مدیریت ارتقای سلامت
سال:1397 | دوره:7 | شماره:4 |تعداد مقالات:8

مقدمه: توجه جهانی به موضوع سلامت سبب شده است که دولت ها در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه، راهبردهایی را جهت اصلاح و بهبود نظام سلامت خود اتخاذ نمایند. کشور ایران نیز در سال های اخیر طرح تحول نظام سلامت را آغاز نموده است. هدف این مطالعه تبیین تجربیات پرستاران از اجرای طرح تحول نظام سلامت است. روش کار: این پژوهش از نوع کیفی و به روش پدیدار شناسی انجام و نمونه گیری آن به شکل هدفمند صورت پذیرفت. شرکت کنندگان 15 نفر از پرستاران شاغل در بیمارستان های اجرا کننده ی طرح تحول نظام سلامت در استان تهران بودند. جمع آوری داده ها از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته جمع آوری و بر اساس روش Colizii تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: تجربیات شرکت کنندگان که شامل 13 زن و 2 مرد بین سنین 24 تا 61 سال بودند، در قالب 29 زیرمضمون و 6 مضمون ظهور یافت. مضامین به دست آمده عبارت بود از: کمبود نیروی انسانی، چالش پرداختی ها، کمبود امکانات، نیاز به حمایت شغلی، ارائه خدمات درمانی و بار کاری. نتیجه گیری: پرستاران به جنبه های مختلف اعم از کمبود نیروی انسانی، افزایش بار و فشار کاری، عدم رضایتمندی در نحوه پرداخت ها و مسائل مالی، نبود جایگاه و امنیت شغلی اشاره نموده اند. پیشنهاد می شود از تجارب پرستاران بر ای جلب رضایتمندی آن ها و افزایش کیفیت خدمات استفاده شود.

مقدمه: عملکرد بیمارستان و استفاده بهینه از منابع از جمله اهداف سیاستگذاران بخش سلامت می باشد. هدف مطالعه حاضر ارزیابی کارایی بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی همدان با استفاده از تحلیل پوششی داده ها و رگرسیون توبیت در سال 1396 است. روش کار: در این مطالعه توصیفی، جامعه آماری مورد مطالعه شامل کلیه بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی همدان مجموعاً 15 بیمارستان را شامل شد. اطلاعات و آمار مربوطه با استفاده از چک لیست های استاندارد تهیه شده توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور از معاونت درمان دانشگاه جمع آوری گردیده و در دو مرحله کارایی مورد مطالعه قرار گرفته است. در مرحله اول برای ارزیابی کارایی از تحلیل پوششی داده ها (Data Envelopment Analysis) استفاده شده است. متغیرهای ورودی تحلیل پوششی داده ها شامل تعداد کارکنان (پزشکان، پیراپزشکان و سایرکارکنان) و تعداد تخت فعال می باشد و متغیرهای خروجی نیز شامل تعداد بیماران (سرپایی و بستری)، تعداد اعمال جراحی و تخت روز اشغالی می باشد. در مرحله دوم نیز کارایی به عنوان متغیر وابسته و اندازه بیمارستان و جمعیت به عنوان متغیر مستقل در رگرسیون توبیت در نظر گرفته شد. برای برآورد روش تحلیل پوششی داده ها از نرم افزار Deap2. 1 و برای رگرسیون توبیت از نرم افزار Stata15 استفاده گردیده است. یافته ها: میانگین کارایی فنی بیمارستان های مورد مطالعه، 933/0 میانگین کارایی مدیریتی 951/0 و میانگین کارایی مقیاس به میزان 977/0 به دست آمد. از کل بیمارستان های مورد مطالعه، 6 بیمارستان دارای کارایی کمتر از یک و 9 بیمارستان دارای کارایی یک می باشد. همچنین اندازه بیمارستان و جمعیت به عنوان متغیر محیطی در رگرسیون توبیت معنی دار بودند. نتیجه گیری: در بیمارستان هایی که دارای کارایی کمتر از یک هستند، مازاد در تعداد متغیرهای ورودی وجود دارد. پیشنهاد می شود بیمارستان های مذکور با بهینه سازی تعداد نیروی کار در جهت حداکثر کارایی حرکت کنند.

