سلامت و بهداشت اردبیل
سال:1391 | دوره:3 | شماره:4 |تعداد مقالات:12

زمینه و هدف: واحد درسی جمعیت وتنظیم خانواده در دوره های مختلف دانشگاهی به منظور ارتقاء آگاهی ونگرش دانشجویان و افزایش قدرت تصمیم گیری آنان در زمینه باروری، بهداشت جنسی و تنظیم خانواده ارائه می شود. این مطالعه با هدف بررسی تاثیر آموزش درس جمعیت وتنظیم خانواده برآگاهی و نگرش دانشجویان دختردانشگاه محقق اردبیلی نسبت به موضوعات مربوطه و تعیین نگرش آنان در مورد جنسیت مدرس این درس انجام گرفت.روش کار: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی کلیه دانشجویان دختر دانشگاه محقق اردبیلی (189نفر) بوسیله پرسشنامه محقق ساخته در قبل وبعد از آموزش واحد درسی تنظیم خانواده تحت بررسی قرار گرفتند. داده ها با استفاده ار روش های آماری spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: یافته ها نشان داد که 88.9 درصد دانشجویان در گروه سنی 25-20 سال قرار دارند؛ 12.7 درصد متاهل و 2.1 درصد از متاهلین دارای یک فرزند بودند. نتایج مطالعه اختلاف آماری معنی داری را بین نمرات آگاهی ونگرش قبل و بعد نشان داد (p>0.05). اکثر دانشجویان دختر خواستار مدرس زن در این درس بودند. از دید دانشجویان بهترین زمان ارائه این درس سال اول تحصیل بود.نتیجه گیری: بر اساس نتایج این بررسی ارائه آموزشهای تنظیم خانواده برای دختران با استفاده از روش های آموزشی متنوع، مناسب و مستمر آموزشی در دانشگاهها مهمترین راه بالا بردن آگاهی و تغییر نگرش افراد و ایجاد انگیزه برای مشارکت فعال در امر تنظیم خانواده می باشد.

زمینه و هدف: با تحول سیستم های صنعتی به سمت فن آوریهای نوین دیجیتالی مواجهه افراد با ترازهای بالای صدا در حال کاهش می باشد. اما از سوی دیگر مواجهه با صداهایی که تراز بالایی نداشته اما آزاردهنده اند یعنی صدای کم فرکانس مایه نگرانی است. نظر به اینکه صدای کم فرکانس علاوه بر محیط های صنعتی در محیط هایی نظیر منازل مسکونی، دفاتر، محیطهای اداری، تجاری، اتاق های کنترل و غیره نیز یافت می شود لذا، مطالعه در خصوص اثر صدای کم فرکانس بر روی عملکرد ذهنی موضوع پژوهش برخی از محققین بوده است. اهمیت بررسی صدای فرکانس کم در مستندات مربوط به صدا در سازمان جهانی بهداشت نیز مشاهده می گردد با توجه به ضد و نقیض بودن نتایج مطالعات انجام شده در این زمینه، مرور این مطالعات از اهمیت ویژه ای برخوردار است.روش کار: بیش از 90 مقاله چاپ شده در مجلات معتبر علمی داخل و خارج از کشور در زمینه کارآیی ذهنی، خستگی و ناراحتی ناشی از صدای کم فرکانس و عوامل تاثیر گذار دیگر بر این موارد در حین انجام فعالیت فکری مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: نتایج بررسی ها نشان داد که صدای کم فرکانس با ترازهای پایین در مقایسه با صدایی با تراز یکسان و الگوی فرکانسی یکنواخت در کلیه فرکانس ها، زمان پاسخ دهی را بیشتر نموده و سرعت آموختن مطالب را کندتر می نماید. صدای کم فرکانس سبب کاهش عملکرد ذهنی در آزمون های نیازمند دقت و توجه می گردد.نتیجه گیری: صدای کم فرکانس نسبت به صدای رفرانس دارای ریسک تاثیرگذاری بالاتری بوده و در ارزیابی های شغلی باید به آن توجه بیشتری مبذول داشت.

