جغرافیایی فضای گردشگری
سال:1398 | دوره:9 | شماره:33 |تعداد مقالات:8

یکی از مدل هایی که برخی کشورها در دو دهه اخیر، برای توسعه گردشگری پایدار خود در مناطق خشک به آن توجه کرده اند، بحث پرداختن به هویت و ساختارهای بومی در حوزه گردشگری بوده است که باعث شکل گیری پدیده بوم گردی شده است. توجه به بهره مندی از ظرفیت های بی شمار گردشگری بوم گردی در شهرستان میامی، می تواند در توسعه گردشگری پایدار آن مؤثر باشد. لذا هدف از انجام این تحقیق بررسی گردشگری شهرهای مناطق خشک و نقش آن در توسعه پایدار شهرستان میامی بود. این تحقیق از نظر ماهیت بر اساس روش های جدید تحلیلی و اکتشافی و از نظر هدف کاربردی است. جامعه آماری آن 384 نفر بوده و ابزار جمع آوری اطلاعات، مصاحبه عمیق و پرسشنامه می باشد. پاسخ های جمع آوری شده استخراج و با روش معادلات ساختاری pls فرضیات تحلیل و آزمون شدند. نتایج این تحقیق در این خصوص نشان داد که توانمندی های بوم گردی روستاهای شهرستان میامی به جز در بخش ساختارهای زیربنایی گردشگری بر توسعه گردشگری پایدار آن اثرگذار بوده اند. به طوری که ساختار بومی گرا با میزان و ساختار محیطی بومی گرا و ساختار مالکیت و مدیریت دارای اثر معنادار بر توسعه گردشگری پایدار در مناطق مورد مطالعه شده اند ولی ساختارهای زیربنایی گردشگری با 17. 5 درصد اثر نتوانسته اثر معناداری بر توسعه پایدار این مناطق بگذارد.

نگاهی به سیر تحول رویکردهای اداره و مدیریت شهری نشان می دهد که دیگر نمی شود همچون گذشته بدون توجه به رویکردهای مشارکتی و توجه به مقیاس محلی به برنامه ریزی پرداخت. در این میان حکمروایی خوب شهری به مثابه الگوی مؤثر و کارآمد برای اداره ی امور شهر مطرح می شود. در مقاله حاضر به تحلیل و ارزیابی برخی از مهمترین شاخصهای حکمروایی خوب شهری همچون: «مشارکت، پاسخگویی و قانونمندی» در جامعه آماری تحقیق، و سنجش رابطه علّی آنها با متغیر وابسته «توسعه گردشگری» پرداخته شده است. این پژوهش که از نوع «پیمایشی» بوده و با رویکردی توصیفی-تحلیلی تنظیم شده و اطلاعات به صورت میدانی و با استفاده از ابزار «پرسشنامه» محقق ساخته به دست آمده است. جامعه آماری شامل کلیه شهروندان شهر بیستون بوده که365نفر با روش تعیین حجم-نمونه گیری «کوکران» مشخص و در ادامه با استفاده از روش نمونه گیری سیستماتیک، پرسشنامه ها در بین نمونه آماری و به روش کاملاً علمی توزیع گردیده است. در مرحله بعد پس از جمع آوری اطلاعات به تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارهای آماری Spss/ Excel و ارزشگذاری متغیرها با بهره گیری از طیف لیکرت مورد بررسی قرارگرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهد که همه شاخص های حکمروایی خوب شهری مورد بررسی در این پژوهش پس از انجام آزمون پیرسون، میزان Sig به دست آمده برابر با 000/0 به دست آمده و ضریب پیرسون مشارکت 254/0، پاسخگویی 310/0 و قانونمندی 290/0 بوده است این مهم نشان می دهدکه سطح مؤلفه های حکمروایی خوب شهری در بیستون از سطح متوسط پایین تر هستند. همچنین بین مشارکت، پاسخگویی و قانونمندی با توسعه گردشگری رابطه معنادار و مستقیمی وجود دارد. بنابراین با کاهش مشارکت، پاسخگویی و قانونمندی امتیاز حکمروایی خوب شهری و توسعه گردشگری کاهش می یابد و عکس این عمل نیز صادق است.

