پایش
سال:1402 | دوره:22 | شماره:5 |تعداد مقالات:11

مقدمه: زنان با ناتوانی جسمی حرکتی در دریافت خدمات ارتقای سلامت جنسی با نیازهای برآورده نشده زیادی مواجه هستند. ناتوانی جسمی حرکتی این زنان ممکن است در بروندادهای مراقبتی از آنها تاثیر بگذارد. این مطالعه با هدف شناسایی نحوه ارائه خدمات ارتقای سلامت جنسی و مراقبت های بالینی به زنان با ناتوانی جسمی حرکتی انجام شد. مواد و روش کار: این مرور دامنه ای با رویکرد 5 مرحله ای Arkseyو O’, Malleyطراحی و اجرا گردید. 11 پایگاه دادهPubMed, Scopus, Web of science, Science Direct, G-I-N, NICE, AHRQ, WHO, UNFPA Sid, Magiran, برای بررسی مقالات و راهنماهای بالینی انگلیسی و فارسی مطابق با معیارهای ورود مطالعه از سال 2006 تا 2022 جستجو شدند. یافته ها: از 23 مقاله و راهنمای بالینی، 5 راهنمای بالینی مرتبط با ارائه خدمات سلامت جنسی به زنان با ناتوانی شناسایی و بررسی شدند. با رویکرد یکپارچه سازی خدمات سلامت جنسی و با استفاده از سنتزنقلی به روش پوپای و همکاران، 4 مضمون اصلی برای ارائه خدمات، شناسایی و طبقه بندی شدند: 1) خدمات تنظیم خانواده با توجه به شدت ناتوانی و پیشگیری از بارداری ناخواسته 2) تشخیص و درمان عفونتهای تناسلی و بیماریهای منتقله از راه جنسی و ایدز 3) پیشگیری و تشخیص به موقع خشونت مبتنی بر جنسیت 4) مشاوره در زمینه مشکلات جنسی نتیجه گیری: در راهنماهای بالینی منتخب مطالعه، خدمات سلامت جنسی به زنان با ناتوانی متناسب با نیازهای آنها در قالب بسته های خدمتی مشاوره ای و پیشگیری و درمانی ارائه شد. اما نحوه ارائه خدمات با کیفیت مورد توجه قرار نگرفته بود. لذا، به دلیل اهمیت شیوه برخورد بالینی در مشاوره های جنسی زنان با ناتوانی جسمی حرکتی، نیاز به یکپارچه سازی راهنماهای بالینی موجود در دنیا در زمینه ارائه خدمات سلامت جنسی به آنها، توسعه مدل های مشاوره ای ارتقای سلامت جنسی و ارزیابی اثربخشی آن ضروری به نظر می رسد.

مقدمه: با پیشرفت در مراقبت های پزشکی در حیطه نوزادان و زنان و زایمان، میزان مرگ کودکان بسیار کم وزن بدو تولد، کاهش یافته اما تاخیر تکامل عصبی، به ویژه در نوزادان بسیار نارس، افزایش یافته است. این مطالعه به هدف تعیین میزان تکامل عصبی این کودکان انجام شد. مواد و روش کار: نوع مطالعه مقطعی بوده و نمونه گیری بصورت غیرتصادفی آسان انجام شد. در این مطالعه، وضعیت تکامل کودکان 3 تا 5 سال که با وزن کمتر از 1500 گرم یا مدت بارداری مادر کمتر از 32 هفته، در سال 1397 در بیمارستان های شهر تهران به دنیا آمده و تا زمان مطالعه، زنده بودند، توسط «پرسشنامه سنین و مراحل» در 5 حیطه تکاملی بررسی شد. داده ها توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در اختیار قرار گرفت و با والدین کودکان تماس تلفنی گرفته شد. داده ها توسط نرم افزار SPSS-22 مورد تحلیل قرار گرفته و روش های آماری شامل آزمون های توصیفی و تحلیلی مانند کای اسکوئر و t-test بودند. یافته ها: از تعداد کل متولدین، 220 کودک شرایط ورود به مطالعه را داشتند. 5/7 در صد کودکان دارای حداقل یک اختلال تکاملی بودند. 4/2 درصد از کودکان در حیطه برقراری ارتباط، 2/4 درصد در حیطه حرکات درشت، 2/4 درصد در حیطه حرکات ظریف، 2/8 درصد در حیطه حل مسئله و 2/8 درصد در حیطه شخصی-اجتماعی دارای تاخیر تکامل عصبی بودند. ارتباط آماری معنی داری بین متغیرهای جنسیت، وزن زمان تولد، طول مدت بارداری و سطح تحصیلات پدر و مادر با اختلالات تکاملی کودکان بدست نیامد. وضعیت بازتوانی کودکان با تاخیر تکاملی، ارتباط آماری معنی داری داشت. نتیجه گیری: با توجه به این نکته که کودکان بسیار کم وزن بدو تولد در معرض خطر بالای اختلالات تکامل عصبی هستند، توصیه می شود که این گروه از کودکان حتما در سنین مختلف، تحت ارزیابی های جسمانی، عصبی و تکاملی قرار گیرند.

