پژوهش علف های هرز
سال:1388 | دوره:1 | شماره:1 |تعداد مقالات:8

به منظور تعیین اثرات آللوپاتیک عصاره آبی بقایای گیاهی کلزا روی خصوصیان جوانه زنی تاج خروس ریشه قرمز، ترب وحشی و دم روباهی کشیده، آزمایشی در سال 1385 در دانشکده کشاورزی همدان به اجرا در آمد. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل سطوح مختلف عصاره بخشهای مختلف کلزا (اندام هوایی، ریشه و مخلوط اندام هوایی و ریشه) و غلظت های 0، 25، 50، 75 و 100 درصد عصاره بود. واحدهای آزمایشی شامل پتری دیشهایی به قطر 9 و عمق 3 سانتی متر بودند. به منظور محاسبه خصوصیات جوانه زنی، در انتهای دوره جوانه زنی، درصد بازدارندگی، نسبت ساقه چه به ریشه چه، طول ریشه چه، و وزن خشک کل گیاهچه طبق دستور ایستا برای هر علف هرز جداگانه محاسبه شد. نتایج آزمایش نشان داد که، عصاره آبی بقایای گیاهی کلزا روی خصوصیان جوانه زنی علف های هرز مذکور دارای اثرات آللوپاتیک متفاوتی می باشد. افزایش غلظت عصاره باعث کاهش درصد جوانه زنی، نسبت وزن خشک ساقه چه به ریشه چه، طول ریشه چه و وزن خشک کل گیاهچه علف های هرز مذکور شد. خصوصیان جوانه زنی ترب وحشی نسبت به تاج خروس ریشه قرمز و دم روباهی کشیده در مجاور عصاره کلزا حساسیت بیشتری از خود نشان داد. شدیدترین اثرات آللوپاتیک به عصاره ریشه و ضعیف ترین آن به اندام هوایی کلزا مربوط بود.

به منظور اجرای طرح کنترل علفهای هرز کلزا با استفاده از روشهای زراعی، مکانیکی و شیمیایی دو آزمایش جداگانه در شرایط ماخار (آبیاری قبل از کشت) و بدون ماخار بصورت اسپلیت بلوک با 4 تکرار در محل مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان (ایستگاه شاوور) در سالهای زراعی 82-83 و 83-84 اجراء گردید. تیمارهای اصلی دو آزمایش شامل کولتیواتور بیلچه ای، بدون کولتیواتور و وجین دستی و تیمارهای فرعی شامل علفکش تریفلورالین به میزان 1200 g a.i./ha، علفکش اتال فلورالین به میزان 999 g a.i./ha و بدون استفاده از علفکش بود. نتایج هر دو سال نشان داد که در هردو آزمایش(ماخار و بدون ماخار) بالاترین وزن خشک علفهای هرز و کمترین عملکرد دانه مربوط به تیمار بدون کولتیوار و بدون کاربرد علفکش بود که با دیگر تیمارهای آزمایش تفاوت معنی داری را نشان دادند. و بیشترین میزان عملکرد نیز در تیمارهای وجین دستی به همراه استفاده از علفکش و همچنین کولتیواتور به همراه استفاده از علفکش بدست آمد. این نتایج نشان داد که اگر به همراه استفاده از علفکش درحدود یک ماه پس از کشت کلزا از کولتیواتور استفاده شود بدلیل ازبین رفتن علفهای هرز بین ردیفها و تهویه مناسب خاک، کلزا بسرعت رشد کرده و برعلفهای هرز باقیمانده غالب شده و عملکرد مناسبی بدست خواهد آمد. در هر دو سال آزمایش استفاده از علفکش های تریفلورالین و اتال فلورالین به تنهایی تاثیر یکسانی را بر کنترل علفهای هرز نشان دادند در سال دوم زمانی که از کولتیواتور استفاده گردید تیمار علفکش تریفلورالین عملکرد بیشتری از اتال فلورالین داشت. علفکشهای تریفلورالین و اتال فلورالین به تنهایی نتوانستند علفهای هرز خردل وحشی، کنگر وحشی و پنیرک را کنترل نمایند، همچنین استفاده از کولتیواتور به تننهایی نیز نتوانست علفهای هرز را بخوبی کنترل نماید که وجود علفهای هرز داخل ردیفها تا پایان فصل رشد دلیل آن میباشد. نتایج این مطالعه نشان داد که استفاده از علفکشهایی تریفلورالین و اتال فلورالین نظیر به همراه کولتیواتور میتواند بخوبی علفهای هرز را کنترل نماید. مقایسه بین دو آزمایش نشان داد که در آزمایش ماخار، میزان عملکرد کلزا و وزن خشک علفهای هرز بترتیب بیشتر و کمتر از آزمایش بدون ماخار بود. این نتایج نشان داد که ماخار قبل از کشت می تواند بصورت معنی داری سبب کاهش علفهای هرز و درنتیجه افزایش عملکرد گردد.

