پژوهش های کاربردی در گیاهپزشکی
سال:1397 | دوره:7 | شماره:4 |تعداد مقالات:7

سن شکارگر همه چیزخوارRambur Macrolophus pygmaeus در برنامه های مدیریت تلفیقی آفات، به ویژه آفات گلخانه ای جایگاه ویژه ای پیدا کرده است. در این تحقیق، به منظور بررسی امکان پرورش آن، برخی از فراسنجه های زیستی این شکارگر با تغذیه از کیست آرتمیا (GuntherArtemia urmiana) و تخم شب پره ی آرد (kuehniella Zeller Ephestia) به عنوان غذای استاندارد و غلاف لوبیاسبز L. Phaseoulus vulgaris به عنوان بستر تخم گذاری و تأمین رطوبت، در دمای 1± 25 درجه ی سلسیوس، رطوبت نسبی 5± 65 درصد و دوره ی نوری 8: 16 ساعت تاریکی به روشنایی، با 60 تکرار بررسی شدند. نتایج نشان داد که مدت زمان نشو و نمای مرحله ی پورگی با تغذیه از تخم شب پره ی آرد و کیست آرتمیا برای حشرات نر به ترتیب 11/0± 04/17 و 18/0± 06/18 روز و حشرات ماده به ترتیب 09/0± 31/17 و 15/0± 17/18 روز، با تفاوت معنی دار بود. بررسی فراسنجه های تولیدمثلی، نرخ خالص باروری، نرخ ذاتی تولیدمثل و نرخ متناهی افزایش جمعیت در تغذیه از هر دو غذا در سطح احتمال پنج درصد تفاوت معنی دار نشان دادند. این مطالعه نشان داد که نرخ ذاتی افزایش جمعیت ( ) این شکارگر به ترتیب 005/0± 080/0 و 006/0± 064/0 روز1– ، نرخ خالص تولیدمثل ( ) به ترتیب 97/2± 12/18 و 43/2± 70/10 تخم به ازای هر فرد و مدت زمان تکمیل یک نسل ( ) به ترتیب 33/0± 93/35 و 53/0± 66/36 روز بوده است. براساس نتایج به دست آمده، استفاده از تخم شب پره ی آرد جهت پرورش سن شکارگر مناسب تر می باشد ولی در صورت عدم دسترسی به تخم شب پره ی آرد تداوم و نگهداری جمعیت این سن شکارگر با کیست آرتمیا نیز امکان پذیر می باشد.

شانکر باکتریایی درختان میوه ی هسته دار یکی از مهم ترین بیماری های هسته داران در جهان می باشد. در سال های اخیر گسترش علایم شانکر همراه با ترشح صمغ و بلاست شکوفه در مناطقی از استان آذربایجان شرقی مشاهده گردیده است. از بافت های آلوده ی جوانه، شکوفه، شاخه و تنه ی درختان باغات زردآلو بر اساس آزمون های ریخت شناسی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گروه LOPAT و GATTa، جدایه های فلورسنتPseudomonas yringae pv. syringae (Pss) جداسازی و شناسایی شدند. جدایه ها ترجیح میزبانی نداشته و با درجات مختلف پرآزاری روی سرشاخه های سبز بریده ی زردآلو و غلاف های لوبیاسبز بیماری زایی نشان دادند. در تمامی جدایه ها قطعه 725 جفت بازی ژن syrB دخیل در سنتز زهرابه سیرینگومایسین ردیابی گردید و جدایه ها با اختلاف معنی داری از رشد رویشی پرگنه ی قارچ Geotrichum candidum با تولید زهرابه ممانعت کردند. با استفاده از آغازگرهای اختصاصی طراحی شده INAF/INAR بخشی از ناحیه ی ژنی inaZ تکثیر شد و فنوتیپ فعالیت هسته ی یخ با درجات مختلف در کلیه ی جدایه ها مشاهده گردید. با تعیین توالی بخشی از ناحیه 16S rRNA و ژن های rpoD و inaZ تنوع ژنتیکی در میان جدایه ها با رسم تبارنما بر اساس روش بایزین مشاهده شد. نتایج این پژوهش نشان داد که در میان جدایه های Pss عامل شانکر زردآلو هم از لحاظ فنوتیپ بیماری زایی، سنتز زهرابه و تشکیل هسته ی یخ و هم از لحاظ ژنتیکی تنوع وجود دارد.

