مهندسی عمران و محیط زیست (دانشکده فنی)
سال:1401 | دوره:52 | شماره:1 (پیاپی 106) |تعداد مقالات:19

فرونشست زمین درواقع حرکت رو به پایین سطح زمین می باشد که در صورت گسترش، احتمال آسیب جدی به زیرساختارها، خطوط انتقال و سازه ها وجود دارد. با توجه به خطرات فرونشست زمین و همچنین با علم به این که کاهش سطح آب های زیرزمینی و پارامتر های ژیوتکنیکی خاک معیارهای موثری در زمینه فرونشست زمین هستند، تحقیق حاضر به بررسی تاثیر این پارامترها بر روی فرونشست زمین در شهر تبریز پرداخته است. در ابتدا با استفاده از داده های راداری در سال های 1385 و 1395 و با روش InSAR نسبت به تهیه نقشه فرونشست در شهر تبریز اقدام گردیده است. براساس خروجی های حاصل، 5 درصد از شهر با فرونشست بسیار زیاد، 17 درصد با فرونشست زیاد، 25 درصد با فرونشست متوسط، 23 درصد با فرونشست کم و 30 درصد با فرونشست بسیار کم مواجه شده است. همچنین با استفاده از مدل FAHP (Fuzzy Analytic Hierarchy Process) در محیط GIS نقشه مربوط به مناطق مستعد وقوع فرونشست تهیه شده است. برای انجام مدل FAHP از 5 معیار تاثیرگذار استفاده شده است که عبارت اند از: تغییرات سطح آب های زیرزمینی، ضریب تراکم پذیری حجمی، نتایج SPT، نوع زمین و نوع لایه خاک. داده های موردنیاز از سازمان های مربوطه اخذ و پس از آماده سازی وارد محیط نرم افزار ArcGIS 10. 5 گردیدند. پس از تهیه نقشه های درون یابی شده هر یک از معیارها و استانداردسازی آن ها، نسبت به محاسبه وزن معیارها اقدام گردیده است و پس از تلفیق لایه های معیار و وزن معیارها با یکدیگر نقشه نهایی مناطق مستعد فرونشست در شهر تبریز به دست آمده است. بر اساس نتایج مدل FAHP مناطق غرب، جنوب غربی و قسمت هایی از جنوب مستعدترین مناطق برای وقوع فرونشست در شهر تبریز می باشند، در مقابل مناطق شمالی و شمال غربی شهر از استعداد کمی ‍,برای وقوع فرونشست برخوردار می باشند. نتایج به دست آمده از روش InSAR نیز تاییدکننده نتایج به دست آمده از مدل FAHP با هم خوانی بیش از 85 درصد می باشد. تفاوت دو نقشه به صورت جزیی و در مناطق با فرونشست کم و بسیار کم می باشد.

در این مقاله، قابلیت اعتماد اعضای لوله ای تشکیل دهنده مهاربندهای افقی یک سازه جکت، در برابر گسیختگی ناشی از اعمال تنش بیش از حد مجاز، ارزیابی می شود. به منظور تعریف شرایط گسیختگی، روابطی که توسط ویرایش 21 آیین نامه API RP 2A-WSD برای کنترل مقاومت اعضای لوله ای تحت ترکیب نیروی محوری فشاری و لنگر خمشی پیشنهاد شده است، ملاک عمل قرار می گیرد. در این مطالعه، پارامترهای تاثیرگذار روی مقاومت عضو و همچنین نیروهای داخلی به عنوان متغیرهای تصادفی در نظر گرفته شده و توابع احتمال حاکم بر این نیروها شامل نیروی محوری فشاری و لنگرهای خمشی داخل و خارج صفحه، برای یک سکوی جکتی تیپ در شرایط دریایی خلیج فارس استخراج می گردد. برای مدل سازی بارهای محیطی از اطلاعات مربوط به وضعیت دریایی منطقه پارس جنوبی استفاده شده و نتایج روش های مختلف تحلیل قابلیت اعتماد شامل MVFOSM، HL-RF و MCS مقایسه می شوند. در نهایت، بر مبنای نتایج به دست آمده از تحلیل قابلیت اعتماد، روابطی برای تعیین ضرایب اطمینان مناسب در طراحی اعضای لوله ای تشکیل دهنده مهاربندهای افقی یک سازه جکت، برحسب شاخص قابلیت اعتماد هدف و احتمال گسیختگی هدف پیشنهاد می شود.

