تحقیقات نظام سلامت
سال:1400 | دوره:17 | شماره:3 |تعداد مقالات:10

مقدمه: زوجین متعارض به دلیل فقدان مهارت های ارتباط زناشویی، مشکلات عدیده ای را در سطح عملکرد جنسی و کیفیت زندگی زناشویی تجربه می کنند، اما همچنان اتفاق نظری در زمینه سبب شناسی و در نتیجه، راهبرد درمانی و آموزشی موثر بین متخصصان صورت نگرفته است. پژوهش حاضر با هدف بررسی و مقایسه اثربخشی آموزش مهارت های ارتباطی و زناشویی بر تعارضات زناشویی و عملکرد جنسی زنان دانشجو انجام گردید. روش ها: پاین مطالعه از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون همراه با گروه شاهد بود. جامعه آماری تحقیق را کلیه زنان دانشجوی دارای مشکلات زناشویی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال 1399 تشکیل داد. نمونه ها شامل 45 نفر از زنان دانشجو بود که به روش نمونه گیری داوطلبانه انتخاب شدند و به صورت تصادفی در سه گروه (دو گروه آزمایش و گروه شاهد) قرار گرفتند. داده ها به وسیله پرسش نامه تعارضات زناشویی (Marital Conflict Questionnaire یا MCQ) ثنایی و همکاران و پرسش نامه استاندارد شاخص عملکرد جنسی زنان (Female Sexual Function Index یا FSFI) Rosen و همکاران جمع آوری گردید و با استفاده از آزمون Repeated measures ANOVA مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: آموزش مهارت های ارتباطی و زناشویی، منجر به افزایش عملکرد جنسی و کاهش تعارضات زناشویی گروه های آزمایش نسبت به گروه شاهد شد؛ ضمن این که تفاوت معنی داری بین دو راهبرد آموزشی در مرحله پس آزمون و پیگیری وجود داشت (01/0 > P). آموزش مهارت های ارتباطی بر تعارض زناشویی و آموزش مهارت های زناشویی بر بهبود عملکرد جنسی زنان موثرتر بود. نتیجه گیری: آموزش مهارت های ارتباطی و زناشویی، منجر به بهبود عملکرد جنسی و کاهش تعارضات زناشویی در زنان می گردد و خانواده درمانگران می توانند از این روش آموزشی جهت بهبود روابط زناشویی زوجین ایرانی استفاده نمایند.

مقدمه: در حال حاضر بیش از 2500 نوع افزودنی به صورت عمدی جهت دستیابی به اهداف مورد نظر و یا افزایش عمر ماندگاری به مواد غذایی اضافه می شود. از طرف دیگر، استفاده از این ترکیبات، نگرانی هایی را در ارتباط با سلامت مصرف کنندگان ایجاد نموده است. اطلاعات عموم جامعه در مورد این دسته از ترکیبات ناکافی به نظر می رسد. بنابراین، هدف از انجام پژوهش حاضر، تاثیر آموزش بر میزان آگاهی، نگرش و عملکرد جامعه در ارتباط با افزودنی های غذایی بود. روش ها: در این مطالعه مداخله ای، 80 نفر از کارکنان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان به صورت تصادفی در دو گروه شاهد و مداخله (هر کدام 40 نفر) قرار گرفتند. آموزش افراد به صورت چهره به چهره با ارایه پمفلت و کتابچه با موضوع معرفی افزودنی های غذایی صورت پذیرفت. وضعیت دموگرافیک، آگاهی، نگرش و عملکرد کارکنان در مورد افزودنی های غذایی بر اساس تکمیل پرسش نامه محقق ساخته قبل و پس از آموزش با امتیاز حداکثر 100 مورد ارزیابی قرار گرفت. امتیاز کمتر از 50 ضعیف و بین 51 تا 100 مطلوب در نظر گرفته شد. متغیرهای کمی و کیفی بر اساس آزمون های مورد نظر در نرم افزار SPSS و سطح معنی داری 05/0 تجزیه و تحلیل گردید. یافته ها: امتیازات آگاهی، نگرش و عملکرد کارکنان نسبت به افزودنی های غذایی در گروه شاهد قبل از آموزش به ترتیب 2/8 ±,1/73، 7/4 ±,9/48 و 4/5 ±,7/46 بود و در گروه مداخله این امتیازات به ترتیب 3/7 ±,7/73، 4/6 ±,2/48 و 8/7 ±,4/45 گزارش گردید. پس از آموزش، به صورت متناظر این امتیاز در گروه شاهد به ترتیب 7/8 ±,9/73، 7/4 ±,1/48 و3/7 ±,6/45 بود و در گروه مداخله به ترتیب 3/2 ±,9/88، 7/3 ±,9/80 و 7/4 ±,9/75 ارتقا یافت. اختلاف معنی داری در میانگین امتیازات آگاهی، نگرش و عملکرد در ارتباط با افزودنی های مواد غذایی بین دو گروه مشاهده گردید. نتیجه گیری: اثربخشی آموزش در جمعیت بزرگسال ایرانی در خصوص افزودنی های مواد غذایی مشاهده گردید. میزان آگاهی، سپس نگرش و عملکرد کارکنان به ترتیب بالاترین امتیاز را به خود اختصاص داد. بنابراین، با توجه به کمترین امتیاز مربوط به عملکرد، ارایه آموزش های مداوم و مستمر در خصوص افزودنی های غذایی با هدف بهبود عملکرد جامعه در خصوص انتخاب غذای مناسب پیشنهاد می شود.

