پژوهش در نشخوار کنندگان
سال:1400 | دوره:9 | شماره:1 |تعداد مقالات:7

سابقه و هدف: اطلاعات حاصل از RNA ها به علت اینکه حلقه ارتباط دهنده ژنوتیپ و فنوتیپ هستند، کمک شایانی در فهم و درک جنبه های زیست شناختی مرتبط با مسیرهای فیزیولوژیکی می کنند. ریز RNA ها، مولکول های 22 نوکلیوتیدی و تک رشته ای هستند که می-توانند به صورت اختصاصی بر عملکرد و بیان ژن ها تاثیر بگذارند. از این رو پژوهش های فراوانی در مورد نقش این مولکول ها در فرآیندهای زیستی مختلف مانند تولید شیر انجام شده است. صفت تولید شیر یکی از مهمترین صفات در صنعت دامپروری است. این صفت در حیوانات مزرعه به صورت چند ژنی می باشد و هر ژن ممکن است در مسیرهای زیستی مختلف دخیل باشد و در مقابل هر مسیر زیستی نیز می تواند شامل تعداد زیادی ژن شود. این روابط شبکه پیچیده ای را تشکیل می دهند که نشان دهنده ارتباط تعداد زیادی ژن با تعداد زیادی مسیر زیستی است. مولکول های سیگنالی که می توانند به عنوان مورفوژن عمل نمایند، الگوی شبکه ژنی ساختمان بافت را در تمام طول عمر از مرحله رویان در حال رشد تا ارگانیزم بالغ کنترل می نمایند. مورفوژن ها بستگی به میزان ترشح و فاصله منبع ترشح، می توانند واکنش های مختلف سلولی را ایجاد نمایند. از این رو هدف پژوهش حاضر بررسی مستندسازی عملکردی ژن های هدف ریزRNAهای با بیان متفاوت جهت شناسایی تعدادی از مسیرهای زیستی دخیل در فرآیند تولید شیر است. مواد و روش ها: به منظور شناسایی و بررسی مسیرهای زیستی دخیل در تولید شیر از داده های توالی یابی شده ریز RNA استفاده شد که از پایگاه داده ArrayExpress با شماره دسترسی E-GEOD-61227 استخراج شدند. در مطالعه حاضر همه مراحل استانداردسازی داده ها، تفاوت بیان ریز RNA ها و تعیین معنی داری توسط نرم افزار GEO2R انجام شد. معیارهای انتخاب ریز RNA ها در این مطالعه شامل p value تصحیح شده کمتر از 05/0 و (1>Log fc>1-) بودند. در مرحله بعد بررسی های بیوانفورماتیکی جهت یافتن ژن هدف هر ریز RNA انجام شد. بدین منظور ریز RNA های با بیان متفاوت حاصل از تجزیه و تحلیل در مرحله قبل، جهت پیدا کردن ژن های هدف به نرم افزار Target Scan معرفی شدند. پس از شناسایی و مشخص شدن ژن های هدف ریزRNA جهت بررسی اطلاعات زیستی و آنالیز عملکردی از سرور DAVID استفاده شد. یافته ها: نتایج این پژوهش نشان داد که 23 ریزRNA با بیان متفاوت وجود دارد که ژن های زیادی را تحت تاثیر قرار می دهند و این ژن ها در مسیرهای سیگنال دهی TGF-β ، WNT، MAPK، mTOR، PI3k-Akt، انسولین، استروژن و پرولاکتین نقش دارند که بیشتر این مسیرهای سیگنال دهی در رشد و تکثیر سلولی، فعالیت سلول های اپیتلیال و در نتیجه توسعه غدد پستان تاثیرگذار هستند. از آنجایی که این مسیرهای شناسایی شده با تولید شیر ارتباط دارند می توان از ژن های شناسایی شده در این مسیرهای سیگنال دهی در بهبود صفت تولید شیر استفاده کرد. نتیجه گیری: ژن های MAPK1، MAPK8، FASLG و PTEN در اکثر مسیرهای زیستی فعال و با ژن های مختلفی در ارتباط هستند، بر این اساس این ژن ها جزء ژن های عمده اثر در فرآیند تولید شیر به شمار می روند.

