ساخت (مونتاژ) و نیز تعیین توالی آنها به منظور تولید یک محصول (قطعه)، مطابق با مشخصه های مورد نیازی است که در مستتندات طراحی محصول، ذکر شده است. در مقاله حاضر در رویکردی یکپارچه به بهینه سازی برنامه ریزی فرایند و زمانبندی با در نظر داشتن پارامترهای کیفی موثر در سیستم ساخت و تولید کارگاهی و انعطاف پذیر پرداخته شده است. برای حل مساله، از تلفیق الگوریتم های فراابتکاری و سیستم استنتاج فازی در قالب توابع هدف چندگانه و آرمانی شامل کمینه سازی هزینه و زمان پردارش قطعات و بیشینه سازی مطلوبیت طرح فرایند (از نظر پارامترهای کیفی جریان مواد، پایداری، سهولت جابه جایی و ارتباط نظارتی) با استفاده از پایگاه دانش فازی و با توجه به محدودیت های سیستمی و آرمانی استفاده شده است. نتایج مطالعه حاکی از آن است که الگوریتم فراابتکاری شبیه سازی تبرید با توجه به مثال موردی ارائه شده نسنت به الگوریتم های رقابت استعماری، ازدحام ذرات و کلونی زنبور عسل کارایی بهتری در حل مدل پیشنهادی دارد.

یکی از مسائل مهم جهت کاهش اتلاف و به دنبال آن افزایش بهره وری در سازمان های تولیدی، داشتن چیدمان تولیدی روان و درست می باشد. سازمان ها می توانند با پیش رو قرار دادن الگو تفکر ناب به بهره ور کردن چیدمان جریان تولید پرداخته و محصولات نهایی را با حداقل اتلاف تولید نمایند. هدف از این تحقیق، ارائه مدلی جهت کمک به فرآیند تصمیم گیری مدیران صنایع در امر انتخاب مناسب ترین الگوی چیدمان جریان تولید از لحاظ میزان اتلاف در واحدهای تولیدی است، لذا این امر با در نظر گرفتن معیارهای سطح موجودی، حمل و نقل، زمان تحویل و کیفیت محصول انجام گرفته است. برای ارزیابی و انتخاب چیدمان ها بر اساس معیارهای ذکر شده از سیستم استنتاج فازی استفاده شده است. ورودی این سیستم، امتیاز هر یک از چیدمان های جریان تولید در هر معیار است، که با روش ANP بدست آمده و خروجی آن میزان اتلاف هر یک از چیدمان های جریان تولید است. جهت شبیه سازی سیستم استنتاج فازی ارائه شده از نرم افزار Matlab استفاده شده است. در نهایت چیدمان محصولی با اختلاف کمی نسبت به چیدمان گروهی (سلولی)، کم ترین میزان اتلاف را به خود اختصاص داده و به عنوان مناسب ترین چیدمان جریان تولید ناب برای شرکت مورد مطالعه انتخاب شده است.