زیست شناسی جانوری تجربی
سال:1391 | دوره:1 | شماره:3 |تعداد مقالات:6

گیاه بومادران Achillea wilhelmsii C. Koch، در طب سنتی به عنوان ضد التهاب، ضد اسپاسم و اختلالات گوارشی مورد استفاده قرار می گیرد. هدف از این مطالعه بررسی اثرات سمیت سلولی عصاره متانولی و اسانس برگ این گیاه بر روی رده سلولی HT-29 بود. گیاه بومادران از اطراف شهرکرد جمع آوری شد. بخش های هوایی گیاه به مدت سه روز در دمای اتاق خشک و عصاره متانولی و اسانس از آن تهیه گردید. پس از تهیه عصاره و اسانس اثر غلظت های100mg/ml ، 50، 25، 12.5برای عصاره و 40mg/ml و 32 و 24 و 16 و 7.2 و 5.6 و 4.8 و 4 و 3.2 و 2 برای اسانس بر رده سلولی HT-29 به مدت 48 ساعت مورد بررسی قرار گرفت. اثر سمیت سلولی عصاره و اسانس برگ گیاه بومادران بر ضد سلول های سرطانی HT-29 توسط روش MTT ارزیابی شد. برای آنالیز از نرم افزار SPSS18 استفاده شد. نتایج حاصل نشان داد که عصاره های متانولی و اسانس برگ گیاه مورد نظر دارای اثرات سیتوتوکسیک بر رده سلولی HT-29 می باشد. یافته های این پژوهش نشان داد که اسانس برگ گیاه بومادران دارای اثرات سیتوتوکسیک قوی تری نسبت به عصاره متانولی می باشد عصاره متانولی برگ این گیاه به علت وجود ترکیبات فنولی بالاخص فلاونوئیدها اثر مهاری روی رده سلولی HT-29 دارد ولی اسانس برگ به علت وجود ترکیباتی مونوترپنی همچون 1،8 سینئول و آلفاپینن دارای اثر مهاری قوی بر روی رده سلولی HT-29 می باشد.

در این تحقیق ابتدا سمیت حاد (LC50 96h) ماده شیمیایی اتیلن دی آمین تترا استیک اسید (EDTA) EDTA در پاییز سال 1390 برای ماهی قزل آلای رنگین کمان در شرایط آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. آزمایشات و به روش استاندارد O.E.C.D در طی 96 ساعت انجام پذیرفت. ابتدا مقدار  LC50 96ساعته، EDTA برای ماهی قزل آلای رنگین کمان برابر 2231 نمونه تعیین گردید. سپس ماهیان با میانگین طولی و وزنی 2.1±18.4 سانتی متر و 12±51 گرم مدت 96 ساعت به طور تصادفی به 5 گروه آزمایشی (800، 1100، 1400، 1700 و 2100 میلی گرم در لیتر از سم EDTA) و یک گروه شاهد در 3 تکرار تقسیم شدند. در طول دوره آزمایش پارامترهای فیزیکی و شیمیایی آب نظیرpH ، اکسیژن محلول، سختی و درجه حرارت اندازه گیری شدند. داده ها با استفاده از برنامه نرم افزاری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج هماتولوژی نشان داد که سم EDTA باعث افزایش تعداد گلبول های سفید، نوتروفیل، ائوزینوفیل، مونوسیت و کاهش هموگلوبین، هماتوکریت، لنفوسیت می گردد و از این لحاظ تفاوت معنی دار آماری بین تیمارهای مورد نظر مشاهده گردید (P<0.05) اما هیچ تفاوت معنی دار آماری در تعداد گلبول های قرمز، MCV، MCH،MCHC  در بین تیمارهای مورد بررسی مشاهده نگردید (P<0.05). نتایج نشان داد که قرار گرفتن در معرض غلظتهای پایین سم EDTA باعث تغییر در پارامترهای خونی ماهی قزل آلای رنگین کمان و ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن ماهی می گردد. نتایج بررسی نشان داد که سم EDTA باعث آسیب رساندن به سلامت ماهی قزل آلا می گردد.

