ارگونومی
سال:1401 | دوره:10 | شماره:4 |تعداد مقالات:8

اختلالات اسکلتی-عضلانی، یکی از سه بیماری عمده ی ناتوان کننده در جهان است. با این حال، بار بیماری فعلی در ایران به خوبی شناخته شده نیست. با توجه به شیوع بالای اختلالات عضلانی-اسکلتی در دانش آموزان، سیاست های پیشگیری و کنترل باید بر دانش آموزان متمرکز باشد و مداخلات بهداشتی بر اساس عوامل خطر انجام شود. مشکلات اسکلتی-عضلانی هزینه های اقتصادی قابل توجهی را بر سلامت تحمیل می کند و به طور غیرمستقیم بر بهره وری افراد تاثیر می گذارد. بنابراین ایجاد رویکردهای جدید که حفظ و بهبود سلامت عضلانی-اسکلتی، پیشگیری از بیماری های آن و مدیریت آن ها را هدف قرار می دهد، ضروری به نظر می رسد.

اهداف: گردن درد، یکی از شایع ترین اختلالات اسکلتی-عضلانی در بین کاربران گوشی های هوشمند است. هدف از مطالعه ی حاضر، مقایسه ی اثربخشی فوری استراحت و تمرین مکنزی بر روی سطح درد و شاخص ناتوانی در افرادی بود که به دنبال استفاده از گوشی هوشمند از درد و ناراحتی در ناحیه ی گردن شکایت داشتند. روش کار: تعداد 10 مرد و 14 زن با میانگین سنی 25/71 سال که به دنبال استفاده از گوشی هوشمند از درد و ناراحتی در ناحیه ی گردن شکایت داشتند، در این مطالعه ی کارآزمایی بالینی شرکت کردند. طی دو روز متوالی، مداخلات محافظه کارانه شامل استراحت و تمرین مکنزی را دریافت نمودند. مدت زمان اعمال هر مداخله، یک جلسه بود. میزان درد و ناتوانی به ترتیب با ابزار دیداری سنجش میزان درد (Visual analog scale) VAS و پرسش نامه ی شاخص ناتوانی گردن قبل از شروع درمان (بلافاصه پس از استفاده از گوشی هوشمند) و پس از انجام مداخلات استراحت و تمرینات مکنزی اندازه گیری شدند. داده ها با آزمون آنالیز واریانس با اندازه های تکراری تجزیه و تحلیل شدند (0/05

اهداف: محیط هایی که ساخته ی دست انسان ها هستند می توانند اثرات منفی و مثبتی بر کره ی زمین بگذراند. یکی از مصنوع های دو جنبه ای، ساخت و ساز بناهایی برای زندگی مردم است، ساختمان سازی هایی که به صورت بی قاعده و به سرعت در حال ساخت هستند، به مصرف بی رویه ی منابع فسیلی و به اتلاف انرژی منجر می شوند. بنابراین یکی از مهم ترین مواردی که در طراحی یک ساختمان مهم است، تامین آسایش حرارتی آن می باشد؛ آسایشی که تاثیر مستقیم بر عملکرد شناختی انسان ها دارد. در این پژوهش علاوه بر مبحث آسایش حرارتی به خستگی در کلاس درس که یکی از مولفه های تاثیرگذار در عملکرد شناختی دانشجویان است پرداختیم. روش کار: در این پژوهش به بررسی و مقایسه ی عملکرد شناختی افراد در محدوده ی آسایش حرارتی و محدوده ی پیشنهادی استاندارد اشری (American Society of Heating, Refrigerating and Air Conditioning Engineers) ASHERI پرداخته شد. برای بررسی عملکرد آنان در محدوده های مختلف دمایی، 220 نفر از دانشجویان رشته ی معماری دانشگاه های شهر ایلام با روش نمونه گیری تصادفی سیستماتیک انتخاب شدند. وضعیت آسایش حرارتی، عملکردهای شناختی و خستگی افراد پس از اندازه گیری عوامل محیطی از طریق پرسش نامه و نرم افزارهای استاندارد عملکرد شناختی مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها: علاوه بر آسایش حرارتی که ارتباط مستقیم بر روی عملکرد شناختی دانشجویان دارد، گذر زمان نیز از این قاعده مستثنی نیست، به بیان دیگر عملکرد شناختی دانشجویان برگفته شده از آسایش حرارتی و گذر زمان است که تاثیر مستقیم در بازدهی علمی، ذهنی و همچنین بازدهی عملی آنان دارد پس از بررسی داده ها در این خصوص به نتایج معنی داری رسیدیم که بیانگر بیشترین بازدهی دانشجویان در شرایط آسایش حرارتی مناسب و در بازه ی زمانی 60 دقیقه ابتدایی شروع عملکرد آنان بوده است. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد، حتی اگر در کلاس درس دانشجویان، آسایش حرارتی کلاس ها بر اساس استاندارد ASHERI تامین شده باشد عملکرد شناختی دانشجویان بعد از گذشت 60 دقیقه از شروع کلاس افت پیدا خواهد کرد.

