ایمنی زیستی
سال:1399 | دوره:13 | شماره:4 |تعداد مقالات:7

در انتهای سال 2018 میلادی 28 کشورجهان در مساحتی بیش از 197. 1 میلیون هکتار از اراضی زراعی خود را به کشت محصولات تراریخته اختصاص دادند. با وجود توسعه بی سابقه سطح زیر کشت محصولات تراریخته که نشان از رضایت مصرف کنندگان و برتری تولید برای کشاورزان و فواید اقتصادی و به ویژه زیست محیطی برای کشورها دارد اما برخی مخالفت ها با تولید و مصرف این نوع محصولات در جهان گزارش شده است که دارای انگیزه ها و جهت گیری های مختلفی هستند. برخی از این مخالفت ها با انگیزه های به ظاهر مذهبی صورت می پذیرد. مذاهب و مکاتب مذهبی هم از عوامل اصلی و بنیادین در ایجاد و پیشرفت تمدن ها و هم در مواردی عامل اضمحلال آن ها بوده اند. با پیروزی انقلاب اسلامی، توجه به رشد و تعالی در عرصه های علمی با جهش در خور تحسین مجامع جهانی مواجه بوده است. رهبری نظام هیچ فرصتی را برای هدایت جامعه خود به سمت کسب علم و فتح قله های رفیع علم و فناوری، و ترغیب جوانان برای دانش اندوزی از دست نداده است. یکی از ابعاد رشد علمی، مهندسی ژنتیک در کشاورزی و دستیابی به فناوری تولید ملی محصولات تراریخته است که همچون سایر کشورهای دنیا از زمان پیدایش آن در ایران نیز دستخوش نقدهایی به ظاهر دینی و علمی قرارگرفته است. در حال حاضر محصولات تراریخته جزو اقلام اصلی وارداتی به کشور را تشکیل می دهند. این پژوهش با استفاده از روش کتابخانه ای، مطالعه اسنادی و تحلیل محتوا با بهره مندی از الگوی ارتقای سرمایه مذهبی در ایران، بر اساس روش کیفی (گرندد تیوری) به بررسی رویکرد اسلام در مورد کسب علم، توسعه و پیشرفت علمی و همچنین مواجهه با فناوری های نو، به عنوان بعضی از مولفه های سرمایه مذهبی، پرداخته است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که منتقدین این محصولات ادله علمی و فقهی معتبری در مورد زیان بار بودن این محصولات ارایه نداده اند و در نهایت عمل به رویکرد دینی در پذیرش فناوری های نو، باعث بازتولید سرمایه مذهبی در ایران می شود.

تولید ارگانیسم های تراریخته (GMOها)، اعم از گیاهان، جانوران و ریزسازواره ها، در سه دهه اخیر رونق یافته است. ارگانیسم های تراریخته، فرصت هایی را برای بالا بردن کمیت و کیفیت محصولات کشاورزی، افزایش کیفیت تغذیه، مدیریت پایدار آفات، علف های هرز و بیماری ها، کاهش هزینه های تولید مواد غذایی و دارو، بهبود سلامت عمومی و علاوه بر آنها، افزایش کیفیت زندگی، باعث شده اند. همچنین پیشرفت های موجود در این زمینه، بطور گسترده ای موجب درک وسیع و شگرفی در مورد اطلاعات ژنومی ارگانیسم های تراریخته شده است. با رواج روزافزون GMOها برای بسیاری از کشورها و شرکت ها، ممکن است این نیاز احساس شود که آزمون هایی را برای تشخیص ارگانیسم های تغییریافته یا محصولاتشان انجام دهند. تشخیص و برچسب گذاری گیاهان تراریخته به محققان، کشاورزان، تامین کنندگان، مصرف کنندگان و همچنین آزمایشگاه های مرجع تشخیص GMO کمک می کند تا ماهیت ژنتیکی آنها را در هر مرحله ای از تحقیق، تولید و یا حمل و نقل ردیابی و متمایز کنند. هدف از مطالعه مروری حاضر، ارایه روش های ایمونواسی مبتنی بر آنتی بادی، برای تشخیص GMOها و پروتئین های نوترکیب آنها، است.

