مجله دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران
سال:1384 | دوره:18 | شماره:3 (مسلسل 44) |تعداد مقالات:12

دندانپزشکان و سایر کارکنانی که با دهان و دندان سر و کار دارند، همیشه در معرض تعدادی عوامل عفونی هستند که می توانند منجر به عفونتهای شدید شوند؛ از جمله این عفونتها ویروس های HIV، هپاتیت B و هپاتیت C می باشند ولی عوامل منتقله در محیط کار دندانپزشکی محدود به این عوامل نمی باشد و بیماریهایی مانند سرخک، سرخجه و اوریون و غیره نیز می توانند از بیمار به دندانپزشک و سایر کارکنان دندانپزشکی منتقل شوند؛ به همین علت تمامی دندانپزشکان و مراقبین بهداشت دهان و دندان باید با این عوامل عفونی و راههای پیشگیری و مبارزه با آن - بخصوص در مواردی که واکسن موثر بر علیه این عوامل عفونی وجود دارد - آشنا شوند و موارد کاربرد آنها را بدانند. در این مقاله مروری با استفاده از کلید واژه های oral health care, immunization, vaccination و dentist مقالات موجود در مدلاین بررسی و از تعدادی از منابع فارسی در دسترس نیز استفاده شد.

زمینه و هدف: تاکنون مواد زیادی جهت پر کردن انتهای ریشه در حین جراحی اندودنتیک مورد استفاده قرار گرفته است. خواص مطلوب Pro Root MTA در مطالعات مختلف in-vitro و in-vivo ثابت شده است. از سوی دیگر، بر اساس مطالعات انجام شده Root MTA (MTA ساخت ایران) و سیمان پرتلند از نظر خواص فیزیکی و بیولوژیک، مشابه Pro Root MTA می باشند. مطالعه حاضر با هدف تعیین نشت باکتریال (درصد و متوسط زمان نشت) چهار ماده پر کننده انتهای ریشه انجام شد.روش بررسی: در این مطالعه تجربی، 76 دندان تک ریشه ای مستقیم کشیده شده انسان انتخاب شدند. آماده سازی کانال ها به روش step- back انجام شد؛ سپس 3 میلیمتر انتهای ریشه ها با زاویه 90 درجه، قطع و با استفاده از دستگاه اولتراسونیک حفره ای به عمق 3 میلیمتر در انتهای ریشه تهیه شد. دندانها به طور تصادفی به شش گروه تقسیم شدند. در چهار گروه حفره ها با Gray Pro Root MTA، White Pro Root MTA، Root MTA و Portland Cement (I) پر شدند. دو گروه نیز به عنوان شاهد مثبت و شاهد منفی در نظر گرفته شدند. سطوح جانبی ریشه ها به جز سطح قطع شده، به منظور جلوگیری از نشت باکتری از طریق توبول های عاجی و کانال های جانبی با دولایه لاک ناخن پوشانده شدند. نمونه ها از درپوش لاستیکی ویال های شیشه ای رد شدند؛ سپس کل سیستم با اتوکلاو استریل گردید. 3-4 میلیمتر اپیکال ریشه ها در محیط کشت phenol red with 3% lactose broth غوطه ور شد. سوسپانسیون Streptococcus sanguis (ATCC 10556) از قسمت کرونال به داخل کانال ها تلقیح شد. نمونه ها هر 24 ساعت جهت بررسی تغییر رنگ محیط کشت مشاهده می شدند. این بررسی به مدت 60 روز به طول انجامید. داده های این مطالعه با استفاده از آزمون آماری Log- Rank مورد بررسی قرار گرفتند و P<0.05 به عنوان سطح معنی داری در نظر گرفته شد.یافته ها: در پایان دوره آزمایش در 50% از نمونه های Gray Pro Root MTA, 56.25% از نمونه های White Pro Root MTA, 56.25% از نمونه های Root MTA و 50% از نمونه های سیمان پرتلند نشت باکتری مشاهده شد. متوسط زمان نشت به ترتیب 6.29 ± 37.19، 5.81±36.44، 5.97±37.69 و 6.67±34.81 روز بود. بین میزان نشت (درصد و متوسط زمان نشت) در چهار گروه مورد مطالعه، اختلاف آماری معنی داری مشاهده نشد (0.9958=(P نتیجه گیری: طبق نتایج این مطالعه، از نظر میزان نشت (درصد و متوسط زمان نشت) اختلاف آماری معنی داری بین چهار گروه مورد بررسی وجود نداشت و می توان استفاده از Root MTA و سیمان پرتلند را به دلیل مقرون به صرفه بودن پیشنهاد نمود.

