سلامت و بهداشت اردبیل
سال:1391 | دوره:3 | شماره:3 |تعداد مقالات:8

زمینه و هدف: هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای به دلیل سمیت، سرطان زایی و نیز مقاومت نسبت به تجزیه باکتریایی، یکی از عوامل تهدید کننده محیط زیست محسوب می شوند. کریزن یک ترکیب آروماتیک 4 حلقه ای است. در این تحقیق باکتریهای تجزیه کننده کریزن از خاکهای آلوده به نفت منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس جداسازی شدند و سپس تجزیه کریزن در شرایط آزمایشگاهی و تاثیر تغییرات غلظت آن بر رشد باکتری ها مورد ارزیابی قرار گرفت.روش کار: ابتدا نمونه ها را پس از صاف کردن، در محیط های حاوی ترکیبات معدنی و ماده هیدروکربنی کریزن کشت داده و در 32 درجه سانتی گراد به مدت 14 روز انکوبه شدند. پس از جدا سازی باکتری ها، با استفاده از تست های مرسوم میکروبیولوژیک و بیوشیمیایی شناسایی آن ها انجام گردید. جهت بررسی میزان رشد باکتری های تجزیه کننده، دانسیته نوری (OD600) آن ها در غلظت های 1.0 تا 4.0 گرم بر لیتر کریزن مورد ارزیابی قرار گرفت. در نهایت با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی، میزان تجزیه و حذف کریزن توسط باکتری های جداشده مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: 4 باکتری سودوموناس پوتیدا، گونه های مایکوباکتریم، میکروکوکوس واریانس و باسیلوس کوآگولانس جداسازی و شناسایی گردیدند. باکتری سودوموناس پوتیدا به عنوان قوی ترین باکتری در تجزیه کریزن شناخته شد. به طوری که در حداقل زمان ممکن رشد نمود و دانسیته نوری آن در تمام غلظت های مورد آزمایش از بقیه باکتری ها بیشتر بدست آمد. این باکتری توانست در طی 10 روز 95 درصد از کریزن با غلظت اولیه 0.1 گرم بر لیتر را تجزیه و حذف نماید. گونه های مایکوباکتریم در رده دوم از نظر قدرت تجزیه کریزن قرار گرفت. ضعیف ترین باکتری تجزیه کننده کریزن، باسیلوس کوآگولانس تعیین گردید. این باکتری پس از 10 روز 42 درصد از کریزن را تجزیه نمود.نتیجه گیری: سودوموناس پوتیدا بیشترین دانسیته نوری و تجزیه کریزن را به خود اختصاص داد. این باکتری به دلایل مختلف از جمله حضور در شرایط محیطی مختلف و داشتن آنزیم های تجزیه کننده، توانایی حذف هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای را دارد.

زمینه و هدف: سطح خیابانها حاوی آلاینده هایی بسیاری است. بنابراین روانابی که بر روی این سطوح جاری می شود بعنوان یک منبع مهم آلودگی محیط زیست در نظر گرفته می شود. اگر چنین روانابی وارد آبهای پذیرنده یا اکوسیستم شود، اثرات حاد یا مزمنی را بر روی خاک پذیرنده یا اکوسیستم آبی می گذارد. هدف اصلی این پژوهش، بررسی کارایی ستون نانو ذرات اکسید آهن به همراه میدان مغناطیسی در حذف آلاینده های رواناب شهری سنتتیک است.روش کار: ستون مورد استفاده در این مطالعه از نوع جریان رو به پایین و حاوی کلاف فولادی ضدزنگ1 بود که در اطراف آن دو مگنت با شار مغناطیسی 1.5 تسلامتر قرار داده شده بود. به منظور سنجش سایز نانو ذرات، آزمایش XRD در آزمایشگاه مرکزی دانشگاه اصفهان بر روی نانوذرات اکسید آهن انجام گرفت. فلزات سنگین موجود در رواناب با دستگاه جذب اتمی، کدورت توسط کدورت سنج و pH با استفاده از pH متر و نیترات و فسفات با دستگاه DR5000 تعیین گردید.یافته ها: نتایج آزمایش XRD نشان داد که متوسط اندازه نانو ذرات nm 32 است. همچنین راندمان حذف برای؛ کدورت، سرب، روی، کادمیوم، فسفات، و نیترات به ترتیب 41.5%، 93.9%، 96.2%، 88.4%، 87.4% و بدون حذف بدست آمد.نتیجه گیری: ستون نانو ذرات اکسید آهن به همراه میدان مغناطیسی در حذف فلزات سنگین از رواناب روش مناسبی است، اگرچه این ستون در حذف کدورت راندمان قابل ملاحظه ای از خود نشان نداد و در حذف نیترات نیز بی تاثیر بود.