مقدمه: آسیب های ناشی از حوادث یکی از مشکلات دوران کودکی، در سراسر جهان است. مطالعه حاضر با هدف بررسی عوامل مرتبط با باور و عملکرد مادران در پیشگیری از آسیب های ناشی از حوادث در کودکان زیر پنج سال با استفاده از مدل اعتقاد بهداشتی انجام شده است. مواد و روش کار: این مطالعه توصیفی تحلیلی بر روی 201 نفر از مادران دارای فرزند زیر 5 سال که به صورت تصادفی از مراکز بهداشتی درمانی شهر اراک در سال 1401-1400 انتخاب شدند اجرا شد. جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه چهار قسمتی متشکل از اطلاعات دموگرافیک، سوالات آگاهی، سازه های مدل اعتقاد بهداشتی و پرسشنامه سوابق آسیب قبلی صورت گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های تی تست، آنوا، کای اسکوئر، همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی انجام شد. یافته ها: میانگین سنی مادران مورد مطالعه 33/84 سال و میانگین سنی کودکان آنها48/23 ماه بود. در این مطالعه آگاهی مادران 40/06 ( از 100 نمره) بود. همچنین سازه منافع درک شده و موانع درک شده به ترتیب بیشترین و کمترین نمره را داشتند. ارتباط معنی داری میان تحصیلات با نمره حساسیت درک شده و شدت درک شده وجود داشت. سن کودک، حساسیت و منافع درک شده مجموعا 38% رفتار پیشگیرانه مادران را پیش بینی می کردند. نتیجه گیری: رفتار بهداشتی مادران در پیشگیری از آسیب های دوران کودکی به طور قابل توجهی تحت تاثیر میزان درک مادر از آسیب پذیری کودک و فواید حاصل از اقدام به موقع و موثر برای کاهش خطرات احتمالی می باشد. پیشنهاد می شود برنامه های آموزشی مبتنی بر مدل اعتقاد بهداشتی با تاکید بر ایجاد حساسیت درک شده و ارتقای منافع درک شده انجام پذیرد.

مقدمه: میزان سوانح جاده ای در ایران بیست برابر میانگین جهانی بوده و در سالهای اخیر، میزان ناتوانی ناشی از حوادث رانندگی در کشور، در مقایسه با کشورهای اروپایی دو برابر شده است. هدف از انجام این مطالعه، ارزیابی ویژگی ها و پیامدهای بیماران بستری ناشی از سوانح ترافیکی براساس داده های سیستم ثبت ترومای ارومیه بود. مواد و روش کار: مطالعه حاضر، یک مطالعه تحلیلی-مقطعی است که بر روی کلیه بیماران ترومایی ناشی از سوانح ترافیکی که از سال 1396 تا 1401 در بیمارستان امام خمینی ارومیه بستری شده بودند، بصورت تمام شماری انجام گرفت. آنالیز داده-ها با استفاده از آزمون رگرسیون لجستیک انجام شد. یافته ها: در مجموع 2086 بیمار مورد مطالعه قرار گرفتند که از این تعداد 1966 بهبودیافته و 120 نفر فوتی بودند. میانگین سنی (انحراف معیار) افراد بهبودیافته 34/50(18/44) و افراد فوتی 34/3(18/92) بود. نتایج رگرسیون لجستیک نشان داد که بین شانس رخداد مرگ با جنسیت، تحصیلات پایین، تجرد و رعایت نکات ایمنی از جمله، داشتن گواهینامه رانندگی، مشروبات الکلی، مواد مخدر و استفاده از کمربند ایمنی برای رانندگان خودرو و استفاده از کلاه ایمنی برای راکبان موتورسیکلت ارتباط معنادار بود درحالی که، ارتباط بین کیسه هوا و سن رانندگان با فوت ناشی از تصادفات غیرمعنی دار شد. نتیجه گیری: اکثر فوتی های ناشی از تصادفات را مردان، افراد مجرد، سطح تحصیلات پایین و رانندگان و راکبان موتورسیکلت که نکات ایمنی را رعایت نمی کنند تشکیل می دهند لذا ضروری است که جهت پیشگیری از رفتارهای پرخطر رانندگان و فرهنگ سازی رعایت نکات ایمنی مداخلات مناسب انجام گیرد تا حوادث جاده ای و صدمات ناشی از آن به حداقل برسد.

