بهداشت و توسعه
سال:1393 | دوره:3 | شماره:1 |تعداد مقالات:8

مقدمه: چگونگی دفع پسماندهای تولید شده شهری، همواره یکی از معضلات جامعه بشری بوده است. روش های گوناگونی برای مدیریت پسماندهای شهری ارائه شده است که محل های دفن پسماند، جدای از تکنولوژی استفاده شده در ارتباط با آن، مقصد نهایی زباله ها هستند. با توجه به حساسیت بالای موضوع، شناسایی مکان های مناسب برای دفن پسماند نیازمند تکنیک های جامعی است. هدف پژوهش حاضر، انتخاب مکان مناسب دفن پسماندهای شهری با استفاده از سیستم های اطلاعات جغرافیایی، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی و فازی تاپسیس است.روش ها: ابتدا معیارهای موثر در انتخاب محل دفن پسماند از سازمان های مربوطه جمع آوری شد و با استفاده از سیستم های اطلاعات جغرافیایی آنالیز و استاندارد سازی شدند. سپس با ارائه نظر کارشناسی و به کارگیری روش Fuzzy-AHP هریک از معیارها وزن دهی و همپوشانی شدند. در مرحله بعد با استفاده از روش Fuzzy-TOPSIS اولویت بندی گزینه ها انجام شد. هریک از این روش ها در محیط MATLAB برنامه نویسی شده اند.نتایج: با اجرای روش های فوق 36 گزینه مناسب به دست آمد. سپس با انجام اولویت بندی 2 گزینه به عنوان بهترین مکان انتخاب شدند که در جنوب شرقی مرکز دفن زباله فعلی (کولیک) و شهر پاکدشت واقع شده اند.بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان داد که گزینه های انتخابی در مقایسه با مرکز دفن فعلی در مکان بهتری واقع شده اند و این رویکرد ترکیبی به دلیل لحاظ کردن ماهیت غیر دقیق پدیده ها، هم در مرحله وزن دهی و هم در مرحله رتبه بندی عمکرد بهتری نسبت به سایر روش ها دارد.

مقدمه: کروم یکی از شایع ترین آلاینده هایی است که به دلیل خاصیت تجمع پذیری در بافت های بدن انسان و توانایی ایجاد خطرات بهداشتی در سال های اخیر مورد توجه قرار گرفته است. هدف از این مطالعه مغناطیسی کردن کربن فعال پودری به وسیله نانو ذرات آهن صفر ظرفیتی و استفاده از آن به عنوان جاذب در حذف کروم شش ظرفتی Cr (VI) از محیط های آبی است.روش ها: در این مطالعه آزمایشگاهی از روش احیاء برای تبدیل آهن دو ظرفیتی به آهن صفر و روش هم ترسیبی به منظور نشاندن آهن صفر تولید شده روی کربن فعال پودری جهت القای خاصیت مغناطیسی استفاده شد. ویژگی جاذب با تکنیک های SEM و XRD مورد آنالیز قرار گرفت. در ادامه به ترتیب pH، زمان تماس، دور همزن، میزان جاذب و غلظت کروم با استفاده از رگرسیون خطی در حالت بهینه مشخص گردید. سپس معادلات ایزوترم، سینتیک و ترمودینامیک جذب بر مبنای شرایط بهینه مورد بررسی قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل آماری از نرم افزار Design Expert استفاده شد.نتایج: بالاترین راندمان جذب در pH=3، زمان تماس 60 دقیقه و میزان جاذب 0.5g/L در غلظت اولیه 4mg/l کروم مشاهده شد. بررسی روابط ایزوترم و سینتیک واکنش نشان می دهد که فرآیند جذب کروم به ترتیب از مدل های فروندلیخ (R2>0.991) و سینتیک درجه دوم (R2>0.982)تبعیت می کند. در بررسی ترمودینامیک واکنش نیز مقادیر ∆HO و ∆SO به ترتیب برابر 146.99 و 0.452- شد که نشان دهنده گرماگیر و خود به خودی بودن واکنش می باشدبحث و نتیجه گیری: کربن فعال پودری اصلاح شده با آهن صفر توانایی جذب موثر کروم را داشته و به دلیل خاصیت مغناطیسی به سادگی توسط آهن ربا از نمونه جداسازی می شود.