مقدمه: سازمان ها به منظور آگاهی از میزان موفقیت فعالیت های خود به ویژه در محیط های پیچیده و پویا نیاز مبرم به نظام ارزیابی دارد. این پژوهش با هدف شناسایی و اولویت بندی شاخص های ارزیابی عملکرد ادارات تربیت بدنی دانشگاه های علوم پزشکی کشور با استفاده از "رویکرد کارت امتیازی متوازن" و "فرایند تحلیل سلسله مراتبی" انجام شده است. روش کار: این پژوهش یک مطالعه توصیفی است که با شرکت 120 نفر از مدیران، کارشناسان و مدرسین ادارات تربیت بدنی دانشگاه های علوم پزشکی کشور به روش سرشماری انجام شد. ابزار جمع آوری داده ها شامل دو پرسشنامه "رویکرد کارت امتیازی متوازن" (Balance Scorecard Approach) و "فرایند تحلیل سلسله مراتبی" (Analytic Hierarchy Process) بود. پایایی پرسشنامه "رویکرد کارت امتیازی متوازن" به روش آلفای کرونباخ و پرسشنامه "فرایند تحلیل سلسله مراتبی"، به روش محاسبه نرخ ناسازگاری تعیین شد. داده های جمع آوری شده بوسیله نرم افزار اس پی اس اس نسخه 20، نرم افزار LISREL نسخه 8/8 و نرم افزار Expert choice تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: برای معیار مالی (6 زیرمعیار)، معیار مشتری (7 زیرمعیار)، معیار فرایندهای داخلی (4 زیرمعیار) و معیار رشد و یادگیری (4 زیرمعیار) تعیین شد. نتایج "فرایند تحلیل سلسله مراتبی" نشان داد که در بین چهار معیار "رویکرد کارت امتیازی متوازن"، معیارهای مالی، مشتری، فرایندهای داخلی، رشد و یادگیری به ترتیب در اولویت های اول تا چهارم قرار گرفتند. نتیجه گیری: معیارها و شاخص های شناسایی شده بر اساس "رویکرد کارت امتیازی متوازن" و "رویکرد فرایند تحلیل سلسله مراتبی" می تواند جهت ارزیابی عملکرد ادارات تربیت بدنی دانشگاه های علوم پزشکی کشور مناسب باشد. بنابراین، استفاده از این روش ها جهت انجام ارزیابی عملکرد سازمان به مدیران و کارشناسان تربیت بدنی پیشنهاد می گردد.

مقدمه: در جهان رقابتی ارائه خدمات سلامت مشتری محور از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. یکی از حوزه های مهم نظام سلامت کشورها، تأمین بهینه خدمات مورد نیاز مادران باردار است. لذا مطالعه حاضر با هدف تبیین مشتری مداری در خدمات سلامت مادران باردار از دیدگاه ذی نفعان انجام شد. روش کار: مطالعه حاضر از نوع کیفی فنومنولوژی (پدیدار شناسی) می باشد. روش گردآوری داه ها، مصاحبه نیمه ساختار یافته بود که در راستای درک ماماها، پزشکان و مادران باردار و همراهان آن ها از مشتری مداری در خدمات سلامت مادران باردار انجام گرفت. در این مطالعه از مصاحبه فردی استفاده شد. در مجموع 57 مصاحبه انجام شد و نظرات 10 نفر از پزشکان، 10 نفر از ماماها، 7 پرستار، 15 بیمار و 15 همراه بیمار ضبط و مکتوب شد. روش نمونه گیری به روش مبتنی بر هدف بود، در این مطالعه مصاحبه ها تا زمان دستیابی به مفاهیم غنی و عدم استخراج داده های جدید ادامه یافت. یافته ها: مشتری مداری در خدمات سلامت مادران باردار دارای طبقات اصلی دسترسی و مقبولیت، حفظ شأن و منزلت، پذیرش مسئولیت، حمایت بود. طبقات فرعی شامل دسترسی فیزیکی و مالی، پاسخگویی فرهنگی و اجتماعی، حریم شخصی و احترام و استقلال، ارتباط مطلوب و ارائه مراقبت با کیفیت و استاندارد، مراقبت قانونی، تعهد و پاسخگویی و درک نیازها و ارتقای آگاهی و پشتیبانی از مادر و نیز حفاظت از ایمنی و تأمین و استمرار مراقبتها و در نهایت پیگیری و هماهنگی می باشد. نتیجه گیری: مشتری مداری در خدمات سلامت مادران باردار در بر گیرنده مراقبت هایی است که مبتنی بر دسترسی، مقبولیت و رعایتشان و منزلت مادران باردار در کنار پذیرش مسئولیت و حمایت از مددجو می باشد. پیشنهاد می گردد برنامه ریزان سیاست های سلامت مادران، مفاهیم فوق را جهت طراحی و تدوین سیاست ها و برنامه ریزی خدمات مراقبتی از مادران مد نظر قرار دهند.