نیاز روز افزون هتل ها و گروه های هتلی برای به کارگیری شیوه های علمی به منظور ارزیابی خود از دیدگاه بهداشتی، ایمنی و زیست محیطی و آگاهی از جایگاه میهمانان و کارکنان در حوزهHSE جهت حصول بهبود مستمر و حضور در عرصه ملی و جهانی ضروری است. در این مطالعه با هدف طراحی الگویی جهت ارزیابی وضعیت HSE در هتل ها با استفاده از سیستم خبره، در مرحله اول به تعیین معیارهای مؤثر بر وضعیت HSE هتل با استفاده از ادبیات پژوهش و نظرات خبرگان با روش تکنیک دلفی پرداخته شد. در مرحله دوم که با پاسخگویی اعضای هیات مدیره هتل، مدیر داخلی، معاون و مسئول ایمنی و بهداشت همراه بوده است، عوامل مؤثر، اعتباریابی و اولویت بندی شد و در قالب یک مدل مفهومی ارائه شد. در این مرحله داده هایی که از طریق پرسشنامه ها جمع آوری شد، به وسیله ی نرم افزار spss 24 مورد تحلیل قرار گرفت. الگوی پیشنهادی از 11 معیار و 38 زیر معیار تشکیل شد. بر اساس نتایج تحقیق اثبات شد معیار، "صلاحیت و آموزش کارکنان " با میانگین رتبه 18/9 در اولویت اول میان معیار ها و زیر معیار "تعیین حداقل نیازهای آموزشیHSE کارکنان به تفکیک شغل" با میانگین رتبه 49/30 در اولویت اول میان زیر معیارها قرار دارد. الگوی پیشنهادی ابزاری مدیریتی است جهت خودارزیابی هتل هایی که در آغاز مسیر بهبود HSE قرار دارند و حتی این الگو امکان مقایسه با سایر هتلها یا گروههای هتلی پیشرو را نیز تسهیل می کند.

هدف از پژوهش حاضر تبیین رابطه سرمایه گذاری فرهنگی با توسعه جاذبه های گردشگری شهر تهران می باشد. در تحقیق حاضر از روش توصیفی-پیمایشی استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه مدیران، معاونین و کارشناسان سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهر تهران می باشد که در سال 96-1395 در یکی از مراکز وابسته به شهر مشغول به خدمت می باشند. جامعه آماری 234 نفر از مدیران، معاونین و کارشناسان سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهر تهران به عنوان نمونه آماری تحقیق انتخاب شدند. یافته های تحقیق حاکی از آن است که متغیرهای جاذبه طبیعی، جاذبه فرهنگی، جاذبه انسان ساخت و سرمایه گذاری فرهنگی با متغیر سرمایه گذاری فرهنگی در همه ی موارد در سطح اطمینان (99%) معنی دار و مثبت است. همچنین تحلیل رگرسیونی برای تفسیر میزان پیش بینی توسعه جاذبه های انسان ساخت، طبیعی و فرهنگی توسط سرمایه گذاری فرهنگی نشان داد که سرمایه گذاری فرهنگی به ترتیب مقدار 285/0، 267/0 و 394/0 از تغییرات توسعه جاذبه های انسان ساخت، طبیعی و فرهنگی را پیش بینی می کند.

