سلامت و بهداشت اردبیل
سال:1390 | دوره:2 | شماره:2 (پی در پی 5) |تعداد مقالات:8

زمینه و هدف: همگام با توسعه و پیشرفت در جوامع کنونی آلاینده های متعددی به محیط زیست انتشار می یابند. سمی ترین آلاینده های منتشره به محیط زیست دی اکسین ها و فوران ها می باشد که از منابع طبیعی و انسان ساخت تولید می شوند. هدف از این مطالعه برآورد میزان انتشار دی اکسین ها و فوران ها از منابع مختلف در ایران، تعیین وضعیت بارگذاری آلودگی در استان های کشور و پهنه بندی آن در GIS جهت تبیین وضعیت انتشار این آلاینده ها از منابع مختلف می باشد.روش کار: به منظور دستیابی به اهداف این مطالعه ابتدا منابع انتشار دی اکسین ها و فوران ها شناسایی و سپس با مراجعه به سازمان های متولی، داده های مورد نیاز جهت برآورد میزان انتشار این آلاینده ها از طریق پرسشنامه های مربوطه جمع آوری شد. در نهایت با استفاده از فاکتورهای انتشار تعیین شده توسط برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد، میزان انتشار هر کدام از منابع برآورد گردید. جهت تجزیه و تحلیل دادهها از نرم افزار Excel استفاده شد و وضعیت بارگذاری آلودگی در استان های کشور با نرم افزار Arc GIS پهنه بندی گردید.یافته ها: بر اساس نتایج بدست آمده میزان انتشار دی اکسین و فوران در ایران در سال 1388، برابر 1957 گرم بوده است که از این مقدار 705.8 گرم به هوا، 0.5 گرم به آب، 463.5 گرم به زمین، 144.1 گرم به محصولات وارد شده و 643.2 گرم آن به صورت خاکستر باقی می ماند.نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که میزان انتشار دی اکسین و فوران در ایران بسیار زیاد می باشد و تعیین راهکارهای مدیریتی مناسب جهت کنترل این آلاینده خطرناک الزامی می باشد.

زمینه و هدف: با توجه به خطرات بهداشتی استخرهای شنا، پایش کیفیت آب آنها جهت اطمینان از سلامت آب و رعایت استانداردها لازم است. هدف از این نیز مطالعه بررسی کیفیت میکروبی آب استخرهای شنای شهر گرگان در سال 1388 از نقطه نظر کلر آزاد باقیمانده و شاخص های میکروبی کل کلیفرم، کلیفرم مدفوعی، سودوموناس آئروژناز و استرپتوکوک مدفوعی است.روش کار: در این مطالعه توصیفی- مقطعی، تعداد 209 نمونه میکروبی در تمام فصول سال 1388 از استخرهای شنای شهر گرگان گرفته شد و جهت انجام تست های میکروبی، با حفظ زنجیره سرد و شرایط استریل، به آزمایشگاه منتقل گردید. همزمان با برداشت نمونه میکروبی، کلر آزاد باقیمانده آب استخرها نیز توسط کیت های کلرسنجی بر پایه روش تغییر رنگ DPD سنجش گردید.یافته ها: نتایج نشان داد که در سال 1388 غلظت کلر آب استخرها در %25.84، %74.16، %67.94 و %41.15 به ترتیب برابر >0.0، >0.6 میلیگرم بر لیتر و در رنج بهینه 3-1 میلیگرم بر لیتر بودند و به طور متوسط %14.35، %11.96، %10.05 و %8.13 نمونه ها به ترتیب به کل کلیفرم، کلیفرم مدفوعی، سودوموناس آئروژناز و استرپتوکوک مدفوعی آلوده بودند. بهترین نتایج میکروبی مربوط به فصل بهار بود. همچنین رابطه معناداری بین کیفیت میکروبی و غظت کلر آزاد باقیمانده وجود داشت.نتیجه گیری: در این مطالعه مشخص گردید که آلودگی نسبی میکروبی در آب استخرهای شنای شهر گرگان وجود دارد. تقریبا تمام آلودگی ها در نمونه های گرفته شده از استخرهای فاقد کلر آزاد باقیمانده وجود داشت. کلر باقیمانده باعث بهبود قابل ملاحظه کیفیت آب استخرهای شنای شهر گرگان گردید. با این حال به دلیل این که در بیش از 25% موارد، غلظت کلر باقیمانده برابر صفر برآورد گردید، می بایست توجه کافی بر حفظ غلظت کلر در رنج مجاز صورت گیرد.