ویروسNucleopolyhedrosis virus به خاطر مزیت های فراوان مانند اثر اختصاصی روی لارو حشرات آفت، عدم تاثیر نامطلوب روی محیط زیست و جانداران غیرهدف و همچنین سهولت ترکیب و تلفیق با سایر روش های کنترلی، جایگاه ویژه ای در مدیریت کنترل آفات دارد. اولین قدم به عنوان پایه و اساس تحقیق روی این ویروس، بررسی قدرت بیمارگری آن درکنترل آفات مورد هدف است. در این تحقیق قدرت بیمارگری ویروس روی لارو سن دوم کرم قوزه ی پنبه، Helicoverpa armigera Hü bner و شب پره ی پشت الماسی، Plutella xylostella L. در دمای 2± 27 درجه ی سلسیوس و رطوبت نسبی 5± 65% و دوره ی نوری 16: 8 (تاریکی: روشنایی) بررسی شد. غلظت کشنده ی 50 درصد (LC50) Nucleopolyhedrosis virus روی لارو سن دوم کرم قوزه ی پنبه Helicoverpa armigera OB ml-1103×2/9 و شب پره ی پشت الماسی Plutella xylastella OB ml-1104×8/3 محاسبه شد، که بیمارگری ویروس با کمترین غلظت کشنده ی 50 درصد روی کرم قوزه ی پنبه بهتربود. زمان لازم برای مرگ و میر 50 درصد (LT50) در غلظت OB ml-1106 روی لارو سن دوم، H. armigera پنج روز و در جمعیت شب پره ی پشت الماسی، P. xylostella8/4 روز تعیین گردید که تقریبأ با هم مطابقت دارند. نتایج این تحقیق نشان داد که Nucleopolyhedro virus دارای قدرت بیمارگری بیشتری روی کرم قوزه ی پنبه نسبت به شب پره ی پشت الماسی است. به نظر می رسد اگرچه این ویروس روی میزبان اصلی قدرت بیمارگری بیشتری دارد ولی نتایج این مطالعه نشان داد که می تواند بعنوان عامل کنترل شب پره ی پشت الماسی نیز بکار گرفته شود.

پیچیدگی برگ یک بیماری مهم در هلو و شلیل است. کاشت ارقام مقاوم، یکی از بهترین روش ها جهت پیشگیری و کنترل این بیماری می باشد. در بررسی حاضرحساسیت 17 رقم هلو وشلیل به قارچ عامل بیماری پیچیدگی برگ هلو بررسی گردید. نتایج ارزیابی ها در سال اول (1394) نشان داد که بیشترین میزان شدت بیماری مربوط به ارقام کال دسی2000 و جولای آلبرتا بود که بر اساس تیپ واکنش ارقام در گروه حساس (S) قرار گرفت. سپس ارقام بی بی گلد، رد اسکین، اسپرینگ تایم و آنتونی بیشترین میزان شدت بیماری را داشتند که همگی بر اساس تیپ واکنش ارقام، نیمه مقاوم (MR) طبقه بندی شدند. در مقابل، ارقام آمسدن، ردهاون، اسپرینگ کرست و فایت به ترتیب کمترین میزان شدت بیماری را داشته و همگی بسیار مقاوم (HR) طبقه بندی شدند. در سال دوم ارزیابی (1395)، ارقام اسپرینگ تایم و کال دسی 2000 بیشترین میزان شدت بیماری را داشته و بر اساس تیپ واکنش ارقام هر دو بسیار حساس به بیماری (HS) طبقه بندی شدند. ارقام جولای آلبرتا و بی بی گلد در رتبه ی بعدی قرار داشتند که هر دو حساس به بیماری (S) شناخته شدند. در مقابل، ارقام آمسدن، ردهاون و روبین کمترین میزان شدت بیماری را داشته و بر اساس تیپ واکنش ارقام بسیار مقاوم(HR) بودند. بنابراین با توجه به نتایج دو سال ارزیابی می توان گفت که ارقام کال دسی2000، اسپرینگ تایم و سپس جولای آلبرتا و بی بی گلد نسبت به سایر ارقام مورد بررسی بیشترین حساسیت و ارقام آمسدن و ردهاون بیشترین مقاومت را نسبت به بیماری پیچیدگی برگ هلو دارند.

