اقیانوس شناسی
سال:1400 | دوره:12 | شماره:45 |تعداد مقالات:11

خلیج چابهار یک خلیج نیم بسته و کم عمق در جنوب شرقی ایران بوده و به شدت متاثر از شرایط مونسون می باشد. مدل سه بعدی FVCOM به منظور مطالعه شرایط هیدرودینامیکی خلیج چابهار مورد استفاده قرار گرفت. برای این منظور شبکه افقی با 6290 المان مثلثی و شبکه قائم با 10 لایه سیگما ایجاد گردید. مدل در مد باروکلینیکی اجرا شد؛ به منظور لحاظ نمودن واداشت های سطحی در سطح باز و لایه مرزی از داده های NCEP و خروجی های مدل HYCOM استفاده گردید. صحت سنجی تراز آب و سرعت جریان تطابق قابل قبولی با داده های میدانی نشان می دهد. جزرومد خلیج غالبا نیم روزانه و آمیخته بوده و دامنه جزرومدی m 7/2 می باشد. زمان تخلیه خلیج چابهار 7/6 روز محاسبه شد. نتایج مدلسازی نشان می دهد؛ میانگین سالانه و عمقی سرعت جریان m/s 1/0 بوده و الگوی چرخش غالبا آنتی سیکلونی می باشد.

سواحل در سراسر دنیا، تحت تاثیر عوامل اقلیمی همواره با تغییر در چهره و نیمرخ ساحلی روبرو بوده اند. اما با این حال پس از گذشت مدت زمانی، تعادل دینامیکی در سواحل حاکم شده و در طول زمان از الگوی فرسایش و رسوب گذاری مشخصی تبعیت می نماید. در سالیان گذشته مداخلات انسانی مثل ساخت موجشکن ها، الگوی طبیعی چرخه رسوبی سواحل را مختل نموده است. به منظور رفع این اختلال، نزدیک به یک قرن است در کشورهایی نظیر استرالیا و آمریکا استفاده از سامانه کنارگذری ماسه مورد توجه واقع شده است. این مقاله ضمن تبیین ابعاد مختلف سامانه کنارگذری، به مطالعه وضعیت رسوبی بنادر سواحل مکران پرداخته و با مطالعه نمونه های موفق در جهان، امکان پیاده سازی این سامانه در سواحل مکران ایران را مورد بررسی قرار داده است. در انتها به طور ویژه برای بنادر بریس و رمین از نتایج مدلسازی های عددی استفاده شده و پیشنهاد سامانه کنارگذری ماسه در آن ها با جزییات کامل تر صورت گرفته است.

در تحقیق حاضر مطالعات میدانی حضور جریان نفوذی ترموهالاینی را در اعماق بین 100 تا 450 متر تایید می کند. ماکزیمم شوری در لایه های نفوذی در عمق حدود 250-300 متر نشان داده شده است. نتایج این بررسی نشان می دهد که در دریای عمان وارونگی های دما و شوری در دو فصل زمستان و تابستان در عمق 250 متری مشاهده می شوند و هر دو فرآیند همرفت پخش (رژیم انگشتی و رژیم پخشی) در ایجاد وارونگی های دما و شوری نقش متعارف دارند. ضخامت لایه های نفوذی در مرز بین توده های آب حدود 10 تا 20 متر است و دمای بیشینه با عمق شوری بیشینه منطبق است. لنزهای گرم و شور نشان دهنده دو مرز در بالا و پائین هستند که همرفت پخش دوگانه و رژیم انگشتی بترتیب در مرزهای بالا و پایین مشاهده می شوند. پخش همرفتی و نه رژیم انگشتی، عامل غالب در پخش دوگانه مربوط به حالت پایدار است.

آلودگی فلزات سنگین در اکوسیستم های آبی بر ریزجلبک ها و زئوپلانکتون ها تأثیر گذار است، بیومس و فراوانی گونه ها را تغییر داده و روابط درون گونه ای را به سمت غالبیت گونه های کمتر حساس پیش می برد. در این تحقیق، اثر تنش کوتاه مدت غلظت های مختلف فلز سنگین کادمیم بر رشد و برخی پارامترهای بیوشیمیایی ریز جلبک Chlorella sp. بررسی شد. ریز جلبک ها در غلظت های مختلف کادمیم (0، 150، 250 و 350 میکرومولار) در محیط کشت به مدت 24 ساعت تیماردهی شدند. نتایج نشان داد که محتوای رنگیزه های فتوسنتزی کلروفیل a، بتا کاروتن و محتوای پروتئین کل تحت تنش کادمیم کاهش معنی داری یافتند. همچنین با افزایش غلظت کادمیم، محتوای مالون دی آلدهید در ریز جلبک Chlorella sp. افزایش یافت. فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی گایاکول پراکسیداز، آسکوربات پراکسیداز و سوپر اکسید دیسموتاز درChlorella sp. تحت تنش کوتاه مدت کادمیم افزایش یافت. بیشترین میزان فعالیت این آنزیم ها در غلظت 150 میکرومولار کادمیم بود.