سابقه و هدف: فراتحلیل (متاآنالیز) روشی آماری برای یکی کردن نتایج حاصل از تحقیقات مستقل با فرضیه های مشابه است که در تحقیقات دامی می تواند منجر به افزایش توان تجزیه آماری و نیز بالا بردن تکرارپذیری نتایج، نسبت به تحقیقات انفرادی شود. چندشکلی ژن های بزرگ اثر دی آسیل گلیسرول آسیل ترانسفراز 1 (DGAT1) و لپتین در طی سال های اخیر به خاطر اثرات احتمالی آن ها روی صفات مهم اقتصادی در تحقیقات مختلف، توسط محققین علوم دامی مورد توجه قرار گرفته است. با این وجود، ارتباط بین این ژن ها و صفات مرتبط با تولید شیر در نژادهای مختلف گاو شیری متناقض، یعنی گاهی معنی دار و گاهی نیز بدون ارتباط معنی دار گزارش شده است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثرات کلی ژن های DGAT1 و لپتین روی برخی از صفات مهم اقتصادی شامل میزان تولید شیر، مقدار و درصد چربی و پروتیین شیر در گاوهای شیری به روش فراتحلیل بود. مواد و روش ها: در این پژوهش، از مطالعات منتشر شده در مجلات و پایان نامه های معتبر تا سال 2018 استفاده شد. پس از انجام مراحل مختلف کنترل کیفیت، به ترتیب از 9 و 4 تحقیق گزارش شده برای جایگاه های K232A و Sau3AI مربوط به ژن های DGAT1 و لپتین، استفاده شد. این بررسی با استفاده از نرم افزار Stata v. 15انجام شد. شاخص عدم تجانس (I2) برای همه پارامترها معنی دار بود، بنابراین از مدل اثرات تصادفی استفاده شد. داده ها برای هر متغیر با استفاده از این مدل ها، برای تخمین اندازه اثر، دامنه اطمینان 95 درصد و سطح معنی داری آماری، آنالیز شدند. تمام متغیرها در این مطالعه به صورت داده های پیوسته بودند. اندازه اثر برای داده های پیوسته، تفاوت میانگین استانداردشده بود که برای چندشکلی K232A ژن DGAT1 و چندشکلی Sau3AI ژن لپتین، روی مقدار و درصد چربی و پروتیین، و مقدار تولید شیر محاسبه شد. یافته ها: نتایج این تحقیق نشان داد که چندشکلی جایگاه ژنی K232A در ژن DGAT1 اثر معنی داری روی درصد و مقدار چربی شیر داشته و می تواند نقش مهمی در افزایش مقدار آن ها ایفا کند، اما ارتباط آن با درصد و مقدار پروتیین و همچنین میزان تولید شیر معنی دار نیست. همچنین نتایج بررسی چندشکلی جایگاه ژنی Sau3AI ژن لپتین نشان داد که این جایگاه با هیچ یک از صفات مورد بررسی ارتباط معنی داری ندارد. نتیجه گیری: در مجموع، نتایج حاصل از این تحقیق با شناسایی اثرات کلی ژنوتیپ های مورد مطالعه ژن های DGAT1 و لپتین روی صفات مرتبط با تولید شیر در گاوهای شیری، می تواند نقش مهمی در برنامه ریزی تحقیقات بعدی در این زمینه داشته باشد.

