پژوهش های کاربردی زراعی
سال:1390 | دوره:24 | شماره:3 (پیاپی 92) |تعداد مقالات:14

به منظور بررسی تاثیر تراکم بوته و مقدار نیتروژن بر تجمع ماده خشک و عملکرد بلال در ذرت شیرین، KSC 403، آزمایشی در تابستان 1384 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تربیت مدرس به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام گردید. در این تحقیق عامل تراکم بوته در 3 سطح (60، 80 و 100 هزار بوته در هکتار) در کرت های اصلی و مقدار نیتروژن در 4 سطح (120، 180، 240 و 300 کیلوگرم در هکتار از منبع اوره) در کرت های فرعی در نظر گرفته شدند. عملکرد و اجزای عملکرد (تعداد ردیف دانه در بلال، تعداد دانه در ردیف، وزن دانه) و صفات ظاهری بلال (تعداد بلال در بوته، طول بلال، قطر بلال و تعداد پنجه) اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که بیوماس ذرت شیرین در مرحله خمیری نرم تحت تاثیر تراکم و مقدار نیتروژن واقع نشد. با افزایش تراکم در واحد سطح تعداد بلال های اصلی در واحد سطح افزایش اما وزن آنها کاهش یافت. بیشترین طول و تعداد بلال های قابل عرضه به بازار در پایین ترین سطح تراکم و نیتروژن به دست آمد. با افزایش تراکم و مقدار نیتروژن در این آزمایش تعداد ردیف در بلال و تعداد دانه در ردیف کاهش یافت. به این ترتیب تیمار کشت ذرت شیرین با تراکم 60000 بوته در هکتار و کاربرد 120 کیلوگرم نیتروژن در هکتار که بلند ترین بلال (17.9 سانتیمتر)، بیشترین تعداد ردیف دانه (16.6) و دانه در ردیف (34.4) را داشت و بیشترین عملکرد دانه قابل کنسرو (9.33 تن در هکتار) را به خود اختصاص داد برای منطقه مورد نظر که دارای خاک شنی بود توصیه می شود.

به منظور بررسی اثر تنش گرمای پایان فصل و سطوح نیتروژن بر عملکرد و روند رشد دانه ژنوتیپ های گندم (.Triticum aestivum L)، این پژوهش در سال زراعی 86- 1385 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اهواز انجام شد. این تحقیق در دو آزمایش مستقل، هر یک به صورت کرت یکبار خرد شده و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. آزمایش اول شامل کاشت ژنوتیپ ها در تاریخ کاشت توصیه شده یعنی اول آذر ماه بود و در آزمایش دیگر به منظور همزمانی مراحل فنولوژیکی رشد بعد از گرده افشانی با تنش گرمای آخر فصل، تاریخ کاشت ژنوتیپ ها در اوائل بهمن انجام شد. در هر آزمایش، سه سطح کود نیتروژن 50، 100 و 150 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار به عنوان عامل اصلی و شش رقم گندم (چمران، وریناک، استار، کرخه، 5-84- D و 8-83- D) به عنوان عامل فرعی بودند. نتایج نشان داد، عملکرد دانه در تیمارهای 50 و 100 کیلوگرم نیتروژن نسبت به تیمار 150 کیلوگرم نیتروژن در شرایط مطلوب به ترتیب 41 و 21 و در شرایط تنش گرما به ترتیب 44 و 26 درصد کاهش یافت. میانگین عملکرد دانه و وزن هزار دانه ژنوتیپ های گندم در شرایط تنش گرما نسبت به شرایط مطلوب به ترتیب 33 و 43 درصد کاهش داشت. بیشترین و کمترین شیب تغییرات عملکرد دانه در شرایط تنش گرمای پایان فصل نسبت به شرایط مطلوب به ترتیب به ژنوتیپ های دیررس استار (39 درصد) و زودرس وریناک (27 درصد) اختصاص داشت. میانگین مدت موثر پر شدن دانه ژنوتیپ های مورد مطالعه در شرایط مطلوب و تنش گرما به ترتیب 26 و 16 روز ارزیابی شد. کاهش عملکرد دانه در سطوح پایین نیتروژن در اثر کاهش تعداد دانه در واحد سطح و در شرایط تنش گرمای پایان فصل در اثر کاهش وزن دانه بود. وزن دانه در شرایط تنش گرمای پایان فصل، در اثر کاهش هر دو مولفه سرعت (12 درصد) و مدت موثر پر شدن دانه (30 درصد) کاهش یافت.

