سلامت و بهداشت اردبیل
سال:1395 | دوره:7 | شماره:4 |تعداد مقالات:10

زمینه و هدف: با توجه به ارزش اقتصادی گوشت، احتمال استفاده از بافت های حیوانی غیرمجاز در فرآورده های گوشتی وجود دارد. مطالعه حاضر به منظور بررسی کارایی آزمون بافت شناسی در تشخیص کیفی و کمی تقلب اختلاط بافتهای پوست مرغ و چربی در گوشت چرخ کرده انجام گرفت.روش کار: در این مطالعه که از نوع تجربی بود، بافتهای پوست مرغ و چربی به صورت مجزا در مقادیر 5، 10، 15 و 20 درصد مخلوط با گوشت گوساله چرخ شده تهیه شدند. سپس نمونه برداری و آزمون بافت شناسی صورت گرفت. متعاقبا میانگین نسبت سطح بافت پوست و چربی در پنج نقطه مختلف از هر برش محاسبه و با استفاده از آزمون آماری ANOVA مورد تحلیل قرار گرفت.یافته ها: بافتهای پوست مرغ و چربی در تمام نمونهها در درصدهای مختلف مشاهده شد. نتایج کمی آزمون بافت شناسی، کارایی این آزمون را در تعیین درصد بافت پوست مرغ در نمونههای گوشت چرخ کرده حاوی 5، 10، 15 و 20 درصد به ترتیب 8.48±6.15، 11.91±7.32، 16.96±7.93 و 20.54±8.15 درصد نشان داد و در نمونه های بافت چربی به ترتیب برابر با 2.92±3.69، 4.24±5.18، 7.21±7.02 و 9.8±10.16 درصد بود (P<0.05).نتیجه گیری: تحقیق حاضر نشان داد که روش بافت شناسی توانایی لازم برای تعیین کیفیت و نیز کمیت مقادیر اختلاط بافت پوست مرغ را دارد. اگر چه این آزمون کفایت مطلوبی برای تعیین کیفیت مقادیر اختلاط بافت چربی از خود نشان داد اما در تعیین کمیت بافت مورد نظر کفایت قابل انتظاری نداشت که این امر احتمالا ناشی از حل شدن بافت چربی در محلول گزیلول در طی فرایند رنگ آمیزی است.

زمینه و هدف: روتاویروس های گروه A مهمترین عامل اسهال حاد در کودکان سرتاسر جهان هستند. روتاویروس ها به طور گستردهای در آبهای محیطی پراکنده اند و تهدیدی جدی برای سلامت عمومی به شمار میروند. این مطالعه با هدف ارزیابی کفایت حذف روتاویروس انسانی گروه A در پسابهای تغلیظ شده سیستم های تصفیه فاضلاب قدس و محلاتی شهر تهران با روش الایزا انجام شد.روش کار: این پژوهش به صورت مقطعی- توصیفی بر روی 92 نمونه فاضلاب جمع آوری شده از ورودی و خروجی دو سیستم تصفیه فاضلاب قدس و محلاتی شهر تهران در دوره های منظم (Grab Sampling) انجام شد. تمامی نمونه ها با سه روش رسوبی، دکستران- پلی اتیلن گلیکول و دو فاز تغلیظ شدند. سپس روتاویروسهای گروه A با روش ایمونواسی آنزیمی (EIA) شناسایی گردیدند.یافته ها: از مجموع نمونه های مورد پژوهش در 30 نمونه (32.61٪) روتاویروس های گروه A شناسایی شدند. میزان شناسایی روتاویروس ها در سیستم ورودی و خروجی فاضلاب به ترتیب 35.48 و 26.67 درصد بود. راندمان میزان تصفیه فاضلاب در سامانه تصفیه فاضلاب قدس و محلاتی به ترتیب 69.23 و 55.55 درصد بود.نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که سیستم تصفیه فاضلاب مورد بررسی کفایت لازم در حذف کامل روتاویروسهای انسانی گروه A را ندارد، از این رو ضرورت پایش مداوم و دقیق تر سامانه های تصفیه فاضلاب و بازنگری در مورد شاخص های آلودگی آب و روشهای نوین تصفیه فاضلاب به منظور حذف کامل ویروس های انسانی وجود دارد.

