توسعه آبزی پروری (علوم زیستی)
سال:1392 | دوره:7 | شماره:3 |تعداد مقالات:8

ماهی کپور معمولی، Cyprinus carpio متعلق به خانواده Cyprinidae، بزرگ ترین خانواده ماهیان استخوانی حقیقی آب شیرین و یکی از گونه های مهم اقتصادی در دریای خزر است. در دهه های اخیر جهت بازسازی ذخایر کپور معمولی از طریق تکثیر مصنوعی اقدام شده که می تواند منجر به تغییر در تنوع ژنتیکی شود. از این رو ساختار ژنتیک جمعیت آن در تالاب انزلی و مصب گرگانرود با استفاده از میکروستلایت ها مورد بررسی قرارگرفت. در مجموع 60 نمونه ماهی بالغ از دو منطقه جمع آوری شد و از هفت جفت پرایمر میکروستلایت، بر روی DNA ژنومی ماهی کپور استفاده گردید که پنج جفت از پرایمرها چند شکل (پلی مورف) نشان دادند. میانگین اللی آن ها در لوکوس ها 5.9 (دامنهNa ، 7 تا 12 الل در جایگاه ها) بود. هر دو منطقه نمونه برداری الل های اختصاصی در تمامی لوکوس ها نشان دادند. میانگین هتروزیگوسیتی قابل انتظار و هتروزیگوسیتی مشاهده شده به ترتیب 0.849 و 0.81 محاسبه شد. در بررسی تعادل هاردی وینبرگ (H-W) به جز یک جایگاه در نمونه های انزلی (Syp4)، سایر جایگاه ها خارج از تعادل هاردی- وینبرگ بودند (0.01>P). بر اساس تست AMOVA میزان Fst و Rst بین دو منطقه معنی دار بود (0.01>P). این بررسی، وجود حداقل دو جمعیت متمایز ژنتیکی ماهی کپور در تالاب انزلی و مصب گرگانرود را نشان می دهد.

این مطالعه با هدف بررسی فاکتورهای زیستی (تراکم و زی توده فیتوپلانکتون، زئوپلانکتون) و غیر زیستی (خصوصیات فیزیکو شیمیایی) سه استخر پرورش ماهیان گرم آبی غنی شده با کود شیمیایی، کود شیمیایی توام با شیرابه کود گاوی و شیرابه کود گاوی در استان مازندران صورت پذیرفت. نتایج این مطالعه نشان داد که در هر سه استخر میزان اکسیژن محلول در آب ازحد مجاز کمتر نبوده و دامنه نوسانات pH قلیایی بوده است (7.94-8.54) که با دامنه نوسانات تعیین شده در پرورش ماهیان گرم آبی کاملا مطابقت دارد. مقادیر آمونیم، نیترات و فسفات نیز درحد مطلوب ثبت گردید. شدت افزایش تراکم فیتوپلانکتون در استخر غنی شده با کود شمیایی و شیرابه گاوی بیشتر از دو استخر دیگر بوده است. تراکم و زی توده کل زئوپلانکتون و همچنین گروه های اصلی (روتیفرها، کوپه پودا، کلادوسرا) نیز در استخر 2 بیش از استخرهای 1 و 3 افزایش نشان داد. نتیجه این که، به نظر می رسد که استفاده از شیرابه کود گاوی به همراه کود شیمیایی، پتانسیل بالاتری را در ایجاد مواد غذایی اولیه برای پرورش ماهیان گرم آبی داشته است. ضمن آن که این روش از هزینه پرورش دهندگان برای خرید کودهای شیمیایی می کاهد.

هدف این پژوهش، تشخیص جمعیت های ماهی سفید Rutilus frisii kutum به وسیله شناسایی تنوع پروتئین ترانسفرین و آنزیم استراز سرم خون پژوهشی رودخانه های تجن و شیرود در دو فصل بهار و پائیز بود. برای این منظور تعداد 60 عدد ماهی سفید در هر رودخانه و تعداد 148 عدد ماهی سفید از دریا در نزدیکی مصب هر یک از این رودخانه ها جمع آوری شدند. بررسی های کمی و کیفی ترانسفرین این ماهیان در فصل بهار اختلاف معنی داری را نشان داد (P<0.05) در صورتی که نمونه های گرفته شده در فصل پائیز اختلاف معنی داری را آشکار نکرد. همچنین طبق مطالعات انجام شده پروتئین ترانسفرین در این ماهیان به اشکال aa، ab و bb و از نظر استراز دارای ژنوتیپ های aa و bb می باشد. آنالیز آماری مطالعات مرفومتریک در نمونه های جمع آوری شده اختلاف معنی داری را بین دو جمعیت رودخانه های تجن و شیرود در فصل بهار نشان داد. همچنین بررسی های کمی و کیفی پروتئین های چند شکلی سرم خون (ترانسفرین) این ماهیان نیز اختلاف معنی داری را نشان داد (P<0.05) اما نمونه های گرفته شده این دو رودخانه در فصل پائیز از نظر پروتئین ترانسفرین سرم خون و نیز خصوصیات ظاهری اختلاف معنی داری را نشان نداد.

