طب انتظامی
سال:1400 | دوره:11 | شماره:4 |تعداد مقالات:13

اهداف: در میان دردهای مزمن، کمر درد مزمن یکی از فراگیرترین انواع درد است. در این تحقیق هدف مقایسه اثربخشی درمان شناختی-رفتاری و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در بیماران مبتلا به کمر درد مزمن بر خودکارآمدی درد و کیفیت زندگی بود. مواد و روش ها: تحقیق حاضر آزمایشی از نوع پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری همراه با گروه شاهد است که از بهمن ماه سال 1398 تا اسفند سال 1399 انجام شد. جامعه آماری این پژوهش، تمامی بیماران مراجعه کننده دارای کمردرد مزمن به بخش تخصصی کلینیک الزهرا حکیمیه در شهر تهران بود. جمعیت نمونه تحقیق شامل 45 نفر بود که به روش هدفمند و در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه 15 نفره قرار داده شدند. مداخله درمانی برای گروه اول، درمان شناختی-رفتاری و برای گروه دوم درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بود و برای گروه کنترل هیچ آموزشی درنظر گرفته نشد. ابزار مورد استفاده، پرسش نامه های اطلاعات جمعیت شناختی، خودکارآمدی درد و کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی بود. فرضیه های پژوهش به صورت جداگانه با استفاده از تحلیل کوواریانس تک متغیری بررسی شدند. یافته ها: در این پژوهش 45 بیمار (33 مرد و 12 زن) با میانگین سنی 14/09±, 41/18 سال شرکت کرده بودند. نسبت F تحلیل کوواریانس تک متغیره برای تفاوت تمامی متغیرهای وابسته بین گروه های آزمایش و گروه کنترل معنا دار بود (0/001>p). در ادامه به منظور مقایسه اثربخشی دو روش درمانی بر خودکارآمدی درد و کیفیت زندگی از نتایج آزمون تعقیبی بنفرونی استفاده شد. تفاوت بین میانگین گروه درمان شناختی-رفتاری و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر خودکفایتی درد و کیفیت زندگی در هر دو مرحله پس آزمون و پیگیری معنادار نبود (0/05

اهداف: تاب آوری نشان دهنده مشخصه ای در فرد است که سبب می شود علی رغم وجود مشکلات و محدودیت ها به شکوفایی برسد و نه تنها در برابر موانع سرخم نکند؛ بلکه به خوبی از پس آنها برآید. هدف این مطالعه تبیین مدل تاب آوری بر اساس صفات شخصیتی با واسطه گری استرس ادراک شده بود. مواد و روش ها: این پژوهش از نوع همبستگی در قالب الگوسازی معادلات ساختاری است. جامعه آماری مورد مطالعه، تمامی کارکنان یک مجموعه نظامی بود که در سال 1398 در شهر تهران در حال خدمت بودند. نمونه ها به روش خوشه ای تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزارهای به کار برده شده برای سنجش متغیرهای پژوهش عبارت بودند از: مقیاس تاب آوریConnor و Davidson، پرسش نامه 240سیوالی نیو و پرسش نامه استرس ادراک شده. با کسب مجوزهای لازم از مرکز نظامی مورد مطالعه و مبادی امنیتی، اقدامات اولیه برای نمونه گیری انجام شد. از میان این واحد نظامی یک گروه به صورت یک خوشه انتخاب و تعداد 367 نفر از آنان مورد آزمون قرار گرفتند. داده ها به روش تحلیل مسیر و مدل یابی معادلات ساختاری به کمک نرم افزار LISREL 8. 5 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: از میان پرسش نامه های توزیع شده 324 پرسش نامه قابل ارزیابی و نمره گذاری بود. مقیاس تاب آوری نمونه ها 15/7±, 57/1 به دست آمد. نتایج نشان داد که صفات شخصیتی بر تاب آوری اثر ساختاری مستقیم و از طریق استرس ادراک شده، اثر ساختاری غیرمستقیم داشت. برخی از صفات شخصیتی تبیین کننده تاب آوری بودند و استرس ادراک شده نقش واسطه ای در تبیین تاب آوری بر اساس ویژگی های شخصیتی داشت. از بین 30 صفت شخصیتی در این پژوهش، 14 صفت تبیین کننده مدل تاب آوری بر اساس صفات شخصیتی بود. نتیجه گیری: مولفه های ویژگی های شخصیتی بر اساس مدل تبیین شده، قادر است تغییرات متغیر تاب آوری را به طور مستقیم و از طریق متغیر استرس ادراک شده، به طور غیرمستقیم پیش بینی نماید.

