تفکر و کودک
سال:1394 | دوره:6 | شماره:1 |تعداد مقالات:6

پژوهش حاضر با هدف تعیین تاثیر«برنامه فلسفه برای کودکان» بر رشد هوش اخلاقی دانش آموزان دختر با روش نیمه تجربی انجام گرفت. آزمودنی ها شامل 50 دانش آموزان دختر دوره متوسطه اول شهر مهربان (استان آذربایجان شرقی) بودند که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شد. این دانش آموزان در دو کلاس سوم راهنمایی تحصیل می کردند یکی از کلاس ها به عنوان گروه آزمایش (گروه «برنامه آموزش فلسفه برای کودکان») و کلاس دیگر به عنوان گروه کنترل (آموزش های رسمی مدرسه) تعیین شد. پرسشنامه هوش اخلاقی (لنیک و کیل، 2005) برای جمع آوری اطلاعات استفاده شد. جهت تجزیه وتحلیل اطلاعات نیز از روش تحلیل کوواریانس استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد برنامه آموزش فلسفه برای کودکان موجب افزایش هوش اخلاقی دانش آموزان شده است.

هدف از پژوهش حاضر سنجش ارتباط مهارت های تفکر نقادانه فسیونه و فرایندهای ساخت معنا در ذهن با تکیه بر نظریه آمیختگی مفهومی فوکونیه و ترنر است. هدف از انتخاب این دو الگو و تلاش برای ایجاد پیوند میان آن ها بررسی مهارت های تفکر نقادانه با تمرکز بر ابعاد شناختی و تاثیرگذار در ساختار روایت و نیز نمایاندن پیچیدگی های شناختی و ذهنی پنهان در سطوح مختلف روایت ها و شخصیت های داستانی برای رسیدن به درکی ژرف تر از ظرفیت های ذهن در فعالیت های شناختی انسان و ارائه ساحت هایی تازه از قابلیت های متون روایی است. نتایج پژوهش نشان می دهد که مهارت های تفکر نقادانه می توانند در خوانش روایت هایی با جنبه های خیال انگیز و پایانی نامانوس، با کمک به تعریف اجزایی از فضاهای درون داد یا ایجاد نگاشت های استعاری میان دو یا چند فضای ذهنی از طریق بازنمایی قرینه های پنهان یا پراکنده در بطن روایت، ایفاگر نقشی به سزا در تسهیل درک ساختارهای آمیخته در ذهن باشند. در این راستا، کارآمدترین مهارت تفکر نقادانه مهارت «تفسیر» است، چرا که رمزگشایی دلالت ها، وضوح بخشیدن به مفاهیم مبهم، تدوین قالب های متمایز برای ادراک یا توصیف منسجم اطلاعات و درک منظور یا معانی باطنی اغلب با استناد بدین مهارت امکان پذیر است.

پژوهش حاضر با هدف تحلیل عاملی تاییدی مقیاس گرایش به تفکر نقادانه در دانش آموزان ایرانی انجام شده است. برای این منظور، از میان دانش آموزان دختر مقطع متوسطه شهر اردبیل 400 دانش آموز دختر بصورت نمونه گیری در دسترس انتخاب و به مقیاس گرایش به تفکر نقادانه پاسخ دادند. مقیاس گرایش به تفکر نقادانه با رویکرد تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی را ساسو (2013) ارائه کرده است. در مطالعه حاضر نیز نتایج تحلیل داده ها به روش تحلیل عاملی تاییدی نشان داد که مقیاس گرایش به تفکر نقادانه همانند فرم اصلی از دو عامل گشودگی انتقادی و شکاکیت تاملی تشکیل شده است و نتایج حاصل از اعتبارسنجی بر اساس آلفای کرونباخ نیز 0.71 بدست آمد که قابل قبول است. از نتایج این مطالعه چنین حاصل می شود که این مقیاس ابزاری قابل اعتماد و روا برای سنجش گرایش به تفکر نقادانه در دانش آموزان با سن پایین است.

