علوم و مهندسی آبیاری
سال:1393 | دوره:37 | شماره:3 |تعداد مقالات:4

امروزه با توجه به کمبود منابع آبی، توجه بیشتری به استفاده از روش های ذخیره کننده آب می شود. لذا در تحقیق حاضر به بررسی اثر اعمال تنش خشکی در روش کم آبیاری سنتی و کم آبیاری متناوب بر گیاه سیب زمینی (Solanum Tuberosum L.) پرداخته شده است. بدین منظور رقم آگریا در بهار سال 1391 در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار کشت شد. تیمارهای آبیاری اعمال شده شامل آبیاری کامل و کم آبیاری در سه سطح پتانسیل ماتریک خاک (60-، 80- و 120- کیلوپاسکال) بود که بعد از مرحله غده زایی و در قالب دو روش کم آبیاری سنتی و کم آبیاری متناوب اعمال شد. تجزیه واریانس صفات اندازه گیری شده با استفاده از نرم افزار SASV.9 انجام شد و برای مقایسه میانگین صفات نیز از آزمون LSD با سطح احتمال پنج درصد استفاده شد. بررسی نتایج به دست آمده نشان داد تنش آبی بر وزن خشک و تر اندام هوایی گیاه، وزن ریشه، طول ریشه، حجم ریشه، شاخص برداشت، راندمان مصرف آب و درصد نشاسته در سطح یک درصد اثر معنی دار داشت، اما بر تعداد غده در بوته و درصد ماده خشک غده در سطح پنج درصد معنی دار بود. همچنین آبیاری متناوب باعث بهبود بازار پسندی، راندمان مصرف آب، شاخص برداشت، حجم ریشه و وزن اندام هوایی گیاه نسبت به کم آبیاری سنتی شد. بیشترین راندمان مصرف آب بین سطوح تنش اعمال شده از تیمار کم آبیاری متناوب با سطح پتانسیل ماتریک 80- کیلوپاسکال و به میزان 6.85 (کیلوگرم بر مترمکعب) به دست آمد که نسبت به آبیاری کامل 21.45 درصد افزایش داشته است.

سفره های آب زیرزمینی به عنوان یکی از مهمترین منابع تامین کننده آب با خطرات متفاوتی مانند افت سطح، کاهش میزان تغذیه به سبب نقصان بارندگی و آلاینده های طبیعی و غیرطبیعی رو به رو است. از این رو پایش کیفی منابع آب زیرزمینی اهمیت فوق العادهای دارد و تحلیل کیفیت آب یکی از قسمت های مهم مطالعات آب های زیرزمینی است. این پژوهش با هدف مدل سازی تغییرات مکانی ویژگی های شیمیایی آب های زیرزمینی دشت بجستان با استفاده از رو شهای زمین آماری جهت مصرف آب شرب از کل ویژگی های آب Mg و Ca، pH، HCO3، TDS، Cl، EC، SO4، SAR، Na و کشاورزی انجام گرفته است. پارامترهای زیرزمینی و از کیفیت آب مربوط به 61 حلقه چاه انتخاب شدند. در ابتدا نرمال بودن داده ها مورد بررسی قرا گرفت و داده های غیر نرمال به روش لگاریتم گیری، نرمال گردیدند. سپس تجزیه و تحلیل واریوگرام ها و واریوگرام های متقابل پارامترها محاسبه شدند. ارزیابی نتایج با استفاده از روش ارزیابی متقابل صورت گرفت. نتایج نشان داد رو شهای زمین آماری برتری قابل توجهی نسبت به روش کوکریجینگ و برای پارامترهای Cl و SAR، EC، Ca، Mg روش های معین دارد. بهترین روش مدل سازی برای پارامترهای روش کریجینگ می باشد. همچنین کیفیت آب چاه ها از نظر مصرف شرب و کشاورزی نیز مورد TDS و Na، HCO3، pH، SO4 بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد، شوری و نسبت جذبی سدیم در اکثر چاه ها بالا بوده و مصرف آب این چاه ها در درازمدت باعث شورشدن و کاهش نفوذپذیری خاک می گردند و از نظر شرب نیز باعث رسوبگذاری و خورندگی در لوله ها می شوند.