بهداشت و ایمنی کار
سال:1394 | دوره:5 | شماره:3 |تعداد مقالات:8

مقدمه: یکی از مهم ترین چالش های موجود در صنایع حوادث ناشی از کار است. برای کنترل حوادث لازم است علل اصلی آن ها را ریشه یابی نمود. برای ریشه یابی حوادث مدل های مختلفی ارایه شده است. یکی از پرکاربرد ترین آن ها FTA است. روش FTA می تواند به صورت گرافیکی ریشه حوادث را مشخص نماید. روش FTA از توابع غیر خطی تبعیت می کند که برای به دست آوردن عدد قطعی آن می توان از الگوریتم فرا ابتکاری استفاده نمود.روش کار: این تحقیق در صنایع نیروگاهی در فاز ساخت و ساز انجام گرفت. در این تحقیق با تلفیق الگوریتم های شبکه عصبی در مدل تحلیلی FTA به ارایه الگویی برای تحلیل خطای انسانی در حوادث ناشی از کار پرداخته شده است که در نهایت با استفاده از الگوی عرضه شده درجه احتمالی بروز و تاثیر هر علت ارزیابی شده است.یافته ها: نتایج نشان داد که مهم ترین عامل موثر بر خطای انسانی در حوادث ناشی از کار عدم رعایت اصول ایمنی، آموزش و سن افراد بوده است. هم چنین نتایج نشان داد که شرایط فردی تاثیر بیشتری را بر خطای انسانی در بروز حوادث ناشی از کار دارد.نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده می توان نتیجه گیری نمود که با آموزش، انتخاب صحیح افراد با توجه به نوع شغل و ایجاد شرایط مناسب ایمنی می توان به میزان زیادی خطاهای انسانی را کاهش داد.

مقدمه: یکی از مهم ترین حوادث، تصادفات جاده ای می باشد که باعث مرگ و جراحات تعداد زیادی از افراد و هم چنین خسارات اقتصادی کلان می شود. براساس مطالعات انجام شده، عامل انسانی اصلی ترین نقش را در بروز تصادف های رانندگی دارد. بنابراین هدف از این مطالعه بررسی نقش عوامل رفتاری در حوادث غیر مرگبار رانندگی است.روش کار: مطالعه به صورت تحلیلی بر روی 150 نفر از رانندگان سیستم حمل و نقل درون شهری و برون شهری استان یزد انجام شد. ابزار پژوهش پرسش نامه دو قسمتی بود که در قسمت اول اطلاعات دموگرافیک و در قسمت دیگر رفتار رانندگی با استفاده از پرسش نامه استاندارد پرسش نامه رفتار رانندگی (DBQ) تعیین شد.یافته ها: %83.9 از افراد تقریبا همیشه از کمربند ایمنی استفاده می کردند. به تفکیک گروه سنی مشخص شد تخلفات عمدی، لغزش ها و اشتباهات بیشتر در رانندگان گروه سنی 25-18 سال بود که ارتباط معناداری بین تخلفات عمدی با گروه سنی وجود داشت (P<0.05). وضعیت ارتباطی عوامل رفتاری بر حسب نوع مالکیت وسیله نقلیه نشان داد که تخلفات عمدی در رانندگان اتوبوس های شخصی بیشتر است و عامل لغزش و اشتباهات بیشتر در رانندگان اتوبوس های دولتی می باشد که ارتباط معناداری بین این عوامل رفتاری و نوع مالکیت وجود داشت. وضعیت ارتباطی عوامل رفتاری به تفکیک سابقه حادثه در سه سال گذشته نشان داد که تخلفات عمدی و غیر عمدی و لغزش ها بیشتر در افراد با سابقه حادثه دو بار می باشد (P<0.004).نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که عوامل رفتاری از قبیل سن، نوع مالکیت وسیله نقلیه و سابقه حادثه نقش به سزایی در وقوع حوادث رانندگی دارند.

