مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند
سال:1400 | دوره:28 | شماره:4 |تعداد مقالات:10

نانوبیوتکنولوژی راهکارهای امیدبخش تشخیصی و درمانی نوینی را ایجاد کرده است که قابلیت فراهم کردن طیف وسیعی از عوامل عکس برداری برپایه نانومواد و داروها را برای مصارف انسانی دارند. مطالعاتمتعددی نشان داده اند که سطح نانومواد پس از تماس با پلاسما یا سایر سیالات زیستی فورا با پروتئین های معلق پوشانده می شود و کمپلکس های کرونا پروتئین-نانوذره را تشکیل می دهند. سلول پس از در معرض قرار گیری با این کمپلکس ها به آن ها واکنش می دهد. از آنجا که سرنوشت زیستی و عملکردهای نانومواد براساس پاسخ های فیزیولوژیکی به کمپلکس های نانوذره-پروتئین تعیین می گردد، در این مقاله، اثرات پروفایل های پروتئینی و خواص فیزیکی و شیمیایی نانوذره در محیط زیستی بر تشکیل پروتئین کرونا و به دنبال آن پاسخ های زیستی ایجاد شده مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین مروری بر روش های آنالیز پروتئین کرونا انجام شده است. بررسی ها نشان می دهد که اثرات زیستی ناشی از حضور پروتئین کرونا می تواند در کاربردهای زیست پزشکی نانومواد سودمند و یا نامطلوب باشد. برهمکنش های پروتئین کرونا-سلول، انتقال هدفمند و جذب سلولی نانوذرات درمانی را تسهیل کرده و در برخی موارد اثرات سمیت سلولی ناخواسته نانوذرات را کاهش می دهند. از سویی دیگر، این برهمکنش ها می توانند پاک سازی سریع نانوذرات از بدن و نیز فعال سازی پاسخ های التهابی ناخواسته را به همراه داشته باشند؛ از این رو، مطالعه مکانیسم تشکیل و اثرات زیستی پروتئین کرونا نقش مهمی در طراحی نانوذرات با خواص فیزیکی و شیمیایی اختصاصی متناسب با فعالیت زیستی مورد نظر آن ها دارد.

زمینه و هدف اسانس های گیاهی به دلیل داشتن مقادیر فراوان از ترکیبات زیست فعال دارای فعالیت های بیولوژیکی ضدمیکروبی و آنتی اکسیدانی هستند که آن ها را به گزینه ای مناسب جهت استفاده در صنایع غذایی و دارویی تبدیل کرده است. هدف از مطالعه حاضر، بررسی محتوای فنولی کل، مقایسه فعالیت های بیولوژیکی اسانس های مختلف گیاه میخک، مریم گلی، مرزه و مرزنجوش در شرایطin vitro است. روش تحقیق در این مطالعه تجربی، میزان ترکیبات فنولی کل اسانس ها تعیین و ظرفیت آنتی اکسیدانی آن ها (به روش جذب رادیکال آزاد DPPH) سنجیده شد. به منظور شناسایی ترکیبات موجود در اسانس نیز از دستگاه کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) استفاده شد. همچنین، فعالیت ضدباکتریایی اسانس ها به روش انتشار دیسک، حداقل غلظت مهارکنندگی (MIC) و حداقل غلظت کشندگی (MBC) آن ها به روش ماکرودایلوشن براث مورد ارزیابی قرار گرفت. اختلاف معنی دار داده ها توسط آنالیز واریانس یک طرفه (ANOVA) از طریق آزمون چند دامنه دانکن تعیین شد. یافته ها بیشترین میزان فنول کل به میزان 37/2±,05/157 میلی گرم گالیک اسید به ازای گرم ماده خشک برای اسانس مرزنجوش به ثبت رسید. بالاترین درصد مهارکنندگی رادیکال آزاد DPPH نیز برای اسانس مرزنجوش به میزان 142/98 درصد تعیین شد. بر اساس نتایج حاصل از کروماتوگرافی GC/MS، مونوترپن ها بیشترین اجزای اسانس مرزنجوش را تشکیل می دهند که بالاترین مقدار آن متعلق به آلفا_ پینن (04/74 درصد) بود. همچنین نتایج فعالیت ضدباکتریایی اسانس ها نشان داد که بیشترین میزان هاله عدم رشد با قطر 81/0±, 44 میلی متر متعلق به اسانس مرزنجوش است. کمترین مقدار MIC و MBC به ترتیب در غلظت های 275/0 و 55/0 میلی گرم بر میلی لیتر، برای اسانس های مرزنجوش و مرزه علیه باکتری گرم مثبت Bacillus cereus مشاهده شد. نتیجه گیری نتایج نشان داد که اسانس های مطالعه شده به خصوص اسانس مرزنجوش دارای فعالیت آنتی اکسیدانی و ضدباکتریایی خوبی علیه باکتری ها به ویژه باکتری های گرم مثبت بوده و می توانند به عنوان یک ترکیب ضدباکتریایی مناسب در محصولات غذایی و فرآورده های بهداشتی و درمانی مطرح باشند.