مقدمه: مراقبت از سالمند درمنزل می تواند فشار زیادی را به مراقبان وارد آورد. یکی از مهم ترین پیامدها، تعارضات زوجین مراقب است. هدف این مطالعه تعیین وضعیت تعارضات زوجین در بین زوجین مراقب می باشد. مواد و روش کار: مطالعه مقطعی از نوع توصیفی-تحلیلی در بین زنان متاهل مراقب از سالمند شهر لارستان و روستاهای بخش مرکزی اجرا گردید. حجم نمونه با استفاده از فرمول لین با ضریب خطای 5 درصد 377 نفر در نظر گرفته شد. نمونه گیری به روش گلوله برفی غیر احتمالی بود. داده ها بوسیله پرسشنامه ی استاندارد تعارض زوجین اشتراوس به صورت مراجعه حضوری درب منازل جمع آوری شد. داده ها در محیط 26 SPSS با استفاده از شاخص گرایش به مرکز میانگین و شاخص پراکندگی انحراف استاندارد و آزمون تی مستقل در سطح معنی داری 0/05 بررسی شد. برای روایی ابزار پژوهش و برازش مدل تجربی با مدل نظری از تحلیل عاملی تاییدی در نرم افزار 24 AMOS استفاده شد. یافته ها: پاسخگویان بین سنین 30 تا 50 سال (67 درصد) بودند، 80 درصد تحصیلات دیپلم و پایین تر و شغل خانه داری (87 درصد) بود. روایی ابزار سنجش با روش تحلیل عاملی تاییدی و مدل برازش تایید شد. پژوهش حاضر چهار بُعد پرخاشگری کلامی، تعارضات روانی، برخوردهای فیزیکی و اجبارهای جنسی را مورد بررسی قرار داد که این ابعاد در مجموع 70 درصد واریانس کل را تبیین کردند. میانگین تعارض زناشویی دراین زنان در سطح پایینی قرار داشت. نتایج نشان داد متغیرهای مذهب و محل زندگی پاسخگو تفاوت معناداری در افزایش ابعاد تعارض زوجین ایجاد کرده، اما متغیر اشتغال پاسخگو و جنسیت سالمند باعث تفاوت معناداری در ابعاد تعارض زوجین نشد. نتیجه گیری: شدت تعارضات زوجین در فرهنگ ها و زمینه های اجتماعی مختلف متفاوت است. افزایش مهارت های زوجین مانند مهارت ارتباطی و حل تعارض و مراقبت گروهی از سالمند می تواند آثار منفی آن را کاهش دهد.