زمینه و هدف: تربیت نیروی انسانی ماهر و کارآمد هدف هر سیستم آموزشی است. هدف از انجام این تحقیق، تهیه برنامه کار آموزی کارشناسی ناپیوسته بهداشت عمومی مطابق نیازهای شغلی آینده دانشجویان بوده است.روش کار: این مطالعه به روش کیفی، با استفاده از تکنیک دلفی و با مشارکت 14 تن از کارشناسان که به روش مبتنی بر هدف انتخاب شده بودند، انجام گرفت. ابتدا چارچوب اولیه برنامه کارآموزی مطابق سرفصلهای کلی و مورد اکتشافی (پایلوت) آن تهیه، سپس در سه مرحله و با حصول 90-100 درصد اجماع نظر، نهایی گردید. از تکنیک ضریب گذاری وزنی برای تعیین اولویتها استفاده شد.یافته ها: طراحی برنامه کارآموزی دانشجویان (با سرفصل ها) در 7 زیر مجموعه مرکز بهداشت شامل 1-بهداشت خانواده، 2- طرح گسترش شبکه، 3- مبارزه با بیماریها، 4- بهداشت محیط، 5- آموزش بهداشت، 6- بهداشت مدارس و7- آمار؛ انجام گرفت. اساس کار شامل ریز مواد درسی، نحوه و روش های آموزشی، مکان آموزش، مدت زمان لازم و نحوه ارزشیابی آنها بود که با اجماع 100%-90% به تثبیت رسید. از واحدهای نامبرده، 5 واحد اول به ترتیب دارای اولویت بودند.نتیجه گیری: این برنامه به صورتی طراحی شده است که می تواند دانش دانشجویان را در مورد سیستم بهداشتی افزایش داده و آنان در حین کارآموزی توانایی لازمه را جهت کسب مهارتهای مورد نیازآتی بدست آورند.

زمینه و هدف: وجود مواد مغذی در فاضلابهای بیمارستانی مشکلات زیست محیطی فراوانی را به دنبال دارد. به همین علت حذف آنها از فاضلاب ضروری است. از جدیدترین تکنولوژی های بکار گرفته شده جهت حذف این مواد بیوراکتورهای غشایی است. این تحقیق با هدف بررسی راندمان فرایند MBR در حذف مواد مغذی از فاضلاب بیمارستان بابل کلینیک انجام گرفت.روش کار: در این تحقیق که به روش توصیفی-مقطعی انجام گردید از یک دستگاه پایلوت MBR در محل تصفیه خانه فاضلاب بیمارستان استفاده گردید. تعداد 30 نمونه از ورودی، خروجی دستگاه پایلوت و خروجی از سیستم تصفیه خانه فاضلاب موجود بیمارستان در مدت 62 روز برداشت گردید. نمونه ها پس از برداشت و انتقال به آزمایشگاه با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتر مورد آزمایش قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار 18 SPSS انجام شده و به صورت انحراف معیار و میانگین گزارش شدند.یافته ها: نیتروژن آمونیاکی 82.6 درصد، نیتریت و نیترات 82.1 درصد و اورتو فسفات 60.2 درصد کاهش یافت. در حالی که در طی این مدت در تصفیه خانه موجود بیمارستان نیتروژن آمونیاکی 38.6 درصد، نیتریت 35.4 درصد، نیترات 35.1 درصد و اورتو فسفات 5.4 درصد کاهش یافته بود.نتیجه گیری:نتایج این مطالعه نشان داد که استفاده از روش MBR در تصفیه فاضلاب بیمارستانی تاثیر بسیار بالایی در کاهش مواد مغذی داشته و استانداردهای ورود این گونه پسابها به آبهای پذیرنده تامین می گردد.