شب پره ی مدیترانه ای آرد، Anagasta kuehniella (Zeller) (Lep.; Pyralidae) با تغذیه از آرد سبب کاهش کیفیت نان تولیدی می شود. ایجاد اختلال در دستگاه گوارش حشرات با استفاده از مهارکننده های آنزیم های گوارشی که از گیاهان تراژن استخراج می شوند، یکی از روش های کنترل محسوب می شود. در این مطالعه، اثر عصاره ها ی پروتئینی گندم ارقام سیوند، سرداری و تریتیکاله روی فعالیت آلفا-آمیلازهای لاروهای سنین چهارم و پنجم شب پره ی مدیترانه ای آرد بررسی شد. برای استخراج پروتئین از بذرها، آمونیوم سولفات 70 درصد مورد استفاده قرار گرفت. اسیدیته و دمای بهینه ی فعالیت آلفا-آمیلاز به ترتیب 10 و 40 درجه ی سانتی گراد به دست آمد. طبق نتایج حاصل، بالاترین غلظت عصاره های پروتئینی ارقام گندم سیوند و سرداری (13میکروگرم پروتئین بر میلی لیتر) و تریتیکاله (16 میکروگرم پروتئین بر میلی لیتر) فعالیت آنزیم را به ترتیب 08/73، 07/71 و 88/65 درصد در لاروهای سن پنجم و 16/58، 14/42 و 25/50 درصد در لاروهای سن چهارم کاهش دادند. در پایین ترین غلظت عصاره های پروتئینی گندم ارقام سیوند و سرداری (812/0 میکروگرم پروتئین بر میلی لیتر) و تریتیکاله (یک میکروگرم پروتئین بر میلی لیتر) نیز فعالیت آنزیم را به ترتیب93/19، 8/17 و 26/25 درصد در لارو سن پنجم و 78/11، 81/12 و 09/10 درصد در لارو سن چهارم کاهش دادند. در ژل زایموگرام بدون استفاده از مهارکننده تنها یک باند مشاهده شد. در بالاترین غلظت عصاره ها، در لاروهای سن پنجم، باند آمیلازی ناپدید شد و در لاروهای سن چهارم، وضوح باند کم تر شد. با کاهش دز مهارکننده ها، وضوح باندها افزایش یافت. طبق نتایج به دست آمده، عصاره های پروتئینی ارقام سیوند، سرداری و تریتیکاله پتانسیل خوبی برای کاهش فعالیت آمیلازی در لارو آفت مورد نظر داشته و می تواند در برنامه های مدیریت این آفت در آینده مورد استفاده قرار گیرد.