سابقه و هدف: روند تغییرات در وضعیت کشاورزی و دامپروری در ایران طی نیم قرن اخیر به گونه ای بوده است که جمعیت دامی به میزان قابل توجهی افزایش یافته است و به تبع آن نیاز غذایی دام ها نیز افزایش یافته است. در ایران پرورش گوسفند بخش عمده ای از فعالیت های دامپروری را به خود اختصاص می دهد. چرای بی رویه باعث فرسایش بی وقفه مراتع شده است و افزایش تقاضا برای گوشت، تولید کنندگان را بر آن داشته که از سیستم چرای دام به سمت سیستم تولید متراکم یا به عبارتی سیستم پرواربندی در گوسفند روی بیاورند، تامین مواد خوراکی در یک دوره پرواربندی نزدیک به 65 تا 70 درصد هزینه های مربوط به پرورش و نگهداری دام را شامل می شود، لذا می توان با فرآیندهای فیزیکی و شیمیایی ارزش تغذیه ای خوراک را افزایش و بازدهی تولید را بهبود بخشید. فرآوری خوراک از جمله روش هایی است که می تواند راندمان استفاده از خوراک را افزایش دهد. مواد و روش ها: به منظور بررسی تاثیر شکل فیزیکی عوفه یونجه و فرآوری دانه جو بر عملکرد وقابلیت هضم مواد مغذی در بره های پرواری نژاد دالاق از 30 راس بره ی نر 2/1± 5/3 ماهه با میانگین وزن1/1± 17 استفاده شد. این آزمایش در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با دو فاکتور مورد تجزیه آماری قرار گرفتند که متغیرهای آزمایشی شامل: شکل فیزیکی علوفه و فرآوری دانه جو می باشد در دوره 98 روزه (14روز عادت پذیری و 84 روز دوره اصلی) با 6 تیمار و 5 تکرار انجام شد که جیره های آزمایشی از نطر محتوی پروتیین و انرژی برابر بودند. خوراک مصرفی و باقیمانده خوراک به صورت روزانه وزن شد و وزن کشی دام ها هر دو هفته یکبار بصورت ناشتا، پس از 16 ساعت گرسنگی با استفاده از باسکول دیجیتال صورت گرفت و تمامی آنالیزهای آماری این طرح در نرم افزار SAS نسخه 1/9انجام شد. یافته ها: بین تیمارهای مختلف از نظر افزایش وزن تفاوت معنی‫ داری مشاهده شد. تیمارهایی که ازیونجه پلت در مقایسه با یونجه خرد شده استفاده کردند وزن آخر دوره بالاتری 81/42 در مقایسه با 50/41 داشتند و همچنین افزایش وزن روزانه بالاتری نیز در کل دوره 49/297 در مقایسه با 94/282 داشتند. ماده خشک مصرفی کل دوره نیز در تیمارهای دریافت کننده یونجه پلت 49/1933 گرم و بالاتر از تیمارهای دریافت کننده یونجه خرد شده 76/1883بود و همچنین استفاده از یونجه پلت باعث بهبود ضریب تبدیل غذایی در ماه سوم گردید. قابلیت هضم خوراک نیز در تیمارهای دریافت کننده یونجه پلت بالاتر بود و قابلیت هضم ماده خشک، الیاف خام نامحلول در شوینده خنثی و پروتیین خام از نظر آماری در تیمارهای مختلف تفاوت معنی داری داشتند. فرآوری دانه جو بر افزایش وزن انتهای داره تاثیر معنی دار داشت و وزن انتهای دوره به ترتیب در تیمارهای دریافت کننده جو پولکی به طور معنی داری بالاتر از جو آردی و دانه جو کامل گزارش شد همچنین افزایش وزن روزانه در کل دوره در تیمارهای دریافت کننده جو پولکی و آردی و دانه جو کامل به ترتیب 05/294، 40/289 و20/287 بود. تیمارهای دریافت کننده جو پولکی، جو آردی و دانه جو کامل به ترتیب از راست به چپ دارای قابلیت هضم بالاتر پروتیین خام 96/63، 98/62و 95/61 بودند‬ نتیجه گیری: فرآوری علوفه یونجه و غله جو یعنی در کل فرآوری خوراک بره های پرواری باعث بالارفتن مصرف خوراک وافزایش وزن روزانه و در مجموع وزن نهایی بالاتری در بره های پرواری می گردد و همچنین فرآوری خوراک دام باعث بهبود راندمان خوراک و افزایش قابلیت هضم می شود.

