سلامت و بهداشت اردبیل
سال:1397 | دوره:9 | شماره:2 (ویژه نامه) |تعداد مقالات:10

زمینه و هدف: آلودگی منابع آب با سموم آفت کش یکی از مهمترین معظلات زیست محیطی است که سلامت جوامع را مورد تهدید قرار می‫ دهد. لذا هدف از انجام این مطالعه، تعیین باقیمانده سموم فسفره آلی دیازینون، مالاتیون، کلروپیریفوس و گلیفوسیت در منابع آب‫ های سطحی و زیرزمینی استان کرمانشاه در سال 1394 می‫ باشد. روش کار: این مطالعه از نوع توصیفی-مقطعی بود. در این تحقیق تعداد 50 ایستگاه منبع آب در 5 ناحیه جغرافیایی استان کرمانشاه (شمال، جنوب، شرق، غرب و مرکز) جهت تعیین باقیمانده سموم آفت کش فسفره آلی مورد بررسی قرار گرفت. سنجش سموم با روش استخراج فاز مایع و توسط دستگاه گازکروماتوگرافی جرمی (GC/MS) صورت گرفت. تجزیه و تحلیل نتایج با کمک نرم افزار SPSS انجام گرفت. یافته ها: باقیمانده سموم فسفره آلی در هیچ یک از منابع چشمه و قنات مشاهده نگردید. بیشترین میانگین باقیمانده دیازینون، کلروپیریفوس، گلیفوسیت و مالاتیون بر حسب میکروگرم بر لیتر به ترتیب برابر با 2/0± 45/1، 28/0± 84/6، 001/0± 005/0 و 012/0± 01/1 تشخیص داده شد. منبع چاه ایستگاه مرکزی از بیشترین و منبع سراب ایستگاه شمال از کمترین میزان مجموع باقیمانده آفت کش برخوردار بود. مجموع باقیمانده سم گلیفوسیت از کمترین میزان برخوردار بود. مجموع باقیمانده غلظت آفت کش‫ های گلیفوسیت و مالاتیون در چاه کمتر از حداکثر غلظت مجاز تعیین شده از سوی اتحادیه اروپا بود. نتیجه گیری: با توجه به تجاوز غلظت مجموع سموم فسفره آلی در چاه های مورد بررسی بیش از حداکثر غلظت مجاز اتحادیه اروپا، در صورت عدم کنترل مصرف سموم، فقدان پایش منظم این منبع مهم آبی و برنامه‫ های پیشگیرانه سلامت مصرف‫ کنندگان آب در استان کرمانشاه با تهدید جدی روبرو است.

زمینه و هدف: سالمونلوز یکی از مهمترین بیماری‫ های مشترک انسان و دام در سراسر جهان است که در انسان سبب مسمومیت غذایی، گاستروآنتریت، تب روده ای و باکتریمی می­ شود. لذا هدف از این مطالعه بررسی میزان آلودگی به سروتیپ‫ های شایع سالمونلا در طیور گوشتی استان اردبیل و تعیین میزان مقاومت دارویی آنها نسبت به پنچ آنتی بیوتیک با مصرف رایج در حوزه پزشکی ایران بود. روش کار: 189 نمونه شامل 70 نمونه کبد، 70 نمونه قلب و 49 نمونه روده جمع آوری گردید. پس از کشت و جداسازی سالمونلا، ، جدایه‫ های آن با آنتی‫ سرم‫ های منو والان O و H تحت آزمایش قرار گرفتند. میزان مقاومت آنتی بیوتیکی جدایه ها با استفاده از روش انتشار از دیسک مشخص شد. یافته ها: 93/7 درصد از نمونه های مورد بررسی از نظر آلودگی به سالمونلا مثبت بودند. شایع‫ ترین سروتیپ‫ های جداشده از کل نمونه های مثبت به ترتیب سالمونلا آنتریتیدیس (6/86%)، سالمونلا تیفی موریوم (7/6%) و سالمونلا تامپسون (7/6%) بودند. بیشترین میزان جداسازی سروتیپ­ های سالمونلا به ترتیب، در کبد (40%)، سپس در روده (4/33%) و قلب (6/26%) مشاهده گردید. از نظر آلودگی با سالمونلا در فصول مختلف سال، زمستان نسبت به سایرین بیشترین بود (05/0p<). 100 درصد جدایه ها به تتراسایکلین مقاوم بودند. مقاومت به کوتریموکسازول 3/53 درصد، آموکسی سیلین 3/33 درصد و سیپروفلوکساسین 3/13 درصد بود. در برابر سفتریاکسون هیچ گونه مقاومتی مشاهده نشد. نتیجه گیری: نتایج این بررسی نشان داد که سروتیپ غالب سالمونلا آنتریتیدیس است و میزان مقاومت جدایه ها نیز نسبت به سه داروی تتراسایکلین، کوتریموکسازول و آموکسی سیلین نسبتا بالا می‫ باشد که از نظر بهداشت عمومی حائز اهمیت فراوانی است.