زمینه و هدف: روزانه میلیون ها لیتر پساب رنگی از صنایع نساجی وارد محیط زیست می شود. این پساب ها معمولا غیرقابل تجزیه بیولوژیک بوده و سبب مشکلات جدی برای انسان و موجودات آبزی می گردند. لذا هدف این مطالعه ارزیابی تخریب رنگدانه اسید بلاک 1 با استفاده از نانوذرات اکسید روی آلایش شده با مس به عنوان کاتالیست در حضور نور خورشید بود.روش کار: این تحقیق، یک مطالعه کاربردی- توسعه ای بود که طی آن نانوذره ZnO:CuO سنتز و خصوصیات شیمیایی آن توسط روش پراش اشعه ایکس ارزیابی گردید. جهت بررسی کارآیی فتوکاتالیستی نانوذرات حاصل نمونههای سنتتیک از رنگدانه اسید بلاک1 به تعداد مورد نیاز تهیه شد و اثر پارامترهای مختلف نظیر غلظت اولیه رنگدانه، دوز فتوکاتالیست و pH برکارایی فرایند تخریب بررسی شد و نتایج با کمک روابط سینتیکی تحلیل شد.یافته ها: نتایج نشان داد که نانوذرات سنتز شده نامتجانس بوده و در اندازه در حد نانو و بدون کلوخگی هستند. همچنین مشخص شد که میزان تخریب رنگدانه با افزایش غلظت رنگدانه و مقدار فتوکاتالیست کاهش می یابد. ضمنا مشاهده شد که میزان تخریب رنگدانه با کاهش pH محلول سبب افزایش نرخ تخریب فتوکاتالیستی شد، زیرا تحت شرایط اسیدی رادیکالهای هیدروکسیل اکسیدکننده غالب در محیط هستند. نتایج نشان داد که سینتیک واکنش از معادله Langmuir-Hinshelwood پیروی می کند.نتیجه گیری: با توجه به نتایج بدست آمده نتیجه گیری می شودکه نانوذرات سنتز شده کارایی بالایی در تخریب رنگدانه در مقایسه با اکسیدروی خالص دارند و می توانند به عنوان یک فتوکاتالیست موثر جهت تخریب رنگدانه ها از پساب های رنگی مورد استفاده قرار گیرند.

زمینه و هدف: دیابت یک اختلال متابولیک و چند عاملی است که ناشی از اختلال در ترشح یا عمل انسولین و یا هر دوی آنها است. روند رو به رشد سالمندی، تحولات اقتصادی- اجتماعی و تغییرات دموگرافیک دیابت را به معضل جهانی بدل نموده است. این مطالعه با مقایسه عوارض بیماری دیابت در گروه های مطالعه سعی در ارزشیابی اثربخشی طرح ادغام برنامه کنترل بیماری دیابت در نظام شبکه های سلامت و استفاده از پزشکان خانواده در مراقبت از بیماران مبتلا به دیابت داشته است.روش کار: این مطالعه به شیوه همگروهی گذشته نگر بر روی 462 بیمار دیابتی نوع 2 روستایی فاقد عارضه در شهرستان کردکوی، استان گلستان، که در طرح غربالگری شناسایی شده بودند، انجام شد. بیماران با استفاده از روش تصادفی طبقه ای و از طریق تقسیم به نسبت انتخاب و بروز عوارض چشمی، کلیوی، سکته قلبی، سکته مغزی و زخم پای دیابتیک در دوگروه مطالعه و شاهد مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفت.یافته ها: در این مطالعه میزان بروز رتینوپاتی، نفروپاتی و زخم پای دیابتی و همچنین سکته مغزی و سکته قلبی در کل افراد مطالعه به ترتیب 9.7 درصد، 5.9 درصد، 3.5 درصد، 3.3 درصد و 6.1 درصد بود. زخم پای دیابتی و سکته قلبی رابطه معنی داری با نحوه دریافت مراقبت در بیماران داشت (P<0.05).نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که برنامه پزشک خانواده در شهرستان کردکوی نتوانسته آنطور که انتظار میرفت در رسیدن به رسالت خود که همانا پیشگیری، کاهش و تاخیر در بروز عوارض کوتاه مدت و دراز مدت دیابت بوده است، موفق باشد.