در تحقیق حاضر با اضافه کردن سیمان های درشت دانه با قطر بزرگ تر از 75 میکرون به بتن به عنوان عامل خودترمیمی سعی به ترمیم و بهبود ترک ها شده است. در این فرایند به علت کاهش سطح مخصوص سیمان های درشت دانه و همچنین پایین بودن نسبت آب به سیمان، ذرات سیمان به طور کامل هیدراته نشده و قسمت داخلی ذرات سیمان به صورت کپسول سیمان هیدراته نشده باقی می ماند. با شکست و ایجاد ترک در بتن، کپسول های سیمانی حاوی سیمان های هیدراته نشده، شکسته شده و با آب عمل آوری واکنش نشان داده و به علت افزایش حجم حاصل از تولید محصولات هیدراتاسیون (hydration) مجدد ذرات سیمانی، باعث بسته شدن و ترمیم ترک می شوند. در این تحقیق ابتدا به کمک آزمایش مقاومت کششی به روش دو نیمه شدن در نمونه های استوان ه ای ترک ایجاد شده و پس از ثابت نگه داشتن عرض ترک با استفاده از بست های فلزی به میزان 200 میکرون و عمل آوری مجدد، خودترمیمی در خصوصیات مکانیکی با تعیین مقاومت کششی ثانویه و خودترمیمی در خصوصیات نفوذپذیری با آزمایش نفوذ آب بررسی شد. نتایج نشان داد که اولا در بتن های ساخته شده قابلیت خودترمیمی وجود دارد و ثانیا تاثیر سیمان درشت دانه در این عملکرد به مراتب بیشتر از تاثیر نسبت آب به سیمان می باشد. همچنین با استفاده از سیمان درشت دانه به عنوان عامل بهبودی، نمونه ها 12 تا 29 درصد بهبودی در مشخصات مکانیکی و 41 تا 100 درصد بهبودی در نفوذپذیری بتن ترک خورده از خود نشان دادند.

تخریب پیش رونده عموما با تخریب تصادفی یکی از اعضای اصلی ساختمان مانند ستون یا دیوار باربر شروع می شود و با ایجاد بار افزون در اعضا و اتصالات متصل به عضو تخریب شده باعث گسترش خرابی در کل سازه می شود. سقف کامپوزیت ساختمان ها می تواند نقش موثری در کنترل تخریب های محتمل سازه ای داشته باشد. سقف کامپوزیت بارهای کف طبقات را به اعضای اصلی سازه منتقل می کند و همچنین هنگام زلزله نقش یکپارچه سازی را در تغییر مکان جانبی هر طبقه دارد، به طوری که می توان حرکت افقی این اعضا را به صورت یک جسم صلب در نظر گرفت. هنگام تخریب پیش رونده نیز این اعضا می توانند تا حدی کار یکپارچه سازی طبقات را انجام دهند و از تغییر شکل های زیاد طبقات جلوگیری کنند. در این مطالعه، با مدل سازی سناریوهای مختلف حذف ستون، رفتار سازه 3 طبقه در مقابل تخریب پیش رونده بررسی شد. درمجموع، 5 سناریوی حذف تک ستون و 10 سناریوی حذف جفت ستون در نظر گرفته شده است. سازه موردمطالعه از نوع قاب خمشی فولادی با شکل پذیری متوسط است. مدل سازی سه بعدی به روش اجزا محدود در نرم افزار ABAQUS انجام شد. هر دو نوع رفتار غیرخطی هندسی و مصالح در مدل سازی ها لحاظ شد. برای مدل سازی سقف کامپوزیت، سختی و مقاومت معادل آن ها در جهت قایم محاسبه و لحاظ شد. نشان داده شد که سختی معادل سقف کامپوزیت در چشمه های گوشه کم تر از چشمه های میانی و پیرامونی است. بر اساس نتایج به دست آمده، در نظر گرفتن سقف کامپوزیت در مدل سازی ها تاثیر بسزایی در تخمین صحیح رفتار سازه در مقابل تخریب پیش رونده دارد. در این تحقیق مدل ساده ای برای لحاظ اثر مقاومت و سختی سقف کامپوزیت، به صورت یک فنر دوخطی در محل اتصالات تیر و ستون در قاب های خمشی پیشنهاد شد.