گیاهان پوششی را باید به عنوان پشتوانه هر سیستم زراعی پایدار بشمار آورد. لذا، به منظور بررسی تاثیر گیاهان پوششی، سیستم های خاک ورزی توام با کود نیتروژن بر برخی خصوصیات خاک و عملکرد سورگوم علوفه ای (رقم (KFs3، آزمایشی به صورت فاکتوریل - اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 84- 1383 در مزرعه آموزشی - پژوهشی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران واقع در کرج اجرا گردید. کرت های اصلی ترکیب سیستم های خاک ورزی کاهش یافته (دیسک) و متداول (گاوآهن+ دیسک) با مقادیر مختلف کود نیتروژن به میزان صفر، 75، 150 کیلوگرم در هکتار و کرت های فرعی گیاهان پوششی شامل چاودار، ماشک گل خوشه ای و آیش (بدون گیاه پوششی) بود. تاثیر تیمار گیاهان پوششی (قبل از کشت سورگوم) بر جرم مخصوص ظاهری، نیتروژن و واکنش اسیدیته خاک (pH) معنی دار شد، اما مواد آلی خاک تحت تاثیر تیمار گیاه پوششی قرار نگرفت. تاثیر سیستم های خاک ورزی بعد از برداشت سورگوم فقط بر pH خاک معنی دار گردید، و در خاک ورزی کاهش یافته pH خاک کمتر از خاک ورزی متداول بود. تاثیر سیستم های خاک ورزی بر عملکرد علوفه سبز و خشک سورگوم معنی دار نشد، اما عملکرد علوفه سبز و خشک سورگوم تحت تاثیر تیمارهای کود نیتروژن و گیاهان پوششی بسیار معنی دار گردید و بیشترین عملکرد علوفه سورگوم به تیمار گیاهان پوششی همراه با 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار تعلق داشت.

به منظور بررسی تاثیر باکتری های محرک رشد (PGPR) بر جوانه زنی و رشد گیاهچه گندم در شرایط شوری آزمایشی در آزمایشگاه فیزیولوژی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. رقم گندم شانگهای به صورت تلقیح شده و تلقیح نشده با باکتری های محرک رشد ،Pseudononas putida ،Azospirillum brasilens Azotobacter coroocoocum و lentus Bacillus به صورت جداگانه، تلفیقی دو گانه، سه گانه و مجموعه باکتری ها تحت تاثیر شوری در سه سطح 0، 3 و 6 دسی زیمنس بر متر قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اثرات انواع باکتری بر کلیه صفات اندازه گیری شده و اثرات سطوح شوری به جز نسبت ریشه به ساقه بر تمامی صفات اندازه گیری شده به طور معنی داری در سطح یک درصد تفاوت داشتند. اثر متقابل کاربرد باکتری و شوری نیز به جز صفات سرعت و درصد جوانه زنی و شاخص بنیه گیاهچه در بقیه صفات تفاوت معنی داری ایجاد نمود. تلقیح باکتری ازتوباکتر و آزوسپیریلوم به تنهائی و مجموعه باکتری ها نسبت به شاهد درصد و سرعت جوانه زنی بذر را به طور معنی داری افزایش دادند. مجموعه ازتوباکتر و آزوسپیریلوم، مصرف تلفیقی آزوسپیریلوم و باکتری های سودوموناس و باسیلوس و مجموعه کلیه باکتری ها سبب افزایش معنی دار شاخص بنیه گیاهچه گردید. طول ساقه و ریشه تحت تاثیر شوری قرار گرفته و با افزایش شوری به طور معنی داری کاهش یافت. در هر دو سطح شوری کاهش طول ریشه در تیمارهای تلقیح باکتری آزوسپیریلوم و مصرف تلفیقی آن با ازتوباکتر و مصرف مجموعه باکتری ها تفاوت معنی داری با شاهد بدون تنش نداشته است. ایجاد تنش شوری با غلظت 6 دسی زیمنس بر متر وزن خشک ساقه را به طور معنی داری کاهش داد اما این کاهش وزن خشک ساقه در مصرف دوگانه ازتوباکتر، آزوسپیریلوم در هر دو سطح شوری تفاوت معنی داری نداشته است.