زمینه و هدف: یکی از مراحل مهم زندگی زنان، بارداری است که موجب تغییرات فیزیولوژیک زیادی می‫ شود و می‫ تواند باعث ایجاد عوارض در زنان باردار شود. که هدف این مطالعه بررسی تاثیر آموزش تغذیه در بهبود عوارض حاملگی در سه ماهه سوم در مادران مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر اردبیل بود. روش کار: پژوهش حاضر یک مطالعه مداخله ای است که بر روی 330 نفر از زنان باردار مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی اردبیل در سال 1395 در دو گروه آزمون (110 نفر) و کنترل (220 نفر) انجام گرفت. برای جمع‫ آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد که شامل 22 سوال در مورد متغیر های جمعیت شناختی مثل سن، شغل مادر، درآمد، میزان تحصیلات و نوع بارداری، ابتلا به دیابت و حیطه های آگاهی و عملکرد می‫ باشد که داده ها پس از جمع‫ آوری توسط نرم افزار آماری SPSS-19 و آزمون‫ های توصیفی، تی تست و آنالیز واریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: اختلاف دو گروه آزمون وکنترل از نظر مصرف مرتب مولتی و یتامین و آهن معنی‫ دار بود. اما از نظر تحصیلات و شغل ارتباط آماری معنی‫ داری بین دو گروه وجود نداشت. همچنین قبل از انجام مداخله آموزشی آگاهی و عملکرد گروه آزمون و کنترل در حد متوسط بود اما پس از انجام مداخله آگاهی و عملکرد گروه آژمون افزایش یافت. اما افزایش امتیاز گروه کنترل در زمینه عملکرد معنی دار نبود. نتیجه گیری: با توجه به موثر بودن نتایج این مطالعه در بهبود عوارض بارداری باید از تمامی رسانه ها برای دادن آموزش به زنان باردار استفاده کرد.

زمینه و هدف: یکی از اشکال تجارت خدمات سلامت، گردشگری سلامت بوده و پتانسیل های کشور ایران در زمینه فوق قابلیت توسعه این بخش را فراهم نموده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه قابلیت های گردشگری پزشکی درمانی با میزان جذب توریسم در استان اردبیل بوده است. روش کار: پژوهش از نوع کاربردی و از نظر روش، توصیفی تحلیلی است. حجم نمونه به روش سرشماری برآورد شده و محیط پژوهش شامل 8 بیمارستان دولتی و 2 بیمارستان خصوصی، مکان‫ های آب درمانی و مراکز اقامتی (هتل، هتل آپارتمان و مهمانپذیر) در استان اردبیل بوده و ابزار گردآوری داده ها چک لیست تهیه شده با استفاده از آیین نامه شرایط و ضوابط مراکز پذیرای گردشگری سلامت، چک لیست استاندارد ارزیابی واحد بیماران بین الملل موسسات پزشکی وزارت بهداشت و پژوهشگر ساخته بوده که از نظر روایی بصورت صوری به تایید متخصصان رسید. برای اجرای پژوهش میدانی از هر بیمارستان 3 نمونه توسط کارشناسان گردشگری سلامت دانشگاه، اعتبار بخشی بیمارستان مربوطه و پژوهشگر و در مجموع 30 چک لیست با 99 گویه تهیه گردید. جهت تحلیل از آزمون‫ های کولموگروف-اسمیرنوف برای سنجش نرمالیتی، رگرسیون چند متغیره و ضریب همبستگی پیرسون جهت سنجش و تعیین رابطه بین متغیرها توسط نرم افزار SPSS استفاده گردید. یافته