مدیریت تولید و عملیات
سال:1391 | دوره:3 | شماره:1 (پیاپی 4) |تعداد مقالات:7

تعیین اندازه دسته تولید در حالت احتمالی به علت کاربرد عملی آن، موضوع قابل توجهی در برنامه ریزی تولید محسوب می شود، همچنین، مفهوم سطح خدمت برای مدیران نسبت به هزینه کمبود کاربردی تر است. از این لحاظ در این تحقیق به حل مدل تعیین اندازه دسته تولید در حالت چند دوره ای و چند محصولی و وجود محدودیت ظرفیت با تقاضای احتمالی و محدودیت سطح خدمت در حالت پس افت پرداخته شده است. ابتدا مدل در حالت تک محصولی با در نظر گرفتن سطح خدمت و بدون محدودیت ظرفیت ارائه شده و جواب بهینه با استفاده از روش برنامه ریزی پویا به دست آمده است. سپس مدل به حالت چند محصولی با محدودیت ظرفیت تعمیم داده شده است. با توجه به اینکه مدل تعیین اندازه دسته تولید در حالت چند دوره ای و چند محصولی با محدودیت ظرفیت و تقاضای احتمالی NP-Hard است و در نتیجه حل این مدل در ابعاد بزرگ با استفاده از روش های بهینه یابی دقیق امکان پذیر نیست، به همین دلیل از روش فراابتکاری سرد کردن تدریجی برای حل این مدل به کار رفته است. سپس برای بررسی کارایی روش حل، از معیار حد پایین استفاده شده است.

طی سالیان گذشته، روش های زیادی برای ارزیابی و انتخاب تامین کنندگان ارائه شده است، اما نکته ای که معمولا از آن غفلت شده است، نقش اقلام خرید در این فرآیند است. هدف این مقاله، ارائه رویکردی برای انتخاب تامین کنندگان و تخصیص سفارش های خرید بر مبنای ماهیت اقلام خرید است؛ به این معنا که ماهیت اقلام خرید در فرآیند ارزیابی تامین کنندگان و تخصیص سفارش های خرید نقش مستقیمی دارد. به این منظور، ابتدا اقلام خرید به وسیله تکنیک تجزیه و تحلیل حالات بالقوه خرابی و آثار آن (FMEA) بر مبنای مدل کرالجیک دسته بندی می شوند. سپس تامین کنندگان با در نظر گرفتن ماهیت اقلام خرید (اقلام استراتژیک، گلوگاهی، اهرمی و عادی) طی چهار مرحله به ازای دسته بندی صورت گرفته ارزیابی و اولویت بندی می شوند. با استفاده از یک مدل برنامه ریزی عدد صحیح تخصیص سفارش های خرید به تامین کنندگان صورت می گیرد. در این پژوهش، از یک مثال کاربردی برای تشریح مراحل رویکرد پیشنهادی استفاده شده است. نتایج به دست آمده از پژوهش نشان می دهد که رتبه بندی تامین کنندگان و تخصیص سفارش های خرید با در نظر گرفتن ماهیت اقلام خرید توانمندی بیشتری برای مدیریت اقلام خرید و تامین کنندگان ایجاد خواهد نمود.

توسعه و مدیریت سرمایه انسانی از لحاظ تاثیر بر عملکرد سازمانی بسیار قابل اهمیت است، و برای بهبود مستمر آن در سازمان لازم است، ابتدا، عملکرد آن ارزیابی شود و فرآیندهای قابل بهبود، به دلیل کمبود منابع از حیث نیروی انسانی، زمانی، و تجهیزاتی اولویت بندی شوند. هدف این پژوهش، ارزیابی عملکرد فرآیندهای توسعه و مدیریت سرمایه انسانی طبق شاخص های کلیدی عملکرد چارچوب طبقه بندی فرآیندهای مرکز الگوبرداری کیفیت و بهره وری آمریکا و سپس اولویت بندی فرآیندهای مذکور با تکنیک تحلیل اهمیت - عملکرد است. بدین منظور شرکت پالایش نفت اصفهان برای مطالعه انتخاب شد. جهت پاسخ به سوالات تحقیق، وضعیت فرآیندها در میان بهترین صنایع جهان تعیین شد، نقاط قوت و ضعف شرکت در فرآیندها شناسایی گردید. و در نهایت فرآیندها با میانگین امتیازات فازی شاخص های مربوطه اندازه گیری شدند. علاوه بر اطلاعات امتیازات عملکرد، اهمیت فرآیندها نیز به وسیله پرسشنامه بسته اهمیت فرآیندها بر اساس طیف لیکرت گردآوری شد. پایایی پرسشنامه با ضریب آلفای کرونباخ بیش از 0.7 تایید شد. نتایج حاکی از آن است که 10 فرآیند به عنوان فرآیندهای اولویت دار برای بهبود به ترتیب ذیل تعیین شدند: مدیریت عملکرد کارمند، مدیریت روابط کارمند، مدیریت توجیه و استقرار کارکنان، توسعه و مدیریت ارزشیابی کارمند، پرورش و آموزش کارکنان، مدیریت ارتباط متقابل کارکنان، مدیریت سیستم های اطلاعاتی منابع انسانی، مدیریت و نگهداری اطلاعات کارمند، مدیریت فرآیند بررسی درخواست کارمند، و توسعه و مدیریت حضور و غیاب.