زمینه و هدف: درمان معمول هیپرپلازی فیبروز آماسی یا اپولیس فیشوراتوم، هنگامی که برای مدت زمانی باقی مانده باشد و در بافت هیپرپلاستیک، فیبروز مشاهده شود، قطع ساده توسط تیغ جراحی و نزدیک کردن بافت باقیمانده توسط بخیه منقطع یا ممتد می باشد. پس از ورود لیزر به عنوان پدیده ای نوین در عرصه پزشکی، لیزر دی اکسیدکربن نیز به عنوان جایگزینی برای تیغ جراحی، در جراحی های نسوج نرم مطرح گردید. مطالعه حاضر با هدف مقایسه تیغ جراحی و لیزر دی اکسیدکربن در جراحی اپولیس فیشوراتوم و نیز ارزیابی ویژگیهای استفاده از لیزر دی اکسیدکربن انجام شد.روش بررسی: در این تحقیق که به صورت کارآزمایی بالینی انجام پذیرفت، 12 بیمار دارای ضایعه اپولیس فیشوراتوم نسبتا قرینه در قسمت قدام فکین انتخاب شدند. ضایعه از خط وسط به دو قسمت، تقسیم گردید. در هر بیمار یک قسمت که به صورت تصادفی انتخاب شده بود، توسط لیزر دی اکسیدکربن و قسمت دیگر توسط تیغ جراحی، مورد درمان قرار گرفتند. قسمت جراحی شده توسط تیغ جراحی، به صورت ممتد بخیه زده شد. در مورد متغیرهای کمی از آزمون Paired Sample t و در مورد متغیر رتبه ای از آزمون غیرپارامتری Wilcoxon- Sign استفاده شد. زمان انجام جراحی در هر قسمت و نیز میزان بهبود در روز هفتم و چهاردهم تعیین گردید؛ در روز چهاردهم، علاوه بر این کار، عمق و ستیبول در هر قسمت محاسبه شد. P<0.05 به عنوان سطح معنی داری در نظر گرفته شد.یافته ها: زخم ناشی از لیزر دی اکسیدکربن در جراحی حذف اپولیس فیشوراتوم، در روز هفتم و چهاردهم پس از جراحی، بهبود بهتری نسبت به زخم ناشی از تیغ جراحی نشان داد؛ به طوری که در روز هفتم در 11 مورد و در روز چهاردهم در 10 مورد، زخم ناشی از لیزر دی اکسیدکربن، بهبود بهتری را نشان داد؛ اما در هیچ یک از نمونه ها تشکیل اپیتلیوم به صورت کامل مشاهده نشد. عمق وستیبول در دو قسمت نسبت به هم دارای اختلاف آماری معنی داری بود (P<0.05). زمان انجام جراحی نیز در دو قسمت، دارای اختلاف آماری معنی داری بود (P<0.05).نتیجه گیری: با توجه به کاهش شدید عمق وستیبول هنگام استفاده از تیغ جراحی و همچنین زمان کمتر جراحی با لیزر دی اکسیدکربن، و نیز میزان ترمیم زخم، استفاده از لیزر دی اکسیدکربن برای جراحی اپولیس فیشوراتوم، نسبت به تیغ جراحی دارای مزیتهای بیشتری می باشد.