ها: یافته ها نشان دادند که بیشترین میانگین مربوط به داشتن شرایط عمومی جذب توریسم (85/1) و کمترین میزان مربوط به پایین بودن هزینه ها و توانایی برقراری ارتباط (26/1) بود و از بین متغیر های قابلیت‫ های گردشگری پزشکی درمانی (شرایط کشور، شرایط بیمارستان، شرایط تیم پزشکی و درمانی، مکان‫ های آب درمانی) شرایط بیمارستان و شرایط تیم پزشکی و درمانی رابطه معنی‫ داری با میزان جذب توریسم نداشتند، بنابراین فرضیه کلی تایید شد و بین قابلیت‫ های گردشگری پزشکی درمانی با میزان جذب توریست در استان اردبیل رابطه معنی‫ داری وجود داشت (01/0>p) و متغیرهای شرایط کشور و مکان‫ های آبدرمانی در پیش بینی جذب توریسم پزشکی و درمانی با ضریب (R2=0/70, R2=0/67) این رابطه را تبیین می‫ کنند. نتیجه گیری: نتایج نشان دادند که از بین عوامل مختلف، شرایط کشور، بیمارستان، تیم پزشکی و درمانی و مکان های آب درمانی، شرایط بیمارستان ها به دلیل پایین بودن درجه بندی و استانداردهای لازم در بیمارستان‫ های سطح استان و شرایط تیم پزشکی و درمانی به علت آگاهی ضعیف از این ضوابط و ضعف در کسب آمادگی های لازم، رابطه معنی‫ داری با میزان جذب توریسم در استان اردبیل نداشتند و این متغیرهادر پیش بینی جذب توریسم پزشکی و درمانی موثر نبودند. لذا به مدیران حوزه سلامت و گردشگری پیشنهاد می شود که با فراهم کردن زیر ساخت‫ های لازم در این بخش و اجرای سیاست‫ های کلان به توسعه این صنعت کمک کنند.

زمینه و هدف: کیفیت در ارائه خدمات بالینی یکی از مهمترین نگرانی­ ها در سراسر جهان است. حاکمیت بالینی به عنوان رویکردی جدید در بهبود کیفیت نظام سلامت، نقش اساسی را در استقرار راهبردهای اصلی مراکز درمانی در جهت ارایه خدمات درمانی با کیفیت بالا ایفا می­ کند. از طرفی با توجه به اهمیت نحوه عملکرد پرستاران در رضایتمندی مراجعین به بیمارستان­ ها، هدف این مطالعه بررسی تاثیر اجرای حاکمیت بالینی بر عملکرد کادر پرستاری بود. روش­ کار: این مطالعه توصیفی-همبستگی در مرکز آموزشی-درمانی امام خمینی (ره) اردبیل وابسته به دانشگاه علوم پزشکی اردبیل انجام گرفت. 217 نفر از پرستاران مرکز با روش نمونه­ گیری تصادفی در این مطالعه شرکت داده شدند. پرسشنامه حاکمیت بالینی و عملکرد در این مطالعه مورد استفاده قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل آماری یافته­ ها از نرم‫ افزار SPSS و آمارهای توصیفی و استنباطی استفاده شد. یافته­ ها: میانگین امتیاز حاکمیت بالینی در تمام ابعاد و میانگین امتیاز عملکرد پرستاران در تمام ابعاد در این مطالعه به ترتیب 57/60 و 09/32 بود. بین حاکمیت بالینی با عملکرد کادر پرستاری رابطه مثبت و معنی­ داری وجود داشت. نتیجه­ گیری: یافته­ های مطالعه نشان داد حاکمیت بالینی بر عملکرد کادر پرستاری در حیطه­ های دانش، اخلاق و رفتار تاثیر مثبت و معناداری دارد و می­ توان از حاکمیت بالینی در بهبود عملکرد کادر پرستاری در مراکز درمانی استفاده نمود.