مشکلات محیط زیستی ناشی از انتشار آلاینده ها در خاک، علاوه بر پیامدهای زیست محیطی، تغییرات فراوانی در خواص فیزیکی، شیمیایی و پارامترهای ژیوتکنیکی خاک را به وجود می آورد. از این رو استفاده از روشی مناسب برای بهسازی خاک های آلوده همواره مد نظر بوده است؛ به گونه ای که در دهه اخیر و در پی افزایش تحقیقات در مورد استفاده از روش های مختلف زیستی در بهسازی (Improvement) و بهپالایی (Purification) خاک ها، از روش رسوب میکروبی کلسیم کربنات (MICP) در حل بسیاری از مشکلات ژیوتکنیکی بهره برده شده است. به همین منظور در این پژوهش، یک نوع خاک ماسه ای پس از اختلاط با یک نوع آلاینده هیدروکربنی (روغن موتور) مخلوط و پس از انجام برخی آزمون های مکانیک خاک کلاسیک (تراکم، برش مستقیم، تک محوری و نفوذپذیری) فرآیند بهسازی به دو روش استفاده از محلول باکتری (تزریق دو مرحله ای) و اختلاط فلوکه باکتری (Bacterial Flocs) با تزریق محلول سیمانتاسیون انجام و نتایج بهسازی گزارش شده است. استفاده از آنالیز شیمی تر، SEM و EDS نیز جهت تایید و تفسیر بهتر نتایج آمده است.

امروزه با توجه به کمبود منابع آب و رشد روزافزون جمعیت و تقاضای آب، مدیریت این منابع امری ضروری تلقی می گردد. یکی از راه های مدیریتی برای مقابله با بحران کم آبی و حفظ منابع آبی موجود، مدیریت تقاضا و مصرف آب در بخش شهری می باشد. این مطالعه با هدف تعیین نقش الگوی مصرف بر کمیت منبع آب شهر بیرجند در استان خراسان جنوبی انجام گردید. در این مطالعه با در نظر گرفتن پارامترهای موثر بر تقاضای آب مانند جمعیت، درجه حرارت، بارندگی، روزهای تعطیل، قیمت آب، قطعات کاهنده مصرف و زمان استحمام و همچنین با استفاده از نگرش سیستمی و نرم افزار VENSIM، به بررسی اثر این پارامترها بر مصرف آب شهری و اثر آن ها بر منبع آب زیرزمینی شهر بیرجند تحت سناریوهایی با شرایط دمایی متفاوت ترسالی، خشکسالی و نرمال و نیز نرخ رشد موجود منطقه و نرخ رشد پیش بینی شده به ترتیب معادل 12/2 و 5/1 درصد و همچنین تعریف سیاست هایی براساس پارامترهای موثر بر تقاضا برای حفظ و صیانت از منبع تامین کننده آب این شهر پرداخته شد. نتایج نشان می دهد که با ادامه شرایط موجود در منطقه و بدون تغییر در الگوی مصرف آب شهری در شهر بیرجند، سرانه آب مصرفی شهروندان روند روبه رشدی خواهد داشت و همین امر سبب برداشت مقدار قابل توجهی از آبخوان می گردد به طوری که پیش بینی می شود که این شهر در سال 1420 نسبت به سال 1392 در شش سناریوی تعریف شده به ترتیب به میزان 85/231، 33/233، 33/233، 27/220، 26/239 و 25/239 میلیون مترمکعب با کسری مخزن مواجه گردد. بنابراین لازم است که با اتخاذ سیاست های مختلف در دو بخش دولت و مصرف کننده و اعمال روش های مدیریتی صحیح و کارآمد، کاهش سالانه آب زیرزمینی این شهر را به حداقل ممکن رساند.

با ظهور فناوری های جدید مانند GPS (Global Positioning System) و انجام مشاهدات باکیفیت بالا، می توان مطالعات بسیاری را در مورد مسایل زمین ساختی شروع کرده یا بهبود بخشید. بااین حال کیفیت و قابلیت اطمینان نتایج حاصل از این مطالعات به محل ایستگاه ها یا به عبارت دیگر به طرح شبکه های ژیودینامیکی بستگی دارد. هدف این تحقیق بهینه سازی مکانیکی جهت تعیین بهترین محل برای ایستگاه های یک شبکه ژیودینامیکی به منظور رسیدن به مقادیر صحیح تر برای پارامترهای گسل باقابلیت اطمینان بالا و هزینه کم است به نحوی که با حل مسیله معکوس با قید مشاهدات آن ایستگاه ها بتوان به مقادیر صحیح تر برای برخی از پارامترهای گسل های فعال رسید. تحقیق حاضر به تعیین بهینه محل ایستگاه های شبکه ژیودزی ماهواره ای برای مطالعه مکانیک گسل شمال تبریز به منظور برآورد هرچه صحیح تر پارامترهای این گسل اختصاص دارد. عوامل محدودکننده ای نظیر توپوگرافی را نیز می توان در این فرایند مدنظر قرار داد. به منظور انجام تحلیل حساسیت مدل تحلیلی اکادا (Okada) انتخاب شد و تحلیل حساسیت میدان جابه جایی سطحی حاصل از این مدل نسبت به کلیه پارامترهای ورودی از جمله پارامترهای هندسی گسل و پارامترهای ریولوژیکی (Rheological Parameters) پوسته انجام شد. برای انجام تحلیل از فرامدل HDMR (High Dimensional Model Representation) استفاده شد. نخست یک شبکه بندی 500×400 کیلومتر با فواصل نقاط 10 کیلومتری در منطقه اطراف گسل ایجاد شده و تحلیل حساسیت جابه جایی های سطحی نسبت به کلیه پارامترهای ورودی مدل در هر نقطه شبکه انجام شد. بر اساس نتایج تحلیل صورت گرفته بیشترین حساسیت مدل مربوط به نرخ لغزش و عمق قفل شدگی و کم ترین آن مربوط به ضرایب لامه (Lamé,coefficients) می باشد، به نحوی که برای رفتارسنجی و مطالعه نرخ لغزش ایستگاه ها باید دور از گسل و برای مطالعه عمق قفل شدگی باید نزدیک گسل احداث شوند.