زمینه و هدف: حفظ انحنای کانال ضمن آماده نمودن آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در درمانهای اندودنتیک همیشه تلاش می شود که شکل نهایی کانال تغییر نکند و کاملا در بر گیرنده شکل اولیه آن باشد. مطالعه حاضر با هدف تعیین میزان حفظ انحنای کانال در ریشه های داندنهای مولراول بالا و پایین، در موارد درمان ریشه شده و ارزیابی روش step- back به عنوان روش کلاسیک در آماده سازی این دندانها انجام شد.روش بررسی: طی یک بررسی گذشته نگر، 400 پرونده از 1582 پرونده مربوط به دندانهای مولر اول پایین و بالا بایگانی شده در بخش اندودنتیکس که در بین سالهای 1378-1382 مورد درمان ریشه قرار گرفته بودند، به صورت تصادفی سیستماتیک انتخاب و با ارزیابی چهار مشاهده گر (از اساتید بخش) مورد بازبینی قرار گرفتند. برای اطمینان از همخوانی نظرات مشاهده گرها از آزمون reliability استفاده شد و ضریب Kappa بیشتر از 0.8 به دست آمد. از بین 400 پرونده، 152 پرونده مربوط به مولر اول بالا و 248 پرونده باقیمانده مربوط به مولر اول پایین بودند؛ همچنین تعاریف جامعی از خطاهای حین درمان شامل ایجاد پله، جابه جایی فورامن اپیکال، zipping و stripping تهیه و به همراه فرم پرسشنامه به مشاهد ه گران تحویل شد تا نتایج یکسانی از مطالعه به دست آید؛ سپس پرسشنامه ها جمع آوری و داده ها با استفاده از برنامه آماری EPI6 و آزمونهای آماری Fisher و Chi-Square با سطح معنی داری P<0.05 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: میزان حفظ انحنای کانال در ریشه مزیال مولر اول پایین 38.5% و در ریشه مزیوباکال مولر اول بالا 47.6% بود؛ همچنین شیوع ایجاد پله، جابه جایی فورامن اپیکال، zipping و stripping به ترتیب در ریشه مزیال مولر اول پایین 33%، 26.1%، 1.8% و 4.1% و در ریشه مزیوباکال مولر اول بالا به ترتیب 27%، 19%، 3.2% و 3.2% بود. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشانگر چگونگی عملکرد پنج سال اخیر دانشجویان با توجه به معیارهای پذیرفته شده و نیز رخداد بالای خطاهایی نظیر ایجاد پله و ترانسپورتیشن در ریشه های دارای انحنا با استفاده از روش step- back است و لزوم استفاده از روشهای موثرتر در حفظ انحنای کانال محسوس می باشد.

زمینه و هدف: پالپوتومی یکی از روشهای معمول برای درمان پالپ دندانهای شیری می باشد ولی تاکنون ماده ایده آل برای درمان پالپوتومی مشخص نشده است. این مطالعه به منظور مقایسه علایم کلینیکی و رادیوگرافیک مولرهای شیری پالپوتومی شده با فرموکروزول و الکتروسرجری انجام شد. روش بررسی: در این مطالعه کارآزمایی بالینی، درمان پالپوتومی بر روی 68 دندان مولر شیری کودکان 5-10 سال، انجام شد. دندانهای شیری با استفاده از یکی از دو روش پالپوتومی فرموکرزول (35 دندان) یا الکتروسرجری (33 دندان) درمان شدند؛ سپس دندانها 3، 6 و 9 ماه پس از درمان از نظر کلینیکی و رادیوگرافیک و نیز از نظر وجود درد، آبسه، فیستول، لقی، تحلیل داخلی و خارجی ریشه و رادیولوسنی بررسی شدند. در نهایت نتایج کلینیکی و رادیوگرافیک جمع آوری شد و با استفاده از آزمون دقیق Fisher مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند و P<0.05 به عنوان سطح معنی داری در نظر گرفته شد.یافته ها: پس از 9 ماه ارزیابی، میزان موفقیت کلینیکی و رادیوگرافیک برای گروه الکتروسرجری به ترتیب 96% و 84% و برای گروه فرموکروزول به ترتیب 100% و 96.8% بود. اختلاف در میزان موفقیت کلینیکی و رادیوگرافیک از نظر آماری بین دو گروه معنی دار نبود. (P>0.05).نتیجه گیری: هرچند پالپوتومی با الکتروسرجری، روشی غیر دارویی با کاربرد آسان می باشد، با این وجود انجام مطالعات با دوره های ارزیابی طولانی تر پیشنهاد می گردد.