مقدمه: امروزه پرخوری روانی یکی از اختلالات روانشناختی شایع می باشد که شناخت، هیجانات و رفتارهای افراد مبتلا را مختل می نماید. پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی "درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد" بر تنظیم شناختی هیجان و نگرانی از تصویر بدن زنان مبتلا به پرخوری روانی انجام شد. روش کار: این پژوهش از نوع نیمه تجربی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری این پژوهش را 160 زن دارای اختلال پرخوری روانی تشکیل دادند که به مراکز مشاوره شهر مشهد در سال 1395 مراجعه کرده بودند. نمونه این پژوهش شامل 30 نفر از زنان مبتلا به اختلال پرخوری روانی بودند که به شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه مداخله و کنترل قرار گرفتند. ابزار پژوهش شامل "پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان گرنفسکی" (Garnefski Cognitive Emotion Regulation Questionnaire) و "سیاهه نگرانی از تصویر بدن لیتلتون" (Littleton Body Image Concern Inventory) بود. پایایی ابزارها به روش آلفای کرونباخ ارزیابی شد. بسته "درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد" در 8 جلسه 90 دقیقه ای برای گروه مداخله اجرا گردید. داده ها با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس نسخه 22 تحلیل شد. یافته ها: میزان راهبردهای منفی تنظیم هیجان، راهبردهای مثبت تنطیم هیجان و نگرانی از تصویر بدن قبل از مداخله در گروه مداخله به ترتیب 07/50، 33/32 و 53/81 و در گروه کنترل به ترتیب 60/49، 40/33، 20/81 بود که اختلاف معناداری مشاهده نشد. بعد از مداخله میزان راهبردهای منفی تنظیم هیجان، راهبردهای مثبت تنطیم هیجان و نگرانی از تصویر بدن در گروه مداخله به ترتیب 47/28، 0/56 و 13/69 و در گروه کنترل به ترتیب 53/49، 40/33 و 4/83 شد که اختلاف معناداری نشان داده شد (01/0 ≤ P). نتیجه گیری: "درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد" باعث کاهش راهبردهای منفی و افزایش راهبردهای مثبت تنظیم شناختی هیجان می شود. همچنین یافته ها نشان داد که نگرانی از تصویر بدن در اثر درمان کاهش می یابد. لذا استفاده از این روش درمانی برای بهبود اختلال پرخوری روانی و تنظیم هیجان این افراد توصیه می گردد.

مقدمه: با افزایش نوبت کاری و اثرات آن بر سلامتی، شناسایی عواملی که می توانند در کاهش مشکلات مربوط به نوبتکاری نقش داشته باشند، ضروری است. هدف پژوهش حاضر تعیین همبستگی بین فعالیت ورزشی، الگوهای تغذیه و سوء مصرف مواد مخدر با پیامدهای بهداشتی مرتبط با نوبت کاری در پرستاران می باشد. روش کار: در این پژوهش توصیفی-همبستگی، جامعه آماری شامل کلیه پرستاران (455 نفر) شاغل در بیمارستان های آموزشی شهر بجنورد در سال 1396 بودند که از بین آن ها 228 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. برای جمع آوری داده ها از "پرسشنامه بررسی نوبتکاران" (Survey of Shift Workers Questionnaire) و "پرسشنامه سبک زندگی" (Life Style Questionnaires) استفاده شد. پایایی و روایی این پرسشنامه ها در پژوهش های گذشته بررسی شده است. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس نسخه 22 انجام شد. یافته ها: ضریب همبستگی بین فعالیت ورزشی و پیامدهای بهداشتی نوبت کاری (0001/0 < P، 463/0-= r) و ضریب همبستگی بین الگوهای تغذیه و پیامدهای بهداشتی نوبت کاری (005/0 < P، 183/0-= r) منفی و معنی دار بودند. همچنین ضریب همبستگی بین سوءمصرف مواد مخدر با پیامدهای بهداشتی نوبت کاری، مثبت و غیر معنی دار بود (080/0 = P، 116/0 = r). تحلیل رگرسیون نشان داد فقط فعالیت ورزشی می تواند پیش بینی کننده پیامدهای بهداشتی مرتبط با نوبت کاری در پرستاران باشد (214/0 = R2، 0001/0 > P). نتیجه گیری: فعالیت ورزشی و الگوهای تغذیه با پیامدهای بهداشتی نوبت کاری در پرستاران همبستگی منفی و معنی داری دارد. همچنین نقش پیش بین کنندگی پیامدهای بهداشتی مرتبط با نوبت کاری براساس فعالیت ورزشی تأیید گردید. بنابراین، فراهم کردن شرایطی برای برگزاری دوره های آمادگی جسمانی به منظور کاهش پیامدهای بهداشتی نوبت کاری پرستاران توصیه می شود.