ارائه اقدامات صحیح مهندس به منظور محافظت از رودخانه ها مستلزم شناخت رفتار مورفولوژیک رودخانه و بررسی پدیده های هیدوردینامیکی منطقه است. محل برخورد رودخانه های کارون به عنوان بزرگ ترین و طولانی ترین رودخانه ایران با رودخانه مرزی اروند به علت موقعیت استراتژیک آن از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. در این مقاله با استفاده از اندازه گیری میدانی و مدل سازی عددی به بررسی فرآیندهای هیدرودینامیکی این ناحیه پرداخته شده است. اندازه گیری پارامترهای دریایی مربوط به منطقه مرزی با دسترسی سخت در محدوده تقاطع کارون به اروند است و شامل برداشت تراز سطح آب و سرعت جریان، هیدروگرافی، دانه بندی رسوب، و مدل سازی هیدرودینامیکی جریان و رسوب می شود. اندازه گیری های سرعت جریان نشان می دهد که سرعت جریان غالب در این ناحیه به سمت اروند می باشد و جزر و مد اروند تنها می تواند سرعت جریان های این رودخانه را به صورت موضعی کاهش دهد. تغییرات هیدروگرافی نیز نشان دهنده جریان های سیلابی در کارون می باشد که مانند جت آب عمل می نماید به طوری که سبب تغییرات قابل توجه در بستر محل تقاطع رودخانه های کارون و اروند و جابجایی خط ژرفگاه به سمت عراق شده است. در محل تقاطع رودخانه های با توجه به تغییرات شدید عمق، رسوبات نسبت به سایر نقاط درشت دانه می باشند و نیز غلظت رسوبات با حرکت در عمق افزایش می یابد. نتایج مدل عددی با اندازه گیری های میدانی مطابقت داشته و حاکی از این است که آورد رسوبی در رودخانه اروند توسط رودخانه کارون صورت میگیرد و اثرات آورد رسوبی رودخانه اروند بر کارون بسیار ناچیز میباشد. همچنین محل تقاطع این دو رودخانه پتانسیل بالایی برای رسوب گذاری و افزایش ضخامت بستر دارد.

در مطالعه حاضر رسوبات سازند گورپی در برش جعفرآباد واقع در جنوب شرق ایلام از نقطه نظر ثبت نانوفسیل های آهکی مورد بررسی قرار گرفت. رسوبات بخش فوقانی سازند گورپی با ستبرایی در حدود 42 متر از رسوبات مارن آهکی تشکیل شده است. در این پژوهش 34 گونه متعلق به 22 جنس از گروه نانوپلانکتون های آهکی شناسایی شد. در این سازند بر مبنای رخدادهای زیستی ثبت شده، زون های زیستی ) CC25 (UC19TP-UC20aTP تا) CC26 (UC20b TP, UC20cTP-UC20dTP در رسوبات متعلق به بازه زمانی کرتاسه پسین و به دنبال آن زیست زون های, NP5 (CNP7-CNP8), NP6 (CNP8) NP4 (CNP6-CNP7) از رسوبات متعلق به بازه زمانی پالئوسن در بخش فوقانی سازند گورپی تعیین شد. با توجه به زون های زیستی تعیین شده، سن بخش فوقانی سازند گورپی، ماسترشتین پسین (کرتاسه) تا سلاندین پسین (پالئوسن میانی) تعیین گردید. در مطالعه حاضر، بر اساس عدم ثبت زون های زیستی NP1, NP2, NP3 و فقدان داده های فسیلی، مرز بین کرتاسه و پالئوژن در بخش فوقانی این سازند ناپیوسته پیشنهاد می شود. علاوه بر این، بر پایه ثبت رخدادهای زیستی از گروه نانو فسیل های آهکی، که موید آب و هوای گرم هستند، شرایط حاکم بر حوضه رسوبی در زمان رسوبگذاری سازند گورپی با آب و هوای گرم استنباط می شود.