به منظور بررسی اثرات بقایای گیاهان سرمادوست گندم، جو و چاودار بر درصد جوانه زنی و رشد اولیه گیاهان زراعی که در تناوب با آنها قرار می گیرند، آزمایشی در آزمایشگاه تحقیقات بذر و گلخانه دانشکده علوم زراعی و دامی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. بقایای گیاهان زراعی سرمادوست (گندم، جو و چاودار) به عنوان عامل اصلی و در سطوح (5.3، 7.93، 10.55 گرم در کیلوگرم خاک) همراه با شاهد (بدون بقایا) و گیاهان زراعی (سویا، سورگوم و ذرت) کشت شده در گلدان ها به صورت فاکتوریل و به عنوان عوامل فرعی در نظر گرفته شدند. کلیه صفات اندازه گیری شده (درصد جوانه زنی، ارتفاع بوته، وزن خشک شاخه و برگ، وزن خشک ریشه و نسبت وزن اندام هوایی به ریشه) تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار گرفتند. با افزایش مقدار بقایای گیاهی درصد جوانه زنی گیاهان مورد ارزیابی از یک روند کاهشی پیروی کرد. درصد جوانه زنی بذور سویا از حساسیت بیشتری نسبت به دو گونه دیگر برخوردار بود و مواد آللوپاتیک آزاد شده از بقایای تمامی گیاهان زراعی منجر به کاهش معنی دار درصد جوانه زنی آنها نسبت به شاهد (بدون بقایا) گردید. بیشترین اثرات آللوپاتیک بر ارتفاع بوته گیاهان مورد ارزیابی در تناوب با چاودار و در گیاه سویا مشاهده گردید. وزن خشک شاخه و برگ گیاهان مورد ارزیابی علاوه بر اینکه متاثر از نوع گیاه زراعی بود، تحت تاثیر مقادیر مختلف بقایا نیز قرار گرفت. با افزایش مقادیر بقایای گیاهی وزن خشک ریشه سویا بطور معنی داری نسبت به دیگر گیاهان مورد ارزیابی کاهش یافت و افزایش نسبت شاخ و برگ به ریشه گیاه سویا همگام با افزایش مقادیر بقایای گیاهی مشاهده شد.

تحقیق حاضر به ارزیابی عملکرد مهندسین ناظر در افزایش تولید گندم در سال زراعی 86- 1385 در استان کرمانشاه از دیدگاه مهندسین ناظر پرداخته است. این نوع تحقیق از نوع تحقیقات کاربردی و به روش توصیفی، همبستگی می باشد که شیوه اجرای آن به صورت میدانی و با استفاده از پرسشنامه صورت گرفته است. در این تحقیق روش نمونه گیری خوشه ای برای انتخاب مهندسین ناظر طرح محوری گندم در سال زراعی 86- 1385 در استان کرمانشاه مورد استفاده قرار گرفت و در نهایت از مهندسین ناظر طرح محوری گندم در سال زراعی 86- 1385 سرشماری به عمل آمد. حجم نمونه برای مهندسین ناظر شامل 126 نفر از مهندسین ناظر طرح محوری گندم می باشد و برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS استفاده شده است. نتایج حاصل از ضریب همبستگی بین متغیرهای تحقیق از دیدگاه مهندسین ناظر نشان می دهد که بین متغیرهای سن، عمل به توصیه های کشاورزی در مرحله داشت، عمل به توصیه های کشاورزی در مرحله برداشت، تعداد بهره برداران، دفعات تماس با کشاورزان، دفعات بازدید مهندسین ناظر از مزارع دیم، استفاده از روش آموزشی با عملکرد مهندسین ناظر در افزایش تولید رابطه معنی داری وجود دارد. نتایج حاصل از تاثیر جمعی متغیرهای مستقل بر متغیر وابسته از طریق رگرسیون چند متغیره حاکی از آن است که متغیرهای عمل به توصیه های کشاورزی در مرحله برداشت، استفاده از روش های آموزشی و عمل به توصیه های کشاورزی در مرحله داشت تاثیر مثبتی بر عملکرد مهندسین ناظر در کشت گندم داشته است.