عدالت فضایی از مباحثی است که در سال های اخیر در میان برنامه ریزان و جغرافیدانان اهمیت ویژه ای یافته است. از آنجا که خدمات عمومی شهری، ساختار دهنده شکل و ماهیت کالبدی، اجتماعی و فضایی شهر می باشد، بی عدالتی در نحوه توزیع آن، تأثیر جبران ناپذیری بر ساختار، ماهیت شهر و جدایی گزینی طبقاتی محلات شهر گذاشته و مدیریت شهری را با چالش های جدی روبرو کرده است. با بررسی میران نابرابری ها در توزیع خدمات و شناسایی الگوی فضایی بی عدالتی در سطح شهر، می توان پی برد که کدامیک از خدمات در وضعیت نامناسب تری هستند و بی عدالتی بیشتر در کدام بخش و محله ی شهری تمرکز یافته است تا از این طریق مدیریت شهری با عمل آگاهانه در توزیع فضایی خدمات عمومی و منافع اجتماعی، نابرابری های فضایی را کاهش داده و کیفیت رندگی را ارتقا دهد. رشد روزافزون جمعیت شهرستان قرچک و نیاز ساکنین به خدمات شهری در حال افزایش است. ازاین رو تحقیق حاضر که با روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از اسناد کتابخانه ای و استنتاج یافته های میدانی در قالب تدوین و توزیع پرسش نامه، در سطح محدوده مورد مطالعه صورت گرفته است به بررسی وضعیت برخورداری شهروندان از خدمات و نیز توزیع آن ها در سطح روستاها پرداخته است. یافته های تحقیق با استفاده آزمون موران و روش جینی و همچنین آزمون T-test مورد تجزیه تحلیل قرارگرفته و نتایج به دست آمده نشان می دهد که خدمات و امکانات مورد بررسی در تحقیق در سطح شهرستان قرچک به صورت عادلانه توزیع نشده اند از طرفی نیز نتیجه آزمون سطح رضایت مندی شهروندان از وضعیت خدمات شهری مورد بررسی نیز حاکی از نامناسب بودن وضعیت این خدمات در سطح شهرستان قرچک بوده است.

در قرن 21 گردشگری به مهمترین عامل ارتباط مردم یک جامعه با سایر جوامع تبدیل شده است. بر اساس یکی از وظایف دیپلماسی رسمی، یک کشور بایستی، سایر کشورها را جهت فرستادن گردشگران متقاعد نمایند. بر این اساس شکل گیری و تقویت مؤسسات و نهادهای توانمند در زمینه گردشگری در سطوح مختلف امری اجتناب ناپذیر است. چرا که گردشگری یک مزیت رقابتی پربازده است که در سطوح مختلف منطقه ای و بین المللی عمل کرده و به توسعه پایدار کشور کمک می کند. بررسی ها نشان می دهد دیپلماسی و صنعت گردشگری به عنوان اشتغال زاترین و پرسودترین صنعت جهانی، به دلایلی همچون نگاه سیاسی و امنیتی به گردشگری، وجود ساختارهای به شدت متمرکز دولتی منجر به مشارکت پایین سازمان های مردم نهاد، استارت آپ ها و گروه های مختلف در فعالیت های فرهنگی، خدماتی و گردشگری شده لذا به نظر می رسد حوزه گردشگری و بطور خاص سیاست های خارجی مرتبط با گردشگری در ایران مورد توجه سیاست گذاران و نظام برنامه ریزی نبوده است. بدون تردید امروزه گردشگری محور تعامل سازنده با جهان است. به نظر می رسد گردشگری در ایران همگام با سایر جوامع، بایستی تبدیل به یک خواست ملی و همگانی شود. هدف اصلی مقاله نشان دادن دیپلماسی (سیاست خارجی و روابط) جمهوری اسلامی ایران و سازمان های مردم نهاد به عنوان یک فرصت برای توسعه گردشگری است. روش انجام تحقیق به صورت توصیفی – تحلیلی بوده و داده های مورد نیاز تحقیق از مجموعه سیاست های دیپلماسی، قوانین و مقررات گردشگری و سایر پژوهش ها و تحقیقات داخلی و نیز منابع خارجی مرتبط (کشورهای آفریقایی، لهستان، نپال، استرالیا، میانمار) تهیه گردیده است. تحقیق در پی پاسخ به این پرسش است که حکومت و سازمان های مردم نهاد در ایران چه تأثیری بر توسعه دیپلماسی گردشگری دارند. نتایج تحقیق نشان می دهد در شرایط فعلی که تحریم گسترده و اقتصاد غیر نفتی موضوع اصلی کشور است دیپلماسی گردشگری می تواند با مشارکت راهبردی حکومت (دولت) و سازمان های غیردولتی مردم نهاد در سطحی مناسب انجام پذیرد به طوری که در نهایت با بهره گیری از فرصت توسعه گردشگری، تهدید، چالش، مشکلات و موانع پیرامون مدیریت کلان دولتی نیز به کمترین سطح ممکن خواهد رسید.