به منظور بررسی تاثیر علف کش تری فلورالین و آهن بر خصوصیات مرفولوژیک و جذب آهن پنج رقم سویا، آزمایش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در سال 1375 در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز انجام شد. تیمارهای مورد آزمایش شامل: پنج سطح تری فلورالین (0، 1، 2، 3، 4 میلی گرم در کیلوگرم خاک)، سه سطح آهن (0، 5، 10 میلی گرم در کیلوگرم خاک) و پنج رقم سویا (ویلیامز، کلارک، پرشینگ، KW505،SRF450 ) بود. نتایج آزمایش نشان داد که با افزایش تری فلورالین، ارتفاع، سطح برگ، وزن خشک اندامهای هوایی، وزن خشک ریشه و وزن خشک گره های تثبیت کننده ازت در تمام ارقام و در تمام سطوح آهن کاهش معنی داری یافت ولی نسبت وزن خشک ریشه به اندام های هوایی افزایش نشان داد. بدون کاربرد آهن، افزایش تری فلورالین باعث کاهش معنی دار غلظت کلروفیل برگ و غلظت آهن کل اندامهای هوایی ارقام ویلیامز، پرشینگ و KW505 گردید که با علائم کلروز در برگها همراه بود. با مصرف آهن علائم کلروز برگ این ارقام از بین رفت. کاربرد تری فلورالین همراه با سطوح 5 و 10 میلی گرم آهن در کیلوگرم خاک باعث تغییر معنی دار غلظت کلروفیل برگ و آهن کل اندامهای هوایی ارقام نشد. با اضافه کردن تری فلورالین ارقام از نظر سرعت کاهش غلظت آهن کل اندام های هوایی و کلروفیل برگ اختلاف معنی داری نشان دادند. بیشترین سرعت کاهش (بالاترین حساسیت) مربوط به KW505  و پرشینگ و کمترین سرعت کاهش (پایین ترین حساسیت) در کلارک و  SRF450 مشاهده شد. با افزایش میزان آهن، غلظت کلروفیل برگ ارقام ویلیامز، پرشینگ و KW505 و غلظت آهن کل اندامهای هوایی تمام ارقام افزایش معنی داری یافت.

به منظور بررسی روش های مختلف کنترل علف های هرز در گلرنگ دیم و تاثیر آنها بر وزن خشک علف-های هرز، آزمایشی در سال زراعی 85-1384 در مزرعه ایستگاه تحقیقات دیم سرارود کرمانشاه به اجرا در آمد. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی، کنترل شیمیایی در چهار سطح شامل تریفلورالین به میزان 960 گرم ماده موثر در هکتار، پندیمتالین به میزان 660 گرم ماده موثر در هکتار، اتال فلورالین به میزان 1172.5 گرم ماده موثر در هکتار و ایمازامتابنز به میزان 625 گرم ماده موثر در هکتار و کنترل مکانیکی نیز در چهار سطح شامل عدم کنترل مکانیکی، وجین دستی درمرحله 6 برگی محصول، کولتیواتور درمرحله 6 برگی محصول و کولتیواتور در مرحله 6 برگی + وجین دستی در مرحله 12 برگی بود. دو تیمار کنترل کامل و تداخل کامل علف های هرز نیز به عنوان شاهد منظور شدند. نتایج نشان داد که علف های هرز غالب مشاهده شده در مزرعه شامل شیرین بیان، گلرنگ وحشی و سفالاریای سوریه ای بودند و تلخ بیان، بابونه، سیلن، مرغ و پیچک صحرایی اهمیت کمتری داشتند. روش های کنترل مکانیکی باعث کاهش معنی دار وزن خشک کلیه علف های هرز شدند، اما روش های شیمیایی فقط باعث کاهش وزن خشک علف هرز شیرین بیان و مجموع علف های هرز گردید. اثر متقابل روشهای شیمیایی و مکانیکی برای علف های هرز غالب در سطح 1% معنی دار بود، اما در کنترل مجموع علف های هرز غیر معنی دار گردید. علفکش ها به تنهایی در کاهش وزن خشک علف های هرز ضعیف عمل نمودند و بهترین نتیجه در کنترل علف های هرز در تلفیق روشهای مکانیکی و شیمیایی به دست آمد. در بین تیمارها، کاربرد تلفیقی علفکش پس رویشی ایمازامتابنز با روش کولتیواتور در مرحله 6 برگی + وجین دستی در مرحله 12 برگی، بیشترین کارایی را در کنترل تمامی علف های هرز نشان داد.