اهداف: فرار از خدمت سرباز در طول یک فرآیند اتفاق می افتد؛ ابتدا ناسازگاری با شرایط و سپس خشونت رخ می دهد و در نهایت فرار انجام می شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش واسطه ای تحمل آشفتگی در رابطه بین خشونت سربازان با تمایل به فرار ناشی از عملکرد فرماندهان انجام شد. مواد و روش ها: این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی مبتنی بر مدل یابی معادلات ساختاری است. جامعه آماری تمامی سربازان مرکز آموزشی امام سجاد (ع) شهر ارومیه با پایه خدمتی تیرماه 1400 بود. در این پژوهش 210 نمونه به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها از پرسش نامه خشونت Buss-Perry، پرسش نامه تحمل آشفتگی Simons و Gaher و همچنین پرسش نامه محقق ساخته تمایل به فرار ناشی از عملکرد فرماندهان استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون همبستگی پیرسون و مدل معادلات ساختاری در قالب نرم افزارهای SPSS 18 و AMOS 23 استفاده شد. یافته ها: از 210 نمونه شرکت کننده در پژوهش، 139 نفر دیپلم و زیردیپلم و همچنین 71 نفر لیسانس به بالا داشتند. روایی تاییدی و مدل اندازه گیری سه پرسش نامه تایید شد و پایایی به روش آلفای کرونباخ برای خشونت 0/87، تحمل آشفتگی 0/79و تمایل به فرار 0/88 به دست آمد. یافته ها نشان داد که خشونت سربازان و تحمل آشفتگی بر تمایل به فرار ناشی از عملکرد فرماندهان به ترتیب دارای اثر مستقیم و غیرمستقیم 0/291 و 0/246-بودند. مقادیر استانداردشده اثر غیرمستقیم مسیر خشونت با واسطه گری تحمل آشفتگی بر تمایل به فرار به روش برآورد بوت استرپ مورد تایید واقع شد و خشونت بر تمایل به فرار با واسطه گری تحمل آشفتگی 0/48-اثرگذار بود (0/01>p). درنهایت مدل پژوهش تایید شد و 41 درصد تمایل به فرار توسط متغیرهای خشونت و تحمل آشفتگی در مسیرهای مستقیم و غیرمستقیم قابل تبیین بود. نتیجه گیری: خشونت سربازان بر تمایل به فرار با واسطه گری تحمل آشفتگی اثرگذار است. پژوهش حاضر نشانگر اهمیت عوامل شناختی و هیجانی در تبیین تمایل به فرار ناشی از عملکرد فرماندهان است.

اهداف: دوران بازنشستگی انتقال به مرحله جدیدی از زندگی است که یکی از مهم ترین تغییرات در زندگی فرد به شمار رفته و توجه به این دوره اهمیت زیادی دارد. لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان شفقت به خود بر خودکارآمدی و رضایت از زندگی در بازنشستگان نیروی انتظامی شهر تهران انجام شد. مواد و روش ها: روش پژوهش شبه آزمایشی و از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری تمامی بازنشستگان نیروی انتظامی شهر تهران در سال 1399 بودند که از بین آنها 30 نفر به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه 15نفره آزمایش و کنترل جایگزین شدند. برای گردآوری داده ها، از پرسشنامه خودکارآمدی Scherer و Maddox (1982) و پرسشنامه رضایت از زندگی Diner و همکاران (1985) استفاده شد. پروتکل آموزش شفقت به خود، طی 8 جلسه (هرجلسه 120 دقیقه) برای گروه آزمایش انجام شد و نهایتا بعد از اتمام جلسات آموزشی اقدام به اجرای پس آزمون شد. داده های پژوهش با استفاده از روش تحلیل کوواریانس تک متغیره در قالب نرم افزار SPSS 22 مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها: داده های پژوهش برای 30 بازنشسته در دو گروه آزمایش و پیگیری مورد بررسی قرار گرفت. میانگین سنی در گروه آزمایش 6/41±, 73/11 سال و در گروه کنترل 5/31±, 76/51 سال بود. با توجه به مقادیر F برای پس آزمون خودکارآمدی (91/76) و رضایت از زندگی (12/79) و سطح معناداری آنها (0/001=P-value) که کوچک تر از 0/05 بود، مشاهده شد که درمان شفقت به خود اثربخش بود و توانست خودکارآمدی و رضایت از زندگی را در گروه آزمایش افزایش دهد. نتیجه گیری: درمان متمرکز بر شفقت می تواند تاثیرگذاری مناسبی جهت افزایش خودکارآمدی و احساس رضایت از زندگی در بازنشستگان داشته باشد. لذا می توان از این مداخله در برنامه های طراحی شده برای بازنشستگان استفاده نمود.