ایمنی اختصاصی تنها در مهره داران گزارش شده است. اما امروزه شواهدی در دسترس است که نشان می دهد نوعی ایمنی شبه اختصاصی در سخت پوستان نیز وجود دارد. این فرآیند توسط چندین سازوکار انجام می شود که مهمترین آن ها برخی عوامل ایمنی هومورال نظیر لکتین و Dscam هستند. مولکول های چسبنده سلولی سندروم داون (Dscam) نوعی از مولکول های وابسته به حضور پاتوژن اند که در مواجهه با آنها تولید می شوند و به نظر می رسد شبه واکسن هایی برای فعال سازی این سازوکار قابل سنتز باشند که می توانند منجر به ایمنی زایی در میگو شوند که گرچه به اندازه ی سیستم ایمنی انطباقی و ترشح آنتی بادی در مهره داران دقت عمل ندارد، اما در عمل می تواند زیان های اقتصادی در صنعت میگو را کاهش دهد. بنابراین، توصیه می شود که مدیریت بهداشتی مزارع میگوی کشور تنها معطوف به تولید پست لاروهای عاری از پاتوژن توسط نهادهای ذی ربط یا اجرای دستورالعمل های امنیت زیستی توسط پرورش دهندگان نباشد و پژوهشگران این حوزه با تاکید بر ساخت فعال سازهایی نظیر Dscam، به این نوع از پژوهش ها تنوع بیشتری بخشیده تا شاهد شکوفایی روزافزون این صنعت در کشور همراه با امنیت روانی بهره برداران آن باشیم.

میکروبیوم روده را به عنوان مغز دوم انسان می شناسند؛ زیرا که نقشی کلیدی در تنظیم دستگاه عصبی مرکزی دارد. یافته های جدید نشان می دهند که ارتباط دوطرفه ای بین میکروبیوتای روده و دستگاه عصبی مرکزی وجود دارد؛ به طوری که این شبکه ی ارتباطی باعث تغییر و دگرگونی در شناخت، هیجان، رفتار اجتماعی، اختلال های روانی و ویژگی های شخصیتی می شود. مکانیسم های تاثیرگذاری میکروبیوم روده بر فرآیندهای مغزی هنوز به طور کامل کشف نشده اند و میانجی های بسیاری در پیوند بین میکروب ها و روده با سیستم عصبی و مغز فعالیت می کنند که فهم دقیق آنها منجر به شناخت بهتر پیوند میکروبیوم-رفتار می شود. فهم دقیق این مکانیسم همچنین برای استفاده از درمان های میکروبی بالقوه از قبیل پیوند مدفوع و مصرف سایکوبیوتیک ضروری است. در این مقاله ابتدا مکانیسم های تاثیر میکروبیوم بر مغز و سیستم عصبی مرکزی توضیح داده می شود. سپس روش های تحقیق در ارتباط باکتری-مغز بررسی شده و نقش میکروبیوم روده در استرس، هیجان، یادگیری، حافظه و رفتار اجتماعی شرح داده خواهد شد.

سیلیسیم (Si) یکی از عناصر مفید برای رشد بسیاری از گونه های گیاهی است که باعث افزایش مقاومت گیاه در برابر انواع تنش های زیستی و غیرزیستی می شود. کاربرد نانوذرات سیلیکونی (SiNPs) در کشاورزی، علی رغم مزایای بسیار کمتر مورد بررسی قرار گرفته است. این نانوذرات با ورود به گیاهان بر فعالیت های متابولیکی گیاه تاثیر می گذارند. نانوذرات سیلیکایی به دلیل ماهیت حفره ای که دارند، حامل های مناسبی برای مولکول های مختلف در کشاورزی هستند. گروه بزرگی از پروتئین ها و ژن ها باعث انتقال سیلیسیم در گیاه می شوند. Lsi1 (Lower silicon transporter 1) و Lsi2 (Lower silicon transporter 2) دو نوع انتقال دهنده سیلیسیم هستند که در جذب و توزیع سیلیسیم دخیل هستند. شناسایی این ناقل ها، مسیر جذب سیلیسیم از سطح ریشه و انتقال آن به اندام های هوایی را مشخص کرده است، اما هنوز ناقل های درگیر در جذب سیلیسیم در آوند چوبی به طور کامل شناسایی نشده اند. همچنین فرایند انتقال سیلیسیم در سلول های انباشت گر سیلیسیم مشخص نیست. با توجه به اینکه اثرات مفید سیلیسیم در گیاه با میزان تجمع آن در گیاه مرتبط است، بررسی مکانیسم جذب و انتقال سیلیسیم درگیاهان اهمیت زیادی دارد. در این مطالعه فرآیند جذب، انتقال و انباشت سیلیسیم در گیاهان و همچنین اهمیت سیلیسیم و نانوذرات سیلیکا برای محصولات کشاورزی بررسی می شود.

