تحقیقات کیفی در علوم سلامت
سال:1392 | دوره:2 | شماره:2 |تعداد مقالات:8

مقدمه: پرستاران به عنوان یکی از کلیدی ترین اعضای تیم مراقبت از بیماران بخش های ویژه به شمار می روند، که در روند بهبودی و یا تغییر وضعیت سلامتی بیمار نقش اساسی دارند. با این وجود به نظر می رسد میزان مراقبت آن ها از بیمار به درجه امید پرستاران به بهبودی بیمار بستگی دارد. از این رو امید پرستار به بهبودی بیمار می تواند از ارکان مهم در نحوه ارایه مراقبت به بیمارمحسوب گردد. با توجه به اهمیت موضوع، این مطالعه به تحلیل مفهوم امید پرستار به بهبودی بیمار بستری در بخش های ویژه پرداخت.روش: برای تحلیل مفهوم امید پرستار به بهبودی بیمار از الگوی هیبرید که شامل سه مرحله نظری، کار در عرصه و تحلیل نهایی است، استفاده گردید و مصاحبه ها به روش تحلیل محتوای استقرایی، تحلیل شدند.یافته ها: مفهوم امید پرستار به بهبودی بیمار در مرحله نظری با خصوصیات «در دسترس بودن، حرفه ای بودن، انتظار مثبت، آینده محوری، هدفمندی و ...» مشخص شد. در مرحله عرصه، تعریف عملی مفهوم (امید در پرستاران مجموعه خصوصیاتی است که برای مراقبت پرستاری با کیفیت از بیمار ضروری است) مطرح گردید. در مرحله تحلیل نهایی مفهوم با خصوصیات انتظاری پویا، واقع گرایانه، مبتنی بر هدف که عملکرد و نگرش بهتری در ارایه مراقبت پرستاری موثر همراه با آرامش خاطر برای پرستار خواهد بود، تعریف شد.نتیجه گیری: تحلیل مفهوم امید پرستار به بهبودی بیمار در نحوه مراقبت از بیمار بخش ویژه نشان دادکه آگاهی پرستار از مضامین امید می تواند در امر مراقبت (اصلی ترین وظیفه پرستار)با آرامش خاطر و به بهترین شکل برای بیمار انجام پذیرد.

مقدمه: اعتیاد یکی از مشکلات جهان امروز است. برای مقابله با این معضل، رویکرد درمان اثر بخش بسیار حایز اهمیت می باشد. یکی از مسایل مهم در درمان اعتیاد، عوامل موثر بر تصمیم گیری برای ترک است. هدف این مطالعه تبیین عوامل موثر بر تصمیم گیری به ترک مواد در سوء مصرف کنندگان مواد مخدر بود.روش: مطالعه حاضر بخشی از یک مطالعه کیفی با رویکرد گراندد تئوری است. شرکت کنندگان 22 نفر (16 مرد و 6 زن) سوء مصرف کننده مواد که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و با حداکثر تنوع از بین هر دو جنس و با دوره بهبودی متفاوت انتخاب شدند. داده ها از طریق مصاحبه فردی و به وسیله سوالات نیمه ساختار یافته جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده ها به روش آنالیز محتوای قراردادی انجام شد.یافته ها: دو طبقه اصلی استخراج شده در این مطالعه شامل « نیاز برای رهایی» که خود از سه زیر طبقه: 1- خسته شدن از موقعیت موجود، 2- احساس تهدید و 3- رسیدن به انتهای خط تشکیل شده بود و« قدم نهادن در راه» که از دو زیر طبقه 1- چنگ زدن به معنویت و 2- جستجوی اطلاعات تشکیل شده است.نتیجه گیری: عوامل تسهیل کننده و بازدارنده بسیاری در تصمیم گیری برای ترک مواد وجود دارد، بنابراین تلاش همه جانبه دولت و موسسات درگیر در درمان اعتیاد از طریق گسترش مراکز درمانی مبتنی بر نیازهای جنسیتی، شناسایی و رفع عوامل بازدارنده مهم در تصمیم گیری برای ترک مواد و افزایش آگاهی سوء مصرف کنندگان مواد در زمینه خدمات اجتماعی در دسترس و چگونگی مدیریت عوارض ناشی از ترک، شرایط لازم را برای جلب حمایت خانوادگی و افزایش انگیزه و کاهش سرخوردگی یا ناامیدی این افراد را فراهم ساخت. همچنین لازم است تا به رشد معنویت به عنوان عامل تسهیل کننده در تصمیم به ترک و ادامه مسیر بهبودی از دوران کودکی و از طریق خانواده و یا در مراکز درمانی ترک اعتیاد توجه شود.