زمینه و هدف: تغذیه نامناسب کارکنان را در معرض خطر اضافه وزن یا چاقی قرار می‫ دهد و نه تنها سلامتی خودشان بلکه ارائه خدمات سلامتی به بیماران را نیز تحت تاثیر قرار می‫ دهد. با توجه به این که الگوی مراحل تغییر یک مدل جامع شناخته شده در زمینه رعایت رژیم غذایی و مصرف میوه و سبزیجات است، لذا این مطالعه با هدف بررسی مراحل تغییر رفتار و فرایندهای شناختی و رفتاری مرتبط با مصرف میوه و سبزیجات انجام شد. روش کار: این پژوهش مقطعی با مشارکت 300 نفر از کارکنان پرستاری-مامایی مراکز آموزشی درمانی شهر اردبیل انجام شد که به روش نمونه گیری تصادفی منظم انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ای است که شامل سوالات دموگرافیک، مراحل تغییر رفتار و فرایندهای تغییر مصرف میوه و سبزیجات بود. روایی و پایایی پرسشنامه در مطالعات قبلی تایید شده بود. داده ها با نرم افزار SPSS-19 و با شاخص‫ های توصیفی، آزمون همبستگی اسپیرمن، آنالیز واریانس یکطرفه و آزمون پُست هاک تحلیل شدند. یافته ها: میانگین سن شرکت کنندگان 05/7± 31 و میانگین نمایه توده بدنی (BMI[1]) 5/3± 7/25 می‫ باشد. اکثر افراد در مراحل غیرفعال (مراحل پیش تفکر، تفکر، و آمادگی) تغییر رفتار مصرف میوه و سبزیجات و تنها 7/22 درصد افراد در مراحل فعال (مراحل عمل و نگهداری) بودند. فرایندهای شناختی و فرایندهای رفتاری در افراد مرحله نگهداشت به طور معنی‫ داری بیش از افراد مرحله تفکر بود. میانگین نمره فرایندهای رهایی اجتماعی، بازارزشیابی محیط، خودارزشیابی مجدد، کنترل محرک و شرطی سازی متقابل به طورآشکاری از مراحل غیرفعال به سمت مراحل فعال روند صعودی داشت. نتیجه گیری: یافته ها از اهمیت و تاثیرگذاری فرایندهای تغییر در مصرف میوه و سبزیجات در بین کارکنان پرستاری و مامایی حکایت داشت. این فرایندها از جمله رهایی اجتماعی، خودارزشیابی مجدد و شرطی سازی متقابل در راستای پیشروی افراد در مراحل تغییر رفتار مصرف میوه و سبزیجات تاثیر بیشتری داشتند. پیشنهاد می شود در برنامه ریزی‫ های آموزشی برای افزایش مصرف میوه و سبزیجات، فرایندهای تغییر مدنظر قرار گیرند.

زمینه و هدف: بیوآئرسول­ های باکتریایی موجود در هوای تنفسی عامل زیان­ آور مهمی برای سلامتی محسوب شده و در ایجاد عفونت­ های مختلف نقش عمده­ ای را ایفا می­ نمایند. بنابراین در این مطالعه میزان مواجهه کارگران شهرداری در هوای تنفسی با بیوآئرسول­ های باکتریایی مورد بررسی قرار گرفت. روش کار: این مطالعه مقطعی در سال 1396 بر روی کارگران واحدهای مختلف بخش پسماند شهرداری شهر اردبیل انجام گرفت که در کل از مجموع کارگران بخش پسماند از واحدهای مختلف حدود 83 نفر انتخاب و نمونه برداری از هوای تنفسی ان ها انجام گرفت. به منظور ارزیابی و تعیین تراکم بیوآئروسل­ های هوابرد باکتریایی، دستگاه نمونه بردار مدل ZTHV02 و مدت زمان نمونه برداری به طور متوسط 10 دقیقه بود. همچنین برای تشخیص باکتری ها محیط کشت تریپتیک سوی آگار به همراه آنتی بیوتیک سیکلوهگزامید مورد استفاده قرار گرفت و نمونه های جمع آوری شده بلافاصله به آزمایشگاه منتقل و به مدت 48 ساعت در انکوباتور قرار گرفتند و در نهایت تراکم کلنی­ ها بر اساس CFU/m3 گزارش گردید. یافته­ ها: نتایج نشان داد که میانگین غلظت کل بیوآئروسل های باکتریایی در هوای تنفسی کارگران بخش پسماند شهرداری برابر CFU/m3 48 با حداقل 7 و حداکثر CFU/m3 242 می باشد که در این بین کارگران بخش رفت و روب شهرداری بیشترین میزان مواجهه و کارگر و راننده تریلی دارای کمترین میزان مواجهه می باشند. در این تحقیق فراوانترین باکتری­ های مشاهده شده در هوای تنفسی کارگران بخش پسماند شهری شهرداری به ترتیب سودوموناس، اشریشیاکلی و انتروکوک بدست آمدند. نتیجه­ گیری: غلظت بالای باکتری های هوابرد در هوای تنفسی کارگران پسماند شهری اردبیل می­ تواند به عنوان یک عامل خطر مهم برای سلامت شاغلین مطرح باشد.