زمینه و هدف بیماری کبد چرب غیر الکلی با علایمی شامل استیاتوز، فیبروز و سیروز کبدی همراه است. کرفس کوهی به دلیل اثرات محافظتی بر کبد مورد توجه می باشد. ژن PNPLA3 عمدتآ در کبد بیان شده و نقش مهمی در سرعت تجزیه تری گلیسریدهای کبدی دارد؛ بنابراین در تحقیق حاضر به بررسی اثر عصاره کرفس کوهی بر بیان ژن PNPLA3 در رت های مبتلا به کبد چرب و رت های سالم پرداخته شد. روش تحقیق در این مطالعه تجربی از 24 سر رت نر نژاد ویستار در گروه های کنترل (فاقد تیمار)، گروه چاق (دریافت کننده رژیم غذایی پر چرب، گروه تیمار 1 (رژیم غذایی پر چرب به همراه عصاره کرفس کوهی 400 میلی گرم/ کیلوگرم) و گروه تیمار 2 (رژیم غذایی پر چرب به همراه عصاره کرفس کوهی 800 میلی گرم/ کیلوگرم) به مدت 6 هفته استفاده گردید. سپس از موش ها خونگیری و فاکتورهای کلسترول، تری گلیسرید، قند، HDL و LDL اندازه گیری شد. پس از نمونه برداری از کبد رت ها، تاثیر کرفس کوهی بر بیان ژن PNPLA3 به کمک تکنیک Real time RT-PCR بررسی و با کمک آزمون آماری SPSS نسخه 22 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها در تحقیق حاضر بررسی عصاره کرفس کوهی با دوز 800 میلی گرم/کیلوگرم سبب کاهش بیشتر بیان ژن PNPLA3 در رت های مبتلا به کبد چرب نسبت به دوز400 میلی گرم/کیلوگرم شد که این کاهش بیان از نظر آماری نسبت به گروه بیمار معنادار است (05/0P<). نتایج تست های بیوشیمیایی بهبود کبد را در رت های تیمار شده با دوز 800 میلی گرم/کیلوگرم تایید کرد. نتیجه گیری می توان گفت گیاه کرفس کوهی بر کاهش چربی خون اثر مطلوب داشته و باکاهش بیان ژن PNPLA3 باعث کاهش تجمع تری گلیسیرید در کبد و بهبود ساختار بافتی کبد می شود؛ بنابراین با بررسی های بیشتر استفاده از آن به عنوان مکمل و کاهنده چربی خون می تواند مطرح می گردد.

زمینه و هدف بیسفنول A (BPA) با توجه به کاربرد فراوان، در دسته مختل کننده های هورمونی قرار دارد و مطالعات متعددی، سمیت آن را در دوزهای مختلف نشان داده اند. با این وجود مطالعه آن روی سیستم کلیوی محدود بوده است. بر همین اساس تاثیر آن بر عملکرد سیستم کلیوی در رت ها مورد بررسی قرار گرفت. روش تحقیق ابتدا رت ها در 6 گروه 6 تایی تقسیم شدند. گروه یک فقط ماده حامل را دریافت کردند؛ اما گروه دوم تا ششم به ترتیب با دوز mg/kg/BW/day 100 و 50، 10، 1، 1/0 BPA، به مدت 29 روز و به روش گاواژ تیمار شدند. در روز 30، بعد از جمع آوری ادرار 24 ساعته، خون گیری از قلب و جداسازی بافت کلیه انجام شد. سپس، پارامترهای بیوشیمیایی شامل اوره، کراتیتنین و پروتئین تام سرم و ادرار و آلبومین سرم اندازه گیری شدند. در نهایت بافت کلیه برای تست های بافت شناسی به آزمایشگاه فرستاده شد. یافته ها میزان کراتینین سرم در رت های تیمار شده با دوزهای مختلف بیسفنولA اختلاف معنی داری نداشت؛ اما در ادرار میزان آن در دوز 50 میلی گرم نسبت به دوزهای 1و 10 میلی گرم افزایش یافته بود (001/0>P). اوره سرم و ادرار فقط در دوز 10 میلی گرم نسبت به دوزهای 1 و 1/0 افزایش معنی داری داشت (001/0>P). آلبومین سرم در دوز 100 میلی گرم نسبت به کنترل کاهش یافته بود. پروتئین تام در دوز های 50 و 100 میلی گرم نسبت به کنترل در سرم کاهش و در ادرار در دوز 50 افزایش داشت (001/0>P). نسبت پروتئین/کراتینین در دوز های 1 تا 50 به طور معنی داری افزایش یافته بود (001/0>P). نتایج بافت شناسی نیز نشان داد که در روند وابسته به دوز BPA باعث تغییرات تحلیل برنده، ارتشاح و اتساع در بافت کلیه شده است. نتیجه گیری بررسی های ما نشان داد که BPA در غلظت های 50 و 100 میلی گرم می تواند منجر به آسیب بافت کلیوی رت شده و به دنبال آن نارسایی در کلیه را در پی داشته باشد.