زمینه و هدف: در صنعت هسته ای، آئروسل ها نقش بسزایی در انتشار و پخش آلودگی دارند. راکتورهای هسته ای منبع اصلی آلودگی در چرخه سوخت می باشند و رادیو ایزوتوپ های مختلفی را به محیط انتشار می دهند. دراین مطالعه توزیع اندازه و اکتیویته آئروسل ها در سه ایستگاه کاری در داخل محفظه ایمنی راکتور تحقیقاتی تهران با استفاده از کاسکد ایمپکتور اندرسن مورد ارزیابی قرار گرفته است.روش بررسی: غلظت جرمی و توزیع جرم اندازه ذرات هوابرد در محیط محفظه با استفاده از نمونه بردار محیطی کاسکید ایمپکتور مدل اندرسن تعیین شد. به منظور شناسائی رادیو نوکلئیدهای موجود در ذرات معلق محفظه از فیلتر الیافی استفاده شده است. جهت تعیین عناصر شیمیایی و غلظت در نمونه ها از دستگاه ICP-MS و از دستگاه های اسپکتروسکوپی گاما و سنتیلاسیون مایع بمنظور شناسائی رادیونوکلئیدها و میزان پرتوزائی آنها در ذرات معلق هوای داخل محفظه استفاده شد.یافته ها: رادیونوکلئید های Pb212، Pb214، Be212، Be214، Tl208، Ac228،k40 در نمونه های آئروسلی توسط گاما اسپکتروسکوپی شناسایی شد. توزیع جرم اندازه با ماکزیمم پیک برای ذرات ریز در گستره بین 0 تا 0.4 میکرون بدست آمد. همچنین نتایج نشان داد که بیشترین کسر اکتیویته آلفا و بتا بر روی ذرات آئروسلی با گستره سایزی کمتر از 0.4 میکرون جذب می شوند.نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت که بیشترین اکتیویته مربوط به ذرات در ناحیه انبارشی و هسته بندی (ذرات ریز) است. منشا این ذرات را می توان لخته شدن ذرات مد «هسته بندی» و همچنین هسته هایی ناشی از رشد تراکم در محدوده مورد مطالعه بیان نمود.

زمینه و هدف: حفظ و ارتقای سلامت و حذف اثر مخرب برخی از تعیین کننده های اجتماعی موثر بر سلامتکه قدرتمندترین عوامل موثر بر سلامت شرایط اجتماعی هستند که مردم در آن زندگی و کار می کنند، مسوولیتی فردی، کشوری و حتی بین المللی است که تلاش مشترک کلیه سطوح جامعه یعنی افراد و سازمان ها را می طلبد. هدف از این مطالعه شناسایی تعیین کننده های اجتماعی سلامت و سازمان هایی تاثیر گذار بر این عوامل می باشد.روش کار: این مطالعه یک مطالعه اصیل می باشد که برای جمع آوری اطلاعات از روش های کیفی استفاده شده است. به این منظور پژوهشگر برای جمع آوری اطلاعات با کلید واژه «تعیین کننده اجتماعی سلامت» پایگاه های داده فارسی و با کلید واژه «Social Determinant of Health»، سایت WHO و پایگاه داده Pub med را جستجو نمود. برای شناسایی سازمانهای مرتبط، با استفاده از تکنیک دلفی در دو مرحله از متخصصین سلامت و مسوولین سازمان ها نظرخواهی گردید.یافته ها: بر اساس یافته های مطالعه 25 مورد از تعیین کننده های اجتماعی سلامت شناسایی شدند که به ترتیب عوامل زیر می باشند: آموزش، کار و محیط کاری، غذا و کشاورزی، درآمد و فقر، مسکن، ارایه خدمات سلامت، وضعیت دموگرافیکی، آب سالم و فاضلاب، محیط، فرهنگ و سبک زندگی، شبکه حمایت اجتماعی، حمل و نقل، انزوا و محرومیت اجتماعی، اقتصاد و تجارت، رفتارهای سلامت، دولت و شهرنشینی، خدمات اجتماعی، اختلاف اجتماعی، عدالت، تکنولوژی و ارتباطات، حاشیه نشینی و وضعیت ساکنان بومی، خشونت، جرم و جنایت، زیرساخت های فیزیکی، صنعت. همچنین مشخص گردید استانداری، دانشگاه علوم پزشکی، سازمان صدا و سیما، ادارات کل آموزش و پرورش، تامین اجتماعی، حفاظت محیط زیست، جهاد کشاورزی، بازرگانی، آب و فاضلاب، تربیت بدنی، کمیته امداد، صنایع و معادن، راه و ترابری، مسکن، بهزیستی، فرماندهی نیروی انتظامی و شورای نظام پزشکی بیشترین تاثیر را بر روی سطح سلامت دارند.نتیجه گیری: اقدام بر روی تعیین کننده های اجتماعی سلامت، باید کل دولت، جامعه مدنی و جوامع محلی، تجارت و مجامع جهانی را درگیر کند. همانطور که مشخص است نظام سلامت نقش حیاتی در تغییرات دارد و می تواند حامی رویکرد تعیین کننده های اجتماعی سلامت در تمامی سطوح جامعه باشند و اینکه می تواند سایر ارگان ها را در ایجاد سیاست هایی که عدالت در سلامت را ارتقا می دهند، هدایت کند.