به منظور مقایسه کارائی علف کش فنوکساپروپ پی اتیل تولید داخل و خارج کشور در کنترل علف هرز یولاف وحشی در مزارع گندم، آزمایشی در مرکز تحقیقات کشاورزی زرقان فارس صورت گرفت. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار و به صورت فاکتوریل، در سال زراعی 3-1382 به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایشی شامل سه محصول فنوکساپروپ پی اتیل ساخت شرکت های گل سم، گیا و بایر آلمان و چهار سطح از هر محصول شامل 0.4، 0.8، 1.2 و 1.8 لیتر در هکتار بود. برای انجام آزمایش با احتساب تیمار وجین دستی و بدون کنترل علف هرز، در هر بلوک 14 تیمار در نظر گرفته شد. تعداد و وزن خشک علف هرز باقی مانده 15 و 30 روز بعد از سم پاشی تعیین شد. بعد از برداشت گندم نیز درصد افت عملکرد گندم محاسبه شد. برای آنالیز آماری پاسخ به مقدار علف کش، ازمدل لوگ لجستیک استفاده شد. نتایج نشان داد که در میزان مصرف 1.2 لیتر درهکتار کارایی فرمولاسیون محصول خارجی با 98% کنترل یولاف وحشی بسیارخوب بود. ولی فرمولاسیون شرکت های گیا و گل سم به ترتیب باکارایی 92% و 96% کنترل در میزان مصرف 1.8 لیتر در هکتارمطلوب و خوب بود. درصد افت عملکرد دانه گندم با افزایش میزان مصرف علف کش فنوکساپروپ پی اتیل کاهش یافت. در بالاترین میزان مصرف درصد افت عملکرد دانه گندم در تیمار محصول خارجی نسبت به دو محصول داخلی کمتر بود.