زمینه و هدف: مطالعات مختلف، نتایج متناقضی را در زمینه ارتباط غلظت های غیرطبیعی هموگلوبین خون مادر با برخی از پیامدهای نامطلوب بارداری گزارش نموده اند. مطالعه حاضر به منظور بررسی پیامدهای تولد در زنانی انجام شد که در سه ماهه اول بارداری، دارای سطوح نرمال هموگلوبین بودند.روش کار: طی مطالعه ای پیگیر، 108 نفر از زنان باردار سالم با سن بارداری 14-10 هفته و Hb³11 g/dl از بین زنان مراجعه کننده به کلینیک های مراقبت های بارداری شیراز، به روش تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و تا زمان تولد نوزاد مورد پیگیری قرار گرفتند. در اواخر سه ماهه اول، دوم و سوم بارداری، علاوه بر اخذ شرح حال و معاینه فیزیکی، غلظت هموگلوبین مادر اندازه گیری شد و ارتباط آن با وزن و نمره آپگار نوزاد مورد بررسی قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل آماری از نرم افزار SPSSاستفاده شد.یافته ها: میزان بروز کم خونی در سه ماهه دوم و سوم بارداری به ترتیب 12.8 و 27.9 درصد بود. 29.1 درصد از زنان در سه ماهه اول و 5.8 درصد در سه ماهه دوم، دارای هموگلوبین بالاتر از 13.2 g/dl بودند. بین وزن هنگام تولد با غلظت هموگلوبین مادر در سه ماهه دوم (P=0.02) و سه ماهه سوم بارداری (P=0.03) ارتباط معنی داری مشاهده شد. همچنین میزان تولد نوزاد با نمره آپگار کمتر از 8، در مادرانی که در سه ماهه دوم بارداری، دارای هموگلوبین کمتر از 10.5 g/dl و یا بیشتر از 13.2 g/dl بودند؛ به طور معنی داری (P<0.001) افزایش داشت.نتیجه گیری: با توجه به اینکه برخی از پیامدهای نامطلوب تولد، در مادرانی که در سه ماهه دوم و سوم بارداری، دارای غلظت های غیر طبیعی هموگلوبین بودند؛ افزایش داشت، لذا کنترل روتین میزان هموگلوبین خون مادر علاوه بر سه ماهه اول بارداری؛ در سه ماهه دوم و سوم نیز پیشنهاد می گردد.

زمینه و هدف: آب های زیرزمینی از مهم ترین منابع برای تامین آب شرب شهرها به شمار می روند. آلودگی آب های زیرزمینی در بسیاری از مناطق دنیا به صورت یک مشکل جدی مطرح است و نیترات شایع ترین آلاینده شیمیایی آب های زیرزمینی در جهان می باشد. افزایش آن در آب زیرزمینی منجر به غیر قابل استفاده شدن منابع آب زیرزمینی شده است. هدف از این مطالعه بررسی حذف نیترات از آب های زیرزمینی با استفاده از پودر آلومینیوم می باشدروش کار: در این تحقیق امکان حذف نیترات از آب های زیرزمینی با استفاده از پودر آلومینیوم با مش 200-100 مورد مطالعه قرار گرفت. مطالعه به صورت مجزا در بطری های 250 ml در دمای 20-25 oC انجام گرفت. غلظت نیترات در طول موج های 220 و 275 نانومتر با اسپکتروفتومتر تعیین گردید. هر یک از آزمایشات سه بار تکرار و میانگین نتایج مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: نتایج حاصل از این تحقیق مشخص ساخت که در سیستم ناپیوسته با افزایش PH و افزایش دز جاذب، کارایی حذف نیترات افزایش می یابد. به نحوی که در PH=10 زمان 50 دقیقه و غلظت 10 mg/l نیترات، 52 درصد نیترات موجود در سیستم حذف گردید. همچنین با افزایش میزان پودر آلومینیوم از 0.5 به 1 گرم در لیتر کارایی حذف نیترات به میزان 20 درصد افزایش می یابد.نتیجه گیری: با توجه به هزینه های نسبتا پایین، سهولت روش، ایمن بودن و کارایی مناسب این سیستم، استفاده از این روش جهت رفع آلودگی نیترات از منابع آب زیرزمینی جهت مصارف آشامیدنی و صنعتی پیشنهاد می گردد.