اهداف: با افزایش تعداد زنان بد سرپرست در سال های اخیر، زمینه ارتکاب برخی جرایم نیز افزایش یافته است. لذا برخورداری از کیفیت زندگی و انعطاف پذیری روان شناختی می تواند از بروز این جرایم جلوگیری کند. بنابراین پژوهش حاضر با هدف اثربخشی درمان راه حل محور بر کیفیت زندگی و انعطاف پذیری روان شناختی زنان بدسرپرست با آمادگی اعتیاد انجام شد. مواد و روش ها: این پژوهش از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری پژوهش حاضر را تمامی زنان بدسرپرست مراجعه کننده به مرکز بهزیستی استان خوزستان شهرستان شوشتر در سال 1400 تشکیل دادند. با هدف غربال کردن زنان بدسرپرست دارای آمادگی اعتیاد، از پرسش نامه آمادگی اعتیاد زرگر و همکاران (1385) با روایی 0/45 و پایایی 0/90 استفاده شد و از 200 زن بدسرپرستی که این پرسش نامه را تکمیل کرده بودند، 30 نفر با بالاترین نمره، انتخاب شدند. نمونه ها در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) به صورت تصادفی جایگزین شدند و به پرسش نامه های کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی-فرم کوتاه با روایی 0/81 و پایایی 0/84 و انعطاف پذیری روان شناختی Dennis و Vander Wall (2010) با روایی 0/75 و پایایی 0/74 پاسخ دادند. شرکت کنندگان گروه آزمایش، هشت جلسه یک ساعت و نیم، برنامه راه حل محور (Grant، 2011) را دریافت نمودند. داده ها با استفاده از روش آماری تحلیل کوواریانس چندمتغیری با نر م افزار SPSS 22 مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. یافته ها: میانگین سنی 15 شرکت کننده زن در گروه آزمایش 2/6±, 32/7 سال و در گروه کنترل 2/6±, 33/4 سال بود که دامنه سنی از 22 تا 37 سال را شامل می شد. نمرات کیفیت زندگی و انعطاف پذیری روان شناختی گروه آزمایش در پس آزمون بیشتر از نمرات گروه کنترل بود. نتایج آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیری حکایت از تفاوت معناداری در نمرات دو گروه داشت (0/003=p؛ 5/53=F؛ 0/51=اثر پیلایی). با توجه به مقادیر F به دست آمده برای پس آزمون کیفیت زندگی (70/66) و انعطاف پذیری روان شناختی (55/16) و سطح معناداری آنها (0/001>p) مشاهده شد که درمان راه حل محور اثربخش بود و توانست کیفیت زندگی و انعطاف پذیری روان شناختی زنان بدسرپرست با آمادگی اعتیاد را افزایش دهد. نتیجه گیری: مداخله راه حل محور روشی موثر برای بهبود کیفیت زندگی و انعطاف پذیری روان شناختی زنان بدسرپرست با آمادگی اعتیاد است.