در این مقاله، مساله زمانبندی تک ماشین با هزینه های زودکرد خطی و دیرکرد توان دوم، با در نظر گرفتن شکست کار و بیکاری مجاز مورد بررسی قرار گرفته و یک مدل ریاضی غیرخطی جدیدی برای مساله زمان بندی تک ماشین ارائه شده است. با در نظر داشتن پیچیدگی در حل، این مساله به عنوان مسائل NP-hard تلقی می گردد. بنابراین استفاده از روش هایی که نتایج بهینه تولید می کنند، تنها برای مساله های با اندازه کوچک مناسب است. بر این اساس یک الگوریتم ژنتیک برای حل این مساله در اندازه های متوسط و بزرگ ارائه شده است به طوری که زمان حل به میزان بهینه یا نزدیک به آن کاهش پیدا کرده است. نمونه های عددی نشان می دهد که الگوریتم ارائه شده کارا و موثر می باشد.

مطالعات تاکسونومی در حوزه تولید نه تنها توصیف مناسبی از گروه های غالب سازمانی را در اختیار قرار می دهد بلکه زمینه لازم را برای مطالعات تخصصی تری چون بررسی عملکرد، شکل مناسب تصمیمات تولیدی در هر گروه و نظریه پردازی در آن را فراهم می آورد. تحقیقات تاکسونومیک برای شناسایی سیستم های تولیدی به تعداد محدود در نقاط مختلف جهان انجام شده است. در این تحقیق، مطالعه تاکسونومیک سیستم های تولید در ایران مبتنی بر 9 طبقه تصمیم تولیدی انجام شده است. از تحلیل خوشه ای K میانگین برای تحلیل داده ها استفاده شده و چهار خوشه شناسائی گردید. این خوشه ها تحت عناوین سیستم های تولیدی نابالغ، زیرساختارگراها، بالغ و سبز نامگذاری شدند. همچنین عملکرد کسب و کار این سیستم ها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان دهنده آن بود که سیستم های تولیدی در ایران در چهار سطح قرار دارند که تفاوت معنی داری در عملکرد کسب و کار آنها وجود ندارد؛ بجز اختلافی که سیستم تولیدی نابالغ با بقیه دارد. دلالت ها برای هر خوشه و در نهایت محدودیت ها و پیشنهادات آورده شد.

امروزه انبارهای واحدهای تولیدی سهم قابل ملاحظه ای از هزینه های حمل و نقل کالاها در زنجیره تامین را برخوردار می باشند و عواملی چون عدم قطعیت در پارامترهای هزینه ای، ظرفیت تولید و مقدار تقاضا به علت تغییرات در محیط کسب و کار ضرورت اتخاذ تصمیمات صحیح و کارا در قبال مدیریت انبارها را دوچندان می نماید. در این مقاله، عدم قطعیت پارامترها به صورت پارامترهای تصادفی گسسته تحت سناریوهای مختلف بررسی می شود. بنابراین سعی شده است مدل جامع تری از مساله مکان یابی مجدد انبارها با در نظر گرفتن حداقل سازی حداکثر تابع هزینه سناریوها در یک شعاع پوششی معین برای پشتیبانی مشتریان توسط انبارها ارائه شود. رویکرد استوار بکار رفته در این مقاله، در قالب یک مثال تشریح شده است هزینه های به دست آمده با هزینه های مبتنی بر مدل سازی میانگین مقدار انتظاری مقایسه شده است. نتایج، کارایی رویکرد استوار را نسبت به رویکرد مدل سازی میانگین انتظاری نشان می دهند. همچنین هزینه مکان یابی مجدد نسبت به هزینه ادامه وضعیت کنونی شبکه تامین بررسی شده است و نتایج بهبود در هزینه ها را نشان می دهد.

در راستای انجام این تحقیق، پس از آنکه خودارزیابی بر اساس مدل EFQM از سوی صاحبنظران صنعت انجام شد، پروژه های بهبود استخراج گردید. مسلما پروژه هایی باید اجرا شوند که بیشترین بهبود را ایجاد نمایند. انتخاب شاخص های مناسب، از جمله «میزان منابع مورد نیاز»، «میزان تاثیر بر ذی نفعان» و «احتمال موفقیت پروژه» تاثیر بسزایی در انتخاب دارند؛ که این شاخص ها در ماتریس تلاش - موفقیت مدنظر قرار گرفته اند. همچنین، از آنجا که هر پروژه به یکی از معیارهای EFQM وابسته است، وزن این معیارها نیز بومی شده است. در نرم افزار طراحی شده در این تحقیق، از یک سو، مکانیزم امتیازدهی پروژه ها بر اساس ماتریس تلاش - موفقیت، و از سوی دیگر، امکان تعیین وزن بومی با استفاده از روش AHP گروهی - فازی تعبیه شده است. در این مقاله نحوه اولویت بندی پروژه های بهبود توسط نرم افزار نیز تشریح شده است. در نهایت، خروجی این روش، نرم افزار و تحقیق، تعیین پروژه هایی است که بیشترین بهبود را برای صنعت دربر دارند و در اولویت بالاتری قرار گرفته اند.