سابقه و هدف: عناصر معدنی کم مصرف نقش مهمی را در عملکرد رشد و سیستم ایمنی دام ایفا می کنند. امروزه این مواد از طریق مکمل های معدنی به فرم غیرآلی (نمک های معدنی) به خوراک دام افزوده می شوند. فرم غیرآلی مواد معدنی کم مصرف اغلب به دلیل ایجاد تداخل و رقابت بین عناصر، قابلیت دسترسی پایینی در دستگاه گوارش دارد. یکی از راهکارهای افزایش قابلیت دسترسی عناصر معدنی کم مصرف در دستگاه گوارش دام، استفاده از فرم آلی آنها (کیلاته با پپتید و اسید های آمینه)، در مکمل های معدنی می باشد برای این منظور اثرات منابع آلی مواد معدنی کم مصرف بر روی عملکرد دام مورد بررسی قرار گرفته است. هدف از این پژوهش بررسی اثرات جایگزینی فرم غیرآلی (معدنی) روی، مس، منگنز و سلنیوم با منبع آلی آنها بر مصرف خوراک آغازین و عملکرد رشد گوساله های شیرخوار هلشتاین بود. مواد و روش ها: جهت انجام این پژوهش از 30 راس گوساله شیرخوار نژاد هلشتاین (میانگین وزنی 2 ± 42 کیلوگرم) در دو گروه 15 راسی شاهد و تیمار (5 راس نر و 10 راس ماده در هر گروه) استفاده شد و در قالب طرح کاملا تصادفی به مدت 80 روز اجرا گردید. . آزمایش از سن 4 روزگی شروع شد و گوساله ها تا سن 80 روزگی در جایگاه انفرادی نگهداری شدند. گوساله ها در سن 70 روزگی از شیرگرفته شدند و به صورت هفتگی تا انتهای آزمایش وزن کشی شدند. در گروه تیمار عناصر مس، منگنز، روی به فرم کیلاته و سلنیوم به فرم سلنیوم مخمری و در گروه شاهد مس به فرم سولفاته، منگنز و روی به فرم اکسیده و همچنین سلنیم به شکل سلنیت سدیم به خوراک آغازین اضافه گردید همچنین مصرف خوراک آغازین به صورت روزانه اندازه گیری شد. فراسنجه های خونی و میزان سرمی مس، منگنز و روی و آنزیم های گلوتاتیون پراکسیداز و سوپراکساید دسموتاز در سرم خون در ابتدای آزمایش و در زمان از شیرگیری اندازه گیری شد. مدفوع گوساله ها در انتهای آزمایش جمع آوری شد و پس از آماده سازی نمونه ها به روش خاکستر مرطوب (انجمن رسمی شیمی دانان کشاورزی، 27/984) میزان عناصر مس، منگنز و روی اندازه گیری شد. یافته ها: نتایج نشان داد که در گوساله هایی که در خوراک آغازین آنها منبع آلی مس، منگنز، روی و سلنیوم اضافه شده بود، میانگین مصرف خوراک آغازین تا زمان از شیرگیری 6/85 گرم بالاتر و بازدهی مصرف خوراک آغازین 44/6 درصد بیشتر بود. همچنین افزایش وزن روزانه در این گروه نسبت به گروه شاهد 66 گرم افزایش یافت و این تفاوت تمایل به معنی داری داشت (08/0

سابقه و هدف: تامین نیازهای گاوهای شیری در اوایل دوره شیردهی که مصرف ماده خشک کمی دارند و نیاز پروتیینی آنها بالااست، حایز اهمیت می باشد. گروه های متیل در بدن موجودات زنده سنتز نمی شود، بلکه از طریق منابع غذایی از قبیل بتایین، کولین، پیریدوکسین و متیونین تامین می گردد. از سه منبع (کولین، بتایین و متیونین) که دارای گروه متیل در ساختمان خود می باشند، فقط بتایین می تواند به طور مستقیم به عنوان دهنده گروه متیل در سیکل انتقال این گروه در کبد دخالت داشته باشد و بسیاری ازعملکردهای کلیدی بدن مانند رشد، سلامت کبد (نقش موثری