مقدمه: سبک رهبری و علاقه کارکنان به کارشان در بیمارستانها در دستیابی به اهداف سازمانی اثرگذار است. پژوهش حاضر با هدف تعیین همبستگی سبک رهبری خدمتگزار و اشتیاق شغلی با اثربخشی سازمانی در بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی زاهدان انجام شد. روش کار: این پژوهش یک مطالعه توصیفی-همبستگی است. با استفاده از جدول مورگان از جامعه 250 نفری، 148 نفر از مدیران بیمارستان های تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی زاهدان به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها از سه پرسشنامه"سبک رهبری خدمتگزار" (Servant Leadership Style)، "اشتیاق شغلی شائوفلی و همکاران" (Schaufeli et al Job Enthusiasm)، "پرسشنامه اثربخشی سازمانی پارسونز" (Parsons Organizational Effectiveness Questionnaire) استفاده شد. روایی محتوای پرسشنامه ها با روش قضاوت خبرگان و پایایی پرسشنامه ها از طریق آلفای کرونباخ بدست آمد. تحلیل داده ها با نرم افزار اس پی اس اس نسخه 19 صورت گرفت. یافته ها: بین سبک رهبری خدمتگزار و اشتیاق شغلی همیستگی مثبت و معنادار وجود دارد (763/0 =, r 000/0 > P). بین اشتیاق شغلی و اثربخشی سازمانی همیستگی مثبت و معنادار وجود دارد (617/0 = r، 000/0 > P). بعلاوه، بین رهبری خدمتگزار و اثربخشی سازمانی (700/0 = r، 000/0 > P) همیستگی مثبت و معنادار وجود دارد. نتیجه گیری: به کارگیری سبک رهبری خدمتگزار در بیمارستانها، باعث افزایش اشتیاق به شغل شده و تحقق اهداف بیمارستانی را تسهیل می نماید. پیشنهاد می شود مدیران بیمارستان ها با اجرای سبک رهبری خدمتگزار، اشتیاق و میل به کار را در سازمان ارتقا داده و تحقق اهداف مربوط به سلامت جامعه را تسهیل و تسریع نمایند.

مقدمه: "طرح سلامت یار" یکی از طرح های نظام سلامت است که اثربخشی آن کمتر مورد توجه قرار گرفته است. پژوهش حاضر با هدف همبستگی پاسخگویی اجتماعی و کیفیت ارائه خدمات در "طرح سلامت یار" مرکز پزشکی آموزشی درمانی امام حسین تهران انجام شد. روش کار: در این مطالعه توصیفی-همبستگی، 384 نفر از مراجعان مرکز سلامت آموزشی درمانی امام حسین تهران به روش نمونه گیری در دسترس شرکت کردند. داده ها با استفاده از "پرسشنامه ارزشیابی طرح سلامت یار" (Health Assistant Plan Evaluation Questionnaire) که در پژوهش حاضر طراحی شده، جمع آوری گردید. روایی پرسشنامه با روش روایی محتوا، صوری و روایی سازه از طریق تحلیل اکتشافی تأیید شد. پایایی ابزار با روش همسانی درونی و محاسبه آلفای کرونباخ تأیید شد. داده ها توسط نرم افزار اس پی اس اس نسخه 16 تحلیل شد. یافته ها: بین پاسخگویی اجتماعی و کیفیت ارائه خدمات ارتباط معنی دار و مثبت وجود داشت (562/0 = r و 001/0 = P). میانگین نمرات ابعاد رعایتشان انسانی، خود مختاری، کیفیت تسهیلات اساسی، دسترسی به حمایت های، وضوح ارتباطات و جنبه های رفتاری کمتر از متوسط بود. میانگین ابعاد رازداری و محرمانگی، حق انتخاب درمانگر، تجهیزات و امکانات فیزیکی، بهداشت محیط، دسترسی و مراقبت بیشتر از متوسط بود. نتیجه گیری: بین پاسخگویی اجتماعی و کیفیت ارائه خدمات در مرکز پزشکی آموزشی درمانی امام حسین تهران همبستگی وجود داشت. پیشنهاد می شود برنامه ریزان و مسئولین بخش سلامت، دو اصل مهم پاسخگویی اجتماعی و کیفیت ارائه خدمات را مورد توجه قرار دهند.