زمینه و هدف: مصرف قلیان در زنان با افزایش بیماریهایی ازجمله بیماریهای مزمن و غیرواگیر مرتبط است. از آنجایی که مصرف قلیان تحت تاثیر باورها و عوامل فردی است، لذا مطالعه حاضر با هدف سنجش سازه های الگوی اعتقاد بهداشتی جهت پیش بینی وابستگی به نیکوتین در زنان قلیانی شهر بوشهر در سال 94-1393 انجام شد.روش کار: پژوهش حاضر مطالعه ای مقطعی بود که در آن 302 زن مصرف کننده قلیان با استفاده از نمونه گیری دردسترس مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته با 3 بخش شامل سوالات دموگرافیک، سوالات مربوط به سازه های الگوی اعتقاد بهداشتی در زمینه مصرف قلیان و سوالات مربوط به وابستگی به نیکوتین بود. پس از تکمیل پرسشنامه ها، اطلاعات توسط SPSS- 20 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: میانگین سنی شرکت کنندگان در این مطالعه 43.6±12.26 سال بود. اکثر نمونه ها بومی (80.1%) و متاهل (73.8%) بوده و تحصیلات اکثر نمونه ها زیر دیپلم (44.22%) و سابقه خانوادگی مصرف قلیان (75.5%) داشتند. نتایج مطالعه نشان داد که سازه فواید درک شده (P=0.027 و r=-0.146)، موانع درک شده (p=0.009 و r=0.171) و خودکارآمدی (p=0.004 و r=-0.186) با وابستگی به نیکوتین رابطه معنا داری داشتند. بر اساس مدل رگرسیون خطی چندگانه موانع درک شده (p=0.019 و B=0.303)، خودکارآمدی (p=0.013 و B=-0.095) و سطح تحصیلات (p=0.001) پیشگویی کننده وابستگی به نیکوتین بودند (ضریب تبیین= 14%).نتیجه گیری: مطالعه حاضر نشان داد که موانع درک شده و خودکارآمدی از پیشگویی کننده های وابستگی به نیکوتین بودند. لذا در برنامه ریزی محتوای آموزشی، کاهش موانع و تقویت خودکارآمدی زنان با محوریت مهارت های نه گفتن، تقویت اعتماد به نفس و حفظ خود باوری مهم می باشد.

زمینه و هدف: با توجه به اهمیت اطلاعات بهداشتی و سلامت در دنیای امروزی و ضرورت کسب اطلاعات توسط افراد، به ویژه گروه های خاص و آسیب پذیر جامعه از جمله مهاجران خارجی در دیگر کشورها، این پژوهش با هدف بررسی نیازهای اطلاعاتی بهداشتی و سلامت مهاجران مراجعه کننده به مراکز بهدشتی و درمانی وابسته به دانشگاه های علوم پزشکی کشور انجام شده است.روش کار: روش پژوهش مطاله حاضر، پیمایشی توصیفی بوده و جامعه پژوهش را آن دسته از مهاجران افغانی و عراقی تشکیل میدادند که به صورت مجاز و قانونی در ایران زندگی میکردند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با آمار توصیفی، آزمونهای تی تست و واریانس و به کمک نرم افزار آماری SPSS انجام گرفت.یافته ها: نیازهای اطلاعاتی بر حسب عوامل جمعیت شناختی تفاوت معنی داری را نشان نداده است. «اطلاعات مربوط به بیماریهای واگیردار» با بالاترین میانگین (4.09)، به عنوان مهمترین نیاز اطلاعاتی مربوط به بیماریها شناخته شده است. مهمترین مرکز تامین کننده اطلاعات بهداشتی و سلامت مهاجران مدارس و دانشگاه ها و مهمترین چالش پیش روی آنها برای دریافت اطلاعات «عدم آشنایی مهاجران با منابع سنتی مربوط به بهداشت و سلامت» با میانگین 3.93 بوده است.نتیجه گیری: با توجه به یافته های بدست آمده از پژوهش می توان چنین استنتاج نمود که نیازهای بهداشتی و سلامت مهاجران مورد بررسی در سطح بالایی قرار دارد. نتایج این پژوهش می تواند به مسوولان و سیاست گذاران حوزه اطلاعرسانی سلامت در برنامه ریزی جهت انتخاب، گردآوری، سازماندهی اطلاعات بهداشتی و نیز ارائه آنها در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی کمک نماید تا اطلاعات بهداشتی مورد نیاز مهاجران در قالب مورد آنها ارائه و باعث کمک و افزایش اطلاعات بهداشتی آنان شود.