مقدمه: کووید 19 تمام جنبه های زندگی افراد را تحت تاثیر قرار می دهد، بررسی تجربه روانشناختی ارائه دهندگان خدمات به مدیریت بهتر اپیدمی کمک می کند. بنابراین، هدف این مطالعه تبیین تجارب ارائه دهندگان خدمات سلامت در مراکز بهداشتی و درمانی در طول همه گیری بیماری کووید 19 با استفاده از روش پدیدارشناختی بود. مواد و روش کار: این مطالعه یک پژوهش کیفی به روش پدیدارشناسانه است. معیارورود به مطالعه پزشکان و مراقبین سلامت ارائه دهنده خدمت به افراد مبتلا یا مشکوک یه ابتلای بیماری کووید 19 بودند و معیار خروج عدم علاقه مصاحبه شوندگان به شرکت در پژوهش بود. روش نمونه گیری مبتنی بر هدف بود و تا اشباع داده ها (30 نفر) ادامه یافت. برای جمع آوری اطلاعات از مصاحبه های عمیق و نیمه ساختاریافته استفاده شد. متوسط زمان مصاحبه ها 60-40 دقیقه بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش کلایزی استفاده شد. یافته ها: تجارب شامل4 طبقه اصلی، 9 طبقه فرعی و 59 زیر طبقه بود. طبقه ها اصلی شامل احساسات منفی، احساسات مثبت، خودکارآمدی و اشکالات سیستم بهداشتی بود. طبقه ها فرعی شامل پاسخهای روانشناختی، نداشتن چشم انداز خوب، قدر نشناسی سیستم، نوع دوستی، کار داوطلبانه، خودکارآمدی اجتماعی، خودکارآمدی فردی، نقض دستور العمل ها، مشکلات مربوط به تامین تجهیزات بود. نتیجه گیری: مطالعه حاضر نشان داد که ارائه دهندگان خدمات سلامت در طول همه گیری کووید-19 شرایط روحی، عاطفی و شغلی نامناسبی را تجربه کردند و در زمینه مراقبت از خود و جمعیت تحت پوشش به پشتیبانی و تجهیزات بیشتری نیاز دارند. از نتایج این پژوهش می توان برای تدوین راهبردهای حمایتی و خدمات رسانی برای ی اپیدمی های نوظهور بهره برد.

مقدمه: ویروس کرونا به دلیل شرایطی غیر قابل پیش بینی و ناگواری که دارد باعث ایحاد استرس در میان مردم شده و زندگی آنها را مختل کرده است. در همین راستا، مطالعه حاضر به بررسی ویژگی های روان سنجی نسخه فارسی مقیاس کوتاه شده استرس کرونا در ایران پرداخته است. مواد و روش کار: این پژوهش از نوع مطالعات روش شناختی بود که روی 415 شرکت کننده انجام شد. ترجمه پرسشنامه اصلی با استفاده از روش backward forward انجام گردید. روایی محتوایی کیفی پرسشنامه با نظرخواهی از 5 نفر از متخصصان در این زمینه و روایی صوری به روش کیفی از طریق مصاحبه با 10 نفر انجام شد. روایی سازه با گروه های شناخته شده (جنسیت افراد) سنجیده شد. شایان ذکر است روایی همگرا مقیاس کوتاه شده استرس کرونا به وسیله (سنجش همبستگی بین نسخه فارسی مقیاس کوتاه شده استرس کرونا و نسخه فارسی 36 گویه ای مقیاس استرس کرونا) انجام شد. پایایی ابزار با تحلیل همسانی درونی صورت گرفت. یافته ها: در مجموع 415 نفر در این مطالعه شرکت کردند. میانگین و انحراف معیار سنی بیماران 12/24±, 35/55 سال بود. نتایج تحلیل مقایسه گروه های شناخته شده نشان داد که میانگین نمره کل مقیاس کوتاه شده استرس کرونا در گروه زنان به طور معنی دار بیشتر از مردان است. همچنین نتایج تحلیل روایی همگرا بیانگر همبستگی معنی دار است. بحث و نتیجه گیری: یافته های پژوهش، نشان دهنده روایی و پایایی مناسب نسخه فارسی مقیاس کوتاه شده استرس کرونا است؛ به طوری که قابلیت به کارگیری در موقعیت های مختلف از جمله محیط های بالینی و تحقیقاتی را دارد. پیشنهاد می گردد در مطالعات آینده روایی سازه پرسشنامه با استفاده از تحلیل عاملی(اکتشافی و تاییدی) در نمونه بیشتری مورد بررسی قرار گیرد.