زمینه و هدف عفونت ویروس هپاتیت C (HCV) یک عامل خطر مهم در ایجاد سرطان کبد است. پروتئین غیرساختاری 3 (NS3) ویروس HCV که نقشی کلیدی در چرخه زندگی ویروس ایفا می کند، می تواند بر فعالیت های طبیعی سلولی مانند: تکثیر سلول، مرگ سلولی و مسیرهای پیام رسانی سلولی تاثیر بگذارد همچنین شاید بتواند در ایجاد بدخیمی موثر باشد. از سوی دیگر دو ژن سلولی Heat Shock Protein 70 (HSP70) و Glypican3 (GPC3) که در این مطالعه ارزیابی می شوند، نقش های مهمی در تنظیم مسیرهای پیام رسانی سلولی از جمله تکثیر سلولی دارند. هدف از این مطالعه، ارزیابی تاثیر پروتئین HCV NS3 بر بیان این دو ژن در مدل موش Balb / C بود. روش تحقیق در این مطالعه، سه گروه موش نر Balb / C (n=8) در نظر گرفته شد: گروه اول که پلاسمید NS3 را دریافت کردند، گروه دوم که پلاسمید HBx ویروس هپاتیت B را دریافت کردند و گروه کنترل منفی که آب مقطر دریافت نمودند. دو تزریق از طریق ورید دم انجام شد و پس از آخرین تزریق، RNA از بافت کبد استخراج شد، سپس سنتز cDNA و Real Time PCR برای ژن های مربوطه صورت گرفت. یافته ها نتایج نشان داد که بیان نسبی ژن های انتخاب شده در گروه NS3 در مقایسه با گروه کنترل منفی معنی دار بود. (برای ژن GPC3، 0/0229=P و برای ژن HSP70، 0/0020=P) اما تفاوت معنی داری بین گروه NS3 در مقایسه با گروه HBx وجود نداشت (برای ژن GPC3، 0/4516=P و برای ژن HSP70، 0/6740=P). نتیجه گیری نتایج به دست آمده نشان داد که NS3 شاید بر افزایش بیان ژن های ذکر شده موثر باشد؛ اما برای فهم دقیق تر، مطالعات بسیار بیشتری باید انجام شود؛ مانند: ارزیابی تاثیر NS3 بر سایر پروتئین های درگیر در مسیرهای پیام رسانی سلولی، مطالعه سایر دومین های NS3، انجام آزمایش های پاتولوژیک و بافت شناسی، تغییر روش های آزمایش، ارزیابی نقش NS4A به عنوان یک فاکتور برای NS3 و استفاده از وکتورهایی با پایداری بیشتر.