به منظور اثرات دور آبیاری و تراکم بوته بر عملکرد و اجزای عملکرد گلرنگ بهاره (رقم محلی اصفهان) آزمایشی در سال زراعی 1384 در ایستگاه منابع طبیعی شهر کرمان به صورت طرح آزمایشی کرت های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی و در چهار تکرار انجام گردید. در این تحقیق فاکتور اصلی دورهای آبیاری (5، 12 و 17 روز یک بار) و فاکتور فرعی تراکم بوته (20، 30 و 40 بوته در مترمربع) بود. نتایج نشان داد در دور آبیاری 17 روز یک بار گیاه زودتر از دورهای دیگر آبیاری به مرحله غنچه دهی، گلدهی و رسیدگی رسید. بیشترین شاخص سطح برگ به ترتیب به مقدار 3.21 و 3.17 مربوط به دور آبیاری اول (7 روز یک بار) و تراکم بوته اول (20 بوته در مترمربع) بوده است. همچنین سرعت رشد محصول نیز به ترتیب با 7.9 و 7.85 گرم بر مترمربع در روز در تیمار دور آبیاری اول و تراکم اول حاصل گردید. بیشترین سرعت رشد نسبی نیز در تراکم اول و دور آبیاری اول در 37 روز پس از کاشت بدست آمد. بطور کلی نتایج نشان داد با افزایش فواصل آبیاری و تعداد بوته در مترمربع بدلیل پیری زودرس گیاه و افزایش تنفس و همچنین رقابت درون و بین گیاهی شاخص سطح برگ و سرعت رشد گیاه کاهش می یابد.

اکنون کاملا محقق شده است که می توان در بین سویه های بیشمار از هرگونه ریزوبیومی، سویه هایی را یافت که علاوه بر کارآیی بالا در تثبیت N2، توان انجام فرایندهای موثر در تحریک رشد گیاه مانند تعدیل هورمون های رشد گیاه را نیز داشته باشند. به همین دلیل این پژوهش با هدف بررسی توان تولید اکسین ها که از توانایی های منتسب به گروه PGPR می باشد در سویه های ریزوبیومی بومی خاک های ایران و ارزیابی اثرات کاربرد مایه تلقیح سویه های برتر، بر عملکرد گیاه گندم برنامه ریزی و در مرحله گلخانه ای به اجرا درآمده است. نتایج حاصل نشان می دهند که باکتری های ریزوبیومی بومی خاک های ایران توان تولید اکسین های ایندولی را دارند. نتایج آزمون گلخانه ای بر روی گیاه گندم نیز نشان داد که اثرات باکتری های ریزوبیومی بر روی پارامترهای اندازه گیری شده معنی دار (P<0.01) بوده است. بنابراین مهمترین مکانیسم تحریک توسط سویه های ریزوبیومی، تولید فیتوهورمون ایندولی (IAA) می باشد که نتیجه آن رشد بهتر ریشه، به دنبال آن افزایش جذب آب و عناصر غذایی (P، K و N) توسط گیاه و افزایش رشد می باشد که این می تواند باعث کاهش هدروی کودهای شیمیایی شود.

این تحقیق به منظور بررسی مزیت نسبی تولید محصول لوبیا در استان مرکزی اجرا گردید. داده های مورد نیاز از طریق تحقیق پیمایشی و انجام مصاحبه با 167 کشاورز تولیدکننده لوبیا در مناطق مختلف استان در سال زراعی 82-1381 و تکمیل پرسشنامه های طراحی شده جمع آوری گردید. داده های گردآوری شده توسط نرم افزارهای EXCEL و SPSSWIN تجزیه و تحلیل شد. مزیت نسبی تولید لوبیا با استفاده از شاخص های هزینه منابع داخلی (DRC)، نسبت منفعت به هزینه اجتماعی (SCB) و سود خالص اجتماعی (NSP) تحت دو سناریوی قدرت برابری خرید (PPP) نسبی و مطلق محاسبه گردید. در هر دو سناریو مقادیر معیارهای هزینه منابع داخلی و نسبت منفعت به هزینه اجتماعی، کمتر از یک و مقدار سود خالص اجتماعی، مثبت محاسبه شد. نتایج تحقیق نشان داد که استان مرکزی در تولید محصول لوبیا دارای مزیت نسبی است.