در این تحقیق تاثیر قارچ های Trichoderma harzianum و T. atrovirideعلیه P. lingamدر شرایط آزمایشگاه و گلخانه بررسی شد. سنجش آزمایشگاهی به صورت آزمون های کشت متقابل و تولید ترکیبات فرار انجام گردید. برای سنجش گلخانه ای نیز از دو روش تیمار بذر با آنتاگونیست و مایه زنی اندام هوایی گیاهچه های کلزا با سوسپانسون اسپوری عوامل آنتاگونیست استفاده شد. آزمایش در قالب دو طرح کاملا تصادفی جداگانه با چهار تکرار انجام شد. درصد مرگ و میر گیاهچه ها و شدت آلودگی حاصل تعیین گردید. نتایج نشان داد که هر دو گونه قارچ، توان آنتاگونیستی بالایی در برابر بیمارگر دارا بودند. در آزمون کشت متقابل، جدایه ها اثر آنتاگونیستی بالایی بر رشد میسلیوم P. lingam نشان دادند. دو جدایه ی T. harzianum و T. atrovirideرشد قارچ را به ترتیب 6/58 و 4/71 درصد مهار کردند. درصد بازدارندگی از رشد دو جدایه، در آزمون ترکیبات فرار 120 و 240 ساعت پس از کشت، به ترتیب 21-15 و 39-31 درصد تعیین شد. در آزمون گلخانه ای هر دو گونه به طور معنی داری (01/0P<) شدت بیماری را نسبت به شاهد کاهش دادند. نتایج آزمایش های گلخانه ای نشان داد که در روش تیمار بذر، جدایه های آنتاگونیست به ترتیب 5/42 و 47 درصد بیماری را کاهش دادند. در تیمار اندام های هوایی با جدایه های T. harzianum و T. atroviride، شدت بیماری به ترتیب 13/63 و 79/78 درصد کاهش یافت. بنابراین هر دو گونه پتانسیل قابل توجهی برای مهار زیستی بیماری ساق سیاه کلزا دارند ولی در مجموع گونه T. atrovirideموثرتر از گونه دیگر بر علیه این بیمارگر عمل کرد.

نماتدهای مولد گره ریشه (Meloidogyne spp. ) از مهمترین نماتدهای انگل گیاهی است که سبب ایجاد خسارت روی اکثر محصولات کشاورزی می شوند. در این تحقیق، به بررسی اثر قارچ مایکوریز آربوسکولار Funneliformis mosseae در کنترل نماتد ریشه ی گرهی خیار، M. incognitaپرداخته شد. بدین منظور آزمونی در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تیمار و چهار تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که اضافه کردن قارچ مایکوریز به خاک یک ماه قبل از تلقیح نماتد، موجب کاهش معنی دار فاکتورهای بیماریزایی نماتد (تعداد گال، تعداد کیسه ی تخم، تعداد تخم در هر کیسه ی تخم و تعداد لارو سن دوم) در هر دو رقم متحمل و حساس گردید. علی رغم اینکه پارامترهای بیماریزایی نماتد در رقم متحمل در مقایسه با رقم حساس، کمتر بود اما تلقیح ریشه های حساس با قارچ مایکوریز در رقم حساس، موجب کاهش قابل توجه عوامل بیماریزایی نماتد شد. عامل تولیدمثل در گیاهان مایه کوبی شده با قارچ مایکوریز در دو رقم متحمل و حساس به ترتیب 50 و 6/66 درصد کاهش نشان داد. حضور قارچ مایکوریز قبل از تلقیح نماتد در رقم متحمل و حساس به ترتیب سبب کاهش 64 و 3/63 درصدی جمعیت لارو سن دوم در خاک گردید. همچنین مقایسه میانگین تعداد و اندازه ی سلول های غول آسا، تعداد و قطر هسته و مساحت سلول غول آسا در دو رقم، نشان دهنده ی اختلاف معنی دار آماری بین گیاهان تلقیح شده با قارچ مایکوریز و گیاهان غیرمایکوریزی بود. با توجه به اینکه قارچ مایکوریز باعث کاهش بیماریزایی نماتد ریشه ی گرهی و افزایش مقاومت رقم حساس نسبت به نماتد می گردد، می تواند به عنوان گزینه ای در جهت مهار زیستی نماتد ریشه ی گرهی مورد توجه قرار گیرد.