زمینه و هدف کرونا ویروس تبدیل به یک پاندمی جهانی شده و بیشتر کشورهای جهان را درگیر نموده است. آرایشگاه به عنوان یکی از اماکن عمومی است که اغلب در اثر رعایت نکردن اصول بهداشتی و استفاده از لوازم آلوده می تواند بیماری های واگیر نظیر ایدز، هپاتیت و بیماری های پوستی را منتقل کند. این مطالعه با هدف بررسی رعایت پروتکل ها و دستورالعمل های موجود در خصوص پیشگیری و کنترل بیماری کرونا در آرایشگاه های مردانه شهر بیرجند در سال 1399 انجام شد. روش تحقیق در مطالعه مقطعی-تحلیلی حاضر با روش نمونه گیری تصادفی، به 145 آرایشگاه در سطح شهر بیرجند مراجعه شد. ابزار جمع آوری اطلاعات در این مطالعه چک لیست تهیه شده از آیین نامه راهنمای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بود. داده های به دست آمده توسط نرم افزار آماری 18 SPSS و با استفاده از آزمون های من ویتنی و کروسکال والیس در سطح معناداری (05/0P≤, ) مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها یافته ها نشان داد که میانگین کلی رعایت پروتکل های بهداشتی و الزامات سلامت محیط و کار، 52/2±, 28/24 و میانگین رعایت دستورالعمل های بهداشتی در حیطه بهداشت و حفاظت فردی، بهداشت ساختمان، بهداشت ابزار و تجهیزات و بهداشت مواد غذایی به ترتیب 08/2±, 73/13، 68/0±, 31/2، 64/0±, 22/7 و 11/0±, 01/1 بود. ارتباط معناداری بین میزان رعایت دستورالعمل های بهداشتی و متغیر سن و منطقه جغرافیایی مشاهده شد (05/0P≤, ). نتیجه گیری با توجه به نتایج مطالعه، لزوم آموزش در جهت رعایت دستورالعمل های بهداشتی و نظارت مداوم توسط کارشناسان بهداشتی در آرایشگاه های مردانه ضروری به نظر می رسد.

زمینه و هدف کووید 19 یک بیماری نوپدیدی است که اولین مورد آن در دسامبر سال 2019 گزارش شد و به سرعت سراسر جهان را درگیرنمود؛ لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی فراوانی و عوامل مرتبط با ابتلا و مرگ و میر ناشی از کووید 19 در قاین انجام گردید. روش تحقیق این مطالعه از نوع توصیفی-تحلیلی گذشته نگر، از منابع اطلاعات پورتال بیمارستان شهدا قاین از اسفند 1398 تا آذر 1399 که از 1124 بیمار مشکوک به عفونت تنفسی مراجعه کننده به بیمارستان جمع آوری شده بود، استفاده گردید. داده ها با استفاده از آزمون های آماری کای دو و تست دقیق فیشر برای بررسی روابط تک متغیره و رگرسیون لجستیک دووجهی برای بررسی روابط علیتی مورد تجزیه وتحلیل آماری قرار گرفت و (05/0>P) از لحاظ آماری معنی دار در نظر گرفته شد. یافته ها در این مطالعه از تعداد 1124 نفر با میانگین سنی 5/24±, 6/51 سال 546 نفر (6/48 درصد)، دارای نتیجه تست مثبت کرونا به روش RT-PCR بودند و از این تعداد 65 نفر (9/11 درصد) فوت کردند. علایم بدن درد، سرفه و اسهال و تنگی نفس با نتیجه مثبت تست مرتبط و محل سکونت، دیابت، بیماری های قلبی و ریوی، سن و شغل از عوامل خطر ابتلا به کرونا، و بستری در بخش ICU و سن به عنوان عوامل خطر فوت ناشی از کرونا شناخته شدند (05/0>P). نتیجه گیری در مطالعه حاضر، سرفه و تنگی نفس بیشترین فراوانی را در بین بیماران و افراد فوت شده داشته و از آنجا که این علایم با پیش آگهی بدتری ممکن است همراه باشد، توجه ویژه کادر درمان به این علایم حایز اهمیت است. همچنین یافته ها نشان می دهد که سالمندان بیشتر از سایر گروه های سنی در خطر مرگ و میر ناشی از این بیماری قرار دارند که نیاز به آموزش و توجه بیشتر به این قشر از جامعه را می رساند.