با توجه به عدم اطمینان نتایج روابط متداول محاسبه ظرفیت باربری شمع ها، نیاز به انجام آزمایش های برجا محسوس است. هدف تحقیق ارایه شده در این مقاله مقایسه تیوریک آزمایش های برجای تعیین باربری شمع ها، به خصوص سه روش بارگذاری استاتیکی شمع، استفاده از روابط دینامیکی کوبش شمع (Dynamic Pile Driving Formula) و استفاده از روابط مبتنی بر تیوری موج تنشی میباشد. در این مقاله به کمک مدل سازی عددی کوبش شمع و آزمایش بارگذاری استاتیکی شمع، نتایج به دست آمده از هر یک از سه روش فوق با هم و با نتایج حاصل از روابط متداول محاسبه ظرفیت باربری مقایسه شده است. در روش استفاده از روابط دینامیکی، از رابطه هیلی (Hiley) که تنها رابطه است که بر اساس مقدار فرورفت و برجهندگی سر شمع باربری را تخمین می زند، استفاده شده است. نتایج مقاله حاکی از آن است که روند تغییرات باربری در رابطه هیلی اصلاح شده و روش مبتنی بر تیوری موج، تطابق خوبی با سایر روش ها از جمله بارگذاری استاتیکی و روابط کلاسیک طراحی دارد. همچنین باربری به دست آمده از این دو روش، به دلیل ماهیت دینامیکی آن ها، از جواب سایر روش ها بزرگ تر است.

در این پژوهش توانمندی الگوهای الاستیک بار جانبی اعم از الگوهای پیشنهادی در کدهای لرزه ای و الگوهای نوین مانند روش ترکیب مودال (MMC) و روش کرانه بالا (UPBA) در تخمین نیازهای غیرخطی قاب های فولادی با اتصالات صلب به کمک روش بار افزون ارزیابی و نتایج با خروجی های تحلیل تاریخچه زمانی غیرخطی (NTHA) متاثر از زلزله های نزدیک گسل پالس گونه مقایسه می گردد. بنابراین ضمن طراحی لرزه ای قاب های خمشی فولادی ویژه 4، 7، 15 و 20 طبقه و سه دهانه، با تعریف 5 الگوی بار، نیازهای غیرخطی برای 4 تراز شکل پذیری بین طبقه ای هدف (tμ, ) به کمک نرم افزار OpenSEES محاسبه و با نتایج NTHA مقایسه شده اند. در این میان روش پیشنهادی مقیاس سازی براساس tμ,نوآوری تحقیق است. نتایج در حوزه مدل های این تحقیق نشان می دهد که با افزایش tμ, ، تمایل سازه به نوسان در مود اول افزایش یافته و کلیه الگوهای بار توانسته اند مستقل از تعداد طبقات، تغییر مکان طبقات را در 25% تحتانی سازه به خوبی محاسبه نمایند. این در حالی است که دریفت بین طبقه ای به دست آمده از روش MMC دارای مناسب ترین دقت است. البته با افزایش tμ,از دقت این روش کم می شود. به نحوی که با افزایش ارتفاع سازه، IDR در برخی طبقات کم تر و در برخی بیشتر از مقادیر حاصل از NTHA است. همچنین با افزایش tμ,بر دقت کلیه الگوهای بار در تعیین موقعیت طبقه بحرانی متناظر با شکل پذیری بین طبقه ای افزوده شده به نحوی که روش MMC بهترین انطباق را با توزیع شکل پذیری بین طبقه ای در ارتفاع دارد.