نانوذرات نقره امروزه به طور گسترده در علوم و صنایع مختلف مورد استفاده قرار می گیرند. کاربرد وسیع نانوذرات نقره سبب ورود آن از طریق پساب به محیط های آبی شده است و به همین جهت بررسی اثرات نانوذرات نقره بر موجودات آبزی مختلف امری ضروری است. مطالعه حاضر به بررسی میزان غلظت کشندگی نانوذرات نقره و مقایسه آن با نیترات نقره در گاماروس دریای خزر (Pontogammarus maeoticus) پرداخته است. به این منظور ابتدا آزمایش تعیین محدوده کشندگی نانوذرات نقره در گاماروس ها انجام شد. سپس برای تعیین غلظت میانه کشندگی (LC50)، گاماروس ها در معرض غلظت های 0، 25/0، 5/0، 1، 2، 4 و 8 میلی گرم بر یک لیتر نانوذرات نقره و نیترات نقره قرار گرفتند و در مدت زمان 96 ساعت میزان مرگ و میر ثبت شد. سپس با استفاده از بررسی آماری مقادیر مختلف غلظت کشندگی محاسبه گردید. در این مطالعه مقدار LC50 96 ساعته برای نانوذرات نقره و نیترات نقره به ترتیب 77 /3 و 78/5 میلی گرم بر لیتر به دست آمد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد غلظت میانه کشندگی نانوذرات نقره در مقایسه با نیترات نقره کمتر می باشد و با افزایش غلظت نانوذرات نقره و نیترات نقره و همچنین افزایش مدت زمان مواجهه، میزان مرگ و میر گاماروس ها افزایش می یابد.

ارتقاء فضای اخلاق کاری در سازمان ها باعث واکنش بهتر کارمندان در برابر تنش اخلاقی و سایر علل ایجادکننده نارضایتی در محیط کاری و در نهایت ماندگاری در شغل آن ها می شود و مناسب بودن فضای اخلاقی کار، موجب کاهش نارضایتی شغلی و تمایل به ترک از کار می شود. بر این اساس، این مطالعه با هدف شناسایی و رتبه بندی عوامل مؤثر بر اخلاق کاری مبتنی بر معنویت در محیط کار در سازمان مدیریت بحران، انجام شده است. روش این مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجراء، در حیطه پژوهش های کمی-کیفی، قرار دارد. جامعه آماری این مطالعه در بخش کمی شامل کلیه کارکنان سازمان مدیریت بحران شهر تهران در سال 1400-1399 بوده است که از میان آ ن ها تعداد 250 نفر بر اساس فرمول کوکران به عنوان نمونه انتخاب شد و روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای بود. همچنین جامعه آماری این مطالعه در بخش کیفی شامل، کلیه مدیران سازمان مدیریت بحران شهر تهران در سال 1400-1399بوده است. روش نمونه گیری از جامعه مزبور به صورت هدف مند بود که براساس این نوع روش نمونه گیری، تعداد 19 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات در بخش کیفی، مصاحبه و در بخش کمی محقق براساس معیارهای استخراج شده از مرحله کیفی به طراحی پرسش نامه پرداخته شد. در این مطالعه تحلیل داده ها در بخش کیفی با نرم افزار MAXQDA، انجام شد و در بخش کمی با استفاده از نرم افزار آماری SPSS انجام شد. نتایج این مطالعه نشان داد، تعهد اخلاقی، تعهد حرفه ای و تعهدرابطه ای از شرایط علی، جو اخلاقی سازمانی، پدیده محوری، فرهنگ اسلامی اخلاقی در حیطه راهبردهای تعاملی، رهبری اخلاقی از شرایط مداخله گر و آموزش اخلاقی و اسلامی از عوامل زمینه ای مولفه-های اخلاق کاری مبتنی بر معنویت در محیط کار در سازمان مدیریت بحران، محسوب می شود. همچنین نتایج نشان داد، بیش-ترین مقدار میانگین برابر با 90/7 بوده که مربوط به عامل رهبری اخلاقی و کمترین مقدار میانگین نیز برابر با 91/4 بوده که مربوط به عامل تعهد اخلاقی می باشد.