در این پژوهش، کارآیی چند علفکش جدید در کنترل علف های هرز شالیزارهای شمال کشور، در شرایط گلخانه ای بررسی شد. علفکش ها شامل پنوکسولام با مقادیر 24، 30، 36 و 42 گرم در هکتار، آنیلوفوس + اتوکسی سولفورون (سان رایس) به میزان 945 گرم در هکتار، آمیخته در مخزن بوتاکلر + سینوسولفورون به ترتیب به میزان 900 و 20 گرم در هکتار و آمیخته در مخزن بوتا کلر + بن سولفورون متیل به ترتیب به میزان 1800 و 45 گرم در هکتار بود. در ارزیابی نظری، در کنترل بوته های سوروف (Echinochloa crus-galli)، پنوکسولام با مقادیر 36 و 42 گرم در هکتار هم اندازه سایر علفکش ها و بطور معنی داری برتر از کاربرد آن با مقادیر 24 و 30 گرم در هکتار بود. برای کنترل اویارسلام (Cyperus difformis) پنوکسولام با مقادیر 36 و 42 گرم در هکتار و سان رایس برتر از سایر تیمارها بودند. در کنترل قاشق واش (Alisma plantago-aquatica)، پنوکسولام با مقادیر 36 و 42 گرم در هکتار بدون اختلاف معنی دار با سایر علفکش ها، برتر از کاربرد آن با مقادیر 24 و 30 گرم در هکتار بود. کارآیی علفکش ها در کنترل تیرکمان آبی کمتر از سایر علف های هرز بود، ولی در بین آنها، کارآیی پنوکسولام به مقدار 42 گرم در هکتار و سان رایس برتر ازسایر علفکش ها برآورد گردید. همه تیمارها، در مقایسه با شاهد، بطور چشمگیری موجب کاهش وزن خشک بوته های علف های هرز شدند. در این آزمایش هیچگونه قرائنی از آثار گیاهسوزی علفکش های مورد بررسی روی برنج بدست نیامد و در قیاس با شاهد، تاثیر معنی داری روی ارتفاع و وزن خشک بوته های برنج نداشتند. در مجموع، پنوکسولام با مقادیر 36 و 42 گرم در هکتار و همچنین سان رایس و آمیخته بوتاکلر با بن سولفورون متیل و یا سینوسولفورون، در کنترل هر سه گروه علف های هرز کشیده برگ، پهن برگ و جگن در برنج کارآیی قابل قبولی داشتند.

به منظور بررسی رابطه بانک بذر علف هرز در ابتدای فصل زراعی با جمعیت علف هرز در طول فصل زراعی و نیز بررسی الگوی پراکنش علف هرز، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج در سال زراعی 1386 انجام شد. در این آزمایش، نمونه برداری از بانک بذر در ابتدای فصل بعد از کاشت ذرت و نمونه برداری از جمعیت گیاهچه های علف های هرز در طول فصل زراعی و در مراحل 4 برگی و 8 تا 10 برگی و مرحله تشکیل تاسل به روش شبکه بندی و از 96 نقطه انجام شد. سپس به کمک نرم افزار (Gsplus) GS+نقشه های مزرعه رسم شد و نمودارهای ایزوتروپیک و آن ایزوتروپیک مربوط به هر یک از گونه ها به کمک سمی واریوگرام رسم شد. در رابطه بین بانک بذر و جمعیت گیاهچه های مورد بررسی مشخص شد که همبستگی معنی داری بین بانک بذر ابتدای فصل و گیاهچه های علف هرز در طول فصل زراعی وجود دارد. بیشترین همبستگی بین بانک بذر و فلور ها مربوط به فلور 1 بود (r=0.83) و این مطلب بیانگر آن است که تراکم علف هرز در این مرحله (4 برگی ذرت) بیشترین مقدار است و بهترین زمان مبارزه باعلف هرز می باشد. نتایج نشان داد که الگوی پراکنش گونه های علف هرز در مزرعه لکه ای است و قطر لکه هادر گونه های مختلف باهم تفاوت دارد. با به دست آوردن همبستگی بین بذر و فلور می توان بهترین زمان را برای نمونه برداری و مبارزه با علف هرز مشخص کرد.

روش های «بایواسی» که در مطالعات علفکش ها بکار می روند بر اساس عکس العمل اورگانیسم های انتخاب شده- گیاهان عالی یا میکروارگانیسم ها- نسبت به مواد شیمیایی هستند. روش های مختلف ارزیابی بکار می رود: جوانه زنی، وزن یا اندازه قسمت های گیاه، تغییرات در فعالیت های فیزیولوژیکی نظیر فتوسنتز و تعرق، و علائم شاخص. چندین «بایواسی» خاص تشریح گردید. روابط دز عکس العمل تحت تاثیر سن گیاه شاخص و شرایط محیطی رشد قرار می گیرند. نتایج می تواند بصورت صوری یا توسط اندازه گیری های واقعی محاسبه گردد، برای تفسیر صحیح می بایست شاهدها و استانداردهای مناسب در هر آزمایش شامل گردد. مثالهائی از روش های «بایواسی» داده شده است تا جنبه های مختلف رفتار علف کش ها تحقیق گردد: اثرات خاک روی علف کش ها، ناپدید شدگی علف کش ها از سطح خاک، حرکت علف کش ها در خاک، تجزیه و دوام علف کش ها.