مقدمه: استرس گرمایی شغلی بیش از حد، اثرات عمیقی بر واکنش های فیزیولوژیک دارد که باعث صدمات شغلی، تلفات و افت بهره وری می شود. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی ارتباط بین شاخص های استرس و استرین گرمایی با بهره وری نیروی انسانی در کارگران یک نیروگاه بخار بود. روش ها: این مطالعه توصیفی-مقطعی، بر روی 104 نفر از کارگران یک نیروگاه بخار در فصل تابستان انجام شد. به منظور اندازه گیری استرس و استرین گرمایی، به ترتیب از دو شاخص دمای تر گویسان (Wet Bulb Globe Temperature یا WBGT) و شاخص نمره استرین گرمایی (Heat Stress Score Index یا HSSI) استفاده گردید. میزان بهره وری نیروی انسانی هم به وسیله مقیاس 26 سوالی Hersey و Goldsmith اندازه گیری شد. داده ها با استفاده از آزمون ANOVA و ضریب همبستگی Pearson مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: بر اساس نتایج آزمون ANOVA، تفاوت معنی داری در WBGT در سه ارتفاع سر، کمر و قوزک پا وجود نداشت. بیشترین مقدار شاخص WBGT مربوط به واحد بویلر طبقه 4 با میانگین 6/5 ±,3/27 و کمترین مقدار مربوط به واحد اداری با میانگین 5/3 ±,9/16 بود. بیشترین نمره شاخص HSSI به واحد بویلر طبقه 3 با میانگین 4/0 ±,2/27 و کمینه آن به تاسیسات کارگاهی با میانگین 0/3 ±,0/12 اختصاص داشت. میزان بهره وری در واحد جوشکاری دارای بیشترین مقدار (9/25 ±,0/97) و در واحد بویلر دارای کمترین مقدار (8/2 ±,5/28) بود. مطابق با نتایج آزمون ANOVA، اختلاف معنی داری در مقادیر شاخص های WBGT، HSSI و خرده مقیاس های بهره وری در واحدهای مختلف مشاهده گردید (05/0 > P). تحلیل ضریب همبستگی Pearson نشان داد که بین بهره وری و خرده مقیاس های آن با مقدار استرس و استرین گرمایی ارتباط معکوس و معنی داری وجود داشت (05/0 > P). نتیجه گیری: بین بهره وری، استرس و استرین گرمایی رابطه منفی وجود دارد. بنابراین، برای محافظت از سلامت و بهره وری کارگران، اقدامات پیشگیرانه ای شامل نسبت مناسب استراحت-کار، ساعت کاری کم، جایگزینی مایعات و کنترل های مهندسی مانند استفاده از روش ها: ی خنک کننده کارامد مانند تهویه مطبوع، فن یا پوشیدن لباس خنک کننده باید لحاظ شود.