اهداف: مطالعات اپیدمیولوژیکی و ارتباطی نشان می دهند، استفاده از موبایل می تواند یکی از عوامل مهم در حواس پرتی رانندگان باشد و همین مسئله سبب افزایش تصادفات جدی حین رانندگی شده است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی کانونی رابطه مولفه های اعتیاد موبایلی با میزان رفتارهای پرخطر رانندگی جوانان انجام شد. مواد و روش ها: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه هدف تمامی دانشجویان دانشگاه آزاد همدان در سال تحصیلی 1400-1399 بود که بر اساس آمار اخذشده حدود 15000 نفر بودند. با توجه به محدودیت تردد در دوران پاندمی کرونا، 384 نفر از طریق فراخوان اینترنتی به صورت داوطلبانه و آنلاین در پژوهش حاضر شرکت کردند. برای جمع آوری داده های مورد نیاز از پرسش نامه های اعتیاد به تلفن همراه و پرسش نامه خطرپذیری ایرانی (مولفه رانندگی پرخطر با 6 سیوال و 3 زیرمولفه) استفاده شد. روایی محتوایی پرسش نامه های مورد استفاده تایید شد و آلفای کرونباخ آنها نیز به ترتیب 87/0 و 89/0 به دست آمد. ابزارهای پژوهش در سایت پرس لاین طراحی و لینک آن در گروه های واتساپ و تلگرام قرار داده شد تا دانشجویانی که حداقل از دو سال گذشته گواهینامه رانندگی داشتند، در پژوهش شرکت کنند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها نیز از آزمون همبستگی کانونیک و رگرسیون چندگانه در محیط نرم افزار SPSS 23 استفاده شد. یافته ها: 47 درصد از نمونه ها (181 نفر) مرد و 53 درصد (203 نفر) زن با میانگین سنی 8/04±, 25/41 سال بودند. میانگین نمرات اعتیاد موبایلی شرکت کنندگان 40/23 با انحراف معیار 11/38 به دست آمد. همچنین میانگین رفتارهای پرخطر نیز 93/05 با انحراف معیار 20/84 به دست آمد. بین مولفه های اعتیاد موبایلی (ناتوانی در کنترل تمایل، احساس اضطراب و کمبود و بهبود خلق و خو) با مولفه های رانندگی پرخطر (رانندگی پرخطر گرایش به سرعت، باور به کنترل و نقض قوانین) رابطه مثبت و مستقیم وجود داشت (0/01>p) و با آگاهی از متغیر کانونی اعتیاد موبایلی، 12/5 درصد از تغییرات متغیر کانونی رانندگی پرخطر قابل پیش بینی بود. بارهای کانونی نشان داد که در تشکیل متغیرهای پیش بین، بیش ترین سهم مربوط به احساس اضطراب و کمبود (0/928) و در متغیر ملاک بیش ترین سهم مربوط به گرایش به سرعت (0/893) بود. نتیجه گیری: استفاده اعتیادگونه از موبایل روابطی را برای افراد به وجود می آورد که نتیجه آن رویارویی با رفتارهای خطرآفرین است. بنابراین می توان گفت شرایطی که فرد، اعتیاد به موبایل دارد، احساس اجبار در چک کردن آن در موقعیت های مختلف خواهد داشت این موقعیت ها ممکن است در مواقع رانندگی و در مکان هایی که استفاده از موبایل ممنوع است باشد که نوعی قانون گریزی و پیامد آسیب زا خواهد داشت.

اهداف: رسانه های اجتماعی علاوه بر جنبه اطلاع رسانی می توانند آسیب های روانشناختی نیز ایجاد نمایند. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی پروتکل مداخله ای-حمایتی بر خودتخریبی و سواد رسانه ای کارکنان یک دانشگاه نظامی انجام شد. مواد و روش ها: پژوهش از نظر هدف کاربردی و در گروه طرح های شبه آزمایشی است. جامعه آماری مشتمل بر تمامی کارکنان یک دانشگاه نظامی در سال 1400-1399 بود. نمونه این تحقیق 40 نفر از کارکنان بودند که به شیوه غیراحتمالی و در دسترس گزینش شدند و در دو گروه 20نفره آزمون و کنترل تقسیم شدند. ابزار گردآوری داده ها، مقیاس رفتارهای خودتخریب گرانه آقا محمدیان شعرباف و مرادیان (1391) و سواد رسانه ای فلسفی (1393) بود. پروتکل مداخله ای شامل کارگاه های آموزش گروهی به مدت 10 جلسه و به صورت 2 جلسه در هفته در پنج هفته متوالی بود که بر گروه آزمایش اجرا شد. جهت آزمون اثربخشی پروتکل مداخله ای-حمایتی بر خودتخریبی و سواد رسانه ای از تحلیل کوواریانس و نرم افزار SPSS 26 نسخه بهره گیری شد. یافته ها: از میان 40 شرکت کننده در پژوهش، 57/5 درصد از افراد بین 20 تا 30 سال (23 نفر) و مرد بودند. به ترتیب بیشترین و کمترین فراوانی تحصیلات مربوط به افراد دارای کارشناسی (50 درصد) و مدرک دکترا (7/5 درصد) بود. میانگین نمرات خودتخریبی در گروه آزمایش با اجرای مداخله از 14/35±, 115/50 در مرحله پیش آزمون به 15/09±, 77/75 در مرحله پس آزمون کاهش و میانگین نمرات سواد رسانه ای در گروه آزمایش در وضعیت پیش آزمون از 7/81±, 45/30 به 7/12±, 62/60 در مرحله پس آزمون افزایش یافت. سطح معناداری تمامی آزمون ها کمتر از خطای 0/05 به دست آمد و فرضیه تحقیق تایید شد. نتیجه گیری: با توجه به تاثیر معنادار پروتکل مداخله ای-حمایتی بر خودتخریبی و سواد رسانه ای، بکارگیری از این پروتکل به منظور کنترل آسیب های ناشی از طوفان رسانه ای کاربردی است.