زمینه و هدف: نیروی انسانی، مهم ترین و اثر بخش ترین عامل در دستیابی به اهداف هر سازمان می باشد. ایجاد عوامل انگیزشی می تواند سبب افزایش مسوولیت پذیری و در پی آن ارائه خدمات با کیفیت مطلوب شود. هدف این پژوهش تعیین رابطه ارائه تسهیلات رفاهی با مسوولیت پذیری کارکنان در مراکز بهداشتی و درمانی شهرستان نور بوده است.روش کار: پژوهش حاضر بر اساس هدف و نتیجه از نوع کاربردی و از نظر روش، همبستگی می باشد که به صورت مقطعی انجام شد. با استفاده از پرسشنامه داده ها به صورت سرشماری از 2 گروه درمانی (شامل پزشک، دندانپزشک، پرستار و ماما) و گروه پشتیبانی- اداری (شامل کاردانان و کارشناسان بهداشتی، آزمایشگاه، پذیرش و خدمات) که مجموعا 112 نفر می باشد جمع آوری شده است. جهت استخراج نتایج پژوهش از آزمون ناپارامتریک (شامل ضریب همبستگی اسپیرمن) استفاده گردید.یافته ها: بر اساس یافته ها، تمامی شاخص های رفاهی پایین تر از سطح متوسط (عدد 3) و میزان شاخص مسوولیت پذیری بالاتر از حد متوسط (نمره 18) قرار داشت. بین ارائه تسهیلات اعتباری با مسوولیت پذیری کارکنان مورد پژوهش رابطه معناداری وجودداشت (0.223=r، p=0.042) ولی بین ارائه تسهیلات درمانی و بیمه ای، تسهیلات ایاب و ذهاب، تسهیلات مسکن، تسهیلات فرهنگی، ورزشی و گردشگری، کمک هزینه ها و سایر خدمات رفاهی با مسوولیت پذیری کارکنان موردپژوهش رابطه معناداری مشاهده نشد.نتیجه گیری: با توجه به اینکه از بین تسهیلات رفاهی تنها تسهیلات اعتباری با مسوولیت پذیری رابطه داشت می توان با افزایش میزان تسهیلات، تقویت نظام توزیع عادلانه، پاسخ به نیازهای ضروری مرتبط در افزایش مسوولیت پذیری کارکنان موثر واقع شد.

زمینه و هدف: اختلالات اسکلتی ـ عضلانی، خستگی زودرس کاری و موارد مشابه در نتیجه عدم تطابق ظرفیت کاری فرد با نیازهای فیزیکی کار در شغل فرد می باشد. بر پایه آمار سازمان جهانی بهداشتی عمده ترین عامل از دست رفتن زمان کار شیوع اختلالات اسکلتی ـ عضلانی در محیط های کار است.روش کار: این مطالعه از نوع مقطعی می باشد. نمونه ها از کارگران شاغل در کارگاههای مصنوعات فلزی در سطح شهر اصفهان انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات در این طرح پرسشنامه استاندارد TMW می باشد. نتایج حاصله با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تحلیل قرار گرفت.یافته ها: در این مطالعه ارتباط بین نیاز فیزیکی کار با ناراحتی های اندام فوقانی شامل گردن، شانه، مچ، آرنج، دست با استفاده از آزمون مجذور کای دو (X2) مورد بررسی قرار گرفت و نتایج آزمون نشان داد که بین این متغیرها و نیاز فیزیکی کار ارتباط معنی داری وجود دارد.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که نیازهای فیزیکی کار که یکی از عوامل کلیدی در انجام یک شغل می باشد در صورت تجاوز از توانایی فرد در انجام وظیفه ارتباط مستقیم با بروز اختلالات اسکلتی- عضلانی دارد.

