علوم تکثیر و آبزی پروری
سال:1393 | دوره:2 | شماره:2 |تعداد مقالات:8

این تحقیق با هدف بررسی برخی از پارامترهای کیفیت آب استخرهای پرورش میگوی وانامی در منطقه حله استان بوشهر و ارایه راهکارهایی، در جهت بهبود مدیریت کیفیت آب استخرهای پرورش میگوی وانامی در این منطقه، در طول دوره پرورش 120 روزه، انجام گردید. این تحقیق، در 7 استخر یک هکتاری، با تراکم 22 قطعه میگو در هر مترمربع، در مجتمع پروشی حله استان بوشهر در سال 1392 به اجرا گذاشته شد. از پارامترهای اکسیژن، دمای آب، شوری، آمونیاک و نیتریت آب استخرها، به صورت هر 15 روز یک بار، در دوره پرورش نمونه برداری انجام گردید. در پارامترهای مورد بررسی در طول دوره پرورش، روند منظمی مشاهده نشد. بیشترین تغییرات در پارامترهای مورد بررسی، از ماه دوم پرورش (اواسط تیرماه) تا اواخر دوره پرورش (شهریور ماه) مشاهده شد. طبق نتایج بدست آمده، میزان پارامترهای دما (30.93±2.98 درجه سانتی گراد)، شوری (47.68±5.16 میلی گرم بر لیتر) و آمونیاک آب (1.91±0.46 میلی گرم بر لیتر) بالاتر از حد مجاز برای زیست میگو گزارش شدند و میزان پارامترهای اکسیژن (3.62±0.77 میلی گرم بر لیتر) و نیتریت (0.007±0.006 میلی گرم بر لیتر)، در حد مجاز برای زیست میگوی وانامی مشاهده شدند. به همین خاطر جهت دستیابی به تولید مطلوب، تجدید نظر در زمینه کوددهی، غذادهی، تعویض آب و همچنین استفاده از هواده در استخرها، بخصوص از ماه دوم پرورش (تیر ماه)، ضروری بنظر می رسد.

طی پژوهشی 30 روزه اثرات غذای زنده و تجاری پلت بر روی رشد و بقاء لارو ماهی آزاد دریای خزر و در قالب یک طرح کاملا تصادفی با 6 تیمار غذایی و 3 تکرار بررسی گردید. تعداد لاروهای مورد استفاده در این آزمایش 120 عدد بود که تغییرات وزن، طول، نرخ رشد ویژه، درصد افزایش وزن روزانه و نرخ بقا آنها مورد مطالعه قرار گرفتند. میانگین وزن و طول اولیه لاروها به ترتیب 90±13 میلی گرم و 23±1.5 میلی متر بود. تیمارهای ششگانه غذایی شامل تیمار (1): ناپلیوس آرتمیا تازه تخم گشایی شده و گاماروس تازه آسیاب شده هر کدام به نسبت 50 درصد. تیمار (2): ناپلیوس آرتمیا تازه تخم گشایی شده و غذای تجاری پلت هر یک به نسبت 50 درصد. تیمار (3): گاماروس تازه آسیاب شده و غذای تجاری پلت هر کدام به نسبت 50 درصد. تیمار (4): غذای تجاری پلت (100 درصد) تیمار شاهد. تیمار (5): ناپلیوس آرتمیا تازه تخم گشایی شده (100 درصد). تیمار (6): گاماروس تازه آسیاب شده (100 درصد) بود. نتایج تجزیه واریانس فاکتورهای مورد بررسی در لاروها مبین آن بود که در پایان روز سی ام، رشد و بقای لاروها در تیمار 3 نسبت به لاروها در تیمار 4 (شاهد) تفاوت معنی داری را نشان نداد (P>0.05). ولی سایر تیمارهایی که در تغذیه آنها از از غذاهای زنده استفاده شده بود نسبت به تیمار 4 (شاهد)، میزان رشد و بقا بهتری را نسبت به لاروهای تغذیه شده با غذای تجاری پلت نشان دادند و دارای اختلاف معنی دار بود (P<0.05). از تیمارهای مورد بررسی، لاروهای تیمار 5 نسبت به سایر تیمارها بهترین رشد و بقا را داشت (P<0.05).