مقدمه: تحقق چشم انداز مرجعیت علمی ایران نیازمند نسلی است که عهده دار حفظ آن در دنیای رقابتی امروز باشند. دانشجویان تحصیلات تکمیلی به عنوان نخبگان امروز و نسل جوان در این راه رسالت بزرگی دارند. مطالعه حاضر با هدف تبیین دیدگاه دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه علوم پزشکی گلستان در مورد دستیابی به مرجعیت علمی در کشور انجام شد.روش: در این پژوهش که با رویکرد کیفی انجام شد، از 20 دانشجوی دختر و پسر تحصیلات تکمیلی دانشگاه علوم پزشکی گلستان مصاحبه های نیمه ساختار به عمل آمد. تمام مصاحبه ها، ضبط، دست نویس و مطابق روش «تحلیل محتوا» آنالیز شدند.یافته ها: سه مضمون اصلی و مضامین فرعی متعددی استخراج شد. «حرف آخر علمی را زدن» مضمونی بود که بیانگر معنای مفهوم مرجعیت علمی از دید مشارکت کنندگان در این مطالعه و «استناد دادن، ارجاع دادن، کرسی داشتن در علم» از مضامین فرعی مطالعه بودند. از نظر دانشجویان، کشور در حال حاضر از نظر مرجعیت علمی در مرحله وابستگی علمی می باشد. شاهد این مدعا نیز نیاز به استفاده از مطالب ترجمه شده و انتظار برای دستاوردهای علمی خارج از کشور است. «بومی سازی علم» مضمون کلیدی دیگری بود که ظهور یافت. «قابل حصول بودن» مضمونی است که باور شرکت کنندگان را در خصوص امکان دستیابی به مرجعیت علمی می داند. داشتن سوابق مرجعیت علمی در گذشته ایران و همچنین داشتن روحیه جهاد علمی در دانشگاهیان و دانشجویان می تواند باعث احیای این رویکرد شود.نتیجه گیری: مضامین برگرفته شده از مطالعه حاضر طیفی از دیدگاه های دانشجویان تحصیلات تکمیلی را نشان می دهد. در یک سو طیف عدم مرجعیت علمی در کشور و در انتهای آن قابل دستیابی بودن قرار دارد. همان گونه مقام معظم رهبری فرمودند: «مرجعیت علمی با امید دنبال شود و ان شاءاله به نتایجی خواهد رسید. یقینا روزی خواهد رسید که شما ببینید مرجعیت علمی یافتن دانشگاه های ایران و دانشمندان ایران چیز دور از دسترسی نیست؛ خیلی نزدیک به شماست. شما جوان ها یقینا این را خواهید دید». داده های این مطالعه می تواند در راستای اهداف ﺳﻨﺪ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻱﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﻋﻠﻤﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ باشد.

مقدمه: تجربه آموزش بالینی امکان به کارگیری مبانی نظری و پذیرش نقش حرفه ای را فراهم می سازد و انتظار می رود که فرصتی را برای کسب توانمندی های لازم فراهم کند. شناخت مسایل آموزش بالینی و رفع و اصلاح مشکلات در تربیت افراد کارآمد نقش بسزایی دارد. مطالعه حاضر به منظور بررسی درک مدرسین پرستاری از آموزش بالینی، چالش ها و راهکارها انجام شده است.روش: پژوهش حاضر از نوع کیفی- توصیفی است. مشارکت کنندگان 14 نفر از استادان دانشکده پرستاری بودند و نمونه گیری به صورت مبتنی بر هدف و تارسیدن به اشباع داده ها انجام شد. جمع آوری داده ها با روش مصاحبه بود. تمام مصاحبه ها ضبط، دست نویس و سپس خط به خط تحلیل شد. از نرم افزارOne Note نسخه 2010 برای ثبت مصاحبه ها و کدهای استخراج شده و به منظور تحلیل داده ها از روش تحلیل محتوای آشکار استفاده شد.یافته ها: از تجزیه و تحلیل داده ها 4 درون مایه و 9 طبقه حاصل شد که شامل عرصه نمود پتانسیل های یادگیری در عمل (ارایه توان استاد و ارایه توان دانشجو)، مواجهه با تعارضات کار واقعی (برنامه ریزی غیر موثر، موانع اجرایی کسب مهارت بالینی)، آموزش بالینی کارآمد (برنامه ریزی انعطاف پذیر ارزشیابی محور، استاد بالینی موثر، گذر از وابستگی به سمت استقلال در عمل)، چالش های حرفه ای در آینده (حرفه گریزی، محیط مراقبتی نا امن) بودند.نتیجه گیری: برنامه ریزی مناسب جهت آموزش موثر در روند کسب مهارت های بالینی توصیه می شود. در این راستا جذب و به کارگیری استادان بالینی مجرب، تلاش در جهت بهسازی محیط آموزشی، توسعه همکاری بین مدرسین و بخش های بالینی و تلاش در جهت بهسازی محیط آموزشی می تواند تاثیر بسزایی داشته باشد. توجه به رفتارهای ورودی، هماهنگی و تناسب بین محتوای آموزش تئوری و مباحث عملی نیز از جمله مواردی است که به بهبود آموزش بالینی منجر می شود.