یکی از مهم ترین پارامترهای کنترل کننده طراحی در سازه های بلند، تغییر مکان جانبی سازه می باشد. انواع مختلف سیستم های مقاوم سازه ای جهت تحمل بارهای جانبی و ثقلی پیشنهاد شده است، که در این میان، سیستم هسته مرکزی با مهار بازویی و میراگر ویسکوز (The central core system with outrigger and viscous damper) نقش قابل ملاحظه ای در کاهش لنگر واژگونی و بهبود معیارهای عملکردی سازه دارد. هسته مرکزی به خاطر جرمش در اثر شتاب جاذبه زمین تحت بار محوری قرار می گیرد. در پژوهش های قبلی اثر توام نیروی محوری و سختی ستون های پیرامونی بر ارتعاشات سیستم موردنظر لحاظ نشده است. در این پژوهش ارتعاشات آزاد و اجباری سیستم هسته مرکزی به انضمام مهاربند بازویی و میراگر ویسکوز، با لحاظ نیروی محوری ناشی از جرم هسته مرکزی مورد بررسی قرار می گیرد. با توجه به مختلط بودن مقادیر ویژه و غیر متعامد بودن بردارهای ویژه این سیستم و برای دستیابی به پاسخ سیستم، از تکنیک متعامدسازی بردارهای ویژه در فضای هیلبرت (Hilbert Space) و بسط سری فوریه براساس بردارهای حاصل استفاده می شود. نتایج حاصل نشان می دهد که لحاظ اثر نیروی محوری باعث افزایش جابه جایی نسبی طبقات، برش پایه و لنگرپایه می شود.

هیدروکربن های آروماتیک گروه مهمی از آلودگی های محیط زیست را تشکیل می دهند که از منابع مختلف مانند صنایع پالایشگاهی و پتروشیمی، داروسازی، رنگ و پلاستیک تولید می شوند. این آلاینده های محیط زیستی می توانند توسط روش های مختلفی مثل تبخیر، تجزیه شیمیایی، تجزیه زیستی و جذب سطحی حذف شوند. روش های بیولوژیکی به دلیل سادگی، اقتصادی بودن و استفاده از میکروارگانیسم های سازگار با محیط زیست برای این کار ترجیح داده می شوند. در این کار، تجزیه زیستی بنزن و تولوین توسط باکتری استرپتومایسس (Streptomyces) جدا شده از خاک آلوده به مواد نفتی پالایشگاه تبریز مطالعه شد. بنزن و تولوین در مقادیر 50 و 100 میلی گرم بر لیتر و به طور جداگانه در محیط کشت مایع تهیه و مقدار ثابتی از باکتری به محلول اضافه شد. محلول به مدت 10 روز در دمای 28 درجه سانتی گراد و pH برابر 6/7 در انکوباتور شیکردار تیمار گردید و میزان تخریب آلاینده ها با اسپکتروفتومتر دوپرتویی (Dual beam spectrophotometer) ارزیابی شد. متابولیت حاصل از بیش ترین تخریب، مورد شناسایی با دستگاه کروماتوگرافی گازی-طیف سنج جرمی قرار گرفت. مشاهده گردید که باکتری استرپتومایسس می تواند بیش از 70% بنزن و تولوین را در غلظت اولیه mg/L50 تجزیه کند. همچنین مدل سازی سینتیکی فرایند تجزیه زیستی بنزن و تولوین توسط باکتری استرپتومایسس نشان داد که مدل سینتیکی بازداری میکایلیس-منتن (Kinetic model of Michaelis-Menten inhibition) بهترین پوشش را بر روی داده های آزمایشگاهی دارد.