پیشینه و اهداف: بررسی ادبیات جانشین پروری نشان می دهد که طراحی فرآیندجانشین پروری بر مبنای رسالت سازمان، اهداف استراتژییک و ملزومات نیروی کار سازمان مربوطه صورت می پذیرد. اما علیرغم عمر صد ساله ساله برنامه های جانشین پروری، سازمان ها از ناکارمدی شدیدی در حوزه جانشین پروری رنج می برند و بهبود های مورد انتظار در عملکرد، پاسخگویی، شفافیت و کیفیت خدمات سیستم جانشین پروری و مدیران انتخابی رخ نداد است. هدف پژوهش حاضر ارائه مدل مدیریت جانشین پروری دانشگران سازمانی در سازمان بنادر و دریانوردی ایران است. تا با توجه به این نوآوری به جبران این خلاء پژوهشی در محیط های علمی و سازمان های ایرانی بپردازد. روش ها: روش تحقیق از نظر هدف بنیادی و به روش اکتشافی انجام شده است. نحوه گردآوری داده ها به روش آمیخته صورت گرفته است و ابزار گرد آوری داده ها مصاحبه و پرسشنامه می باشد. تعداد 306 نفر از دانشگران سازمانی و کارکنان (در بخش کمی) و 17 نفر از خبرگان و متخصصان این حوزه (در بخش کیفی) همکاری کردند. تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده، به دو روش توصیفی و استنباطی از طریق نرم افزار SPSS 16 و Smart PLS انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد که مدل مدیریت جانشین پروری دانشگران سازمانی در سازمان بنادر و دریانوردی ایران دارای سه بعد و هفت مولفه می باشد: ابعاد عمومی، تعیین خط مشی و ارزیابی سیستم مدیریت جانشین پروری بعنوان ابعاد اصلی و عوامل سازمانی، عوامل فردی، عوامل فرآیندی، تعهد مدیران ارشد به نظام مدیریت جانشین پروری، شناسایی منصب های کلیدی، فرآیند، و در نهایت نتیجه؛ تحت عنوان مولفه های مدیریت جانشین پروری دانشگران سازمانی در سازمان بنادر و دریانوردی ایران؛ مورد تائید قرار گرفت. آزمون های برازش مدل، نشان از اعتبار مدل داشت. نتیجه گیری: در این پژوهش با توجه به خروجی Smart PLS، X2 محاسبه شده برای کل سازه، مقدار RMSEA و RMR کمتر از 8/0، GFI وAGFI، ضریب تعیین و ضریب تعیین تعدیل شده؛ همگی نشان دهنده اعتبار مدل هستند. در پژوهش حاضر با شناسایی ابعاد، مولفه ها و شاخص های کلیدی، مدل مطلوب مدیریت جانشین پروری دانشگران سازمانی در سازمان بنادر و دریانوردی ایران، ارایه گردید که میتواند اهم چالش های بیان شده را حل کند. لازم به ذکر است که این پژوهش به مسئله اصلی مطرح شده در بیان مسئله پاسخ داد.

پیشینه و اهداف: این مطالعه در تابستان 1398 با هدف ارزیابی میزان آلودگی فلزات سنگین در رسوبات سطحی 4 خور مجیدیه، زنگی، سمایلی و مریموس از مجموع خورهای خورموسی و دهانه ی خور موسی به عنوان ایستگاه شاهد انجام شد. روش ها: در هر خور 4 ایستگاه جهت پوشش دهی کل خور انتخاب و در مجموع 17 ایستگاه و 51 نمونه رسوب برای اندازه-گیری فلزات سنگین (V، Cd، Pb، Ni وHg) با استفاده از گرب ون وین هیدروبیوز برداشت شد. غلظت فلزات سنگین با استفاده از دستگاه ICP – MASS اندازه گیری شد. یافته ها: میانگین غلظت فلزات سنگین به ترتیب از بیشتر به کمتر برابر نیکل (90/21± 23/75 میلی گرم بر کیلوگرم)> سرب (84/5± 11/18 میلی گرم بر کیلوگرم)> کادمیوم (23/1± 57/6 میلی گرم بر کیلوگرم) > وانادیوم (24/0± 005/1 میلی گرم بر کیلوگرم) > جیوه (15/0± 48/0 میلی گرم بر کیلوگرم) بود. خورها براساس غلظت فلزات سنگین در هر گرم رسوب به ترتیب مجیدیه (78/132 میلی گرم بر کیلوگرم)> سمایلی (62/114 میلی گرم بر کیلوگرم) > زنگی (79/87 میلی گرم بر کیلوگرم) > مریموس (43/70 میلی گرم بر کیلوگرم) > دهانه خور موسی (84/52 میلی گرم بر کیلوگرم) را نشان دادند. رسوبات خوریات ماهشهر از نظر شاخص آلودگی PLI عدم آلودگی را نشان دادند. غلظت فلزات سنگین نیکل، کادمیم در هر چهار خور و سرب در ایستگاه سمایلی در نقاط نمونه برداری شده در خور موسی بالاتر از میانگین غلظت این فلزات در شل بود اما بر اساس شاخص ریسک اکوژیکی به جز خور زنگی که ریسک اکولوژیکی قابل توجهی داشت، سایر خورها (خورهای مریموس، مجیدیه و سمایلی) ریسک اکولوژیکی خیلی زیاد و دهانه ی خور موسی به عنوان ایستگاه شاهد، ریسک اکولوژیکی متوسطی را نشان داد. بالاترین ریسک اکولوژیک به کادمیوم و جیوه تعلق داشت. نتیجه گیری: یافته های این مطالعه و مقایسه آن با روند آلودگی در منطقه نشان دهنده ی گسترش بار آلودگی فلزات سنگین در خور موسی طی سال های اخیر است.