اهداف: شواهد پژوهش بیانگر. تفاوت های فیزیولوژیکی و روان شناختی در زنان و مردان مبتلا به سوءمصرف مواد است. در پژوهش حاضر با هدف بررسی تفاوت های جنسیتی در درمان سوءمصرف مواد مخدر در بعد روان شناختی به مقایسه ادراک درد، تاب آوری، تحمل ناکامی و پرخاشگری زنان و مردان تحت درمان با برنامه نگهدارنده با متادون پرداخته شد. مواد و روش ها: بدین منظور 300 نفر (150 مرد و 150 زن) با دامنه سنی 17 تا 36 سال و تحصیلات دیپلم و بالاتر در یک پژوهش توصیفی با روش علی-مقایسه ای از بین افراد مراجعه کننده به مراکز ترک اعتیاد شهر تهران در پاییز و زمستان سال 1398 که تحت درمان با برنامه نگهدارنده متادون بودند، به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی چند مرحله ای انتخاب و به پرسش نامه های ادراک درد (پایایی 0/87)، تاب آوری (پایایی 0/84)، تحمل ناکامی (پایایی 0/72) و پرخاشگری (پایایی 0/71) پاسخ دادند. داده های به دست آمده با استفاده از روش آماری تی همبسته توسط نرم افزار SPSS 24 تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: بیش ترین فراوانی مربوط به افراد بین 22 تا 26 سال، مدرک کارشناسی و سابقه کاری 11 تا 15 سال بود. میانگین شاخص های مورد بررسی به ترتیب در زنان و مردان برای ادراک درد 0/521±, 4/125 و 0/359±, 3/258، برای تاب آوری 0/357±, 3/961 و 0/198±, 3/651، برای تحمل ناکامی 0/137±, 4/208 و 0/137±, 3/247 و برای پرخاشگری 0/211±, 3/621 و 0/652±, 4/188بود. تفاوت بین ادراک درد، تحمل ناکامی و پرخاشگری در زنان و مردان در سطح 0/05p< معنادار بود اما تفاوت معناداری بین تاب آوری زنان و مردان مشاهده نشد. نتیجه گیری: زنان در فرآیند ترک مواد مخدر با متادون ادراک درد بیشتر و تحمل ناکامی کمتری نسبت به مردان دارند ولی مردان پرخاشگری بیشتری نسبت به زنان نشان می دهند. به نظر می رسد فرآیند ترک با متادون برای زنان سخت تر از مردان است. تاب آوری مردان و زنان در این برنامه درمانی با یکدیگر تفاوتی ندارند.