در آبزی پروری انتقال ماهی از یک مکان به مکان دیگر امری اجتناب ناپذیر است. مهم ترین مشکل در زمان حمل و نقل ماهی کنترل ضایعات متابولیک و تامین اکسیژن محلول می باشد. امروزه در آبزی پروری از بیهوش کننده ها در سطح وسیعی جهت کاهش استرس و جلوگیری از آسیب های مکانیکی در زمان دستکاری و حمل و نقل استفاده می شود. در این تحقیق اثرات ماده لیدوکائین هیدروکلراید روی پارامترهای کیفی آب در زمان شبیه سازی حمل ونقل بچه ماهیان انگشت قد قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss) مورد بررسی قرار گرفته است. غلظت اکسیژن محلول، غلظت یون آمونیوم دفعی بچه ماهیان و میزان pH در 4 تیمار (0، 5، 10 و 20 ppm لیدوکائین هیدروکلراید) و 3 تکرار در زمان های 1، 2، 3، 4 و 5 ساعت پس از شروع آزمایش اندازه گیری شدند. میزان مصرف اکسیژن محلول و همچنین غلظت آمونیوم دفعی در تیمارهای حاوی لیدوکائین هیدروکلراید نسبت به تیمار شاهد کاهش معنی داری داشت. pH آب در تیمار شاهد نسبت به سایر تیمارها کاهش بیشتری داشت. نتایج حاصل نشان داد که لیدوکائین هیدروکلراید توانایی بالایی به عنوان آرامش دهنده در زمان حمل و نقل بچه ماهی قزل آلای رنگین کمان دارد.

این تحقیق به منظور ارزیابی اثرات مکمل سازی جیره غذایی با سین بیوتیک بایومین ایمبو که ترکیبی از پروبیوتیک انتروکوکوس فاسیوم و پری بیوتیک فروکتوالیگوساکارید می باشد، بر عملکرد رشد، بازماندگی و فلور باکتریایی روده بچه ماهی کپور معمولی انگشت قد انجام شد. این آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی، شامل سطوح صفر (شاهد) 0.5، 1 و 1.5 درصد سین بیوتیک در چهار تیمار با سه تکرار طراحی شد. بچه ماهی ها با میانگین وزن 2±10 گرم و تراکم 25 عدد در هر تانک پلی اتیلنی به مدت 75 روز با جیره های آزمایشی تغذیه شدند. ماهیان به مدت 60 روز با تیمارهای فوق تغذیه شدند و سپس ماهیان در همه تیمارها به مدت 15 روز دیگر فقط غذای تجاری (شاهد) دریافت کردند تا تغییرات فلور باکتریایی روده آن ها بررسی گردد. نتایج نشان داد که ترکیب پرو و پری بیوتیک (سین بیوتیک) توانست عملکرد رشد را از قبیل افزایش وزن، درصد افزایش وزن، افزایش طول و نرخ رشد ویژه را به خوبی بهبود بخشد (P<0.05) به طوری که تیمار 1.5 درصد در روز 60 بیشترین میزان شاخص های رشدی را نشان داد و اختلاف معنی دار با تیمار شاهد داشت (P<0.05) ولی بر میزان بقاء تاثیری نداشت و با درصد بقاء 100% بین تیمارها اختلاف معنی داری مشاهده نشد (P>0.05). ماهیان تغذیه شده با مکمل غذایی تغییرات معنی داری را در فلور باکتریایی روده نشان دادند و بیشترین میزان باکتری های اسید لاکتیک و انتروکوکوس ها در تیمار 3 مشاهده شد که با تیمار شاهد اختلاف معنی داری داشت (P<0.05) و توانست بیشترین جایگزینی پروبیوتیکی را نشان دهد، ولی با قطع مکمل غذایی در جیره، تعداد باکتری ها در روز 75 کاهش یافت که بازهم تیمار 3 بیشترین تعداد پروبیوتیک را نشان داد و با تیمار شاهد اختلاف معنی داری داشت (P<0.05). در نتیجه به لحاظ جایگزینی پروبیوتیکی تیمار 3 بهترین عملکرد را نشان داده است.