زمینه و هدف ذهنی سازی عاطفه رویکرد جدیدی است که با دیدگاهی پویا، فرآیند تنظیم هیجان را بیان می کند. از آنجا که متغیرهای شناختی-اجتماعی و بافت فرهنگی در فرآیند ذهنی سازی عاطفه نقش مهمی ایفا می کنند؛ در پژوهش حاضر، بررسی ویژگی های روان سنجی مقیاس ذهنی سازی عاطفه در نمونه ای ایرانی صورت گرفته است. روش تحقیق تعداد 447 نفر از دانشجویان شاغل به تحصیل کشور با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، انتخاب شدند. نسخه فارسی مقیاس ذهنی سازی عاطفه، همزمان با سایر مقیاس ها اجرا شد. برای بررسی روایی مقیاس، از تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی استفاده شد. همچنین روایی ملاک همزمان و روایی واگرای این مقیاس با سایر مقیاس ها بررسی و اعتبار مقیاس توسط آلفای کرونباخ، تتای ترتیبی و اعتبار مرکب محاسبه شد. یافته ها نتایج تحلیل عاملی اکتشافی، چهار عامل شناخت هیجان، پردازش هیجان، ردیابی هیجان و ابراز هیجان را نشان داد و نتایج تحلیل عاملی تاییدی مطلوب بودن مدل را نشان دادند. همبستگی معنادار عوامل مقیاس با مقیاس های استفاده شده، دلالت بر روایی ملاکی همزمان و روایی واگرای مقیاس ذهنی سازی عاطفه داشتند. ضریب آلفای کرونباخ برای کل مقیاس 93/0 گزارش شد. اعتبار مرکب عوامل در دامنه 82/0 تا 89/0 و تتای ترکیبی کل مقیاس برابر با 98/0 به دست آمد. با توجه به میزان میانگین واریانس استخراج شده (AVE) بیشتر از 5/0 و اعتبار مرکب بیشتر از 8/0، روایی همگرای عوامل احراز شد. نتیجه گیری نسخه فارسی مقیاس ذهنی سازی عاطفه ابزاری معتبر و روا در حوزه تنظیم هیجان و شناخت اجتماعی است که می توان آن را در مورد جمعیت های ایرانی استفاده نمود. ساختار عاملی دربرگیرنده 4 عامل است.

تغییرات پاتوفیزیولوژیک در دهان بیماران مبتلا به دیابت ملیتوس زمینه را برای رشد بیش از حد کاندیدا آلبیکنس فراهم می نماید. هدف از این مطالعه ارزیابی قدرت تولید آنزیم های هیدرولیتیک کاندیدا آلبیکنس جدا شده از دهان بیماران دیابتیک می باشد. در این مطالعه، فعالیت پروتییناز و فسفولیپاز 51 سویه کانددیا آلبیکنس ارزیابی شد. به طور کلی، میزان فعالیت پروتیولیتیک و فسفولیپاز سویه های کاندیدا آلبیکنس دهانی در بیماران دیابتیک کنترل شده و غیر کنترل شده، به ترتیب 2/90 % و 5/72 % ارزیابی گردید. تفاوت معنی داری بین فعالیت پروتییاز و فسفولیپاز در هر دو گروه بیماران مشاهده نگردید، در حالیکه بین فعالیت آنزیم های هیدرولیتیک با میزان HbA1C و دندان مصنوعی در گروه دیابتیک غیرکنترل شده اختلاف معنی داری مشاهده شد. با توجه به اهمیت فعالیت پروتیولیتیک کاندیدا آلبیکنس در بیماران دیابتیک، بهداشت دهان و دندان مبتلایان به دیابت جهت کنترل و جلوگیری از پیشرفت بیماری در این بیماران ضروری می باشد.

با توجه به نقش ایمنورگولاتوری ویتامین D و نقش آن در بیماری انسدادی مزمن ریه(COPD)، در مطالعه حاضر سطح سرمی ویتامین D در حملات حاد بیماری COPD مورد بررسی قرار می گیرد. در این مطالعه، 70 بیمار در مرحله تشدید بیماری که در بخش عمومی بیمارستان بستری بودند، انتخاب شدند. گروه بندی بیماران بر اساس معیار های Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease (GOLD) انجام شد. از تمامی بیماران خون گیری انجام و پس از جداسازی سرم برای اندازه گیری سطح ویتامین D به آزمایشگاه ارسال شد. اسپیرومتری در شرایط کنترل حمله تشدید بیماری و یک ماه پس از ترخیص انجام شد. میانگین سنی بیماران 3/13±, 44/65 سال بود. 33 نفر (1/47%) از بیماران دچار کمبود ویتامین D، 28 نفر (40%) دارای سطح ناکافی و 9نفر (7/11%) سطح سرمی ویتامین D نرمال بود. میانگین سطح سرمی ویتامین D در کل بیماران ng/dl 98/1±, 1/14 بود. در بیماران مورد مطالعه اختلاف معناداری بین میانگین ویتامین D بر حسب شدت COPD وجود نداشت. بر اساس نتایج به دست آمده، اکثر بیماران دچار حمله حاد COPD مبتلا به کمبود ویتامین D هستند که تاکید بر پیگیری و تجویز ویتامین D در این بیماران ضروری به نظر می رسد.