زمینه و هدف: نوجوانی دوره مهم و حیاتی است که با تغییرات جسمی، عاطفی و تکاملی همراه بوده و وی را برای ورود به بزرگسالی آماده کرده بدین سان تاثیر این تغییرات، چگونگی رفتارهای بهداشتی نوجوان را در بزرگسالی تعیین می کند. بنابراین بررسی رفتارهای ارتقاءدهنده سلامت و برنامه ریزی برای اقدام مناسب در جهت حفظ و ارتقاء سطح سلامت این قشر ضروری است. این مطالعه با هدف تعیین رفتارهای ارتقاءدهنده سلامتی در دانش آموزان مقطع راهنمایی شهر قزوین انجام شد.روش کار: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی-تحلیلی می باشد. جامعه پژوهش شامل 513 دانش آموزان در مقطع راهنمایی در سطح شهر قزوین بودند که به روش خوشه ای انتخاب شدند. ابزارهای گرد آوری داده ها، پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک و پرسشنامه استاندارد رفتارهای ارتقاء دهنده سلامت (HPLPII) می باشد که توسط نمونه های پژوهش تکمیل و داده ها با استفاده از نرم افزار Spss win/16 و با استفاده از آماره توصیفی تحلیلی، آماره کای دو و آنالیز رتبه ای لجستیک مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت.یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که نمره کل بدست آمده در رفتارهای مربوط به ارتقاء سلامت در نمونه های مورد پژوهش در حد متوسط بوده و پسران از نمره بالاتر برخوردار بودند. در حیطه های مربوط به تغذیه و فعالیت فیزیکی پسران نسبت به دختران از وضعیت مطلوبتری برخوردارند (تغذیه p=0.040 و فعالیت فیزیکی p=0.001) ولی در سایر حیطه ها ارتباط معنی داری مشاهده نشد.نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که رفتارهای مربوط به ارتقاء سلامت در نوجوانان در سطح متوسط بوده، بنابراین ارائه خدمات بهداشتی مناسب و خدمات آموزشی و در برخی موارد مشاوره ای به نوجوانان و خانواده های آنها باید مدنظر قرارگیرد.

زمینه و هدف: آلودگی آبهای سطحی و زیرزمینی به نیترات یکی از مشکلات محیطی در بسیاری از مناطق جهان از جمله ایران می باشد و باعث بیماری متهموگلوبینمیا و احتمالا بیماری هایی از قبیل سرطان سیستم لنفاوی و سرطان خون می شود. بنابراین باید به کنترل و حذف آن از منابع آب اقدام نمود. با توجه به اینکه امروزه استفاده از نانو مواد در تصفیه آلاینده های محیط بسیار مورد توجه است، هدف از این مطالعه، استفاده از نانو ذرات ZnO تحت تابش UV برای احیای نیترات است.روش کار: غلظت های مورد بررسی نیترات در این تحقیق شامل سه غلظت 50، 100 و 150 میلی گرم در لیتر بود. به منظور تعیین مقدار بهینه غلظت نانو ذره ZnO در احیای نیترات از غلظت های 0.1، 0.4 و 0.8 گرم در لیتر استفاده شد. برای تعیین pH بهینه نیز از سه pH 5، 7 و 9 استفاده شد. در این تحقیق همچنین از کاربرد UV به صورت جداگانه در حذف نیترات استفاده شد.یافته ها: در این مطالعه اثر زمان تماس، اثر غلظت نیترات، غلظت نانو ذره و اثر pH مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که میزان حذف نیترات با افزایش غلظت اولیه کاهش می یابد. همچنین با توجه به نتایج ملاحظه شد کارایی حذف نیترات از 75.7 درصد در غلظت 0.1 g/1 فتوکاتالیست به 91.2 درصد در غلظت 0.8 g/1 افزایش یافته است. بالاترین کارایی در pH طبیعی مشاهده شد. در شرایط استفاده از UV به صورت جداگانه، حداکثر کارایی در pH=2 به 27 درصد رسید.نتیجه گیری: از بین مراحل انجام شده، استفاده از پرتو فرابنفش به تنهایی برای حذف نیترات کارایی ندارد اما به نظر می رسد که استفاده از فرایند UV/ZnO کارایی خوبی در حذف نیترات دارد.