زمینه و هدف: مدیریت نامناسب پسماندهای عفونی باعث آلودگی محیط زیست و نیز انتقال بیماری های مختلف از طریق تماس افراد مستعد با این نوع از پسماندها می شود. با توجه به مشکلات موجود در مدیریت پسماندهای عفونی، توسعه و بهبود وضع موجود مدیریت پسماند عفونی ضروری است. این مطالعه با هدف بررسی مدیریت پسماندهای عفونی مجتمع بیمارستانی امام خمینی شهر تهران و ارائه راهکارهای مناسب مدیریتی صورت پذیرفت.روش کار: این مطالعه به صورت توصیفی- مقطعی و طی ماه های بهار و تابستان سال 1393 در مجتمع بیمارستانی امام خمینی شهر تهران انجام شد. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه مورد تایید سازمان بهداشت جهانی برای مدیریت پسماند بیمارستانی بود، که با مراجعه حضوری به مجتمع بیمارستانی مورد مطالعه و مشاهده موارد موجود تکمیل شد. تجزیه و تحلیل داده های گرد آوری شده توسط نرم افزارهای Excel و SPSS انجام شد.یافته ها: میانگین پسماند عفونی تولیدی مجتمع بیمارستانی مورد مطالعه 1380 کیلوگرم در روز بود. میزان تولید پسماند عفونی فصل تابستان در مقایسه با فصل بهار به طور قابل ملاحظه ای بالاتر بود. تفکیک پسماند عفونی و غیرعفونی در مبداء تولید به گونه ای مناسب انجام نمی شد. بی خطرسازی پسماند عفونی در مجتمع درمانی مورد مطالعه، با استفاده از فناوری هیدروکلاو انجام می شد.نتیجه گیری: بر اساس نتایج این مطالعه، درصد بالای میزان تولید پسماند عفونی نشان دهنده مشکلات موجود در مرحله تفکیک پسماند است. برای حل این معضل توصیه می شود برای افزایش آگاهی پرسنل در ارتباط با تفکیک صحیح پسماند بهداشتی درمانی، سمینارهای مستمر آموزشی با امتیاز بازآموزی در طول سال، برگزار گردد.

زمینه و هدف: پایش و ارزشیابی از عملکرد پزشکان خانواده به منظور شناسایی نقاط قوت، طراحی و اجرای پروژهای بهبود و همچنین تعیین ضریب عملکرد انجام می گیرد. این مطالعه به منظور بررسی فرایند، ابزار و نتایج پایش فصلی عملکرد پزشکان خانواده در استان های شمالی ایران انجام گرفت.روش کار: مطالعه از نوع مقطعی بوده که در شش ماهه دوم 1391 انجام گرفت. جامعه و نمونه پژوهش شبکه بهداشت و درمان کل 47 شهرستان در سه استان گلستان، مازندران و گیلان بودند. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته حاوی 3 بخش با 32 سوال بوده که به روش مصاحبه و مشاهده مستندات جمع آوری گردید. داده ها در SPSS- 17 توصیف شد.یافته ها: از 47 شهرستان مورد مطالعه، 36 شهرستان (77%) پایش فصلی را در 4 فصل سال 1390 و 2 فصل اول و دوم 1391 بطور کامل انجام دادند. در 43 شهرستان (92%) پایش فصلی به شکل تیمی متشکل از واحدهای ستادی انجام گرفت. 28 شهرستان (60%) برای محاسبات نتایج پایش فصلی از نرم افزار اکسل بهره مند شدند. ابزار پایش 32 شهرستان (68%) عینا فرمهای دستورالعمل کشوری و 15 شهرستان دیگر متفاوت با آن بود. هیچ کدام از شهرستان ها نمره عملکرد فصلی پزشکان خانواده را با متغیرهای فردی تحلیل و تفسیر نکردند. ارائه پسخوراند موارد ارجاع به سطح 2، آزمایشگاه، رادیولوژی، میانگین قیمت و اقلام دارویی در همه شهرستان ها انجام نگرفت. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که فرایند، ابزار و نتایج پایش عملکرد پزشکان خانواده در همه شهرستان های استان های شمالی ایران کامل نبوده و نیازمند به بازنگری و بهبود می باشد.