زمینه و هدف: امروزه با توجه به استفاده گسترده از داروهای بی حسی موضعی دارای مواد رگ فشار یا فاقد آن که علاوه بر اثرات مفید ممکن است در مواردی عوارض ناخواسته ای نیز داشته باشد، وظیفه اصلی دندانپزشکان در کنترل علایم حیاتی و وضعیت سلامتی افراد بیش از پیش مورد تاکید قرار گرفته است. این تحقیق با هدف مقایسه تغییرات پالس اکسیمتری، تعداد تنفس و ضربان قلب بیماران متعاقب تزریق ماده بی حس کننده با و بدون مواد رگ فشار انجام شد.روش بررسی: در این مطالعه تجربی (با استفاده از تکنیک مشاهده) 32 نفر فرد سالم (16 زن و 16 مرد) در محدوده سنی 25-50 سال که هیچ دارویی مصرف نمی کردند، به روش تصادفی انتخاب و به دو گروه 16 نفری که از نظر ترکیب سنی و جنسی مشابه سازی شده بودند، تقسیم شدند. تعداد ضربان قلب، میزان درصد اشباع اکسیژن و تعداد تنفس بیماران قبل از انجام کار اندازه گیری و ثبت گردید. در گروه اول 3.6 میلیگرم لیدوکائین 2% به همراه آدرنالین 80.000: 1 و در گروه دوم به همین میزان مپی واکائین 3% تزریق شد که همه آنها به صورت بلاک عصب آلوئولار تحتانی به همراه آسپیراسیون بود. بعد از ثبت دوباره متغیرهای مورد اشاره در زمانهای مختلف برای هر کدام از بیماران خارج کردن یکی از دندانهای خلفی فک پایین انجام شد و مجددا همه متغیرها ثبت گردیدند. اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمونهای t و Paired t مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. از آزمون t برای مقایسه دو گروه با هم و از آزمون Paired t برای مقایسه یک گروه در دو مرحله استفاده و P<0.05 به عنوان سطح معنی داری در نظر گرفته شد.یافته ها: با تزریق ماده بی حسی حاوی رگ فشار تعداد ضربان قلب bpm 1.75±12.25 افزایش یافت و زمان رسیدن به حداکثر تعداد ضربان قلب، 11.26±64.75 ثانیه بود. با خارج کردن دندان در هر دو گروه تعداد ضربان قلب bpm 8-9 بدون در نظر گرفتن وجود یا عدم وجود ماده رگ فشار در کارتریج افزایش یافت.نتیجه گیری: تزریق داروی لیدوکائین حاوی ماده رگ فشار اپی نفرین در بیماران بدون کنترااندیکاسیون بی خطر می باشد. اگر چه متعاقب تزریق این ماده ممکن است بر تعداد ضربان قلب افزوده شود اما این موضوع بی خطر است و با کاهش درصد اشباع اکسیژن و یا اختلال تنفسی همراه نمی باشد؛ توصیه می شود آسپیراسیون در تمامی تزریق ها حتما انجام شود؛ چون تزریق داخل عروقی این ماده می تواند خطرناک باشد.