زمینه و هدف: از جمله ترکیبات ارگانوکلره هالوژنه، تری هالومتان ها (کلروفرم، برمودی کلرومتان، دی برموکلرومتان، و تری برموفرم) می باشند. این ترکیبات در نتیجه واکنش کلر آزاد با برخی ترکیبات آلی در آب به وجود می آیند. خطرات بالقوه و خصوصیات سرطان زایی THMs اثبات شده است. به همین منظور، در این مطالعه سعی بر آن شده است که غلظت این ترکیبات در آب شرب مصرفی خروجی از تصفیه خانه جلالیه اندازه گیری شود.روش کار: در این تحقیق که در سال 1388 انجام گرفت، غلظت تری هالومتان ها با شاخص کلروفرم در خروجی تصفیه خانه آب جلالیه اندازه گیری شد. نمونه برداری ها ماهیانه و در هنگام صبح انجام می گرفت. پس از انتقال نمونه ها به آزمایشگاه جهت عمل کلر زدایی، از تیوسولفات سدیم استفاده می شد. فاصله نمونه برداری تا آنالیز کمتر از 6 ساعت بود. سپس غلظت تری هالومتان (کلروفرم) نمونه ها توسط دستگاه GC قرائت می شد.یافته ها: متوسط غلظت کلروفرم در آب ورودی تصفیه خانه جلالیه برابر با 7.42 g/lm بود. و متوسط مقدار pH آب خام و آب تصفیه شده به ترتیب برابر با 7.92 و 7.87 بود.نتیجه گیری: متوسط غلظت کلر در ورودی و خروجی تصفیه خانه به ترتیب برابر با 0.73 و 0.94 میلی گرم در لیتر بود. با وجود متوسط کلر باقیمانده برابر با 0.94، غلظت کلرو فرم در خروجی تصفیه خانه بسیار پایین تر از حد مجازتری هالومتان آب آشامیدنی ایران و سازمان بهداشت جهانی (200 mg/l) می باشد. بیشترین غلظت تری هالومتان مربوط به ماه اردیبهشت بود.

زمینه و هدف: پسماندهای جامد آزمایشگاهی بخش مهمی از مواد زاید جامد شهری هر جامعه را تشکیل داده و حاوی عوامل میکروبی و شیمیایی بیماری زا و اشیای نوک تیز بوده که سلامت کارکنان، بیماران و مراجعه کنندگان به آزمایشگاه ها را در معرض خطر قرار می دهد. این مطالعه با هدف بررسی کمی و کیفی مواد زاید جامد تولیدی از آزمایشگاه های تشخیص پزشکی شهر بابل در سال 1389 صورت گرفته است.روش کار: این مطالعه به صورت توصیفی- مقطعی، در آزمایشگاه های تشخیص پزشکی شهر بابل انجام گردید. در این بررسی، از 22 آزمایشگاه تشخیص پزشکی شهر بابل، 12 آزمایشگاه به صورت تصادفی طبقه ای انتخاب و از هر آزمایشگاه، کلیه مواد زاید جامد تولیدی، در 3 روز متوالی یک هفته، بر حسب کیفیت و پتانسیل خطرزایی به 4 گروه زباله های عفونی، زباله های شیمیایی سمی و خطرناک، اشیای نوک تیز و زباله های معمولی جداسازی شده و مورد بررسی قرار گرفت. آنالیز فیزیکی و توزین اجزای زباله های معمولی مراکز منتخب بر حسب نوع پسماند با استفاده از ترازوی دیجیتالی انجام گردید.یافته ها: میانگین میزان پسماند جامد تولیدی از هر آزمایشگاه 193.75 کیلوگرم در ماه بوده که 38.67 درصد آن به زباله معمولی، 51.92 درصد به زباله عفونی، 4.64 درصد به زباله شیمیایی خطرناک و 4.77 درصد به زباله نوک تیز مربوط می گردد. در آنالیز فیزیکی زباله معمولی، میانگین درصد اجزای موجود شامل پسماند غذایی، کاغذ و کارتن، پلاستیک، شیشه، فلز و اجزای دیگر به ترتیب 37.5، 33.06، 25.4، 2.42، 1.21 و 0.41 بدست آمد. میزان کمینه و بیشینه پسماند جامد تولیدی به ترتیب 1.03 و 16.50 کیلوگرم در روز و میانگین سرانه کل زباله به ازای هر مراجعه کننده 0.07 کیلوگرم در روز می باشد.نتیجه گیری: با توجه به میزان زیاد پسماندهای عفونی در آزمایشگاه های تشخیص پزشکی و با عنایت به خطرزایی این گونه مواد زاید، نظارت دقیق و مستمر بر نحوه مدیریت این گونه مواد زاید جهت تامین، حفظ و افزایش سطح سلامت کارکنان، بیماران و کلیه مراجعه کنندگان به آزمایشگاه ضروری خواهد بود.