زمینه و هدف: هدف این تحقیق مقایسه آگاهی مادران دارای فرزندان مدرسه رو در مناطق شهری برخوردار و غیربرخوردار شهر رشت از ارزش غذایی و مصرف شیر و لبنیات است.روش کار: در این تحقیق توصیفی (علی- مقایسه ای) از 182 مادر دارای فرزند مدرسه رو (86 نفر ساکن در منطقه برخوردار و 96 نفر ساکن در منطقه غیربرخوردار) خواسته شد تا پرسشنامه دانش و آگاهی نسبت به ارزش غذایی شیر و لبنیات را تکمیل کنند، داده های بدست آمده با آزمون t استیودنت برای گروه های مستقل، آزمون تحلیل واریانس یکراهه (ANOVA)، همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون با استفاده از SPSS- 16 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: بین مادران ساکن در منطقه برخوردار و غیربرخوردار به لحاظ دانش در خصوص شیر و لبنیات تفاوت معنیداری وجود دارد (p<0.01). دانش مادران دارای سطوح تحصیلی مختلف در خصوص شیر و لبنیات با یکدیگر تفاوت معناداری داشت (p<0.01). بین متغیرهای سه گانه تحقیق (سن، مدت ازدواج و تعداد فرزند) و دانش مادران درباره ارزش غذایی شیر و لبنیات رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد (p<0.01). همچنین نتیجه تحلیل رگرسیون نشان داد که متغیر سن توانسته واریانس مربوط به دانش مادران درباره ارزش غذایی شیر و لبنیات را در مشارکت کنندگان تحقیق را پیش بینی کند.نتیجه گیری: از آنجایی که عادات و الگوهای تغذیه ای شکل گرفته در سنین خردسالی در رفتارهای صحیح تغذیه ای در سالهای بعد تاثیر میگذارد و دانش و نگرش مادران نقش بسیار مهمی در انتقال عادات تغذیه ای سالم یا ناسالم به ویژه در زمینه مصرف شیر و لبنیات دارند، ضرورت برنامه های آموزش به مادران در خصوص عادات تغذیه مناسب خصوصا مصرف شیر و لبنیات بیش از پیش مورد تاکید قرار میگیرد تا ضمن شکل گیری عادتهای تغذیه ای سالم از دوران کودکی و نوجوانی ارتقاء تندرستی نسل آینده نیز بیشتر تامین شود.

زمینه و هدف: سواد سلامت و سبک زندگی از عوامل اجتماعی موثر بر سلامت هستند. این مطالعه با هدف ارزیابی سواد سلامت، تعیین سبک زندگی با دیدگاه عوامل تعیین کننده اجتماعی موثر بر سلامت و همچنین تعیین ارتباط میان سواد سلامت و سبک زندگی با دیدگاه تعیین کننده های اجتماعی موثر بر سلامت در زنان همسردار روستایی شهرستان ایذه انجام گرفت.روش کار: این پژوهش یک مطالعه مقطعی از نوع توصیفی- تحلیلی است که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی، بر روی 240 نفر از زنان 18 تا 45 سال همسردار با سواد روستایی ایذه در سال 1392 انجام گرفت. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه «آزمون سواد سلامت عملکردی در بالغین» و «پرسشنامه سبک زندگی با دیدگاه تعیینکنندههای اجتماعی موثر بر سلامت» و «چک لیست مشخصات دموگرافیک» بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از spss- 19 و آزمون های آماری کای اسکوئر و Kendall''s tau-c، V Cramer''s استفاده گردید.یافته ها: میانگین سنی آزمودنیها 28.42±6.38 سال بوده و 50.5 درصد دارای سطح تحصیلات ابتدایی و راهنمایی بودند. از نظر سطح سواد سلامت 62 درصد در سطح پایین (مرزی و ناکافی)، از نظر وضعیت ابعاد سبک زندگی 98.3 درصد از زنان وضعیت شغلی مناسب، 77.9 درصد فعالیت فیزیکی نامناسب، 31.2 درصد تغذیه نامناسب، 4.6 درصد کنترل استرس نامناسب، 0.4 درصد دارای رفتارهای بهداشتی نامناسب، 2.9 درصد مراقبت نامناسب از خود در آخرین بارداری و 50.8 روابط اجتماعی نامناسب داشتند. بر اساس یافته ها سطح سواد سلامت با تغذیه (p<0.033، r=0.15) و با استرس (p<0.007، r=-0.073) رابطه آماری معنی داری داشت ولی با وضعیت شغلی، فعالیت فیزیکی، رفتارهای ناصحیح بهداشتی، مراقبت از خود و روابط اجتماعی رابطه آماری معنی داری نداشت.نتیجه گیری: بر اساس یافته ها با افزایش سطح سواد سلامت، وضعیت تغذیه مناسب تر و و ضعیت استرس افراد بیشتر و دریافت مراقبت در بین این افراد نیز بیشتر میگردید. بر این اساس آموزش به این گروه از افراد در جهت ارتقای سطح سواد سلامت پیشنهاد میگردد.