در متابولیسم چربیها و محافظت از کبد) و شیردهی را تحت تاثیرقرار می دهد. بنابراین در مطالعه حاضر اثرات تغذیه ای بتایین محافظت شده در یک سطح و غیر محافظت شده در دو سطح بر روی فراسنجه های پلاسمای گاوهای شیری هلشتاین مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش ها: از 40 راس گاو شیری هلشتاین (میانگین تولید 1 / 2 ± 38 کیلوگرم و روزهای شیردهی 5 تا 35 روز) دو شکم به بالا به صورت تصادفی در 5 تیمار هشت راسی استفاده گردید. مدت انجام آزمایش یک ماه (14 روز اول دوران عادت پذیری و16 روز بعدی دوران اصلی آزمایش) بود. جیره های آزمایشی اختصاص یافته به هرگروه عبارت بودند از: 1-جیره شاهد بدون افزودن مکمل بتایین 2-جیره حاوی 50 گرم مکمل بتایین محافظت نشده به ازای هر راس گاو در روز 3-جیره حاوی 50 گرم مکمل بتایین محافظت شده خارجی 4-جیره حاوی 100 گرم مکمل بتایین محافظت نشده 5-جیره حاوی 50 گرم بتایین محافظت شده تولیدی بود. گاوها جیره پایه کاملا مخلوط همراه با افزودنی های فوق الذکر بتایین در 2 وعده (ساعت 10 صبح و 22 بعدظهر)دریافت نموده اند. مقدار ماده خشک مصرفی هر تیمار روزانه اندازه گیری شد و همچنین نمونه گیری خون در اول و آخر دوره آزمایش انجام گرفت. تجزیه و تحلیل داده های خوراک مصرفی و فراسنجه های پلاسمایی توسط نرم افزار SAS و رویه Mixed انجام شد. یافته ها: در این آزمایش اختلاف معنی داری (05 / 0 < P) در میزان گلوکز، کلسترول، تری گلیسیرید، کلسیم، فسفر و منیزیم مابین گروه های آزمایشی مشاهده نگردید. میزان اسیدهای چرب غیراستریفه (0/576mmol/l) و بتاهیدروکسی بوتیرات (0/428mmol/l) علاوه براین میزان آنزیم های کبدی مثل آسپارتات آمینوترانسفراز (5/11IU/L)، آلانین آمینوترانسفراز (1/56IU/L) و آلکالین فسفاتاز (0/396IU/L) در تیمار پنجم نسبت به سایر گروه ها کاهش داشت (05 / 0 > P). نتیجه گیری: نتایج آزمایش حاضر نشان داد، کاهش معنی داری (05 / 0 > P) در میزان اسیدهای چرب غیر استریفه، بتاهیدروکسی بوتیرات و میزان آنزیم های کبدی پلاسما در اثر مصرف بتایین محافظت شده تولیدی نسبت به گروه شاهد در گاوهای شیری وجود داشت. که بیانگر کاهش اختلالات متابولیکی می باشد، لذا استفاده از میزان 50 گرم بتایین محافظت شده تولیدی در اوایل دوره شیردهی توصیه می گردد.

سابقه و هدف: تلاش پژوهشگران همواره یافتن بهترین ترکیب جیره است تا بتواند عملکرد و سلامتی بهینه را برای حیوان فراهم کند. گزارش های متعددی در خصوص استفاده از اسیدهای چرب جیره برای تغییر در عملکرد رشد و نیز پاسخ ایمنی در گوساله های شیرخوار وجود دارد. استفاده از منبع چربی به عنوان یک راهکار برای بهبود انرژی و بهبود عملکرد رشد گوساله ها مطرح می باشد. اما رابطه بین سطح علوفه مصرفی و نوع منبع چربی در گوساله های شیرخوار چندان مشخص نشده است. بنابراین مطالعه ای تحت عنوان بررسی اثرات منبع چربی با و یا بدون علوفه یونجه در خوراک آغازین بر عملکرد، گوارش پذیری مواد مغذی، فراسنجه های شکمبه ای و متابولیت های خونی گوساله های شیرخوار اجرا شد. مواد و روش ها: این