مقدمه: تحولات ساختار خانواده، زمینه های تغییر در نقشهای خانواده و چالشهای مراقبت از سالمند را ایجاد می نماید. بدین منظور کشف عوامل محدود کننده خانواده در مراقبت از سالمند هدف پژوهش حاضر را تشکیل می دهد.روش: این مطالعه کیفی، تجربیات 11 عضو مراقبت کننده از سالمند در خانواده بود که از طریق مصاحبه عمیق نیمه ساختار در سال 91-1390 انجام پذیرفت. پس از کسب رضایت نامه، داده ها جمع آوری، ضبط و بازنویسی شد و بر اساس روش تحلیل درون مایه ای Braun و Clarke مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. جهت حصول دقت و استحکام داده ها، معیار مقبولیت، قابلیت انتقال، قابلیت وابستگی و قابلیت اعتماد داده ها مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: در مطالعه حاضر وضعیت جسمانی نامناسب، اختلالات رفتاری، نارسایی دانش، تجربه ناکافی، مشکلات اقتصادی، مشکلات محیط فیزیکی، مشغله زیاد، نارسایی حمایت بستگان و دوستان و نارسایی حمایت های رسمی به عنوان عوامل محدود کننده خانواده استخراج شد.نتیجه گیری: مشکلات فردی اعضای خانواده و عوامل تضعیف کننده شرایط اجتماعی و خانوادگی آنان در مراقبت از سالمند مبین ضعف زیر ساخت های نظام سلامت خانواده و بهره برداری ناکافی از پتانسیل های موجود جهت حمایت از خانواده در مراقبت از سالمند می باشد. نقش موثر پرستاران در کشف راهکارهای نوین اجرایی با هدف کاهش خلاء بین نیازمندی های خانواده با پتانسیل های موجود، گام موثر در تقویت زیر ساخت های نظام سلامت خانواده خواهد بود. بدین منظور جهت تکمیل نتایج این مطالعه، انجام مطالعات اقدام پژوهی در سطوح مدیریت های نظام سلامت خانواده به منظور بررسی پتانسیل های موجود و ارایه راهکارهای اجرایی توصیه می گردد.

مقدمه: فرد مبتلا به اچ آی وی ممکن است مجبور باشد تا حدودی در تمام موقعیتهای اجتماعی ش نقش داغ خورده را بازی کند،یعنی فردی که موقعیت زندگی، او را در تضاد با افراد عادی قرار می دهد .همین تصاد است که برکیفیت زندگی وی اثر می گذارد.بنابراین درپژوهش حاضر مسئله اصلی این است که فرایند انگ زدن چه تاثیری بر کیفیت زندگی مبتلایان به اچ آی وی/ایدز (AIDS/Human immunodeficiency virus HIN یا Acquired immune deficiency syndrome) دارد.روش: مصاحبه شدگان این مطالعه شامل8 نفر (پنج مرد و سه زن) از مبتلایان به اچ آی وی در دو مرکز عفونی رفتاری واقع در شهر مشهد درسال 1389 بودند. گروه سنی 4-20 سال ، تحصیلات بین 14-10 سال و شیوه گزینش به صورت هدفمند (Purpositive sampling) بود. اطلاعات از طریق مصاحبه گردآوری شد. با استفاده از روش تحقیق کیفی، گفته های مستقیم و روایت های افراد درگیر با مساله اچ آی وی برای حمایت و تایید مضامین،مقوله ها و مباحث از داده های کیفی استحراج گردید.یافته ها: کمبود حمایت اجتماعی فرد مبتلا و افشا ابتلا فرد، اثرات روانی منفی نظیر اضطراب، افسردگی غم، احساس گناه، منزوی شدن، کاهش امید به زندگی ، محدودیت بیشتر شبکه های اجتماعی، بیکاری و از دست رفتن درآمد، سوءتفاهم در باره تماسهای اجتماعی را به همراه داشت.نتیجه گیری: این واکنش ها به شکل گرفتن تفسیر های شخصی بیمار کمک می کند و می تواند چالش هایی برای درک از خویشتن و نیز روابط تثبیت شده او به وجود آورد. در هر حال داغ ننگ از باورها و برداشت های کلیشه ای سرچشمه می گیرد و بدین جهت بهداشت فرد و جامعه را تحت تاثیر قرار می دهد. پذیرش فرد مبتلا به اچ آی وی درکاهش واکنش های روانی ، به دست آوردن اطلاعات مفید ، تعامل اجتماعی مناسب ، تشویق فرد به پیروی از سبک های سالم زندگی، مقابله مثبت و سطوح بالاتر رضایت از زندگی تاثیر دارد.