برای بررسی اثر مکمل میکروبی باکتوسل بر شاخص رشد و بقا و فاکتورهای ایمنی در بچه ماهی سفید (Rutilus frisii kutum)، تحقیقی صورت گرفت که در آن اثر 4 تیمار آزمایشی حاوی سطوح صفر، 100، 200 و 300 میلی گرم پروبیوتیک باکتوسل بر کیلوگرم غذای ماهی مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش طی مهر تا آذر ماه 1392 در ایستگاه تحقیقات منابع طبیعی خجیر واقع در شرق تهران به اجرا در آمد و طی آن 600 بچه ماهی سفید با میانگین وزن اولیه 3±0.2 گرم، طی یک دوره 60 روزه توسط جیره های آزمایشی که هر یک واجد سه تکرار بودند، مورد تغذیه قرار گرفتند. نتایج آزمایش نشان داد که استفاده از این مکمل میکروبی، تاثیر محسوسی بر رشد طولی و وزنی بچه ماهیان ایجاد نکرد (p>0.05) بررسی پارامترهای خونی بیانگر افزایش میزان هموگلوبین، هماتوکریت و تعداد گلبول های قرمز خون با استفاده از پروبیوتیک باکتوسل در جیره های غذایی بود. بررسی گلبول های سفید خون، بیانگر افزایش معنی دار تعداد آنها همزمان با استفاده از پروبیوتیک باکتوسل بود (p<0.01). نتایج تجزیه واریانس داده های خونی و آزمون دانکن آنها بیانگر افزایش معنی دار لیزوزیم، لنفوسیت ها و IgM بود (p<0.01). همچنین طی دوره 60 روزه آزمایش تلفاتی مشاهده نشد.

این تحقیق در سال 1392 با هدف افزایش بهره وری در تولید و پرورش توام کپور ماهیان با اردک انجام شد. این تحقیق با استفاده از طرح آماری تصادفی، 2 تیمار با سه تکرار در دو استخر 3 هکتاری انجام گرفت. در هر دو تیمار شاهد و تیمار یک 2650 قطعه بچه ماهی شامل 1200 قطعه فیتوفاگ، 250 قطعه بیگ هد، 400 قطعه آمور و 800 قطعه کپور معمولی معرفی گردید. در استخر تیمار یک 450 قطعه اردک 15 روزه 300 گرمی در 3 مرحله طی دوره پرورش کپورماهیان معرفی شدند. میانگین میزان دما در استخر شاهد و تیمار یک 28.68±2.92 به دست آمد. همچنین میزان pH در استخر شاهد و تیمار یک 8.70±0.68 و 8.61±0.55 به دست آمد. میزان تولید کپور ماهیان در استخر شاهد در هر هکتار 5085 کیلوگرم و تولید در استخر تیمار یک 5385 کیلوگرم در هکتار به دست آمد. در استخر تیمار یک که پرورش توام با اردک انجام شد وزن اولیه و وزن نهایی اردک ها به ترتیب 300 و 3400 گرم به دست آمد. بین میزان رشد در کپور ماهیان پرورشی دو استخر شاهد و تیمار یک اختلاف معنی داری وجود داشت(P<0.05) . در دو گونه کپور معمولی و کپور علفخوار در استخر تیمار یک کاهش رشد مشاهده شد، اما در مورد گونه های کپور سرگنده و کپور نقره ای افزایش رشد وجود داشت(P<0.05) . با توجه به عدم استفاده از کودهی در استخر تیمار یک و افزایش تولید ماهی در این استخر، پرورش توام با اردک می تواند یکی از راه های ارگانیک کردن و سالم سازی تولید ماهی می باشد.

در دهه اخیر پرورش ماهی توانسته بخشی از نیازهای پروتئینی بشر را فراهم کند. با توجه به اهمیت ماهی قزل آلای رنگین کمان Oncorhynchus mykiss در آبزی پروری، افزایش بیماری های عفونی در مزارع پرورشی و همچنین عدم کارایی داروهای سنتزی، بر آن شدیم تا تاثیر عصاره گیاه اسفرزه Planta goovata بر فاکتورهای خونی که یکی از نشانه های سلامت ماهی می باشد را مورد بررسی قرار دهیم. این تحقیق در مرکز تحقیقات ماهیان سردآبی یاسوج اجرا شد. 360 قطعه بچه ماهی با وزن متوسط 30±5.23 گرم به چهار تیمار در سه تکرار تقسیم گردیدند. تیمارها با غذای حاوی صفر (کنترل)، 0.1، 0.5 و 1 درصد عصاره به مدت 60 روز تغذیه شدند. نتایج نشان داد برخی فاکتورهای خونی تحت تاثیر عصاره قرار گرفتند بطوری که بین هماتوکریت، گلبول های قرمز، حجم متوسط گلبولی(MCV) در تیمار 1 درصد و کنترل افزایش معنی داری وجود دارد (P<0.05). گلبول های سفید تحت تاثیر عصاره قرار نگرفتند (P>0.05). می توان نتیجه گرفت که عصاره هیدروالکلی اسفرزه بر فاکتورهای خونی مربوط به گلبول های قرمز ماهی قزل آلا تاثیر مثبتی دارد.