اهداف: تجارب نامطلوب دوران کودکی به طور مداوم با مشکلات روان پزشکی در کودکان و بزرگسالان در ارتباط است. با این حال اثرات طولانی مدت تجربیات کودکی بر سلامت روان در بزرگسالی مورد مطالعه قرار نگرفته است. بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی ارتباط تجربیات دوران کودکی و نشانگان افسردگی-گرایش به خودکشی با نقش میانجی نشخوار فکری و تعلق پذیری خنثی بود. مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی به روش مدل یابی معادلات ساختاری است. جامعه آماری تمامی دانشجویان مشغول به تحصیل در دانشگاه محقق اردبیلی در سال تحصیلی 1399 بود که 650 نفر به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسش نامه های نشانگان افسردگی-گرایش به خودکشی Joiner با ضریب آلفای کرونباخ و روایی همگرا 0/91 و 0/74، تعلق پذیری Hill و Pettitبا ضریب آلفای کرونباخ و روایی همگرا 0/88 و 0/84، نشخوار فکریO’, Connor و Williams با ضریب آلفای کرونباخ و روایی همگرا 0/79 و 0/75 و تجربیات دوران کودکی مرکز پیشگیری و کنترل بیماری های آمریکا و بنیاد کایزر با ضریب آلفای کرونباخ و روایی همگرا 0/91 و 0/87 استفاده شد. داده های حاصل با استفاده از روش معادلات ساختاری و تحلیل عاملی تاییدی و با کمک نرم افزار SPSS 25 و AMOS 24 تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: در نهایت داده های 600 شرکت کننده با میانگین سنی 4/44±, 23/09 سال بررسی شد. اثر مستقیم تجربیات کودکی بر نشخوار فکری و نشانگان افسردگی-گرایش به خودکشی مثبت معنادار بود (0/001>p). همچنین اثر مستقیم تجربیات دوران کودکی بر تعلق پذیری منفی معنادار بود (0/001>p). اما بین تعلق پذیری و نشانگان افسردگی-گرایش به خودکشی اثر مستقیم منفی و بین نشخوار فکری و نشانگان افسردگی-گرایش به خودکشی اثر مستقیم مثبت معنادار بود (0/05>p). همچنین اثر غیرمستقیم تجربیات دوران کودکی از طریق نشخوار فکری و تعلق پذیری بر نشانگان افسردگی-گرایش به خودکشی معنادار بود (0/001>p). نتیجه گیری: براساس یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که نشخوار فکری و تعلق پذیری بین تجربیات دوران کودکی و نشانگان افسردگی-گرایش به خودکشی دارای نقش میانجی است.

اهداف: آلودگی های ترافیکی یکی از معضلات جدی سلامت در سراسر جهان است. استرس اکسیداتیوی که در اثر رادیکال های آزاد ایجاد می شود، به طیف گسترده ای از آسیب های سلولی نظیر غیرفعال سازی آنزیم، پراکسیداسیون لیپید، اکسیداسیون پروتئین و لیپوپروتئین و بروز انواع بیماری ها منتهی می شود. هدف از این مطالعه ارزیابی پارامترهای استرس اکسیداتیو در سرم خون رانندگان درون شهری در مقایسه با رانندگان برون شهری با نگاه تاثیر آلاینده های ترافیکی بود. مواد و روش ها: مطالعه حاضر یک مطالعه همگروهی آینده نگر است. جامعه آماری مورد بررسی رانندگان مرد مراجعه کننده به طب کار قایمشهر در فاصله زمانی سال های 1398 تا 1399 بود. با هدف تعیین پارامترهای اکسیداتیو (NO و MDA) و آنتی اکسیدانتی (TAC، CAT) در سرم خون، 45 راننده وسیله نقلیه داخل شهری که در معرض آلاینده های ترافیکی بودند و 45 راننده برون شهری به عنوان گروه شاهد به روش نمونه گیری احتمالی سیستماتیک انتخاب شدند. داده ها با استفاده از آزمون کای دو و آزمون T-test ارزیابی شدند و از نرم افزار SPSS 22 استفاده شد. یافته ها: داده های حاصل از این مطالعه نشان داد که میانگین شاخص های نیتریک اکساید، ظرفیت آنتی اکسیدانی تام و آنزیم کاتالاز در گروه رانندگان در معرض آلاینده های ترافیکی پایین تر از گروه شاهد بود، در حالی که پراکسیداسیون لیپیدی در این گروه در مقایسه با رانندگان گروه شاهد بالاتر بود که در سطح احتمال آماری 1 درصد (0/001>p) معنادار بود. نتیجه گیری: استرس اکسیداتیو ناشی از آلودگی های ترافیکی باعث کاهش ظرفیت آنتی اکسیدانی تام (TAC) و افزایش شرایط اکسیداتیو در گروه رانندگان در معرض آلاینده های ترافیکی می شود که این شرایط می تواند سلامتی این افراد را تهدید کند.