پیشرفت علم با ظهور فناوری هایی که راه های جدیدی را برای پاسخ به سوالات علمی و پیشرفت دانش فراهم می کنند، امکان پذیر است. پس از روش های بیولوژیکی، سرولوژیکی و مولکولی، فناوری نسل جدید توالی یابی (NGS) یکی از روش هایی است که اکنون درک ویروس ها را به ویژه در زمینه های شناسایی، توالی یابی ژنوم و ترنسکریپتوم، تکامل، تاکسونومی و اقدامات قرنطینه ای تغییر می دهد. این روش در کنار مشکلاتی چون ذخیره سازی، تفسیر حجم عظیمی از داده های تولیدشده، با شناسایی محتوای کل ویروسی و ترنسکریپتوم نمونه گیاهی در شرایط بیمار و سالم، تشخیص و شناسایی همه ویروس های شناخته شده و ناشناخته موجود در یک گیاه را بدون نیاز به دانش قبلی از بیمارگر مورد نظر فراهم می کند. سرعت شناسایی ویروس ها، ویروییدها و میزبان های جدید را افزایش داده و با تشخیص به موقع می تواند از ورود ویروس ها و ویروییدهای خارجی به مناطق جدید جلوگیری کند. شناسایی دقیق تر و سریع تر ویروس های گیاهی و اثرات کامل آنها در میزبان های مختلف یکی از مهمترین گام های مدیریت بیماری هاست. در این مقاله، با مروری بر کاربردهای NGS در تشخیص و شناسایی ویروس ها، شناسایی بیماری ها با اتیولوژی ناشناخته، اثرات متقابل میزبان و بیمارگر و موارد دیگر را مورد بحث قرار خواهیم داد.

بیماری های گیاهی ناشی از ویروس ها تهدیدی جدی برای تولید محصولات کشاورزی در جهان است و مهندسی ضدویروس که توسط بیوتکنولوژی مولکولی آغاز شده است، استراتژی موثری برای پیشگیری و کنترل ویروس های آلوده کننده ی گیاهی محسوب می شود. پیشرفت های اخیر در ویرایش هدفمند دی. ان. ا یا آر. ان. ا با سیستم تکرار کوتاه پالیندرومیک یا مرتبط با CRISPR از ابزارهای قابل استفاده در زمینه محافظت از گیاهان در برابر ویروس ها است. در این مقاله مروری، توسعه سیستم های CRISPE/Cas مورد بررسی قرار می گیرد و برنامه های آن ها در کنترل ویروس های مختلف گیاهی با هدف قرار دادن توالی های ویروسی یا ژن های حساسیت در میزبان ذکر می شود. علاوه بر این، برخی از ژن های مقاومت بالقوه مغلوب را که قابل استفاده در اصلاح گیاهان علیه ویروس ها هستند، معرفی و بر اهمیت اصلاح ضدویروسی مبتنی بر ژن مغلوب برای تولید گیاهان عاری از ویروس بدون نقص رشد، تاکید می شود. همچنین چالش ها و فرصت های استفاده از تکنیک های CRISPR/Cas در پیشگیری و کنترل ویروس های گیاهی مورد بحث قرار می گیرد.