به منظور بررسی اثرات نانو ذرات نقره بر جوانه زنی و کیفیت رشد گیاهچه های گندم، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی در چهار تکرار انجام پذیرفت. فاکتور A شامل دو رقم گندم و فاکتور B شامل هفت سطح پوشش بذر (پنج غلظت مختلف محلول نانو ذرات نقره (S)، اتانول (E) و شاهد (sh)) بودند. نتایج حاصل از تجزیه های آماری نشان داد که اثر سطوح مختلف پوشش بذر بجز بر درصد جوانه زنی که در سطح 5 درصد معنی دار بوده است در مورد سایر صفات در سطح 1 درصد معنی دار بوده است. مقایسه میانگین ها حاکی از برتری رقم وریناک در مورد صفاتی مانند سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه و ساقه چه در قیاس با رقم چمران بود این در حالی است که قدرت رقم چمران در خصوص تجمع ماده خشک بیش از رقم وریناک بود. همچنین در حالی که غلظت های بالای نانو ذرات نقره باعث کاهش سرعت جوانه زنی در رقم چمران شد، رقم وریناک واکنش معنی داری از نظر این صفات نسبت به تیمارهای اعمال شده نشان نداد. از سوی دیگر واکنش رقم وریناک نسبت به این تیمارها در مورد تجمع ماده خشک در ریشه چه و ساقه چه مثبت بود، در حالی که رقم چمران عکس العملی نسبتا منفی از خود بروز داد. علت این امر را می توان در اثر نامطلوب و مطلوب نانو ذرات نقره بترتیب بر ارقام چمران و وریناک بر طول ریشه چه و ساقه چه عنوان نمود.

به منظور بررسی کارایی علف کش متریبوزین (سنکور 75 دبلیوپی (WP)) در کنترل گونه های مختلف علف های هرز و اثرات آن بر روی ارقام گندم زمستانه، آزمایشی مزرعه ای در سال 1385 در منطقه ورامین به اجرا درآمد. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی (RCBD) با چهار تکرار اجرا شد و ساختار تیمارها فاکتوریل بود. فاکتورهای آزمایش شامل رقم گندم در سه سطح (شیراز، پیشتاز و لاین M-79-6)، مقادیر مختلف علف کش متریبوزین در چهار سطح (0، 0.5، 0.75 و 1 کیلوگرم در هکتار از ماده تجاری این علف کش به صورت پودر وتابل 75 درصد (WP %75)) و زمان کاربرد علف کش در دو سطح (پیش رویش و پس رویش) بودند که همراه با شاهد بدون وجین مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفتند. در این آزمایش زیست توده و درصد کاهش تراکم علف های هرز، عملکرد (دانه و بیولوژیک) در 30 روز بعد از کشت در تیمارهای با سمپاشی پیش رویش و 30 روز بعد از سمپاشی در تیمارهای با سمپاشی پس رویش محاسبه شد. نتایج نشان داد که دز 0.5 کیلوگرم در هکتار به صورت پیش رویشی بیشترین کاهش تراکم و زیست توده علف های هرز و کمترین اثر منفی و گیاه سوزی را بر روی ارقام گندم مورد آزمایش داشت. اما به دلیل سوختگی، ارقام گندم و مقادیر مختلف علف کش متریبوزین در این آزمایش از نظر عملکرد نهایی در هر دو زمان کاربرد علف کش متریبوزین هیچ اختلافی را با یکدیگر نشان ندادند.

پنج رقم نخود تیپ کابلی ایرانی و خارجی در سال 1386 به صورت طرح دی الل یک طرفه با یکدیگر تلاقی داده شد و در سال 1387 والدین و نتاج در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی کشت گردیدند و 7 صفت کمی در آنها مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس تجزیه واریانس دی الل، برای صفات ارتفاع بوته، ارتفاع پائین ترین غلاف از سطح زمین و تعداد شاخه اولیه فقط اثرات افزایشی ژن ها معنی دار گردید. برای صفات وزن صد دانه، شاخص برداشت، عملکرد و تعداد دانه در بوته هر دوی اثرت ژنتیکی افزایشی و غیرافزایشی معنی دار گردید. میانگین درجه غالبیت برای صفات ارتفاع بوته، ارتفاع پائین ترین غلاف و شاخص برداشت کمتر از یک، برای تعداد شاخه اولیه مساوی یک و برای دیگر صفات بزرگتر از یک شد. بیشترین میزان توارث پذیری خصوصی را به ترتیب شاخص برداشت (0.67)، وزن صد دانه (0.56)، ارتفاع پائین ترین غلاف (0.47) و ارتفاع بوته (0.42) داشتند. لذا پیشرفت ژنتیکی برای این صفات امکان پذیر خواهد بود. جهت غالبیت در مورد تمام صفات بجز ارتفاع بوته و ارتفاع پائین ترین غلاف منفی بود. بنابراین ژن های افزاینده این صفات غالب هستند.