مقدمه: سرطان پستان شایع ترین علت مرگ ناشی از سرطان در زنان است. با تشخیص زودرس و درمان این بیماری، می توان میزان بقای بیماران را افزایش داد. ماموگرافی، یکی از موثرترین روش ها در تشخیص سرطان پستان در مراحل اولیه است. هدف از اجرای این مطالعه کیفی، بررسی دیدگاه زنان روستایی شهرستان بجنورد در مورد ماموگرافی جهت طراحی مداخله مبتنی بر بازاریابی اجتماعی بود.روش کار :در این پژوهش کیفی که داده های آن با روش بحث گروهی متمرکز گردآوری شد، 46 نفر از زنان واجد شرایط دو روستای مورد و شاهد مشارکت داشتند . بحث ها ضبط و پیاده سازی شد و به روش تحلیل محتوای Banner و با استفاده از نرم افزار Atlas.ti مورد تحلیل گردید.نتایج : پنچ مفهوم اصلی شامل نقش ماموگرافی در سلامت زنان، موانع عدم انجام ماموگرافی، راهکارهای افزایش انجام ماموگرافی، مکان و کانال های مناسب برای ارتباط با زنان روستایی و انتقال محصولات و خدمات به آن ها و افراد تاثیر گذار بر رفتار زنان روستایی شناسایی شد.نتیجه گیری : مداخله مبتنی بر الگوی بازاریابی اجتماعی، می تواند بر افزایش میزان ماموگرافی موثر باشد.

مقدمه : سالمندی در آغاز توسط کشورهای توسعه یافته تجربه شد، اما به تازگی در اکثر کشورهای در حال توسعه نیز آشکار شده است و به طور تقریبی در آینده نزدیک تقریبا تمام کشورها با مساله سالخوردگی مواجه خواهند شد. این در حالی است که عمده جمعیت سالمندان در حالت بازنشستگی هستند و توان مالی کافی برای پرداخت هزینه ها ندارند. اکثر سالمندان نیاز به خدمات توانبخشی در زمینه های حرکتی، عضلانی، بینایی، شنوایی و روانی دارند. توجه به تامین استقلال فردی، بعد عاطفی و کیفیت زندگی در سالمندان اهمیت زیادی دارد. از این امروزه در بسیاری ازکشورهای توسعه یافته و در حال توسعه، ساز و کار هایی که موجبات پیوستن سالمندان به جامعه را فراهم می آورند اجرا می گردد. این پژوهش با هدف، بررسی توصیف ماهیت و چگونگی دسته بندی تجارب زندگی سالمندان مراجعه کننده به پارک های شهراصفهان از نحوه گذران زندگی روزمره انجام شد..روش: روش پژوهش در مطالعه حاضر، فنومنولوژی بود. نمونه گیری به روش مبتنی برهدف ازبین سالمندای مراجعه کننده به پارک های شهر اصفهان صورت گرفت و مصاحبه با آنان به طور عمیق انجام گردید. تحلیل اطلاعات به روش Colaizzi انجام شد.یافته ها: دسته بندی کدهای اولیه به شکل گیری پنج درون مایه که عبارتند از:« فراغت، گذران ، شادابی، آسایش و خاطرات» منجز شد.بحث و نتیجه گیری: طیف وسیعی از فاکتورهای زندگی روزمره علاوه بر مسایل مادی و اوقات فراغت، با سالمندی و بازنشستگی تغییر پیدا می کند، برنامه ریزی برای اوقات فراغت سالمندان از ارزش بیشتری برخوردار می باشد. سبک زندگی سالم در دوران سالمندی نیازمند افزایش تخصص و توجه تمامی مسوولان و برنامه ریزان بخصوص در حوزه آموزش عمومی است.