ریخت شناسی یکی از مهمترین شاخه های علم مهندسی رودخانه است. بررسی تغییرات هندسه مقاطع در رودخانه هایی که سدهای بزرگ را تغذیه می کنند، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این پژوهش به بررسی تغییرات ریخت شناسی رودخانه بازفت یکی از زیر حوضه کارون شمالی که در انتها وارد سد کارون 4 می شود، پرداخته شده است. در این مطالعه با استفاده از 26 تصویر ماهواره ای لندست +ETM و OLI الگوی جابه-جایی مجرای اصلی رودخانه، در بازه های بلند و کوتاه مدت منتهی به سال 1395 مورد بررسی قرار گرفت. با بررسی تاثیر سیلاب ها مشخص شد در هر دو ساحل میزان فرسایش بیشتر از رسوب گذاری است و ساحل چپ پویاتر از ساحل راست است. متوسط عرض رودخانه در بازه 30 ساله برای چهار بازه مورد بررسی به ترتیب برابر 8/33، 7/44، 2/40 و 6/38 متر می باشد. همچنین عرض رودخانه بازفت تا قبل از وقوع بزرگترین سیلاب در سال 1389 تغییر چندانی نداشته و مقدار آن از 40 متر تجاوز نکرده است. اما پس از وقوع سیلاب عرض رودخانه ناگهان افزایش یافته است و این تغییرات بدیهی به نظر می آید. بررسی های مربوط به چهار بازه طولی در مسیر رودخانه نشان داد مقدار سینوسیته در تمام سال ها در بازه اول تقریبا روند ثابتی داشته است اما در بازه دوم و سوم مقدار آن بیشتر است بنابراین این دو بازه نسبت به دو بازه دیگر فعال تر می باشد. در بازه چهارم که منتهی به سد کارون 4 است، تغییرات سینوسیته روند نزولی دارد. همچنین نتایج نشان داد که آبگیری سد کارون 4 بر تمامی پارامترهای ریخت شناسی رودخانه بازفت در بازه چهارم تاثیر بسزایی داشته است.

آلیاژهای حافظه دار شکلی (SMAs) خاصیت بازیابی تغییر شکل دایمی را دارا بوده و ازجمله آلیاژهای فلزی هستند که ویژگی های معمولی فلزها مانند مقاومت، سختی، کارایی، و غیره را از خود نشان می دهند. ازجمله کاربردهای این آلیاژها می توان در جداسازی لرزه ای سازه ها، خود ترمیمی عناصر ساختمان، صنعت هواپیما، پزشکی، مکانیکی و ساخت مدل های موثر و ابزار محاسباتی اشاره نمود. در این مقاله به مطالعه اثر آلیاژهای حافظه دار شکلی بر رفتار چرخه ای اتصالات بتن آرمه پرداخته می شود. برای این منظور، پس از راستی آزمایی دو مدل آزمایشگاهی در نرم افزار Seismo Struct، تاثیر چهار پارامتر مقاومت فشاری بتن، اثر موقعیت SMA در داخل ناحیه بحرانی، استفاده هم زمان از این آلیاژ به عنوان میلگرد و خاموت و تاثیر مقطع معادل دایروی ستون با خاموت تنگ یا دورپیچ مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تغییر مقاومت فشاری بتن در ناحیه الاستیک بر رفتار اتصال بدون تاثیر بوده، اما در ناحیه غیرالاستیک ظرفیت تحمل بار با افزایش 30 درصدی مقاومت فشاری بتن حدود دو درصد افزایش یافته است. از طرفی دیگر، تاثیر SMA در داخل ناحیه بحرانی سبب اضافه سختی، افزایش سختی و انرژی جذب شده چرخه ای شده است. همچنین، در حالت استفاده از میلگرد طولی از جنس فولاد و خاموت از جنس SMA، با حذف پدیده باریک شدگی از نمودار های چرخه ای، افزایش در انرژی جذب شده چرخه ای را به دنبال داشته است. نهایتا منحنی های پوش رفتار چرخه ای نمونه با مقطع ستون دایروی معادل، چه با خاموت از نوع تنگ و چه از نوع دورپیچ، تقریبا منطبق بر یکدیگر بوده و در مقایسه با نمونه مرجع سختی الاستیک بیش تری داشتند.