استفاده از روش هاپلوئیدهای مضاعف شده می تواند برای اهداف اصلاحی از جمله کاهش طول دوره اصلاحی کاربرد داشته باشد. در تحقیق حاضر تاثیر تیمار نوری بر جنین زایی از کشت میکروسپورها در سه رقم کلزا؛ گلوبال، اپشن و پی اف و همچنین باززایی گیاهچه ها از جنین های حاصله در طی دو آزمایش جداگانه مورد مطالعه قرار گرفت. در آزمایش اول میزان جنین زایی میکروسپورها در محیط کشت NLN-13 تحت تاثیر سه تیمار نوری شامل تاریکی مطلق، 16 ساعت نور و 8 ساعت تاریکی و تناوب یک روز تاریکی و یک روز 16 ساعت نور و 8 ساعت تاریکی به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با 5 تکرار مطالعه شد. نتایج حاکی از معنی دار شدن اثر رقم، تیمار نوری و همچنین اثر متقابل بین دو فاکتور بود. تیمار تاریکی در دو رقم گلوبال و پی اف تاثیر معنی داری بر روی میزان جنین زایی داشت و سبب افزایش معنی دار میزان جنین زایی در مقایسه با دو تیمار دیگر شده است و در این دو رقم، میزان جنین زایی در تیمار تاریکی در گروه a قرار گرفت. اما در رقم اپشن سه تیمار نوری تفاوت معنی داری با همدیگر ندارند و نشان می دهد که در این رقم جنین زایی تحت تاثیر تیمار نوری قرار نگرفته است. در آزمایش دوم نیز میزان باززایی گیاه از جنین های حاصل از کشت میکروسپور به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی دو فاکتوره با 10 تکرار مطالعه شد. رقم شامل گلوبال، اپشن و پی اف فاکتور اول و جنین های بدست آمده در شرایط تاریکی و 16 ساعت نور و 8 ساعت تاریکی فاکتور دوم را تشکیل دادند. نتایج حاکی از آن است که فقط اثر رقم بر روی میزان باززایی گیاهچه ها معنی دار بود. نتایج همچنین نشان داد که رقم پی اف بیشترین تعداد گیاهچه های باززایی شده را داشت و در گروه a قرار گرفت.

این تحقیق با هدف مقایسه مقدار جذب و تجمع آهن در گندم با کاربرد اکسیدهای آهن معمولی و نانو حاصل از ضایعات فولاد مبارکه اصفهان در خاک انجام شد. آزمایش به صورت طرح کاملا تصادفی در قالب فاکتوریل در سه تکرار اجرا گردید. فاکتورها شامل پودر اکسیدآهن معمولی (0.06 - 0.02 میلیمتر) و نانواکسیدآهن (250 - 25 نانومتر) در پنج سطح صفر، 0.05، 0.1، 0.5 و 0.1 درصد و دو سطح کمپوست زباله شهری گرانوله گوگردی (صفر و 2 درصد وزن خاک) بودند. نتایج نشان داد مقدار جذب و غلظت آهن در گندم با کاربرد نانواکسیدآهن در مقایسه با اکسیدآهن معمولی افزایش معنی داری داشت. همچنین متناسب با افزایش اکسیدهای آهن مصرفی مقدار جذب و غلظت آهن گیاه نیز افزایش یافت. کمپوست زباله شهری گرانوله گوگردی مقدار جذب و غلظت آهن گیاه را بطور معنی داری افزایش داد. همچنین کاربرد توام هر دو نوع اکسیدآهن با کمپوست زباله شهری گرانوله گوگردی افزایش معنی داری در مقدار جذب و غلظت آهن گیاه ایجاد نمود. این افزایش در تیمار نانواکسیدآهن حاوی کمپوست زباله شهری گرانوله گوگردی در مقایسه با تیمار اکسیدآهن معمولی حاوی کمپوست زباله شهری گرانوله گوگردی بیشتر شد.