زمینه و هدف: از آنجا که رابطه علت و معلولی آشکاری بین مصرف سیگار و ایجاد سرطان دهان وجود دارد؛ اخیرا سیتولوژی دهانی به عنوان روشی در غربالگری افراد high risk برای تشخیص زودرس تغییرات سلولی در مخاط دهان مطرح شده است و رنگ آمیزی نقره (تکنیک AgNOR) می تواند به عنوان روشی ارزشمند جهت کشف تغییرات اولیه سلولی محسوب گردد. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی و مقایسه میانگین شمارش AgNORs در سلول های اسمیرهای تهیه شده از مخاط نرمال دهانی افراد سیگاری و غیر سیگاری انجام شد. روش بررسی: در این مطالعه مقطعی، اسمیرهای سیتولوژی از مخاط نرمال 19 فرد سیگاری و 19 فرد غیر سیگاری، از سه ناحیه آناتومیک زبان، گونه و کف دهان گرفته شد و با استفاده از روش AgNORs رنگ آمیزی گردید. شمارش AgNORs در هر اسمیر بر روی 100 سلول انجام شد و اختلاف شمارش AgNORs در هر دو گروه توسط آزمون های آماری Levens، Paired t، Student t و Factorial مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. P<0.05 به عنوان سطح معنی داری در نظر گرفته شد.یافته ها: AgNORs در گروه سیگاری در مقایسه با گروه غیر سیگاری از نظر آماری معنی دار بود (P<0.05)؛ همچنین تفاوت معنی داری بین شمارش AgNORs در کف دهان و دو ناحیه دیگر از نظر آماری وجود داشت. در این مطالعه، ارتباطی بین جنس و شمارش AgNORs یافت نشد. نتیجه گیری: بررسی AgNORs در این مطالعه نشان داد که ممکن است رابطه ای بین مصرف سیگار و افزایش میزان پرولیفراسیون سلولی در سلول های مخاط دهان وجود داشته باشد.

زمینه و هدف: استئوپروز شایعترین بیماری متابولیک استخوان و مشخصه آن کاهش مواد معدنی و ماتریکس استخوان است؛ به گونه ای که استخوان از نظر ترکیب (composition) طبیعی است و لیکن از نظر مقدار (amount) کاهش می یابد. در سالهای اخیر تحقیقات بسیاری برای یافتن ارتباط میان استئوپروز و بیماریهای پریودنتال انجام شده است. مطالعه حاضر با هدف تعیین وضعیت شاخصهای پریودنتال در خانمهای بالای سن منوپوز انجام شد.روش بررسی: در این مطالعه مقطعی و توصیفی، 60 خانم بالای سن منوپوز با میانگین سنی 5.89 55.21 ± مورد بررسی قرار گرفتند. از دندان پره مولر اول راست فک پایین بیماران رادیوگرافی پری اپیکال با استفاده از تکنیک موازی تهیه شد. شاخصهای ایندکس پلاک (PLI)، عمق پروبینگ، خونریزی حین پروب کردن و از دست رفتن چسبندگی اندازه گیری و ثبت شدند. فیلم ها پس از طی مراحل ظهور و ثبوت توسط دستگاه دانسیتومتر بررسی شدند. برای هر فیلم تراکم استخوان در چهار نقطه اطراف ریشه دندان پره مولر اول راست فک پایین، مشخص شد. میانگین دانسیته نقاط فرضی محاسبه و به عنوان دانسیته هر فیلم محسوب گردید. اطلاعات به دست آمده با استفاده از آزمونهای Kolmogrov-Smirnov، ضریب همبستگی Pearson، Paired Samples t و Mann-Whitney با سطح معنی داری P<0.05) مورد تحلیل آماری قرار گرفتند. یافته ها: در این مطالعه، تعداد دندانهای باقیمانده با متغیر کلینیکی عمق پروبینگ رابطه ای مستقیم و معنی دار نشان داد (0.02=P) ولی هیچ ارتباط معنی داری بین تراکم استخوان و متغیرهای کلینیکی وجود نداشت. بین تعداد دندان‍های باقیمانده با تراکم استخــوان نیز رابطـــه معنی داری از نظر آماری وجود داشت (0.05=P).نتیجه گیری: محتوای معدنی بیشتر در استخوان فک پایین موجب می شود که افراد بتوانند دندانهای دارای پاکت های عمیق پریودنتال را بیشتر نگاه دارند.