مصرف گیاهان دارویی، در درمان بیماری ها قدمت چند هزار ساله دارد و اثرات درمانی آنها به اثبات رسیده است. کرفس کوهی با نام علمیApium graveolens  از تیره Umbeliferae گیاهی دوساله و روز بلند است. این گیاه حاوی فیتو استروژن بوده و اثرات زیادی در سیستم تولیدمثلی دارد. در این تحقیق اثر عصاره هیدروالکلی برگ کرفس کوهی بر تغییرات بافتی بیضه و اسپرماتوژنز در موش های نر کوچک آزمایشگاهی گونه Balb/C بررسی شد. ابتدا نمونه ها به صورت کاملا تصادفی در 5 گروه ده تائی (سه گروه تیمار، گروه کنترل و دارونما) تقسیم و کلیه نمونه ها در شرایطی یکسان نگهداری شدند. عصاره هیدروالکلی برگ کرفس کوهی در دوزهای مختلف (150, 100, 50 mg/kg/2day) تهیه و به روش درون صفاقی به مدت 20 روز (یک روز در میان) به گروه های تیمار تزریق شد. از نرمال سالین نیز جهت تزریق به گروه Placebo استفاده گردید. مهمترین پارامترهایی که مورد بررسی قرار گرفت تغییر در وزن بیضه و بافت شناسی اسپرماتوژنز در مقایسه با گروه های شاهد بود. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون های آماری آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون دانکن تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که وزن بیضه ها و تعداد اسپرماتسیت های اولیه در دوزهای 150mg/kg و 100 کاهش معنی دار یافته است در حالی که گروه دریافت کننده دوز 50mg/kg تغییری نسبت به گروه کنترل نشان نمی دهد. یافته های این مطالعه نشان دهنده تاثیر منفی عصاره کرفس کوهی بصورت وابسته به دوز در فرایند اسپرماتوژنز و پتانسیل تولیدمثلی در موش های نر می باشد.

چاقی معمولا همراه با کمبود ریزمغذی ها، نتیجه رژیم غذایی ناسالم، فقدان آنتی اکسیدان ها و چربی های غیراشباع از یک طرف و فراوانی چربی های اشباع از طرف دیگر است. استرس اکسیداتیو یک نقش محوری در شروع بیماری های مزمن مرتبط با چاقی دارد. متابولیت های ثانویه مشتق از گیاهان مانند فنل و فلاونوئید تام دارای پتانسیل قوی برای پاک سازی رادیکال های آزاد می باشند. در این مطالعه تاثیر ترکیبات طبیعی مانند تیمول، آکاربوز، تیوفلاوین T و چالکون روی غلظت سرمی آنتی اکسیدان های تام سرم بررسی می شود. در این مطالعه از موش های نر نژاد NMRI استفاده شد. حیوانات به طور تصادفی به دو گروه تقسیم شدند: گروه کنترل (تحت رژیم استاندارد جوندگان) و گروه تجربی به مدت 8 هفته (تحت رژیم پرکالری) قرار گرفتند. سپس حیوانات چاق به سه گروه شم، چاق و تجربی تقسیم شدند. در گروه تجربی موش ها با ترکیبات تیمول، آکاربوز، تیوفلاوین T و چالکون (12 mg/kg/day) به مدت 8 هفته گاواژ شدند. در پایان دوره تیمار، خونگیری از حیوانات، به منظور بررسی ظرفیت آنتی اکسیدان تام سرم (Total Antioxidant Capacity, TAC) بعمل آمد. ظرفیت آنتی اکسیدانی تام در گروه چاق نسبت به کنترل کاهش، اما در گروه شم سطح TAC نسبت به چاق و کنترل، افزایش نشان داد. در همه گروه های تیمار، سطح TAC افزایش نشان داد، اما این افزایش در گروه چالکون و تیوفلاوین T در مقایسه با دیگر گروه ها معنی دارنبود، ولی در گروه آکاربوز ((P<0.01 و در گروه تیمول (P<0.05) سطح TAC نسبت به دیگر گروه ها افزایش معنی داری نشان داد. این مطالعه نشان داد که ترکیبات طبیعی مشتق از گیاهان مانند تیمول و آکاربوز می توانند در حیوانات چاق باعث افزایش سطح TAC شوند. از آنجا که استرس اکسیداتیو نقش محوری در شروع بیماری های مزمن مرتبط با چاقی دارد، بنابراین می توان از این ترکیبات برای درمان چاقی و افزایش سطح آنتی اکسیدان ها استفاده کرد.