رابطه دبی-اشل، یکی از مهم ترین اطلاعات ورودی در مدل های هیدرولیکی و هیدرولوژیکی است که می تواند در کنترل سیلاب و مدیریت منابع آب مورداستفاده قرار بگیرد. برای به دست آوردن این رابطه اطلاعات هندسی و هیدرولیکی مقطع رودخانه موردنیاز است. یکی از این اطلاعات ضریب زبری مانینگ است که برای محاسبه این ضریب رابطه دقیقی وجود ندارد و بنا بر تجربه شخصی و جداول مرجع تخمین زده می شود. علاوه بر پارامتر زبری، عوامل مختلفی مانند برون یابی منحنی دبی-اشل و خطای اندازه گیری مستقیم دبی می تواند در تخمین نتایج اثرگذار باشد. هدف اصلی در این مقاله، تحلیل عدم قطعیت با روش ارزیابی انحراف مقادیر اندازه گیری شده در ایستگاه ها و منحنی دبی-اشل پیشنهادی در رودخانه ها است. اساس روش تخمین منحنی های دبی-اشل در این پژوهش مبتنی بر مفهوم کنتورهای بی بعد مقطع در روش اندازه گیری تک نقطه ای سرعت، SPM می باشد. بنابراین برای اولین بار به بررسی عدم قطعیت در این روش پیشنهادی پرداخته می شود تا میزان کیفیت تخمین ها مورد ارزیابی قرار بگیرد. برای بررسی عدم قطعیت کلی در منحنی دبی-اشل از اطلاعات زبری در رودخانه های نازلی چای در ایران، مین در انگلستان و کلرادو در آرژانتین استفاده می شود. نتایج نشان می دهد که هر چه دقت تعیین ضریب زبری به عنوان پارامتر ورودی بیشتر باشد، عدم قطعیت در تخمین دبی کاهش خواهد یافت و کیفیت سنجش ها افزایش پیدا خواهد کرد. همچنین متوسط عدم قطعیت کلی بر مبنای سه داده مشاهداتی مرجع در رودخانه های نازلی چای، مین و کلرادو به ترتیب در حدود 3/24، 1/33 و 5/42 درصد محاسبه شد.

زلزله های اخیر در سراسر جهان قابلیت آسیب پذیری اتصالات تیر-ستون ساختمان های بتن مسلح موجود را تحت اثر بارهای لرزه ای، آشکار ساخت. آرماتورهای برشی ناکافی در اتصالات تیر-ستون موجود، به خصوص در اتصالات بیرونی علت اصلی خرابی و یا فروپاشی بسیاری از قاب های خمشی بتن مسلح می باشد. ازاین رو روش های تقویت اقتصادی و موثر برای افزایش مقاومت برشی اتصالات در سازه های موجود ضروری است. تقویت کردن با استفاده از کامپوزیت های FRP (Fiber Reinforced Polymer) به دلیل مزیت های آن از جمله نصب سریع و آسان، نسبت مقاومت به وزن بالا و مقاومت در برابر خوردگی در دو دهه اخیر رشد بسیاری داشته است. در این مطالعه بر روی 11 نمونه اتصالات تیر-ستون بیرونی بدون تقویت و تقویت شده با FRP و با آرایش های تقویتی متفاوت تحت اثر بارگذاری چرخه ای، تحلیل عددی صورت گرفته است. آنالیزها به وسیله نرم افزار اجزاء محدود ABAQUS انجام و با نتایج آزمایشگاهی کالیبره شده است. یک محدوده از موضوعاتی که در این اتصالات موردبررسی قرار می گیرد شامل حداکثر نیرو، سختی اولیه و استهلاک انرژی و همچنین منحنی های چرخه ای نیرو-جابه جایی، سختی-جابه جایی و استهلاک انرژی-جابه جایی می باشد. نتایج تحلیل عددی تطابق بسیار خوبی با نتایج آزمایشگاهی نشان می دهد. نتایج حاصل از تحلیل عددی در این مطالعه همانند نتایج آزمایشگاهی نشان دادند که تقویت اتصالات بتن مسلح توسط پوشش خارجی FRP یک راه حل مناسب برای افزایش مقاومت، استهلاک انرژی و خصوصیات سختی این اتصالات تحت اثر بارهای لرزه ای است.

خاک نقش مهمی در ساختار هر سازه ای دارد و با گذشت زمان نیاز به بهسازی خاک های ضعیف از بدیهی ترین قسمت های پروژه های عمرانی می باشد. در این مطالعه برای بهسازی خاک ماسه ای از ترکیب نانوسیلیس و روش رسوب میکروبی کلسیم کربنات، که یک روش بهسازی پایدار و دوستدار محیط زیست است، استفاده شد. در این روش، اوره موجود در محیط به وسیله باکتری اسپوروسارسینا یوریا (Sporosarcina ureae) هیدرولیز شده و به وسیله شبکه ای از واکنش های بیوشیمیایی رسوب کلسیم کربنات شکل می شود و این باعث افزایش مقاومت خاک می گردد. عوامل مورد بررسی در این مطالعه، شامل غلظت مواد واکنش دهنده، زمان عمل آوری، تغییرات درصد سیلت بر رفتار خاک ماسه ای و احتمال سازگاری باکتری با نانو سیلیس بودند. در این مطالعه نتایج آزمایش ها نشان داد، پارامترهای مقاومت برشی خاک توسط تاثیر توامان باکتری و نانو سیلیس بهبود یافته است و در حضور نانوسیلیس میزان مقاومت برشی خاک ماسه ای بهسازی شده بیولوژیکی تا 5/4 برابر افزایش پیدا کرد. میزان چسبندگی در خاک ماسه ای از 1/0 به kPa186 و زاویه اصطکاک خاک به حدود 6/35 درجه رسید، که در مقایسه با ماسه سست بهسازی نشده، زاویه اصطحکاک داخلی افزایش حدود 12% را نشان می دهد. در نمونه های ماسه سیلتی، بیشینه مقاومت نیز افزایش یافت. در نمونه خاک با 30% سیلت، حداکثر مقاومت برشی در تنش kPa50 با مقدار افزایش تا 81% مشاهده شد، همچنین حداکثر افزایش مقاومت برشی در تمامی تنش ها برای نمونه حاوی 30% سیلیت رخ داد. در ضمن عمده تاثیر بر روی زاویه اصطکاک داخلی در نمونه 30% سیلت پس از روز 14 عمل آوری به دست آمد.