زمینه و هدف: هدف اصلی درمان ریشه پاکسازی و شکل دهی کامل کانال تا ناحیه تنگ شدگی اپیکالی و پر کردن سه بعدی آن می باشد. برای اندازه گیری طول دندان از روشهای متعددی استفاده می شود که رایجترین آنها رادیوگرافی (معمولی و دیجیتال) است. رادیوگرافی دیجیتال در بسیاری موارد از جمله کاهش دوز دریافتی توسط بیمار و بهداشت اشعه، امکان تغییر کنتراست و کیفیت تصاویر، توانایی ذخیره تصویر در رایانه و انتقال آن به سایر مراکز، عدم نیاز به فیلم، مراحل ظهور و ثبوت و آماده شدن سریع تصویر، نسبت به رادیوگرافی معمولی ارجح است. مطالعه حاضر با هدف مقایسه دقت رادیوگرافی دیجیتال و معمولی در ارزیابی طول کانال های انحنادار در دندانهای مولر اول فک پایین انجام شد.روش بررسی: در این مطالعه که به روش بررسی تست ها انجام شد، 40 دندان مولر اول فک پایین کشیده شده انسان که انحنای ریشه داشتند، انتخاب شدند. نمونه ها به دو گروه با انحنای کمتر از 25 درجه و بیشتر از 25 درجه تقسیم شدند؛ سپس همه نمونه ها در بلوک های گچی ثابت شدند و طول کانال با استفاده از سیستم رادیوگرافی دیجیتال و رادیوگرافی معمولی اندازه گیری شد. اطلاعات به دست آمده با استفاده از تحلیل رگرسیون و ضریب همبستگی مورد ارزیابی قرار گرفت و P<0.05 به عنوان سطح معنی داری در نظر گرفته شد.یافته ها: دقت رادیوگرافی معمولی در کانال های با انحنای کمتر از 25 درجه، بیشتر از رادیوگرافی دیجیتال و در کانال های با انحنای بیشتر از 25 درجه، کمتر از رادیوگرافی دیجیتال بود؛ اما از نظر آماری هیچ گونه اختلاف معنی داری بین دو روش رادیوگرافی دیجیتال و معمولی در تخمین طول کانال های انحنا دار وجود نداشت. نتیجه گیری: امروزه کیفیت تصاویر تهیه شده با استفاده از رادیوگرافی دیجیتال برای تخمین طول کانال های انحنادار از نظر میزان دقت با رادیوگرافی معمولی قابل مقایسه است.