این مطالعه با هدف بررسی مقایسه ای میزان جذب فلز سنگین کروم در ماهی فلس دار کپور معمولی (Cyprinus carpio) و بدون فلس گربه ماهی راه راه (Pangasius hypophthalmus) در بافت های کبد، پوست، آبشش، عضله و فلس انجام شد. ابتدا غلظت کشنده (LC50-96 h) و ضریب سمیت برای هر گونه ماهی تعیین گردید. سپس ماهیان در تیمارهای جداگانه برای هر فلز (با سه تکرار) در معرض 10% غلظت کشنده فلزات سنگین به مدت 15 روز قرار گرفتند. از بافت های مورد آزمایش نمونه های ماهیان در روزهای 7 و 15 نمونه برداری شد و پس از آماده سازی و هضم شیمیایی، مقدار کروم در هر بافت به وسیله دستگاه جذب اتمی (مدل ترمو) مورد بررسی و سنجش قرار گرفت. نتایج بدست آمده برای انباشتگی هر سه فلز سنگین در بافت ها، اختلافات معنی داری (P<0.05) را بین گروه های شاهد و تیمارها و نیز میان کپور معمولی و گربه ماهی راه راه نشان داد. در ماهی کپور معمولی تجمع کروم به شکل آبشش > کبد > پوست > فلس > عضله، و در گربه ماهی به شکل کبد > عضله > پوست > آبشش بود. موجودی نهایی کل کروم در بافت های گربه ماهی 3.65 برابرکپور (بدون احتساب فلس)، و انباشتگی نهایی کروم در عضله گربه ماهی 16.15 برابر عضله کپور بود. نتایج این پژوهش نشان می دهند که پوست فلس دار ماهی کپور معمولی با جذب قابل ملاحظه فلزات سنگین و کمترین انباشتگی آنها در عضلات نسبت به پوست بدون فلس گربه ماهی راه راه، لایه حفاظتی موثری را در برابر مواد شیمیایی زیست محیطی فراهم می کند و می تواند مصرف ماهی فلس دار را از این جنبه توجیه نماید.

راسته بالپولکداران متشکل از دو زیرراسته روزپروازها (Butterflies) و شب پروازها (Moths) است. این راسته با حدود 165000 گونه یکی از راسته های مهم حشرات محسوب می گردد. زیرراسته روزپروازها با حدود بیست هزار گونه از اهمیت اقتصادی بسیار بالایی برخوردار است. افراد این زیرراسته خصوصا در دوره لاروی از آفات مهم گیاهان زراعی بوده و از طرفی در مرحله بالغ بصورت گرده افشان عمل می کنند. بسیاری از پروانه های بالغ بدلیل زیبایی توسط کلکسیونرها جمع آوری می شوند و بسیاری به عنوان مدل در هنر و طراحی بکار می روند. مطالعه حاضر در راستای تکمیل فون پروانه های البرز صورت گرفت. در بررسی های به عمل آمده طی فصول بهار و تابستان 1389 بر روی فون پروانه های بخش هایی از البرز مرکزی (دیزین، گلندرود، کمربن، نسن، کدیر و بلده)، 170 نمونه از پروانه های خانواده Nymphalidae با استفاده از تور حشره گیری جمع آوری و شناسایی گردید. از میان نمونه های شناسایی شده 6 گونه متعلق به 2 جنس و 1 قبیله به زیرخانواده Heliconiinae اختصاص داشتند. از میان ایستگاه های مطالعاتی، ایستگاه کمربن به دلیل شرایط آب و هوایی و پوشش گیاهی ویژه خود دارای بیشترین فراوانی بود. گونه Argynnisalexandra با 6 نمونه دارای بیشترین فراوانی و گونه های Argynnispaphia و A. adippe با 1 نمونه دارای کمترین فراوانی در محدوده مطالعاتی بودند.