اهداف: جمعیت ایران در مسیر سالمندی قرار دارد و کیفیت زندگی سالمندان نیروهای مسلح به دلیل ماهیت فعالیت حرفه ای در دوران پیش از بازنشستگی، نیازمند توجه ویژه است. هدف از این مطالعه، تعیین رابطه بین حساسیت در روابط متقابل با کیفیت زندگی بازنشستگان نیروهای مسلح تهران بود. مواد و روش ها: این مطالعه از نوع مقطعی همبستگی و با رویکرد تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش را بازنشستگان نیروهای مسلح با سن بالای 65 سال و ساکن شهر تهران در سال های 99-1398 تشکیل دادند. با استفاده از جدول مورگان حجم نمونه 373 نفر انتخاب شد که به روش نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسش نامه های حساسیت در روابط متقابل Boyce و Parker (1989) با روایی تاییدشده و پایایی 81/0 و همچنین پرسش نامه کیفیت زندگی مخصوص سالمندان (CASP-19) با روایی تاییدشده و آلفای کرونباخ 78/0 بود. پرسش نامه ها از طریق مصاحبه انفرادی رو در رو پرسشگران با بازنشستگان سالمند نیروهای مسلح صورت گرفت. ارتباط میان متغیرهای پژوهش با استفاده از آزمون ضریب همبستگی پیرسون و به کمک نرم افزا SPSS 22 بررسی شد. یافته ها: از 373 نفر که در پژوهش شرکت کردند، 42/91 درصد (341 نفر) مشارکت کنندگان مرد بودند. 06/75 درصد نمونه ها (280 نفر) 65-70 سال سن داشتند. نمره میانگین کل حساسیت در روابط متقابل فردی 83/35±, 17/57 و نمره میانگین کل کیفیت زندگی سالمندان 34/26±, 00/58 بود. نتایج آزمون همبستگی پیرسون نشان داد که سطح معناداری بین حساسیت در روابط متقابل و کیفیت زندگی در سالمندان، برابر 041/0 بود (05/0>P-Value). نمره حساسیت بین فردی و ابعاد آن در سطح ضعیف و نمره کیفیت زندگی سالمندان و ابعاد آن، در سطح خوب بود. نتیجه گیری: وضعیت کلی حساسیت در روابط متقابل فردی با کیفیت زندگی در بازنشستگان سالمند نیروهای مسلح ساکن تهران، کمی مطلوب تر از نمرات مربوط به مطالعات جمعیت عمومی سالمندان کشور است. این موضوع می تواند با ساختار نظام مند نیروهای مسلح، تاکیدات و آموزش های مستمر حین خدمت، وجود کانون های بازنشستگی فعال و همچنین ادامه ارتباط با افراد همکار مرتبط باشد.