زمینه و هدف: رنگ‫ ها یکی از مهمترین آلاینده‫ های موجود در فاضلاب صنایع نساجی و رنگرزی هستند که غالباً سمی، سرطان زا، جهش زا و غیرقابل تجزیه بیولوژیکی می‫ باشند. از این رو مطالعه حاضر در جهت بررسی کارایی الکترود Steel/Pb/PbO2 در حذف رنگ‫ های راکتیو آبی 29 و راکتیو قرمز 198 از محلول‫ های آبی با استفاده از فرآیند الکتروشیمیایی انجام گرفت. روش کار: مطالعه تجربی حاضر در مقیاس آزمایشگاهی و به صورت منقطع انجام گرفت. با اندازه گیری غلظت رنگ موجود در نمونه ها قبل و بعد از انجام فرایند، کارایی فرایند الکتروشیمیایی در حذف رنگ مشخص گردید. تأثیر پارامترهای مؤثر مانند شدت جریان الکتریکی، زمان واکنش، pH و غلظت اولیه رنگ زا بر کارایی فرایند حذف و میزان انرژی الکتریکی مصرفی نیز مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: نتایج به دست آمده از انجام آزمایشات نشان داد که کارایی فرایند با افزایش زمان واکنش و شدت جریان الکتریکی افزایش و با افزایش pH و غلظت اولیه رنگ، کاهش می‫ یابد. در شرایط عملیاتی ثابت (pH برابر با 4، شدت جریان الکتریکی 5/0 میلی آمپر بر سانتی متر مربع، زمان 60 دقیقه و غلظت رنگ 150 میلی گرم بر لیتر)کارایی این فرایند در حذف رنگ های راکتیو قرمز 198 و راکتیوآبی 29 به ترتیب 94 و 88 درصد به دست آمد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده، فرایند الکتروشیمیایی با الکترود Steel/Pb/PbO2 می‫ تواند به عنوان یک روش مؤثر و اقتصادی در حذف رنگ از فاضلاب باشد.

زمینه و هدف: از دیدگاه استراتژیک، سرمایه فکری به منظور خلق و افزایش ارزش سازمانی مورد استفاده واقع می‫ شود و موفقیت یک سازمان بستگی به توانایی آن در مدیریت این منبع کمیاب دارد. این پژوهش با هدف بررسی وضعیت ابعاد سه گانه سرمایه فکری (بعد انسانی، بعد ساختاری و بعد مشتری) در دو سطح تعالی سازمانی مراکز آموزشی درمانی منتخب دانشگاه علوم پزشکی تهران طراحی شده­ است. روش کار: این پژوهش از نوع توصیفی مقطعی است که جامعه پژوهش آن مراکز آموزشی درمانی منتخب دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال 1390 می‫ باشد. پژوهش به روش سرشماری و با استفاده از پرسش نامه انجام شده است و برای تعیین پایایی آزمون-بازآزمون از ضریب همبستگی و شاخص ICC، برای تعیین سازگاری درونی از α کرونباخ و برای پاسخ به سوالات پژوهش از آمار توصیفی استفاده شده است. یافته‫ ها: بعد انسانی سرمایه فکری در دو مرکز آموزشی درمانی‫ هاشمی نژاد و فارابی با سطح تعالی سازمانی تندیس بلورین و اهتمام به تعالی در سطح قوی ارزیابی شد. بعد ساختاری در مرکز آموزشی درمانی فارابی، قوی و در مرکز آموزشی درمانی‫ هاشمی نژاد، متوسط ارزیابی شد. همچنین بعد مشتری سرمایه فکری در مرکز آموزشی درمانی‫ هاشمی‫ نژاد قوی و در مرکز آموزشی درمانی فارابی متوسط ارزیابی گردید. نتیجه گیری: با توجه به ناآشنایی مدیران بیمارستان با مفهوم مدیریت دانش و به طور خاص سرمایه فکری و لزوم آشنایی با این مفهوم به منظور کسب مزایایی که برای بیمارستان در پی خواهد داشت تاکید می‫ شود تا دانشگاه‫ های علوم پزشکی کشور اقداماتی را به منظور آگاه سازی مدیران و کارکنان بیمارستان انجام دهند. پیشنهاد می­ گردد در کلیه بیمارستان­ ها به­ صورت دوره­ ای وضعیت سرمایه فکری ارزیابی گردد چرا که از این طریق علاوه بر شناخت سرمایه فکری، میزان پیشرفت بیمارستان در این زمینه نیز قابل­ ارزیابی می­ گردد. استقرار تعالی سازمانی منجر به مشخص شدن راهبرد سازمان، شناسایی فرآیندها، توجه به رضایت کارکنان و مراجعه کنندگان و همچنین ارتقاء دانش کارکنان می‫ شود که جملگی به ارتقاء سرمایه فکری کمک می‫ کند.