مقدمه: موتور اتومبیل ها یکی از منابع مهم تولید صدا می باشد که میزان این تولید تحت تاثیر پارامترهای گوناگون است. هدف از این مطالعه نیز بررسی تاثیر روغن های به کار رفته در موتور اتومبیل ها قبل و بعد از تعویض روغن بر روی تغییرات میزان تراز صدای تولیدی از موتور اتومبیل ها می باشد.روش کار: ابتدا صدای موتور 94 اتومبیل مختلف به مدت 30 ثانیه در تعویض روغنی قبل و بعد از تعوض روغن ضبط و کلیه اطلاعات فنی اتومبیل از قبیل کیلومتر، نوع روغن موتور مصرفی و نوع اتومبیل ثبت گردید. سپس این صداها در اتاق صامت کالیبره و تراز صوت آن ها در شبکه های C، A و اکتاو باندهای اصلی با دستگاه صدا سنج اندازه گیری شد و داده های حاصل با استفاده از نرم افزار SPSS17  و آزمون های آماری آنالیز گردید و با استفاده از آزمون های آماری در گروه های مختلف از نظر عملکرد روغن موتور و نوع اتومبیل آنالیز و نتایج به دست آمده گزارش شد.یافته ها: تاثیرات کیفیت روغن موتور بر روی تراز صدای موتور اتومبیل های مختلف بررسی و کاهش معناداری در میزان تراز صدای موتور اتومبیل ها مشاهده شد. بررسی رابطه بین کیلومتر اتومبیل و کیفیت روغن موتور در تغییرات تراز صوت موتور اتومبیل نشان داد اتومبیل هایی که کیلومتر کارکرد آن ها در بازه 100000 تا 150000 می باشد، به طور معناداری، بیشتر از دیگر اتومبیل ها در تراز فشار صوت کاهش داشته اند.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که کیفیت روغن موتور از عوامل کاهش تراز صدای موتور اتومبیل ها می باشد که نوع روغن و کیلومتر کارکرد اتومبیل از عوامل مهم در تاثیر گذاری کیفیت روغن موتور بر کاهش میزان تراز صدای موتور اتومبیل ها می باشد.

مقدمه: هیدروکربن های چندحلقه ای آروماتیک (PAHs) متعلق به گروهی از آلاینده های آلی پایدار (POPs) هستند که در محیط زیست نتیجهی احتراق ناقص مواد آلی، فوران آتش فشان ها و آتش سوزی جنگل ها و مزارع کشاورزی می باشند، اما عمده منبع تولید این آلودگی ها عامل انسانی است. این ترکیبات امروزه جزء نگرانی های اصلی در موضوع آلاینده ها بوده و می توانند به راحتی وارد سیستم های خشکی و آبی شوند. جذب مولکول های هیدروکربن های آروماتیک و پلی آروماتیک بر روی سطوح نانوتیوب های کربنی (CNTs) در طی سال های اخیر افزایش یافته است.روش کار: دراین مطالعه جذب فنانترن (به عنوان نماینده ای از گروه هیدروکربن های چندحلقه ای آروماتیک) برروی نانو تیوب کربنی چنددیواره در محیط آلی بررسی شد. تمام آزمایشات در محیط آزمایشگاه با دمای 24±2 صورت گرفت. متغیرهای مختلف شامل نوع حلال، حجم حلال، PH محیط، زمان جذب و غلظت فنانترن بهینه و بیشترین راندمان جذب تحت عوامل بهینه سازی شده به دست آمد. نمونه ها با دستگاه HPLC آنالیز شد.یافته ها: نتایج نشان دادکه متانول با حجم 10 میلی لیتر، با زمان جذب 1.5 ساعت و غلظت 1.3ppm بیشترین راندمان جذب را دارد. PH محیط تاثیری در راندمان جذب نشان نداد.نتیجه گیری: نانوتیوب های کربنی چنددیواره ظرفیت جذب بالایی برای جذب فنانترن دارند. در محیط آلی میزان جذب فنانترن بر روی جاذب نانویی کربنی ازنوع چنددیواره بالاتر از 90% و باتوجه به ماده مصرفی دراین مطالعه 92% به دست آمد. تکرارپذیری روز به روز و درطول یک روز نتیجه فوق الذکر را تایید کردند.