مقدمه: برخی از رنگ ها سمی و حتی سرطان زا بوده که قبل از تخلیه فاضلاب های نساجی به سیستم های متداول، نیازمند جداسازی و تصفیه پیشرفته هستند. هدف از این مطالعه حذف رنگ دایرکت بلو 71 از محیط های آبی با استفاده از گل قرمز فعال شده بود.روش ها: گل قرمز با استفاده از اسید نیتریک فعال شد و در آزمایش های جذب مورد استفاده قرار گرفت. حذف رنگ دایرکت بلو 71 با استفاده از گل قرمز فعال شده به عنوان تابعی از زمان تماس، pH و غلظت اولیه رنگ مورد بررسی قرار گرفت. ایزوترم های جذب با استفاده از مدل های فروندلیخ و لانگمویر مورد تحلیل قرار گرفتند. داده های سینتیکی با سینتیک های شبه درجه اول و شبه درجه دوم تطبیق داده شدند.نتایج: میزان جذب رنگ با کاهش pH، افزایش زمان تماس و غلظت اولیه رنگ افزایش می یابد. مدل ایزوترمی فروندلیخ (R2=0.9737) بهترین تطابق را با داده های آزمایش داشت. داده های سینتیکی از سینتیک شبه درجه دو (R2=0.9902) بهتر پیروی کردند.بحث و نتیجه گیری: بر اساس نتایج این مطالعه، استفاده از گل قرمز، به عنوان یک جاذب موثر و ارزان قیمت، جهت پیش تصفیه پساب های آلوده به رنگ دایرکت بلو 71 می تواند مورد ملاحظه قرار گیرد.

مقدمه: صنعت جوشکاری یکی از رایج ترین صنایع در جهان به حساب می آید و تقریبا بیش از یک درصد نیروی کار هر کشور را جوشکاران تشکیل می دهند. هدف این مطالعه بررسی تغییرات شاخص های عملکرد ریوی کارگران این صنعت پس از چهار سال جوشکاری می باشد.روش ها: جمعیت مورد مطالعه را تمام جوشکاران یکی از کارخانه های تولید آبگرمکن شهرستان نیشابور (63 نفر) تشکیل می دهند. اطلاعات دموگرافیک و شکایت های تنفسی کارگران با استفاده از پرسشنامه جمع آوری گردید. نتایج اسپیرومتری اخیر هر کارگر با 4 سال قبل وی با آزمون t-test زوجی مقایسه شد. آنالیز داده ها به وسیله نرم افزار SPSS نسخه 16 انجام گرفت.نتایج: میانگین شاخص های ریوی کارگران پس از 4 سال کاهش یافته بود و به طور متوسط 0.12FEV1 لیتر با دامنه (0.04-0.19)،0.12FVC  لیتر با دامنه (0.03-0.2) و 0.77FEV1/FVC درصد با دامنه (1.31-0.11) کاهش داشت، این کاهش در جوشکاران غیر سیگاری معنی دار بود اما در سیگاری ها به معنی داری نرسید. در سال آخر مطالعه سرفه و خلط شایع ترین شکایت تنفسی جوشکاران بود.بحث و نتیجه گیری: به نظر می رسد، جوشکاری جزء مشاغل پر خطر باشد که باعث کاهش شاخص های ریوی می شود. لذا باید به تدابیر لازم برای پیشگیری از این مشکل همانند تهویه کافی و استفاده از ماسک های تنفسی مناسب و بهداشت محیط کار اهمیت ویژه داده شود.