در مطالعه حاضر بتا نوداویروس عامل بیماری نکروز عصبی ویروسی در 60 عدد از ماهیان کفال طلایی (Liza auratus) به ظاهر سالم 500-100 گرمی صید شده از دریای خزر طی سال 1390 با روش های آسیب شناسی بافتی وآنتی بادی درخشان غیر مستقیم (IFAT) ردیابی شد. در بررسی های آسیب شناسی بافتی، نکروز و واکوئولاسیون گسترده در لایه مولکولار وگرانولار خارجی بخش خاکستری مغز میانی (25%) و عصب بینایی (16.6%) و همچنین در لایه نوکلئار داخلی و خارجی شبکیه چشم ماهیان (5%) مشاهده گردید. آزمایش آنتی بادی درخشان غیر مستقیم حاکی از حضور آنتی ژن ویروسی در لایه مولکولار وگرانولار خارجی مغز وگسترش بافت های چشم و مغز بود. نتایج این بررسی نشان داد حداقل 20 درصد از ماهیان مورد مطالعه حامل این ویروس هستند. بنابراین بخشی از ماهیان به ظاهر سالم عرضه شده در مراکز فروش که به مصرف انسانی می رسند آلوده به بتا نوداویروس عامل بیماری نکروز عصبی ویروسی ماهیان می باشند. هرچند تا کنون امکان بیماری زایی ویروس مذکور در انسان گزارش نگردیده است.

مطالعه حاضر با هدف بررسی اثر تیامین بر شاخص های رشد و علایم کمبود آن در ماهی قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss) انجام شد. تعداد 120 ماهی مولد (13.63±1014 گرم) در چهار تیمار و سه تکرار به 12 حوضچه با حجم آبگیری 1.26 متر مکعب منتقل شدند (10 ماهی در هر حوضچه). سه تیمار به ترتیب با جیره هایی حاوی صفر T0)، (T1) 1، (T10) 10 mg/kg تیامین هیدروکلراید و تیمار دیگر (amp) با جیره ای حاوی 1g/kg آمپرولیوم هیدروکلراید (به عنوان آنتی تیامین) به مدت 30 روز تغذیه شدند. در انتهای دوره آزمایش ماهیان بیومتری شده و شاخص های رشد شامل وزن کسب شده، نرخ رشد ویژه، افزایش وزن و افزایش وزن روزانه محاسبه شدند. نتایج نشان داد که در ارتباط با همه شاخص های رشد افزایش معنی داری در تیمار T10 نسبت به تیمار تغذیه شده با آمپرولیوم وجود دارد (0.05>P). بررسی علایم کمبود تیامین نشان داد پس از گذشت 30 روز علایمی نظیر کاهش اشتها، رشد ضعیف، تشنج، تجمع درسطح آب و گوشه استخر و خوردگی فک و باله ها به ویژه باله دمی در تیمارهای آمپرولیوم،T0 و T1 نسبت به تیمار T10 مشاهده شد. نتایج مطالعه حاضر نشان می دهد تیامین یک ماده ضروری برای رشد می باشد و علایم کمبود آن در ماهیان به سرعت بروز می کند.

تحقیق حاضر به منظور دستیابی به غلظت بهینه هورمون سنتتیک LHRHA2 جهت افزایش راندمان تکثیر مصنوعی روی 18 عدد مولد ماده تاسماهی ایرانی طبیعی در سه تیمار با مقادیر تزریق 4، 6 و 8 میکروگرم در کیلوگرم وزن ماهی با سه تکرار در هر تیمار طراحی و انجام شد. بدین منظور غلظت هورمون های تستوسترون و گنادوتروپین 2 در مراحل قبل و بعد از تزریق هورمون (قبل از اوولاسیون) به روش رادیوایمنواسی اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که میانگین سطوح هورمون تستوسترون در پلاسمای خون مولدین ماده در زمان قبل و بعد از تزریق در تیمارهای 4، 6 و 8 میکروگرم در کیلوگرم وزن بدن به ترتیب، 24.88، 14.8 و 22.56؛ 9.57، 6.2، 6.69 نانوگرم در میلی لیتر و سطح هورمون گنادوتروپین 2 به ترتیب 2.12، 1.96 و 0.94؛ 0.91، 0.70 و 0.66 نانوگرم در میلی لیترمتغیر بود. سطح هورمون تستوسترون در هر سه تیمار و سطح هورمون گنادوتروپین 2 در تیمارهای 4 و 6 میکروگرم در کیلوگرم دارای اختلاف معنی دار در دو مرحله قبل و بعد از تزریق بودند (P<0.05). در حالی که سطح هورمون گنادوتروپین II در تیمار 8 میکروگرم در دو مرحله فوق فاقد اختلاف معنی دار بود (P>0.05). همچنین نتایج نشان داد که اوولاسیون در تیمار 4 میکروگرم در کیلوگرم (100%) نسبت به دو تیمار دیگر (67%) بالاتر بود. با توجه به نتایج مطالعه حاضر غلظت 4 میکروگرم هورمون LHRHA2 مناسب ترین غلظت جهت افزایش راندمان تکثیر مصنوعی مولدین تاسماهی ایرانی طبیعی توصیه می گردد.