زمینه و هدف: هدف از درمان ریشه، سیل کامل و سه بعدی سیستم کانال ریشه از دهانه تا تنگه اپیکال می باشد؛ از این رو پرفوراسیون های حین درمان ریشه، به دلایل پوسیدگی، درمان غلط یا تحلیل ها باید به وسیله مواد مناسب بسته و مهر و موم گردند. مطالعه حاضر با هدف مقایسه بافت شناختی اثر دو ماده از جنس mineral trioxide aggregate با نامهای Root MTA و Pro Root MTA، جهت ترمیم پرفوراسیون های فورکا در دندانهای تکامل یافته سگ انجام شد.روش بررسی: در این مطالعه تجربی، 30 دندان پره مولر دوم، سوم و چهارم از پنج قلاده سگ نر نژاد ژرمن انتخاب شدند. دو گروه آزمایشی (مورد) Root MTA و Pro Root MTA هر کدام شامل 6 دندان برای فاصله زمانی یک ماهه و 6 دندان برای فاصله زمانی سه ماهه و همچنین 3 دندان به عنوان شاهد مثبت و 3 دندان به عنوان شاهد منفی (در مجموع 30 دندان) مورد مطالعه قرار گرفتند. در گروه شاهد مثبت پرفوراسیون ها ترمیم نشدند و گروه شاهد منفی شامل دندانهای دست نخورده بودند. در گروههای آزمایشی پرفوراسیون های ایجاد شده پس از یک هفته باز ماندن به محیط دهان با مواد Root MTA و Pro Root MTA ترمیم شدند. پس از یک و سه ماه، حیوانات با عمل وایتال پرفیوژن کشته شدند و مقاطع بافت شناختی از دندانها و نواحی فورکا تهیه شد و مورد مطالعه قرار گرفت. اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از آزمونهای آماری Mann-Whitney و Chi-Square مورد تحلیل قرار گرفتند؛ P<0.05 به عنوان سطح معنی داری در نظر گرفته شد. یافته ها: میزان التهاب کمتر و تشکیل نسج سخت بیشتر، به طور معنی داری در گروه سه ماهه در مورد هر دو ماده Root MTA و Pro Root MTA نسبت به یک ماهه ایجاد شد (P<0.05). میزان التهاب و تشکیل نسج سخت در اطراف ماده Root MTA نسبت به Pro Root MTA در هر فاصله زمانی اختلاف معنی داری نداشت (P>0.05).نتیجه گیری: Mineral trioxide aggregate ماده مناسبی جهت سیل پرفوراسیون های فورکا در دندانهای تکامل یافته سگ می باشد. از طرف دیگر از Root MTA می توان با هزینه کمتر و خواص مشابه به عنوان جایگزین Pro Root MTA استفاده کرد.

زمینه و هدف: عرض لثه کراتینیزه از جمله شاخصهای کلینیکی مهم در ارزیابی های پریودنتال محسوب می شود. نکته اساسی در تعیین عرض لثه مشخص نمودن موقعیت و محل اتصال مخاط آلوئول غیر کراتینیزه با لثه - خطی موسوم به mucogingival junction (MGJ)- می باشد. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی قابلیت تکرارپذیری سه روش کلینیکی موجود ( روش چشمی، روش فانکشنال و روش رنگ آمیزی هیستوکمیکال) به منظور تعیین محل MGJ و در نهایت اندازه گیری عرض لثه کراتینیزه انجام شد.روش بررسی: در این مطالعه که به روش بررسی تست ها انجام شد، محل MGJ در 14 بیمار توسط دو معاینه گر مستقل (دندانپزشک) و توسط سه روش چشمی، فانکشنال و رنگ آمیزی هیستوکمیکال مشخص گردید؛ نتایج حاصل از نظر قابلیت تکرارپذیری با استفاده از آزمون های آماری paired t و intra-class correlation coefficient مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفتند. P<0.05 به عنوان سطح معنی داری در نظر گرفته شد.یافته ها: در این تحقیق قابلیت تکرارپذیری سه روش رایج به منظور تعیین موقعیت MGJ (روش های چشمی، فانکشنال و هیستوکمیکال) میان دو معاینه گر به ترتیب 0.77، 0.82 و 0.96 بود؛ همچنین قابلیت تکرارپذیری سه روش برای معاینه گر اول 0.83 و برای نفر دوم 0.80 مشخص شد. بیشترین قابلیت تکرارپذیری مربوط به روش رنگ آمیزی هیستوکمیکال بود؛ مقایسه اندازه گیریهای انجام شده با سه روش مورد نظر در معاینه گر اول اختلاف معنی داری را نشان نداد؛ در حالی که در اندازه گیریهای انجام شده توسط معاینه گر دوم، روش چشمی با فانکشنال اختلاف معنی داری را نشان دادند.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که استفاده از هر سه روش فوق می تواند با قابلیت تکرارپذیری نسبتا زیادی موقعیت MGJ را مشخص کند ولی چنانچه نیاز به قابلیت تکرارپذیری بالاتری داشته باشیم، روش رنگ آمیزی کمپلکس موکوژنژیوال با محلول ید (روش هیستوکمیکال) توصیه می شود.