مقدمه: حوادث و سوانح رانندگی یکی از جدی ترین عوامل مرگ و میر و ناتوانی می باشند. از مهم ترین عوامل ایجاد این سوانح، عوامل انسانی هستند. لذا بررسی حاضر به نقش رفتارهای رانندگی و عوامل موثر بر آن در رانندگان استان کرمان پرداخته است.روش ها: در این بررسی مقطعی که در استان کرمان انجام گرفت، تعداد 730 راننده شرکت داشتند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه ای مشتمل بر اطلاعات دموگرافیک، سوابق رانندگی، پرسشنامه رفتارهای رانندگی منچستر، پرسشنامه خصوصیات شخصیتی (NEO PI-R) و پرسشنامه منبع کنترل ادراک شده بود. از روش های آمار توصیفی، آزمون های پیرسون،ANOVA  و  t-test و نرم افزار آمار SPSS نسخه 16 برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد.نتایج: حدود 36% افراد فقط گاهی اوقات از کمربند ایمنی استفاده می کردند و 3% ایشان هرگز از کمربند استفاده نمی کردند. تقریبا تمام شرکت کنندگان 96.4% انجام تخلفات غیرعمد را گزارش کردند. میان نگرش در مورد قوانین رانندگی و هر دو بعد رفتارهای رانندگی همبستگی معنی داری در حد متوسط و به صورت معکوس وجود داشت. بین برخی خصوصیات شخصیتی و خطاهای عمدی نیز رابطه معنی دار معکوس وجود داشت. رابطه بین درک منبع کنترل درونی و تخلفات رانندگی منفی بود.بحث و نتیجه گیری: شناسایی رانندگان پرخطر و ارایه مشاوره، راهنمایی و آموزش اختصاصی به آنان از طریق مشاورین روانشناسی و پلیس از یک سو و ارزیابی خصوصیات روان شناختی متقاضیان گواهینامه رانندگی هنگام اخذ برای اولین بار یا زمان مراجعه برای تمدید آن و حتی در فواصل زمانی منظم در سایر رانندگان از سوی دیگر می تواند به کاهش خطرات ناشی از سوانح ترافیکی منجر گردد.

مقدمه: حوادث غیرمترقبه و بلایا، اغلب وقایعی غیرقابل کنترل هستند که در سراسر دنیا و همچنین ایران نیز اتفاق می افتند. مراکز درمانی به ویژه بیمارستان ها، که نقش مهمی در درمان مصدومان و مجروحان و موفقیت در زمان بحران ها را ایفا می کند نیازمند آمادگی مناسب هستند. مطالعه حاضر با هدف بررسی میزان آمادگی بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی تبریز برای مواجهه با بحران طراحی شده است.روش ها: این مطالعه به روش مقطعی-توصیفی در سال 1390 و در شش بیمارستان تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی تبریز انجام پذیرفت. داده ها با استفاده از چک لیستی که پایایی آن در حد قابل قبول برآورد شد، روایی آن نیز به وسیله صاحب نظران در دسترس مورد تایید قرار گرفت، گردآوری گردید و با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 16 تحلیل شد.نتایج: بیمارستان های مورد پژوهش با کسب 30% از امتیاز کل مربوط به پذیرش، کمترین آمادگی را از لحاظ مقابله با بحران برخوردار بودند. اورژانس (54%)، پشتیبانی (57%) و ترافیک (58%) همچنان از وضعیت متوسطی برخوردار بودند، اما نسبت به سایر عوامل در وضعیت بهتری قرار داشتند. همچنین بیمارستان های مورد پژوهش از حیث نیروی انسانی، ساختار و تشکیلات به ترتیب با امتیاز 77% و 66% در وضعیت خوب قرار داشتند و از نظر فضای فیزیکی (47%)، نمودار عملکرد (44%) و پروتکل ها (40%) از وضعیت متوسط برخوردار بودند.بحث و نتیجه گیری: مطابق با استانداردهای لازم برای مدیریت بحران در شرایط اضطراری بیمارستان های مورد مطالعه در تبریز با داشتن آمادگی متوسط در زمینه های اورژانس، تخلیه و انتقال، ترافیک، ارتباطات، امنیت، آموزش، پشتیبانی، نیروی انسانی و مدیریت و مخصوصا پذیرش نیاز به بهبود دارند و ضروری است تدابیر مناسبی در این زمینه اتخاذ گردد.