مقدمه: در مشاغل آزمایشگاهی با توجه به ماهیت کاری، طیف گسترده ای از ابزارآلات دستی مورد استفاده قرار می گیرد. استفاده طولانی مدت و تکراری از این ابزارآلات باعث شده است که کارکنان آزمایشگاه ها اغلب از اختلالات اندام فوقانی رنج ببرند. مطالعه حاضر با هدف بررسی کاربردپذیری انواع مختلف پیپت های مورد استفاده در آزمایشگاه های دانشگاه علوم پزشکی تهران به کمک روش های ارزیابی ذهنی کاربردپذیری برای انتخاب بهترین نوع طراحی و اجرا گردید.روش کار: این مطالعه مقطعی به صورت توصیفی- تحلیلی و بر روی 35 نفر از کارکنان شاغل در آزمایشگاه های دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام پذیرفت. در ابتدا 4 نوع از پرکاربردترین پیپت های موجود در آزمایشگاه ها انتخاب و ویژگی های مربوط به کاربردپذیری آن ها شامل جنبه های فیزیکی و طراحی با استفاده از مقیاس آنالوگ بصری (VAS) مورد بررسی قرار گرفت. قضاوت در رابطه با کاربردپذیری پیپت ها نیز با توجه به معیارهای ارایه شده توسط سازمان جهانی استاندارد به شماره (1998) 11-9241 و (2006) 2-20282 انجام پذیرفت. تجزیه تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS ویرایش 22 صورت گرفت.یافته ها: ارزیابی کلی کاربران در رابطه با ویژگی های پیپت ها نشان داد که بیشترین نمره مقیاس VAS متعلق به پیپت A و پس از آن به ترتیب مربوط به پیپت های C و D می باشد. پیپت B به عنوان نامطلوب ترین پیپت از منظر کاربران انتخاب گردید. نتایج مربوط به معیارهای کاربردپذیری پیپت ها نشان داد از بین 4 نوع پیپت مورد بررسی، پیپت A در 2 معیار (رضایت و اثربخشی) از 3 معیار مورد بررسی دارای رتبه اول بود و در معیار کارایی رتبه اول به پیپت C و رتبه دوم به پیپت A تعلق گرفت. پیپت نوع B در کلیه معیارها بدترین شرایط را به دست آورد.نتیجه گیری: پیپت های کوتاهتر و سبک تر که مطابق با اصول ارگونومیک طراحی شده است دارای کاربردپذیری بالاتری از نظر کاربران بوده و می تواند باعث ارزیابی ذهنی بهتر آن ها نسبت به دیگر نمونه ها گردد.

مقدمه: نصب توربین های بادی در مناطق مسکونی به دلیل داشتن صدایی با ویژگی های منحصر به فرد، موجب آزردگی افراد ناشی از مواجهه با صدا می گردد. این آزردگی می تواند خطر ابتلا به مشکلات مربوط به سلامت و اختلال خواب را افزایش دهد. لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی اثر آزردگی ناشی از مواجهه با صدا بر اختلال خواب شاغلین نیروگاه بادی منجیل انجام گردید.روش کار: جهت انجام این مطالعه کل شاغلین نیروگاه بادی منجیل در سه گروه تعمیرات، حراست و اداری مورد بررسی قرار گرفته و تراز معادل صوت برای هرکدام از گروه ها با استفاده از روش پایه - وظیفه بر اساس روش استاندارد ISO 9612 اندازه گیری شد. اطلاعات مربوط به آزردگی ناشی از صدا و اختلال خواب افراد به ترتیب با استفاده از روش استاندارد ISO1566 و پرسش نامه اختلال خواب Epworth تعیین گردید. اطلاعات به دست آمده با استفاده از نرم افزار R مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: نتایج آزمون آنالیز واریانس و کروسکال - والیس به ترتیب نشان دادند که آزردگی ناشی از صدا و اختلال خواب در بین گروه های شغلی، سنی و سابقه کاری متفاوت اند. براساس نتایج این مطالعه آزردگی ناشی از صدا و اختلال خواب دارای ارتباط معناداری هستند به طوری که با صرف نظر از اثر سایر متغیرها می توان اظهار کرد که افزایش هر واحد آزردگی ناشی از صدا به میزان 0.26 بر اختلال خواب می افزاید.نتیجه گیری: در این مطالعه افرادی که آزردگی بیشتری داشتند، اختلال خواب بیشتری را بیان کردند. بنابراین علاوه بر اثرات مستقیم صدا بر روی اختلال خواب، صدا از طریق ایجاد آزردگی به طور غیرمستقیم موجب تشدید اختلال خواب در افراد می گردد.