زمینه و هدف: هرچند ارایه سیستم های بدون فلز و باندینگ رزینی دندانپزشک را قادر ساخته تا با حداقل تراش و استفاده از یک لامینیت پرسلنی، خواسته بیماران خود را تامین کند، اما امکان دیده شدن زمینه تغییر رنگ یافته دندان از ورای ترمیم هنوز به عنوان مشکلی باقی مانده است. به نظر می رسد یکی از راه های رفع این مشکل کاربرد مواد shade modifier برای خنثی کردن تغییر رنگ زمینه دندان در زیر ترمیم های لامینیت پرسلنی باشد. مطالعه حاضر با هدف تعیین توانایی مواد shade modifier افزوده شده به سیمان های رزینی در زیر لامینیت های پرسلنی برای پوشاندن تغییر رنگهای دندانی انجام شد.روش بررسی: در این مطالعه آزمایشگاهی، 60 عدد دیسک پرسلنی با ضخامت های 0.7 و 2 میلیمتر (30 عدد از هر ضخامت) و قطر 20 میلیمتر از پودر پرسلن سرامکو ساخته شد. 40 دیسک در رنگ A2 و 20 عدد از مخلوط پودر پرسلن A2 و رنگ تهیه گردیدند. از دیسک های با ضخامت 0.7 میلیمتر به عنوان لامینیت و از دیسک های با ضخامت 2 میلیمتر به عنوان زمینه عاجی استفاده شد؛ سپس هر دیسک لامینیت بر روی دیسک های 2 میلیمتری با شرایط زیر سیمان شدند: 1- گروه اول (شاهد): 10 عدد دیسک لامینیت + سیمان رزینی + 10 عدد دیسک 2 میلیمتری با رنگ A2 2- گروه دوم (کنترل): 10 عدد دیسک لامینیت + سیمان رزینی + 10 عدد دیسک 2 میلیمتری رنگی. 3- گروه سوم (مداخله ): 10 عدد دیسک لامینیت + سیمان رزینی + shade modifier + 10 عدد دیسک 2 میلیمتری رنگی سپس رنگ 30 نمونه حاصل با دستگاه اسپکتروفتومتر در دو حالت با محاسبه انعکاس آینه ای و بدون محاسبه انعکاس آینه ای و هر حالت با دو پس زمینه سیاه و سفید B) و (W اندازه گیری و ثبت شد؛ سپس اختلاف رنگ (DE) موجود بین هر یک از نمونه های گروه مورد و کنترل با نمونه های هم شماره از گروه شاهد محاسبه گردید. اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از آزمون آماری Paired sample t مورد تحلیل آماری قرار گرفت. P<0.05 به عنوان سطح معنی داری در نظر گرفته شد.یافته ها: پس از سیمان شدن نمونه ها، اندازه گیری شاخص ها در وضعیت SCIW نشان داد که فقط شاخص L بین تمام گروهها به جز گروه اول و سوم معنی دار بود. در وضعیت SCEW تمام شاخص ها اختلاف معنی داری نشان دادند؛ در وضعیت SCIB، DE بین گروه دوم و سوم معنی دار نبود. شاخص h، بین گروه اول و سوم و c بین هر سه گروه نیز معنی دار نبود. در وضعیت SCEB، DE بین گروه دوم و سوم اختلاف معنی دار نداشت. نتیجه گیری: براساس نتایج آماری، shade modifier نتوانسته است رنگ نمونه های گروه مورد را به طور کامل با رنگ نمونه های گروه شاهد همرنگ کند؛ اما تفاوت رنگ این دو گروه از نظر چشمی در محدوده قابل قبولی قرار دارد؛ به همین دلیل کاربرد مواد shade modifier در زیر ترمیم های ونیر می تواند دندانپزشک را در اصلاح رنگ ترمیم بر روی دندانهای تغییر یافته یاری دهد.