مقدمه: با توجه به رشد بالای صنعت شیرینی و شکلات و نقش آن در سلامت، در صورت عدم توجه به نوآوری، سلامت، ایمنی و بهداشت مواد غذایی جامعه مورد تهدید جدی قرار خواهد گرفت. بنابراین پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی شناختی مولفه های نوآوری در محصولات شیرینی و شکلات انجام گرفت. مواد و روش کار: این مطالعه با ترکیب دو رویکرد سیستم های نرم و نگاشت شناختی فازی و در هفت مرحله در سال 1398 انجام گرفت. مراحل انجام پژوهش شامل کشف موقعیت مسئله ساز در چهار جناح فکری، درک موقعیت مسئله ساز و ارائه تصویر غنی شده از موقعیت، تحلیل کتوو و استخراج تعاریف ریشه ای از موقعیت مسئله ساز و عناصر کلیدی، شناسایی مؤلفه های مؤثر بر نوآوری و استخراج و ارائه مدل مفهومی با استفاده از نگاشت شناختی و در نهایت مقایسه مدل مفهومی با دنیای واقعی و ارائه پیشنهادات و انجام اقدامات مرتبط بودند. یافته ها: مدل به دست آمده در این پژوهش، ابعاد و مفاهیم درگیر در نوآوری صنایع غذایی را نشان داده و ابزار مناسب جهت ارزیابی سیاست های مختلف به منظور حل مسئله پژوهش می باشد. یافته های حاصل از مطالعه نشان داد که این بنگاه ها نتوانسته اند سهم قابل توجهی در نوآوری محصول و نیز فرآیند در کل زنجیره ارزش و ایجاد ارزش افزوده در حوزه سلامت داشته باشند و از کمبودهای شدیدی در رنج هستند که مهمترین آن ها: عدم مهارت در کشف فرصت ها و خلق روش های جدید برای بهره برداری در کانون فرآیند نوآوری، عدم توانایی سازمان غذا و دارو و استاندارد در انجام روشی بهتر برای ایجاد انگیزه در تولید محصولات فراسودمند و سلامت محور و کنترل و نظارت مواد اولیه سالم و فرمولاسیون آن برای ایجاد مزیت رقابتی، عدم وجود همبستگی زیاد میان عملکرد بنگاه در بازار و توسعه محصولات با تعامل بیشتر با مشتریان از نظر طراحی، سفارشی سازی و کیفیت و ایمنی و بهداشت مواد غذایی می باشد. لذا بکارگیری مواد اولیه سلامت محور و ارگانیک، توجه به رژیم غذایی مناسب، تولید محصولات فراسودمند، استفاده از بسته بندیهای سلامت محور، فناوریهای جدید در جهت تولید محصولات سلامت محور، متخصصین تغذیه و سلامت در توسعه محصول جدید و حمایت دولت از تولیدکنندگان محصولات سلامت محور از مؤلفه های اصلی موفقیت نوآوری در صنعت غذایی هستند. نتیجه گیری: مدل ارائه شده نشان می دهد که ذینفعان در زنجیره ارزش حوزه شیرینی و شکلات ضمن کسب مهارت های لازم و توانمندسازی در حوزه سلامت می توانند با ایجاد و محوریت مراکز نوآوری سلامت فعالیت های خود را در یک زیست بوم نوآوری سلامت رشد و توسعه دهند. لذا در راستای اهداف این پژوهش، تأسیس مراکز نوآوری سلامت در حوزه شیرینی و شکلات جهت هم افزایی زنجیره ارزش با حمایت سازمان غذا و دارو ضروری به نظر می رسد