اهداف: با توجه به نقشی که نیروی انسانی در هر سازمان دارد، پرداختن به موضوعاتی که منجر به کاهش آسیب های شغلی در محیط کار می شود از اهمیت شایانی برخودار است، پر واضح است که پیشگیری از وقوع فرسودگی شغلی، در ارتقاء بهداشت روانی افراد نقش بسزایی دارد. یکی از مباحثی که می تواند در کاهش فرسودگی شغلی مفید واقع شود، به کارگیری دانش ارگونومی و رعایت اصول ایمنی است. هدف از مطالعه ی حاضر، بررسی تاثیر اصول ارگونومی محیط کار بر فرسودگی شغلی با نقش تعدیل گر فرهنگ ایمنی بود. روش کار: مطالعه ی حاضر، توصیفی پیمایشی است. جامعه ی آماری شامل کلیه کارکنان شرکت پتروشیمی ایلام است که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، برابر با 310 نفر به دست آمد؛ ابزار اصلی گردآوری اطلاعات در این مطالعه شامل پرسش نامه های مشخصات دموگرافیک، اصول ارگونومی، فرسودگی شغلی و فرهنگ ایمنی است. روایی پرسش نامه توسط اساتید به روش روایی صوری و محتوایی مورد تایید قرار گرفت، همچنین پایایی با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ تایید شد. برای تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه های پژوهش از معادلات ساختاری مبتنی بر تحلیل مسیر در نرم افزار SMART PLS استفاده شد. یافته ها: تاثیر اصول ارگونومی بر فرسودگی شغلی کارکنان پتروشیمی ایلام منفی و معنی دار با ضرایب (12/26 = T، 0/42-= R2) است، تاثیر فرهنگی ایمنی بر فرسودگی شغلی نیز منفی و معنی دار با ضرایب (14/07 = T، 0/32-= R2) به دست آمد، آزمون فرضیه اصلی نشان می دهد که فرهنگ ایمنی 0/010-تاثیر اصول ارگونومی بر فرسودگی شغلی را تعدیل می کند و باعث کاهش بیشتر فرسودگی شغلی می گردد. نتیجه گیری: رعایت اصول ارگونومی محیط کار و وجود فرهنگ ایمنی در پتروشیمی ایلام، باعث کاهش فرسودگی شغلی شد.