زمینه و هدف: بیش از 90 درصد زندگی افراد در محیط های داخل سپری می شود. آلودگی هوای داخل در جهان سالانه عامل بیش از 2.2 میلیون مرگ و میر می باشد. در کشور ما در سال 88، 769 نفر بر اثر مسمومیت با گاز CO جان خود را از دست دادند. بنابراین اهداف این مطالعه اندازه گیری غلظت CO ناشی از ترافیک در هوای آزاد محیطی شهری و مقایسه آن با استاندارد کیفیت هوا و تعیین رابطه آن با مقادیر اندازه گیری شده در فضاهای داخل ساختمان می باشد.روش کار: اندازه گیری ها در طی یک دوره یک ساله از زمستان 85 تا پاییز 86، در 11 ایستگاه انتخاب شده در سطح شهر تبریز صورت گرفته است. برای اندازه گیری غلظت گاز CO در دو محیط داخل و خارج از دستگاه گاز سنج تک سنسوره که دستگاه اختصاصی این گاز است، استفاده شد.یافته ها: بیشترین غلظت CO در هوای خارج در فصل زمستان و تابستان به ترتیب برای ایستگاه های شماره 8 و 9 واقع در مراکز تجاری و اداری شهر 11 و 10 پی پی ام اندازه گیری شده است. کمترین مقدار آن مربوط به ایستگاه های شماره 3 (4.5 پی پی ام) و شماره 1 (4 پی پی ام) واقع در مناطق مسکونی حاشیه شهر می باشد. محدوده نسبت غلظت CO در هوای داخل به خارج I/O در فصل زمستان و تابستان برای تمامی مناطق مورد مطالعه به ترتیب بین 0.2 تا 1.6 و 2.0 تا 1 متغیر بوده است.نتیجه گیری: مشخص شد که با اندازه گیری غلظت CO در هوای خارج نمی توان غلظت آن در هوای داخل ساختمان را تخمین نمود. در کلیه موارد غلظت CO در فصل زمستان نسبت به تابستان بیشتر بوده و همچنین هوای داخل طبقه اول آلوده تر از طبقه چهارم بوده است.

زمینه و هدف: روشهای مختلفی برای تهویه تونل های درحال ساخت می توان استفاده کرد. هر یک از روش ها دارای مزایا، محدودیت ها و معایبی است که در انتخاب آنها باید در نظر گرفته شود. تهویه نامناسب نرخ پیشروی را پائین آورده و شرایط کاری نامطلوبی را برای کارکنان تونل ایجاد می کند. این مساله در تونل های گاز دار بحرانی تر بوده و ممکن است جان شاغلین در تونل و همچنین کل پروژه را بخطر اندازد. مقاله حاضر بر اساس یکسری استاندارد های رایج تهویه، راهنمایی هایی جهت انتخاب سیستم تهویه و اجرای بهینه آن و همچنین جنبه های طراحی تهویه در تونل های گازدار را بیان می کند.روش کار: در انتخاب سیستم تهویه تونل البرز سیستم های معمول تهویه برای تونل های در حال ساخت مورد مقایسه قرار گرفت. در نهایت سیستم تهویه دهشی به عنوان مناسبترین طرح انتخاب شد. از آنجاییکه تهویه دهشی به فرم های مختلف قابل اجرا می باشد. در مقاله حاضر شش طرح برای سیستم تهویه تونل البرز مطرح و با هم مقایسه شدند. برای تعیین ظرفیت تهویه تونل میزان هوای لازم بر اساس معیارهای مختلف محاسبه شدند . هوای مورد نیاز برای تجهیزات دیزلی به عنوان هوای لازم برای تهویه تونل در نظر گرفته شد. با توجه به مزایا و معایب و محدودیت های استفاده از کانال هایی با قطر کم و زیاد، جهت انتخاب قطر بهینه، محاسبات تهویه برای قطرهای 100، 140 و 180 سانتی متری انجام شد.یافته ها: نتایج حاصل از مقایسه واریانت های مختلف تهویه نشان داد در تونل هایی با این شرایط، استفاده از تهویه دهشی با دو فن که به صورت موازی در بیرون از تونل قرار دارند به همراه یک کانال هوای مشترک (140 سانتیمتر) مناسبترین طرح ممکن می باشد.نتیجه گیری : تهویه مناسب عامل بحرانی در حفاری تونل های عمیق و گازدار است و استفاده از تهویه نامناسب ممکن است محیط کار، جان افراد و نرخ پیشروی را به طور جدی تحت تاثیر قرار دهد.