مقدمه: سواد سلامت، ظرفیت افراد برای کسب، پردازش و درک اطلاعات و خدمات بهداشتی پایه مورد نیاز برای تصمیم گیری های سلامت است. با توجه به اهمیت سواد سلامت به ویژه در افراد دارای بیماری های زمینه ای و مزمن، این پژوهش با هدف تعیین سواد سلامت در مبتلایان به پرفشاری خون و عوامل مرتبط با آن انجام شد. مواد و روش کار: این پژوهش یک مطالعه توصیفی مقطعی بود که در سال 1401 با مشارکت 277نفر از افراد 65-18 ساله مبتلا به بیماری پرفشاری خون تحت پوشش مراکز جامع و پایگاه های سلامت شهری شهر زنجان انجام شد. روش نمونه گیری به صورت خوشه ای دو مرحله ای با نمونه گیری تصادفی نظام مند در هر خوشه بود. جهت جمع آوری داده ها از فرم اطلاعات دموگرافیک و پرسشنامه سنجش سواد سلامت بزرگسالان (HELIA) استفاده گردید. داده های جمع آوری شده با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی (ضریب همبستگی اسپیرمن، من-ویتنی، کروس کالوالیس) در نرم افزار آماری SPSS تحلیل شد. یافته ها: میانگین سنی شرکت کنندگان در مطالعه (6/75) 55/23 بود. 59/6 درصد از افراد شرکت کننده در مطالعه زن و 94/4 درصد از آن ها متأهل و اکثر آنها خانه دار و 42/6 درصد تحصیلات کمتر از دیپلم داشتند. 49/5 درصد از افراد شرکت کننده در مطالعه دارای سواد سلامت ناکافی و نه چندان کافی بودند. بین میانگین نمره کل سواد سلامت افراد دارای تحصیلات و افراد بی سواد اختلاف آماری معنی دار وجود داشت. همچنین اختلاف آماری معنی دار بین میانگین نمره کل سواد سلامت بین افرادی که دارای درآمدکافی بودند با افرادی که درآمد ناکافی داشتند، وجود داشت. افرادی که به طور مرتب تحت نظر پزشک بودند، دارای سواد سلامت بالاتری بودند. بحث و نتیجه گیری: با توجه به وضعیت نامطلوب سواد سلامت در مبتلایان به پرفشاری خون، نتایج مطالعه حاضر ضرورت توجه بیشتر از سوی سیاست گذاران، مدیران و برنامه ریزان بهداشتی را برای بررسی، برنامه ریزی و اجرای راهکارهای مناسب به منظور افزایش سواد سلامت در مبتلایان به پرفشاری خون به ویژه در افراد بی سواد و افراد با وضعیت اقتصادی ناکافی را مطرح می نماید. همچنین به منظور پیگیری ویزیت های پزشکی و بهداشتی توسط مبتلایان به پرفشاری خون، توجه به ارتقای سلامت آنان ضروری است.

نظام ارائه خدمات، طیف وسیعی از خدمات سلامت از مراقبت های بهداشتی اولیه تا مراقبت های توانبخشی و تسکینی را شامل می شود. در سال های اخیر، مراقبت های بهداشتی اولیه به عنوان رویکردی برای ارائه مراقبت های هزینه اثربخش یک بار دیگر مورد تأکید قرار گرفته است. یک نظام سلامت مبتنی بر مراقبت های بهداشتی اولیه شامل مجموعه ای اصلی از عناصر ساختاری و عملکردی می باشد که هدف آن دستیابی به پوشش همگانی سلامت و دسترسی به خدمات قابل قبول برای جمعیت با استفاده از افزایش برابری و تکنولوژی های نوین می باشد. هدف این رویکرد، به حداکثر رساندن سطح و توزیع سلامت و رفاه از طریق سه مؤلفه مراقبت های اولیه و بهداشت عمومی ضروری به عنوان هسته مراقبت های سلامت یکپارچه، سیاستگذاری و اقدام چند بخشی و توانمندسازی افراد و جوامع است. . .

سردبیر محترم؛ تعیین اندازه نمونه یکی از مراحل مهم در تدوین طرح نامه طرح های پژوهشی /پایان نامه ها است. اندازه نمونه هم بر توان آزمون و هم بر اقتصاد پژوهش تأثیر دارد. در صورتی که اندازه نمونه کمتر از حد نیاز باشد، آزمون های مورد استفاده در پژوهش از توان مناسبی برخوردار نخواهد بود. همچنین اگر اندازه نمونه بیش از حد نیاز باشد باعث هدر رفت منابع پژوهش خواهد شد. در این راستا پیشنهاد می گردد که پژوهشگران در «مطالعه های مداخله ای قبل و بعد با متغیر وابسته کمی»، علاوه بر میانگین و انحراف معیار، «ضریب همبستگی بین داده های قبل و بعد از مداخله» یا «واریانس نمونه های جفت شده یا paired» را نیز گزارش نمایند تا سایر پژوهشگران با استناد به آن، بتوانند اندازه نمونه مطالعه خود را به درستی محاسبه نمایند. . .