شهر به عنوان محیط زیست بشر در معرض تهدیدهای جدی است و این مسئله به دلیل اهمیت روزافزون مطالعات توسعة پایدار در پایش سیاست های عمومی است. در این مقاله نیز هدف، شناسایی مؤلفه های کلیدی و تأثیرگذار و سپس ارائه راهبرد در فرایند تدوین الگوی پایدار شهری و توسعة شهری می باشد. بنابراین در محلات هدف تحلیلی به منظور استخراج شاخص های مناسب برای سنجش و ارزیابی پایداری و کیفیت محیط شهری با استفاده از پرسشنامه و بعد برای حجم نمونه نیز از تکنیک کوکران استفاده شده و در نهایت تحلیل آماری توصیفی انجام گرفته و داده های اجتماعی-اقتصادی و کالبدی به وسیله نرم افزار SPSS و تکنیک SWOT مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است و در آخر این نتیجه حاصل شد که شاخص های کالبدی بیشترین تأثیر فنی را دارند؛ اما شاخص های اجتماعی در سطح قابل قبول و گاهی رضایتمند هستند این موضوع را می توان این گونه بیان کرد که مشکلات کالبدی از جمله فرسوده بودن ابنیه، عدم رعایت ضوابط در ساخت و سازها همگی باعث تأثیر منفی از این شاخص شده و در مقابل وجود روابط خانوادگی بین ساکنان، وجود ریشه های قومی و ارتباطات و خاطرات مربوط به نسل های قبلی که در آن محدوده ساکن بوده اند، معمولاً نوعی حس دلبستگی مکانی ایجاد می کند که مطلوب بودن شاخص های اجتماعی را توجیه می کند.

پژوهش حاضر با هدف ارزیابی عوامل مؤثر بر بهبود صنعت گردشگری با تأکید بر توسعه درآمد پایدار در شهر رامسر در رابطه با دو طرح چشمه آبگرم و تله کابین رامسر به صورت توصیفی-تحلیلی و به شیوه پیمایشی صورت گرفت. بدین منظور از طریق منابع کتابخانه ای و همچنین تهیه پرسشنامه و مصاحبه با کارشناسان و متخصصان حوزه مدیریت شهری در شهرستان رامسر داده های لازم گردآوری گردید و سپس از طریق تکنیک تحلیل سلسله مراتبی(AHP) شاخص های لازم تعیین و داده های گردآوری شده حاصل از نظر جامعه آماری در نرم افزار اکسپرت چویس تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که در ارزیابی شاخص های اصلی، شاخص"مدیریت و برنامه ریزی" با وزن 0. 289 از بیشترین اهمیت برخوردار بوده و شاخص های"مسائل اقتصادی"، "مسائل امنیتی"، "امکانات رفاهی" و "مسائل فرهنگی و اجتماعی" به ترتیب با اوزان 0. 284، 0. 240، 0. 100 و 0. 087 در رتبه های دوم تا پنجم قرار دارند. بنابراین می توان نتیجه گرفت که نقش و اهمیت برنامه ریزی در صنعت گردشگری می باشد به گونه ای که با وجود تأمین تمامی شاخص ها در صورت عدم تدوین برنامه ای که چشم انداز صنعت گردشگری را به خوبی روشن ننماید، وجود منابع مالی و رفاهی کمکی به صنعت گردشگری در این شهرستان نخواهد نمود و امینت مورد نظر گردشگران نیز تأمین نخواهد شد.