با توجه به عدم وجود منابع آب کافی برای آبزی پروری و آلوده شدن بسیاری از آب های پاک در فرآیند پرورش آبزیان، طی پژوهشی 15 روزه اثر افزایش سرعت آب بر پرورش قزل آلای رنگین کمان به وسیله کاربرد مجدد آب خروجی و در قالب یک طرح کاملا تصادفی با 4 تیمار و 3 تکرار بررسی گردید که در آن فاکتورهای کیفی آب شامل: NO2-، NO3-، NH4+، O2، CO2،pH، قلیائیت (Alk)، سختی کربناته(KH)  و سختی عمومی (GH) مورد مطالعه قرار گرفتند. میانگین وزن و طول اولیه ماهی ها به ترتیب 5.5±0.9 گرم و 6.7±0.7 سانتی متر بود. تیمارها شامل سرعت های 3.5، 7 و 10.5 سانتی متر بر ثانیه و آب ساکن بود. نتایج همبستگی ساده فاکتورهای شیمیایی آب نشان داد که تیمارهای آزمایشی در سطح 0.01 همبستگی داشتند. با افزایش سرعت آب شدت همبستگی بین زمان و فاکتورهای NO2،O2  و pH افزایش یافت. همبستگی در مورد NO2- منفی بود. اما در مورد فاکتورهای NO3-، NH4+ و CO2 با افزایش سرعت آب همبستگی کاهش یافت. در تیمار چهارم همبستگی NO3-که سریعترین جریان آب را داشت، منفی بود. میزان O2 و CO2 با افزایش سرعت آب به ترتیب افزایش و کاهش و میزان NO2 و NO3 نیز با افزایش سرعت آب در طول زمان به تدریج کاهش یافت. در مورد فاکتورهایNH4+  و pH علیرغم ثبت تغییرات بسیار جزیی در ضریب همبستگی(R) به طور کلی تغییرات آنها با افزایش سرعت آب قابل اغماض بود. نتایج در پایان آزمایش نشان داد که تیمار چهارم (سرعت 10.5 سانتی متر بر ثانیه) با کمترین نرخ افزایش آلودگی نسبت به سایر تیمارها بهترین عملکرد را داشت (P>0.05).

این بررسی به منظور ساخت دستگاه جداکننده تخم ماهی که قادر به جداسازی تخم های ناسالم از سالم باشد، انجام شد. اساس کار این دستگاه بر مبنای ویژگی فیزیولوژیک تخم قزل آلای رنگین کمان انجام شد. تخم های سالم خاصیت ارتجاعی بالاتری نسبت به تخم های ناسالم داشتند. بنابراین اگر با وسیله ای تخم ها به سمت یک سطح پرتاب می شدند بر مبنای برگشت آنها از دیواره می شد آنها را جداسازی کرد. در ساخت دستگاه پنج قسمت سیستم مکانیک، سیستم الکترونیک، سیستم گردش آب (هیدرولیک)، اسکلت و قاب دستگاه، سیستم گردش هوا (پنوماتیک) در نظر گرفته شد. پس از انجام مراحل طراحی صنعتی و تهیه نقشه و مواد و قطعات مورد نیاز، برش کاری و تراشکاری قطعات انجام و سرانجام دستگاه مونتاژ گردید. اساس کار این دستگاه بدین صورت است که ابتدا درام دوار (سیستم مکانیک) تخم ها را از توده تخم های ریخته شده به درون مخزن جدا کرده و فاصله ای زمانی و مکانی بین تخم ها بوجود می آورد. روی استوانه دوار 8 ردیف سوراخ تعبیه شده بود. اصلاح سیستم جریان آب، دمنده و مکانیک دستگاه، منجر به افزایش دقت دستگاه گردید. هزینه تمام شده برای ساخت نمونه 6.5 میلیون تومان برآورد گردید.

یکی از مواد آلوده کننده محیط های آبی، مواد شوینده است که با توجه به افزایش بی رویه جمعیت در جهان به میزان زیادی تولید می شود و از طرق مختلف به منابع آبی سطحی و زیرزمینی راه پیدا می کند. ورود این شوینده ها به اکوسیستم های آبی می تواند اثرات نامطلوبی بر حیات آبزیان داشته باشد. از این رو در این تحقیق سمیت حاد کوتاه مدت مواد شوینده هیپوکلریت سدیم بر روی بچه ماهیان بیگ هد و ماهی حوض به ترتیب با میانگین وزنی 39±1 گرم و 11±1 گرم به منظور تعیین غلظت کشنده 50 درصد از جمعیت ماهیان در 96 ساعت مطالعه گردید. همچنین جهت تجزیه و تحلیل داده های حاصل از آزمایش، از نرم افزارهای SPSS وپروبایت آنالایزر استفاده شد. آزمایشات به صورت ساکن (Static) و بر اساس روش استاندارد O.E.C.D به مدت 4 شبانه روز انجام شد. بر اساس نتایج بدست آمده سمیت حاد برای بچه ماهیان کپور سر گنده و ماهی حوض به ترتیب 34.25 و 41.79 میلی گرم در لیتر محاسبه گردید و در ادامه حداکثر غلظت مجاز (M.A.C Value) این سموم به ترتیب 3.425 و 4.179 میلی گرم در لیتر حوض محاسبه شد. بر اساس نتایج بدست آمده، ماهی بیگ هد در مقایسه با ماهی حوض از مقاومت کمترین سبت به هیپ وکلریت سدیم برخوردار است.