زمینه و هدف: فاضلاب های بیمارستانی که دارای عوامل بیماریزا، مواد دارویی و سمی می باشد، تخلیه آن ها در چاههای جاذب یا شبکه فاضلاب شهری منجر به بحران آلودگی منابع آب می شود، بنابراین لازم است که فاضلاب بیمارستانی قبل از تخلیه تصفیه گردد. هدف از این مطالعه تعیین بهترین منعقد کننده قبل و بعد از ازن زنی جهت پیش تصفیه فاضلاب بیمارستانی می باشد.روش کار: در این مطالعه از سیستم آزمایشگاهی شامل مولد ازن با ظرفیت 15.5 go3/h، راکتور واکنش با حجم یک لیتر و دستگاه جارتست با استفاده از منعقدکننده آلوم، کلرورفریک و پلی آلومینیوم کلراید (PAC) استفاده گردید. پارامتر مورد بررسی کدورت بود که بر اساس کتاب روش های استاندارد برای آزمایش های آب و فاضلاب اندازه گیری گردیدیافته ها: نتایج نشان داد که PAC به عنوان بهترین منعقدکننده قبل از ازن زنی فاضلاب بیمارستانی، با دوز 200 میلی گرم در لیتر همراه با پلی الکترولیت کاتیونی با دوز 1 میلی گرم در لیتر راندمان حذف کدورت را 99.2 درصد حاصل نمود. بعد از ازن زنی فاضلاب بیمارستانی، آلوم به عنوان بهترین منعقدکننده با دوز 200 میلی گرم در لیتر همراه با پلی الکترولیت کاتیونی 0.3 میلی گرم در لیتر راندمان حذف کدورت را 97.98 درصد حاصل نمود.نتیجه گیری: PAC و آلوم به ترتیب به عنوان بهترین منعقدکننده قبل از ازن زنی و بعد از ازن زنی فاضلاب بیمارستانی مشخص شدند و همچنین ازن زنی دوز مصرفی منعقدکننده ها را پایین آورد.

زمینه و هدف: نیترات، یون مهم در ارزیابی کیفیت آب آشامیدنی است. غلظت بیش از حد مجاز آن در آب آشامیدنی، نشان دهنده آلوده شدن آب با فاضلاب های شهری، کشاورزی، صنعتی و... می باشد. مصرف آب حاوی غلظت زیاد نیترات (بیش از استانداردهای تعیین شده) اثرات نامطلوبی بر انسان دارد. این مطالعه با هدف اندازه گیری غلظت نیترات در منابع تامین کننده و شبکه توزیع آب آشامیدنی شهر اردبیل در طول چهار فصل از سال (1388-1387) انجام گرفت.روش کار: در این مطالعه توصیفی- مقطعی، تعداد 34 نمونه از 17حلقه چاه آب تامین کننده آب آشامیدنی (در تابستان و پاییز)، 44 نمونه از شبکه توزیع آب آشامیدنی شهر اردبیل، 4 نمونه از آب خروجی تصفیه خانه و 4 نمونه از مخازن نگهداری آب در طول چهار فصل از سال (1388-1387) برداشت و به منظور تعیین غلظت نیترات مطابق با روش های استاندارد آنالیز گردید.یافته ها: میانگین غلظت نیترات در چاه ها در محدوده 7.095-47.08 mg/l و در شبکه 3.05-57.62 میلی گرم در لیتر بود. میانگین غلظت نیترات در مخازن و تصفیه خانه به ترتیب 9.95 و 12.31 میلی گرم در لیتر تعیین گردید.نتیجه گیری: غلظت نیترات در تمام نمونه ها (به استثنای یک منطقه از شبکه توزیع آب آشامیدنی) کمتر از مقدار مجاز تعیین شده (توسط استاندارد ایران) برای این ترکیب شیمیایی در آب آشامیدنی بود. همچنین غلظت نیترات در یک چاه نزدیک به حداکثر مقدار مجاز این عنصر در آب آشامیدنی بود.