زمینه و هدف: طراحی، اجرا و ارزشیابی برنامه آموزش تغذیه در مدارس، راهکاری مناسب برای ارتقاء سلامت دانش آموزان و ایجاد آگاهی عمومی است. هدف از این پژوهش بررسی مداخلات آموزش بهداشت در رابطه با تغذیه دانش آموزان از سال 1379 تا 1387 می باشد.روش تحقیق: در این مطالعه، بانکهای اطلاعاتی SID و Iranmedex بصورت نظام مند برای به دست آوردن عناوین و مقالات تمام متن حاوی نتایج مداخلات آموزشی مرتبط با تغذیه در دانش آموزان جستجو شدند که پس از جستجو با کلید واژگان مرتبط، تعداد 23 مقاله که معیارهای ورود به پژوهش را داشتند، انتخاب شده و مورد بررسی قرار گرفتند.یافته ها: نتایج نشان داد از 23 مطالعه مورد بررسی، 18 مطالعه باعث افزایش آگاهی شده اند، 8 مطالعه تاثیر مثبتی بر نگرش افراد داشته اند و 15 مطالعه نیز باعث بهبود رفتارهای تغذیه ای (عملکرد) دانش آموزان شده اند. روش های مشارکتی نظیر بحث گروهی و ایفای نقش و نیز روش های سمعی بصری نظیر فیلم و تصویر کارایی بیشتری در ارائه مطالب آموزشی مرتبط با تغذیه به دانش آموزان داشته اند.نتیجه گیری: بررسی مداخلات نشان می دهد که روش ایفای نقش در ارتقاء آگاهی، نگرش و عملکرد تغذیه ای، تاثیر بیشتری نسبت به سخنرانی دارد. همچنین روش های سخنرانی و بحث گروهی کارایی بیشتری نسبت به جزوه، خودآموز و کتابچه دارند. ضمنا جهت اثربخشی بیشتر مداخلات، استفاده از تئوری ها و الگوهای آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت نظیر الگوی مراحل تغییر، اعتقاد بهداشتی، تئوری رفتار برنامه ریزی شده، الگوی بزنف، پرسید-پروسید و دیگر الگوهای ارتقاء دهنده سبک زندگی سالم در مداخلات مربوط به تغذیه دانش آموزان توصیه می شود.

زمینه و هدف: استفاده از فاضلاب تصفیه شده در کشاورزی برای غلبه بر مشکلات کم آبی به ویژه در مناطق دارای کمبود آب امری معمول و متداول است. استفاده مجدد از فاضلاب در منطقه مورد مطالعه این تحقیق به منظور تامین نیازهای روز افزون آب امر مهمی تلقی می شود. در زمان انجام این تحقیق پساب تصفیه خانه فاضلاب اردبیل پس از تخلیه به رودخانه بصورت تصادفی توسط کشاورزان پایین دست مورد استفاده قرار می گرفت. لذا به منظور جلوگیری از تهدید بهداشت عمومی، آلوده شدن خاک، ورود آلاینده ها به منابع آب و آلودگی محصولات کشاورزی لازم است استفاده مجدد بصورت برنامه ریزی شده و مدبرانه همراه با کنترل کیفی پساب در مبدا صورت گیرد. در این پژوهش پساب تصفیه خانه فاضلاب شهر اردبیل به منظور بررسی کیفیت و قابلیت استفاده آن در کشاورزی مورد مطالعه قرار گرفت.روش کار: تحقیق حاضر توصیفی مقطعی بوده و نمونه برداری از پساب و انجام آزمایشات جهت تعیین کیفیت پساب و مقایسه با استانداردها صورت گرفت.یافته ها: میانگین پارامترهای COD و BOD5 به ترتیب 97.87 و 57.25 میلی گرم در لیتر و میانگین فلزات سنگین کادمیوم، مس و سرب به ترتیب 0.013، 0.08 و 0.67 میلی گرم در لیتر با استاندارد سازمان محیط زیست ایران در زمینه استفاده مجدد از پساب در کشاورزی مطابقت داشته است. میانگین کلیفرم کل های کل و مدفوعی به ترتیب 105×7.3 و 104×2.3 بوده است که با استاندارد مربوطه مطابقت نداشته است.نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان داد که پساب فوق بجز از نظر کلیفرم های کل و مدفوعی محدودیتی برای استفاده در کشاورزی ندارد. گندزدایی پساب و پایش مداوم خروجی تصفیه خانه از نظر برآوردن استاندارد استفاده از پساب در کشاورزی و همچنین ارتقاء تصفیه خانه فوق ضروری می باشد.