مقدمه: مواد هیومیکی در آب شرب با کلر واکنش داده و ترکیبات سرطان زا را تشکیل می دهد. فرآیند جذب به علت اقتصادی و ساده بودن برای حذف آلاینده ها توجه زیادی را به خود جلب کرده است. این تحقیق با هدف بررسی مطالعه سینتیک و ایزوترم جذب اسید هیومیک توسط نانو ذره سیلیکون در آب انجام گرفت.روش ها: این تحقیق یک مطالعه تجربی است که بر روی نمونه سینتیک و سپس بر روی نمونه واقعی آب سد علویان شهرستان مراغه انجام گرفت. اثر پارامترهای pH، مقدار جاذب و زمان های مختلف بر روی حذف اسید هیومیک مورد بررسی قرار گرفت. به منظور درک بهتر فرآیند جذب، ایزوترم ها، سینتیک جذب و انرژی گرمایی بررسی شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS نسخه 16 و روش های آماری رگرسیون و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد.نتایج: بیشترین درصد حذف اسیدهیومیک در pH=4، و زمان ماند 10 دقیقه و کاربرد مقدار جاذب 0.25گرم در لیتر برای محلول های سنتتیک و واقعی به ترتیب با راندمان 88.4% و 86.7% به دست آمد. همچنین جذب اسید هیومیک از ایزوترم لانگمیر و سرعت آن از سینتیک درجه دوم تبعیت می کرد. ظرفیت بیشینه جاذب با استفاده از مدل لانگمیر برابر با 1.56 میلی گرم بر لیتر تعیین شد. در این مطالعه، مقدار عددی RL برابر 0.1 نشان دهنده جذب مطلوب اسیدهیومیک با نانو ذره سیلیکون است. مطالعه ترمودینامیکی صورت گرفته روی جذب اسید هیومیک نشان داد که فرآیند جذب اسید هیومیک بر روی نانو ذره سیلیکون، گرمازا و خود به خودی است.بحث و نتیجه گیری: جذب اسیدهیومیک با استفاده از نانو ذره سیلیکون به غلظت اولیه مواد واکنش دهنده بستگی داشته و هرچه غلظت اولیه افزایش یابد، زمان کمتری برای انجام واکنش ها مورد نیاز می باشد. این روش، روشی مطلوب برای حذف اسید هیومیک است.

مقدمه: محیط سازمان ایجاب می کند که مدیران در هر زمان سبک رهبری مناسب با شرایط موجود و تیپ شخصیتی خود و زیر دستان را انتخاب نمایند تا موجب افزایش بهره وری و اثربخشی سازمان گردد. هدف از انجام این مطالعه بررسی رابطه بین تیپ های شخصیتی و سبک رهبری مدیران ارشد و میانی بیمارستان های آموزشی شیراز بود.روش ها: این مطالعه توصیفی- تحلیلی به صورت مقطعی و برروی 34 نفر از مدیران ارشد و میانی بیمارستان های آموزشی شیراز انجام شد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه 60 سوالی بود که روایی و پایایی آن ثابت شده بود. داده ها با استفاده از آزمون های آماری من ویتنی یو، ضریب همبستگی اسپیرمن و کروسکال والیس توسط نرم افزار SPSSنسخه 16 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج: در مورد تیپ های شخصیتی بیشترین فراوانی مربوط به افراد دارای تمایل به تیپ شخصیتی A بود و هیچ کدام از افراد مورد مطالعه تمایل شدید به تیپ شخصیتی B نداشتند. از نظر سبک های رهبری مدیران در بعد انسان گرا در سطح متوسط و در بعد وظیفه ای در سطح متوسط به بالا و قوی قرار داشتند. بین تیپ شخصیتی و سبک رهبری انسان گرا از نظر آماری رابطه معنی داری وجود داشت.بحث و نتیجه گیری: مدیران مورد بررسی در این مطالعه علاقمند به سبک رهبری وظیفه ای بودند و بیشتر تیپ شخصیتی A داشتند. لذا بر اجرای اقداماتی نظیر توجه بیشتر به بعد انسانی کارکنان وآموزش مدیران تاکید می گردد.