زمینه و هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی مولفه های شایستگی رهبری مدارس اثربخش در دوره متوسطه با رویکرد سلامت روان بود. طبق تحقیقات انجام گرفته مفهوم شایستگی در مدارس به عنوان یک سازمان آموزشی با سایر سازمان‫ ها متفاوت است اما تا به حال تحقیقی در راستای شناسایی مولفه‫ های شایستگی رهبری مدارس در دوره های مختلف انجام نگرفته است. از آنجائیکه سلامت روان یکی از مولفه های شایستگی رهبری بوده اینکه تا چه اندازه از جنبه اثربخشی و کارآیی موجب ارتقای کمی و کیفی فعالیت‫ های آموزشی و تربیتی مدارس می‫ شود نیاز به بررسی اساسی دارد که در این تحقیق انجام شد. روش کار: روش تحقیق این پژوهش از نوع آمیخته اکتشافی متوالی بود. ابتدا اطلاعات از طریق مصاحبه های گروه‫ های کانونی جمع آوری و پس از کدگذاری بازو محوری، مولفه ها احصا و در مرحله عاملی تاییدی با مشارکت 178 نفر نمونه که شاغل در پست مدیریت مدارس متوسطه شهر اردبیل بودند، بوسیله پرسشنامه 5 درجه ای لیکرت داده ها جمع‫ آوری وسپس با استفاده از نرم افزارهای SPSS-22 و Amos در سطح معنی داری 05/0 و شاخص برازندگی آنالیز شدند. یافته ها: طبق یافته های این تحقیق شایستگی‫ های رهبری مدارس اثربخش از چهار مولفه (دانش، مهارت، نگرش و سلامت روان) تشکیل شده است، سلامت روان با 6 زیر مولفه از لحاظ درجه اهمیت با فراوانی 16/98 درصد از سوی مصاحبه شوندگان گروه های کانونی، اولویت اول را به خود اختصاص داده است و شاخص برازندگی این مولفه با 308/4 نشانگر مناسب بودن برازش آن می‫ باشد. نتیجه گیری: فراهم آوردن شرایط و ضوابط قانونی مبنی بر جذب نیروی انسانی متناسب در مدارس که به عنوان یک سازمان یادگیری-یاددهی است و تلاش برای دسترسی آسان به آن از طریق افزایش حساسیت در جذب نیروی انسانی بخصوص در مراحل مصاحبه تخصصی افراد جدید استخدام، بازنگری درنوع استخدام دانشجو معلم درموقع فارغ التحصیلی از طریق تجدید نظر در ماده 46 قانون خدمات کشوری با محوریت و مدنظر قراردادن سلامت روان و عوامل موثر، استخدام اولیه کارمند تحت عنوان مدیر و حذف شیوه جذب نیروی اداری بخصوص مدیریت از طریق بخشنامه 230 آموزش و پرورش، فراهم آوردن زمینه و امکانات معیشتی نیروی انسانی مدارس با رویکرد تامین سلامت روان، انعطاف‫ پذیری برنامه‫ های آموزشی و تفویض اختیار به مدیران در امر تصمیم گیری در این زمینه با توجه به تفاوت‫ های فردی متعلمان و هدایت اولیا بسوی مشارکت در برنامه ریزی مدارس جهت حمایت مادی و معنوی مدیران که موجب افزایش سلامت روان و بالطبع شایستگی‫ های رهبری مدارس خواهد بود، از عوامل موثر در ارتقای سلامت روان نیروی انسانی مدارس خواهد بود.