مقدمه: گرما یکی از عوامل زیان آور فیزیکی محیط کار است. مواجهه با گرما و ایجاد تنش گرمایی در فرد، علاوه بر تاثیر منفی بر سلامتی، بهره وری او را تحت تاثیر قرار می دهد. هدف از این پژوهش تعیین افت بهره وری ناشی از استرس گرمایی در وظایف شغلی مختلف صیفی کاران شهرستان دره شهر در فصل تابستان است.روش کار: این مطالعه توصیفی– مقطعی در تابستان 1393 روی صیفی کاران شهرستان دره شهر انجام شد. پس از تعیین حجم نمونه، فعالیت های صیفی کاری به روش آنالیز سلسله مراتبی مشخص گردید و اندازه گیری WBGT بر اساس استاندارد ISO7243 انجام شد. مقدار متابولیسم با استفاده از استاندارد ISO8996 برآورد گردید. سپس با توجه به مقدار متابولیسم نوع کار مشخص شده، با دانستن WBGT و بار کاری و با استفاده از مدل ظرفیت کاری، افت بهره وری در وظایف مختلف صیفی کاری و نهایتا افت بهره وری کل محاسبه گردید.یافته ها: میانگین WBGT برای فعالیت های شخم زدن، کرت بندی، کاشتن بذر، آبیاری، کودپاشی، وجین، سم پاشی و برداشت به ترتیب 29.9، 31.28، 30.66، 31.39، 31.99، 31.75، 31.08 و 30.3 درجه سانتی گراد به دست آمد. میزان WBGT در مقایسه با مقدار استاندارد ISO7243 در تمام فعالیت های صیفی کاری، بیشتر از حد مجاز بود. بیشترین مقدار WBGT در فعالیت کودپاشی 31.99oc و کمترین مقدار آن در شخم زدن 29.98oc به دست آمد. نتایج آزمون آماری ANOVA تفاوت معناداری در WBGT در سه ارتفاع سر،کمر و قوزک پا نشان نداد. بیشترین مقدار افت بهره وری برای شغل وجین و کمترین مقدار آن برای شغل شخم زدن به دست آمد. مقدار افت بهره وری کل برای کار صیفی کاری 69.3 درصد در ساعت حاصل شد که ناشی از فعالیت فیزیکی بالا در محیط کار و انجام کار در فضای باز و قرار گرفتن در معرض تابش مستقیم خورشید، به دلیل استرس گرمایی وارد شده به کارگر است.نتیجه گیری: بهره وری متغیری است که از گرمای محیط کار تاثیر می پذیرد. بر اساس نتایج این مطالعه، میزان بهره وری در وظایف شغلی مختلف صیفی کاران در اثر گرما کاهش پیدا می کند که این کاهش تحت تاثیر افزایش دما تشدید خواهد شد و ممکن است بر اقتصاد منطقه تاثیرگذار باشد. بنابراین نیاز به انجام مطالعات بیشتر به منظور بهینه کردن شرایط کار ضروری است.

مقدمه: حوادث مرتبط با کار ممکن است موجب خسارت به انسان، محیط زیست و هم چنین اتلاف زمان و هزینه گردد. به منظور کاهش حوادث، سیستم مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط زیست ایجاد گردید. در این مطالعه تاثیر استقرار این سیستم مدیریتی بر کاهش حوادث و پیامد های حاصل از آن و شاخص های عملکردی ایمنی در شرکت پتروشیمی کرمانشاه مورد بررسی قرار گرفت.روش کار: در این مطالعه، سوابق حوادث با استفاده از فرم گزارش حادثه OSHA301 در طول 4 سال جمع آوری شد. سپس میانگین سالیانه حوادث و پیامد های آن و شاخص های عملکرد ایمنی محاسبه و گزارش گردید. سپس تاثیر استقرار این سیستم بر حوادث و پیامد های آن و شاخص های عملکرد ایمنی، در 2 سال قبل و 2 سال بعد از استقرار سیستم با استفاده از تحلیل های آماری بررسی گردید.یافته ها: نتایج نشان داد که استقرار این سیستم ارتباط معناداری با متغیرهای ضریب شدت و تکرار حادثه، ضریب شدت حادثه، روزهای تلف شده، حوادث جزیی و حوادث کل داشته است (Pv<0.05) و مقدار این متغیر ها بعد از استقرار سیستم کاهش یافته اند. اما استقرار این سیستم تاثیری بر شاخص های ضریب تکرار حادثه و حوادث ناتوان کننده نداشته است (Pv>0.05).نتیجه گیری: استقرار سیستم مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط زیست در کل چرخه فرآیند شرکت پتروشیمی کرمانشاه، موجب کاهش حوادث و پیامد های حاصل از آن و اکثر شاخص های عملکرد ایمنی شده است و به طور کلی وضعیت ایمنی بهبود قابل ملاحظه ای داشته است.