آزمایش با 40 راس گوساله هلشتاین (ماده) تازه متولد شده با میانگین سنی 3 روز و میانگین وزنی8/1± 39 کیلوگرم با 4 تیمار و 10 تکرار به صورت یک آزمایش فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل: 1) خوراک آغازین بدون روغن سویا و یونجه؛ 2) خوراک آغازین با روغن سویا (3 درصد) و یونجه (15 درصد)؛ (3) خوراک آغازین حاوی مکمل روغن پالم (3 درصد) و بدون یونجه؛ 4) خوراک آغازین حاوی مکمل روغن پالم (3 درصد) و یونجه (15 درصد) بود. مصرف خوراک به صورت روزانه و وزن بدن 10 روز یکبار ثبت و ضریب تبدیل غذایی برای هر گروه محاسبه گردید. برای تعیین فراسنجه های خونی در روز 36 دوره پرورشی از سیاهرگ گردنی خون گیری به عمل آمد. گوارش پذیری ظاهری مواد مغذی کل دستگاه گوارش (ماده آلی، الیاف، پروتیین خام و عصاره اتری) با استفاده از خاکستر نامحلول اسید اندازه گیری شد. تجزیه تحلیل داده های مصرف خوراک آغازین، وزن بدن، ضریب تبدیل، گوارش پذیری، تخمیر شکمبه ای و فراسنجه های خونی توسط نرم افزار آماری SAS و رویه Mixed انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد که مصرف خوراک آغازین، میانگین افزایش وزن روزانه و وزن نهایی گوساله های شیرخوار تحت تاثیر مصرف یونجه و منبع چربی قرار گرفت به طوری که بیشترین و کمترین مصرف خوراک آغازین (635 در برابر 443 گرم در روز)، افزایش وزن روزانه (541 در برابر 671 گرم در روز)، و وزن نهایی (2/71 در برابر 6/79 کیلوگرم) به ترتیب در تیمار روغن پالم به همراه یونجه و تیمار روغن سویا به همراه یونجه مشاهده گردید (05/0>P). کل ماده خشک مصرفی (شیر + خوراک آغازین) و بازده خوراک آغازین تحت تاثیر عامل منبع چربی، علوفه یونجه و اثرات متقابل آنها قرار نگرفت. گوارش پذیری ماده آلی در تیمار حاوی روغن سویا به همراه علوفه یونجه کمترین مقدار بود (02/0>P). بیشترین گوارش پذیری مواد مغذی مربوط به تیمار روغن پالم و یونجه و کمترین مقدار مربوط به تیمار روغن سویا به همراه یونجه می باشد. بیشترین غلظت نیتروژن آمونیاکی برای گوساله های دریافت کننده روغن سویا به همراه یونجه و کمترین مقدار مربوط به تیمار روغن پالم به همراه یونجه بود (05/0>P). غلظت اسید چرب های کوتاه زنجیر شکمبه تحت تاثیر تغذیه یونجه و نوع منبع چربی و اثر متقابل آنها قرار گرفت. شکمبه، غلظت استات، پروپیونات، نسبت استات به پروپیونات و اسیدهای چرب کوتاه زنجیر شاخه دار تحت تاثیر عامل یونجه، روغن و اثر متقابل یونجه و روغن قرار نگرفت. عامل روغن و عامل متقابل روغن و علوفه توانست اثر معنی داری را بر غلظت خونی گلوکز، انسولین و بتاهیدروکسی بوتیرات داشته باشد (05/0>P). درحالیکه منبع چربی، یونجه و اثر متقابل آنها اثر معنی داری را بر سایر فراسنجه های خونی نداشتند. نتیجه گیری: استفاده از روغن سویا در مقایسه با روغن پالم سبب کاهش عملکرد، گوارش پذیری مواد مغذی و تخمیر شکمبه ای گردید. همچنین تغذیه روغن سویا بهمراه علوفه یونجه اثر منفی بر مصرف خوراک و عملکرد گوساله های شیری داشت در حالی که مصرف علوفه با روغن پالم منجر به بهبود عملکرد شد.