هدف از این تحقیق، بررسی اثر آلاینده گازوییل به عنوان آلاینده ای با وزن مخصوص کم تر از آب بر روی خصوصیات ژیوتکنیکی رفتار خاک ماسه رس دار می باشد. به این منظور، مجموعه ای از آزمایش های ژیوشیمیایی (شامل آنالیزهای XRD و XRF)، ژیوتکنیکی (شامل توزیع اندازه دانه، میزان تبخیر گازوییل، حدود اتربرگ و مقاومت فشاری تک محوری) و همچنین مشاهده توسط میکروسکوپ الکترونی روبشی بر روی خاک ماسه رس دار آلوده به سیال آلی گازوییل انجام شد. نمونه ها برای انجام آزمایش ها به صورت مصنوعی به گازوییل آلوده شدند. مطابق با نتایج به دست آمده با افزایش میزان آلودگی خاک به گازوییل، مدول درجه بندی و اندازه ذرات خاک افزایش می یابد. همچنین مشاهده شد که با افزایش درصد گازوییل، حد روانی و حد خمیری برای خاک آلوده به 16 درصد گازوییل به ترتیب 9/28 و 47/54 درصد نسبت به خاک تمیز کاهش یافته و شاخص خمیری برای نمونه های کم تر از 8 درصد گازوییل روند افزایشی داشته و بعد از آن کاهش می یابد. مطابق با نتایج آزمایش تراکم پروکتور استاندارد (Standard Proctor Compaction Test) استاندارد ملاحظه شد که با افزایش درصد آلودگی خاک، دانسیته خشک حداکثر تا 8 درصد گازوییل کاهش یافته و پس از آن افزایش می یابد و همچنین مقدار آب بهینه با افزایش درصد گازوییل کاهش می یابد. در این مطالعه، آزمایش مقاومت فشاری تک محوری در سه دوره عمل آوری 7، 14 و 28 روزه بر روی نمونه ها انجام شد و مشاهده شد که برای هر سه دوره عمل آوری مقاومت فشاری تک محوری و کرنش گسیختگی کاهش می یابد. بیش ترین مقاومت فشاری برای دوره عمل آوری 28 روزه به دست آمد، لیکن برای هر سه دوره عمل آوری نرخ کاهش کرنش ثابت است.

کنترل ایمنی و پایداری سدهای خاکی در دوران ساخت، انتهای ساخت، اولین آبگیری و بهره برداری آن بسیار حایز اهمیت است. ارزیابی مقایسه ای نتایج تجزیه وتحلیل ها برای ایمنی ساختار و همچنین عملیات نگهداری منظم ضروری است. علاوه براین واضح است که مطالعات دقیق مبتنی بر چنین مقایسه هایی برای به دست آوردن تجربه برای طرح های آینده مفید خواهد بود. در این مطالعه سد خاکی دویرج از نظر پارامترهای فیزیکی مانند، جابه جایی ها، تغییر شکل ها، تنش ها، فشار آب منفذی و پایداری آن در پایان ساخت و اولین آبگیری موردبررسی مقایسه ای قرار گرفت. مدل سازی عددی با استفاده از دو نرم افزار FLAC 2D و GEO STUDIO با مدل رفتاری موهر-کلمب (Mohr-Coulomb) انجام شد. نتایج بررسی ها نشان داد بیشترین نشست عمودی در تاج هسته رسی بعد از اولین آبگیری با مقدار 70 سانتی متر و همچنین بیشترین مقدار جابه جایی افقی در پایین دست سد برابر 12 سانتی متر رخ داده است. در بررسی تنش ها نیز مشخص شد که مقدار بیشینه تنش های حاصل در مقطع هسته حدود 1000 کیلو پاسکال به دست آمده است.