هدف از این پژوهش بررسی تاثیر آموزش تفکر نقادانه بر راهبردها تنظیم شناختی هیجان دانش آموز ان دختر پایه سوم د بیرستان بود. روش پژوهش نیمه تجربی از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل و دوره پی گیری بود. جامعه آماری تحقیق شامل همه دانش آموزان دختر پایه سوم متوسطه شهر اصفهان (1393-1394) بود که از بین آن ها تعداد 40 نفر به شیوه نمونه گیری خوشه ای مرحله ای به عنوان نمونه انتخاب شدند و به شیوه تصادفی در دو گروه آزما یش و گروه کنترل (هر گروه 20 نفر) جای گرفتند. گروه آزمایش در زمینه تفکر نقادانه در 8 جلسه 1.5 ساعته آموزش دید و گروه کنترل هیچ آموزش دریافت نکرد. ابزار پژوهش فرم 26 سوالی پرسش نامه راه بردها تنظیم شناختی هیجان بود. داده های حاصل با استفاده از روش آماری تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که در مرحله پس آزمون میان دو گروه آزمایش و کنترل در زمینه راه بردهای تنظیم شناختی هیجان تفاوت معنادار وجود ندارد (P>0.05). در مرحله پیگیری، میان دو گروه آزمایش و کنترل در زمینه راه بردهای تنظیم شناختی هیجان کلی خرده مقیاس های سرزنش خود و فاجعه انگاری، و سرزنش دیگران تفاوت معناداری وجود دارد (P<0.05)، ولی میان خرده مقیاس های مثبت اندیشی، کنار آمدن و پذیرش تفاوت معناداری مشاهده نمی شود (P>0.05).

سه ملاک برای مناسب بودن داستان های برنامه فبک ارائه شده است. بر این اساس، این داستان ها باید از سه جهت کفایت داشته باشند تا برای کلاس های برنامه فبک مناسب باشند، کفایت روان شناختی، کفایت ادبی، و کفایت فلسفی. هدف از نگارش این مقاله این است که نشان داده شود که از نظر بنیان گذاران این برنامه کفایت فلسفی با چه ویژگی هایی محقق می شود. لذا سوال اصلی پژوهش این است که کفایت فلسفی چیست؟ و حائز بودن چه ویژگی هایی این کفایت را تضمین می کند؟ در این مقاله به کفایت فلسفی از دو جهت توجه می شود: محتوا و فرم (شکل). در بخش اول مقاله مواد اولیه و مضامینی بررسی می شود که به عنوان محتوا می تواند کفایت فلسفی داستان ها را برآورده کند و در بخش دوم ویژگی هایی که در واقع قواعدی اند که اعمال آن ها می تواند شکل داستان ها را به معنایی که در برنامه فبک مد نظر است فلسفی کند. روش تحقیق توصیفی تحلیلی است. نتایج تحقیق نشان می دهد که برای تحقق کفایت فلسفی در داستان های برنامه فبک لازم است برخی از مولفه ها از جمله درون مایه سوال بر انگیز و فلسفی، انعکاس مباحث بحث برانگیز و نیز مباحث فلسفی مربوط به زندگی کودکان در بعد محتوا در داستان ها تحقق یابد و، در بعد فرم (شکل)، بازسازی فرایند کندوکاو فلسفی، شبیه سازی برخی از فرایندها هم چون فرایندهای شناختی و هم چنین الگو سازی فرایندهایی هم چون کندوکاو و اکتشاف در داستان ها ضرورت دارد.

هدف از پژوهش حاضر تعیین اثربخشی آموزش راهبرد درک خواندن ریاضی (Survey, Question, Read, Question, and Compute Question) SQRQCQ و راه بردهای فراشناختی بر عملکرد حل مساله ریاضی دانش آموزان بود. در این مطالعه، از طرح نیمه آزمایشی پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. شرکت کنندگان پژوهش 60 نفر از دانش آموزان دختر پایه چهارم ابتدایی بودند که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند، 40 نفر از آن ها در دو گروه آزمایشی راه برد درک خواندن ریاضی و راه بردهای فراشناختی و 20 نفر دیگر در گروه کنترل جای گرفتند. گروه های آزمایشی، طی 10 جلسه یک ساعته آموزش های لازم را دریافت کردند و گروه کنترل نیز به روش سنتی آموزش دید. برای تحلیل از تحلیل کوواریانس یک طرفه استفاده شد. یافته های حاصل از پژوهش بیان گر این است که عملکرد حل مساله کلامی ریاضی گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل به طور معناداری افزایش داشت. راه برد درک خواندن ریاضی و راه بردهای فراشناختی در ارتقای عملکرد حل مساله کلامی ریاضی دانش آموزان موثر است، بنابراین، آموزش راه برد درک خواندن در کلاس های ریاضی ضروری است.