اهداف: پیشگیری از بروز اختلالات اسکلتی-عضلانی، مستلزم ارزیابی و اصلاح وضعیت های کاری با استفاده از روش های ارزیابی پوسچر ارگونومی است. هدف این مطالعه، تعیین اثربخشی مداخلات چند وجهی و بلندمدت ارگونومی در یک شرکت در حال توسعه ی خودروسازی با روش ارزیابی سریع تنش دفاتر کاری (Rapid Office Strain Assessment) ROSA بود. روش کار: این مطالعه ی مداخله ای چند وجهی بلندمدت، بر روی 70 نفر از کارکنان اداری یک شرکت خدمات مهندسی خودروسازی در سه مرحله از سال 1395 تا 1401 انجام شد. مداخلات ارگونومیک با توجه به نمرات کسب شده در زیرحیطه های روش ROSA شامل صندلی، موس و کیبورد، تلفن و مانیتور اجرا گردید. مداخله ها شامل مداخلات فنی-مهندسی و آموزشی بود. از آماره های توصیفی و آزمون های Paired T-test، ضریب همبستگی Pearson و رگرسیون خطی چندگانه برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده گردید. یافته ها: میانگین نمرات ROSA در سال 1395، 5/9 با انحراف معیار 0/66 بود، درحالی که میانگین نمرات ROSA در سال 1401، 3/85 با انحراف معیار 1/19 بود. بین نمره ی نهایی ROSA در سال 1395 و 1401 از نظر آماری تفاوت معنی داری وجود داشت (0/001> P). آزمون های آماری نشان داد تنها مداخله ی فنی-مهندسی بر روی نمره ی نهایی ROSA تاثیر معنی داری داشت. نتیجه گیری: نتایج مطالعه ی حاضر بیانگر کاهش مطلوب سطح احتمال خطر نهایی وضعیت بدنی کارکنان حین کار به علت تصحیح وضعیت بدنی در نتیجه ی مداخله ی فنی-مهندسی همراه با مداخله ی آموزشی منطبق بر اجزای روش ROSA بوده است.

اهداف: همه گیری ویروس کووید-19 و اجرای قرنطینه می تواند اثرات مختلفی بر جنبه های روانی و اختلالات اسکلتی-عضلانی دانشجویان بگذارد. هدف از این مطالعه، بررسی تاثیر ویروس کووید-19 بر اختلالات اسکلتی-عضلانی و سلامت روان دانشجویان دانشگاه میبد می باشد. روش کار: برای این منظور، نمونه ای تصادفی شامل 350 نفر از دانشجویان دانشگاه میبد در سال 1400 انتخاب گردید. اطلاعات بر اساس سه پرسش نامه ی اختلالات اسکلتی-عضلانی Nordic، پرسش نامه ی سلامت عمومی و مقیاس اضطراب کرونا ویروس جمع آوری شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از رگرسیون لجستیک و آزمون Chi-square استفاده گردید. یافته ها: نتایج نشان داد که اضطراب ناشی از شیوع ویروس کووید-19، روی سلامت روان دانشجویان تاثیر معنی دار دارد. همچنین پاندمی کووید-19 موجب بروز اختلالات اسکلتی-عضلانی در اکثر اندام های بدن دانشجویان گردیده است. مقطع تحصیلی، ورزش، نرمش های روزانه و تعداد مبتلایان به ویروس از جمله متغیرهایی هستند که در این شرایط روی اختلالات اندام های بدن و سلامت روان دانشجویان تاثیر معنی دار دارند. نتیجه گیری: با توجه به اهمیت سلامت جسمی و روحی دانشجویان، لازم است در رابطه با کلاس های درسی دانشجویان برنامه ریزی صحیحی صورت گیرد. همچنین با شیوع ویروس و لزوم رعایت محدودیت ها، برنامه ریزی برای ورزش و حرکت های کششی ساده می تواند روی کاهش اختلالات و افزایش نشاط دانشجویان تاثیرگذار باشد.