اهداف: تشخیص سریع و دقیق سوء مصرف مواد مخدر می تواند کارکردهای زیادی داشته باشد که پیگیری درمان مناسب و سریع و همچنین نظارت بر افراد در دوران توانبخشی یا مشاوره در مورد ترک مصرف از مهم ترین کارکردهای قابل ذکر است. مطالعه حاضر با هدف مروری بر مطالعات اخیر در زمینه تشخیص سریع و دقیق سوء مصرف مواد مخدر انجام شد. مواد و روش ها: در این مطالعه مروری، از پایگاه های علمی ScienceDirect، Google Scholar، Springer، Scoups و Pubmed و همچنین پایگاه های ایرانداک، Magiran، SID استفاده شد. بدون محدودیت زمانی کلمات کلیدی مورد استفاده در جستجوها، سوء مصرف مواد، تشخیص، مواد مخدر بود. موارد تکراری و غیرمرتبط با موضوع پس از غربال اولیه از مطالعه حذف شدند. دسته بندی مطالب بر اساس نمونه آزمایشگاهی انجام شد. در همه مراحل پژوهش موازین اخلاقی رعایت شد و هیچ گونه سوگیری و دخل و تصرفی از جانب محققین در مراحل انجام پژوهش صورت نگرفت. یافته ها: تعداد 76 مقاله انگلیسی و فارسی بازیابی شد که 24 مطالعه مرتبط، مورد بررسی نهایی قرار گرفت. طبق یافته ها برای تشخیص سریع و دقیق سوء مصرف مواد مخدر دو اصل مهم میزان ماده باقی مانده در بدن و زمان انجام آزمایش اهمیت زیادی دارد. برای تشخیص مواد مخدر در آزمایشگاه ها معمولا از نمونه ادرار، خون، هوای بازدم، بزاق، عرق، ناخن و مو استفاده می شود. انتخاب هرکدام برای تشخیص مواد مخدر به عواملی همچون هزینه، سهولت جمع آوری نمونه، خطر تقلب، نوع آزمایش (فوری یا آزمایشگاهی)، بازه زمانی استفاده (حاد یا مزمن) و زمان آخرین استفاده بستگی دارد و استفاده از هر کدام برای تشخیص سوء مصرف مواد مخدر معایب و مزایایی دارند. نتیجه گیری: با مرور مطالعات اخیر، هیچ روش آزمایشگاهی با دقت تشخیصی صددرصد برای تشخیص سوء مصرف مواد مخدر یافت نشد و روش های مختلف آزمایشگاهی همواره در خطر نتایج مثبت کاذب یا منفی کاذب هستند. با این وجود تشخیص دقیق و سریع سوء مصرف مواد مخدر در بخش های مختلف نیروی انتظامی همچون راهنمایی و رانندگی، کشف جرم و پزشکی قانونی اهمیت بسزایی دارد و مطالعات در این زمینه در جریان است.

اهداف: بروز خشم با ایجاد مشکلاتی در کار، روابط بین فردی و کیفیت زندگی افراد همراه است. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه تاب آوری و ویژگی های شخصیتی نابهنجار با خشم با میانجی گری ادراک از آلودگی هوا انجام شد. مواد و روش ها: این پژوهش از نظر هدف کاربردی بود و روش آن همبستگی است. نمونه آماری این تحقیق 250 نفر از دانشجویان یک دانشگاه نظامی سال 99-1398 در شهر تهران بود که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای گزینش شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش، پرسش نامه های تاب آوری کانر-دیویدسون (2003) با ضریب آلفای کرونباخ و روایی همگرا 93/0 و 0/58؛ ابعاد شخصیت نابهنجار کروگر و همکاران (2012) با پایایی و روایی 94/0 و 69/0؛ خشم صفت-حالت اسپیلبرگر (1999) با پایایی و روایی 0/95 و 55/0 و همچنین پرسش نامه ادراک آلودگی هوا یزدان پرست و همکاران (1393) با پایایی و روایی 0/96 و 0/58 بود. داده ها با شاخص های آمار توصیفی، ضریب همبستگی پیرسون و مدل یابی معادله ساختاری با استفاده از نرم افزارهای SPSS 26 و نسخه 3 نرم افزار اسمارت پی ال اس تحلیل شدند. یافته ها: از میان 250 نمونه پژوهش بیشتر شرکت کنندگان در رده سنی 25 تا 35 سال (44/8%) بودند که اکثرشان مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد داشتند (55/6%). ضریب اثر ویژگی شخصیتی نابهنجار بر ادراک از آلودگی هوا 0/324، ویژگی شخصیتی نابهنجار بر خشم 0/323، ادراک از آلودگی هوا بر خشم 0/266 و روابط بین متغیرها مثبت و معنادار و ضریب اثر تاب آوری بر ادراک از آلودگی هوا 0/222-و تاب آوری بر خشم 0/162-برآورد شد و رابطه این متغیرها منفی و معنادار بود. همچنین نقش میانجی ادراک از آلودگی هوا در رابطه بین ویژگی شخصیتی نابهنجار و خشم و رابطه بین تاب آوری و خشم تایید شد (0/05>p). نتیجه گیری: به نظر می رسد با توجه به نقش میانجی ادراک از آلودگی در رابطه بین ویژگی های شخصیتی نابهنجار و تاب آوری باخشم، با نظارت و بهینه سازی کیفیت هوا، ویژگی های شخصیتی و ارتقای تاب آوری می توان بروز خشم در افراد را کاهش داد.