سابقه و هدف: وزن بدن در سنین مختلف و سرعت رشد، از صفات اقتصادی مهم گوسفند به شمار رفته و به عنوان معیار انتخاب در برنامه های اصلاح نژاد مورد استفاده قرار می گیرد. رشد را می توان به صورت افزایش تعداد سلول های بدنی یا افزایش وزن و حجم بدن در دوره خاصی از طول عمر دام تعریف نمود. منحنی رشد حیوانات را می توان با استفاده از مدل های ریاضی مختلف توصیف نمود. مولفه های منحنی رشد در گونه های مختلف دام توراث پذیر هستند. بنابراین می توان ظرفیت ژنتیکی حیوانات را برای مولفه های منحنی رشد پیش بینی نمود. بدین ترتیب امکان تغییر شکل منحنی رشد در جمعیت، ازطریق انتخاب دامها بر اساس مولفه های منحنی رشد در برنامه های اصلاح نژادی وجود دارد. بهترین تابع توصیف کننده منحنی رشد بسته به نژاد و جمعیت تحت بررسی می تواند متفاوت باشد. هدف از مطالعه حاضر بررسی توانایی مدلهای غیر خطی مختلف در برازش منحنی رشد گوسفند نژاد مغانی و برآورد پارامترهای ژنتیکی خصوصیات منحنی رشد در این نژاد بود. مواد و روش ها: در این پژوهش، از رکوردهای وزن بدن گوسفندان نژاد مغانی که طی سال های 1368 تا 1396 در ایستگاه اصلاح نژاد جعفرآباد مغان جمع آوری شده بود جهت بررسی منحنی رشد و برآورد پارامترهای ژنتیکی خصوصیات منحنی رشد استفاده شد. از چهار مدل غیرخطی شامل مدل های برودی، لجستیک، گومپرتز و ون برتالانفی برای توصیف منحنی رشد گوسفند نژاد مغانی استفاده شد. مدل ها با استفاده از رویه NLIN نرم افزار SAS 9. روی رکوردهای وزن بدن دام ها در سنین مختلف برازش داده شد. مدل های مورد استفاده دارای سه مولفه شامل A (وزن بلوغ)، B (وزن اولیه دام) و K (نرخ بلوغ) بودند. از شاخص های نیکویی برازش شامل ضریب تبیین، میانگین مربعات خطا و شاخص اطلاعات آکاییک جهت انتخاب بهترین مدل استفاده شد. پس از برازش مدل های غیرخطی و انتخاب بهترین مدل، مولفه های منحنی رشد تک تک دامها با استفاده از بهترین مدل غیرخطی برآورد شد. سپس عوامل غیر ژنتیکی موثر بر مولفه های منحنی رشد با استفاده از رویه GLM مورد بررسی قرار گرفت. شش مدل دام تک متغیره که به لحاظ اثرات محیطی دایمی مادری، اثر ژنتیکی مادری و همچنین کوواریانس بین اثر ژنتیکی مستقیم و مادری با هم متفاوت بودند، برای تجزیه و تحلیل صفات مورد استفاده قرار گرفتند. همچنین سه آنالیز دومتغیره بین مولفه های منحنی رشد جهت برآورد همبستگی ژنتیکی بین مولفه ها انجام شد. یافته ها: طبق نتایج این تحقیق، مدل لجستیک با کمترین میانگین مربعات خطا و معیار اطلاعات آکاییک و بیشترین ضریب تبیین بهترین مدل جهت توصیف منحنی رشد گوسفندان مغانی بود. مقادیر مولفه های وزن بلوغ (A)، وزن اولیه دام (B) و نرخ بلوغ (K) توسط مدل لجستیک به ترتیب 32/40، 58/7 و 027/0 برآورد گردید. اثرات ثابت جنس بره، تیپ تولد، سال و ماه زایش و همچنین سن مادر در هنگام زایش تاثیر معنی داری بر مولفه های منحنی رشد داشتند. از بین شش مدل خطی برازش شده، مدلهای شماره شش، دو و چهار به ترتیب به عنوان بهترین مدل جهت تجزیه و تحلیل مولفه های وزن بلوغ (A)، وزن اولیه دام (B) و نرخ بلوغ (K) انتخاب شدند. وراثت پذیری مستقیم مولفه های وزن بلوغ (A)، وزن اولیه دام (B) و نرخ بلوغ (K) به ترتیب 17/0، 08/0 و 19/0 برآورد گردید. مقادیر همبستگی ژنتیکی برآورد شده حاصل از تجزیه و تحلیل دو متغیره بین مولفه های A-B، A-K و B-K به ترتیب 06/0، 03/0 و 0003/0-بود. نتیجه گیری: در میان چهار مدل غیرخطی مورداستفاده، مدل لجستیک بهترین برازش و انطباق را برای رشد گوسفند مغانی داشت. طبق نتایج این تحقیق مولفه های منحنی رشد این نژاد وراثت پذیری قابل قبولی داشتند، بطوریکه می توان از این صفات در برنامه های اصلاح نژاد جهت تغییر منحنی رشد دامها و بهبود الگوی رشد آنها استفاده نمود.