اهداف: شخصیت فعال، که به استعداد فرد نسبت به رفتارهای فعالانه برای تاثیرگذاری بر تغییرات معنادار در محیط اشاره دارد، عامل مهمی است که بر شکل گیری سازگاری شغلی تاثیر می گذارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر شخصیت فعال بر سازگاری شغلی با نقش میانجی شکوفایی در کار کارکنان انجام شد. روش کار: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر نحوه ی گردآوری اطلاعات، توصیفی-تحلیلی از نوع پیمایشی و نحوه ی جمع آوری داده با استفاده از پرسش نامه بوده است. در پژوهش حاضر از پرسش نامه ی استاندارد جهت سنجش شکوفایی در کار، سازگاری شغلی و شخصیت فعال استفاده شد. جامعه ی آماری مورد مطالعه شامل کلیه ی کارکنان دانشگاه جندی شاپور اهواز به تعداد 500 نفر بود. حجم نمونه، طبق جدول مورگان 271 نفر محاسبه گردید. در این پژوهش پایایی از روش آلفای کرونباخ و روایی از طریق روایی صوری و محتوایی مورد تایید قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل فرضیه ها از نرم افزار ایموس استفاده شده است. یافته ها: یافته ها نشان داد که شخصیت فعال بر سازگاری شغلی با نقش میانجی شکوفایی در کار کارکنان تاثیر دارد. تاثیر شکوفایی در کار بر سازگاری شغلی، تاثیر شخصیت فعال بر سازگاری شغلی و تاثیر شخصیت فعال بر شکوفایی در محل کار مورد تایید قرار گرفت. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که شخصیت فعال، ابتدا باعث پیشرفت افراد در محل کار شده که به نوبه ی خود منجر به بهبود سازگاری شغلی می شود. توصیه می گردد مشاوران شغلی مداخلات موثرتری برای افزایش سازگاری شغلی کارکنان طراحی کنند.

اهداف: اختلالات اسکلتی-عضلانی ناشی از شغل، در بین مشاغل آزمایشگاهی بسیار شایع می باشد. یکی از مهم ترین علل اختلالات، عدم تناسب فرد با ایستگاه کاری می باشد. هدف از این مطالعه، بررسی تناسب آنتروپومتریک کارشناسان آزمایشگاه های علمی-تحقیقاتی با ایستگاه های کاریشان در پردیس دانشگاه علوم پزشکی همدان در سال 1401 می باشد. روش کار: جهت بررسی شیوع اختلالات اسکلتی-عضلانی مرتبط با کار، از پرسش نامه ی Nordic و برای ارزیابی پوسچر روش نرپا (Novel Ergonomic Postural Assessment) NERPA استفاده شد. ابعاد آنترپومتری کاربردی و مشخصات ایستگاه کار ثبت گردید. سپس به بررسی تطابق افراد با ایستگاه کاری پرداخته و مداخلاتی جهت بهبود ایستگاه کاریشان پیشنهاد شد. یافته ها: طبق یافته ها، بیشترین میزان شیوع درد در یک سال گذشته به ترتیب در نواحی گردن (68/7 درصد) و کمر (59/37 درصد) بود. ارزیابی پوسچر بدنی با استفاده از روش NERPA سطح اقدامات اصلاحی در سطح متوسط و با نیاز به مطالعات بیشتر ارزیابی شد. همچنین نمره ی گردن با 40/62 درصد، بالاترین امتیاز ریسک را به خود اختصاص داد. در اکثر فعالیت ها بین ابعاد بدنی افراد و ایستگاه کاریشان تطابق وجود نداشت. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که شیوع علایم اختلالات اسکلتی-عضلانی در کارشناسان آزمایشگاه های تحقیقاتی بالاست و سطوح ریسک ارزیابی ارگونومیکی در سطح ریسک متوسط قرار دارند. به نظر می رسد عدم تناسب آنتروپومتریک با ایستگاه کاری از علل ایجاد پوسچر کاری نامطلوب و در نتیجه شیوع بالای اختلالات اسکلتی-عضلانی باشد. لذا تامین تناسب آنتروپومتریک بین کارکنان آزمایشگاه های تحقیقاتی و ایستگاه های کاریشان با هدف کاهش این اختلالات ضروری می باشد.