مقدمه: یکی از راه های جلوگیری از شیوع کرونا، قرنطینه و فاصله گذاری اجتماعی است که با اثرات منفی روان شناختی به خصوص برای دانش آموزان همراه است. پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش بهزیستی روان شناختی در پیش بینی کیفیت خواب در ایام قرنطینه کرونا در دانش آموزان دوره دوم متوسطه انجام گرفت. روش ها: این مطالعه، توصیفی از نوع همبستگی بود. از کلیه دانش آموزان دوره دوم متوسطه شهر کلاله در استان گلستان، نمونه ای به حجم 212 نفر با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شد. داده ها به صورت آنلاین و با استفاده از پرسش نامه دموگرافیک، مقیاس بهزیستی روان شناختی Reef و شاخص کیفیت خواب Pittsburgh (Pittsburgh Sleep Quality Index یا PSQI) جمع آوری گردید. در نهایت، داده ها با استفاده از آزمون همبستگی Pearson و آزمون رگرسیون گام به گام در نرم افزار SPSS و سطح آماری 05/0 > P مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: طبق نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون، بهزیستی روان شناختی قادر به پیش بینی کیفیت خواب می باشد (030/0 = 2R، 54/6 = F، 011/0 = P). بین متغیرهای بهزیستی روان شناختی، «تسلط بر محیط» بیشترین قابلیت پیش بینی مشکلات خواب در دانش آموزان دوره دوم متوسطه در ایام قرنطینه کرونا را داشت (379/5-= T، 001/0 = P، 12/0 = 2R). همچنین، مولفه جنسیت، تحصیلات و قومیت نقش تعدیلی نداشتند. نتیجه گیری: بهزیستی روان شناختی در پیش بینی کیفیت خواب دانش آموزان متوسطه در ایام قرنطینه کرونا نقش دارد. بنابراین، ضروری است در برنامه ریزی های آموزش و پرورش، توجه به بهزیستی دانش آموزان در اپیدمی کرونا و قرنطینه ناشی از آن مورد توجه قرار گیرد.

مقدمه: هر سازمانی با نیروی انسانی ایجاد می شود و بدون آن هیچ سازمانی قادر به ادامه حیات نخواهد بود. با توجه به نقش مهم منابع انسانی در نظام مراقبت های سلامت و رضایتمندی آنان بر تضمین کیفیت مراقبت ها، پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان رضایتمندی شغلی و ارتباط آن با متغیرهای زمینه ای در بهورزان شاغل در استان چهارمحال و بختیاری انجام شد. روش ها: این مطالعه توصیفی-تحلیلی از نوع مقطعی بود که در سال 1399 بر روی 164 بهورز شاغل در شهرستان های فارسان و کوهرنگ استان چهارمحال و بختیاری با استفاده از یک پرسش نامه استاندارد انجام شد. نمره حیطه های رضایت شغلی با میانگین، انحراف معیار و حدود اطمینان 95 درصد توصیف و با استفاده از آزمون های Independent t و One-way ANOVA در نرم افزارSPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: میانگین نمرات حاصل از حیطه های سنجش رضایت شغلی شامل 88/0 ±,97/1 برای نظام پرداخت، 92/0 ±,28/3 برای نوع شغل، 98/0 ±,69/2 برای فرصت های پیشرفت، 69/0 ±,97/1 برای طرح تحول نظام سلامت، 13/1 ±,10/3 برای جو سازمانی، 85/0 ±,03/3 برای سبک رهبری، 09/1 ±,09/3 برای شرایط فیزیکی و 29/0 ±,26/2 برای اجرای صحیح بسته های شغلی بود. ارتباط معنی داری بین نظام پرداخت با سطح تحصیلات بهورزان (001/0 > P)، بین فرصت پیشرفت با جنسیت (020/0 = P)، بین رضایت شغلی از طرح تحول سلامت بهورزان با میزان سوابق خدمت (002/0 = P)، بین جو سازمانی با محل خدمت بهورزان (025/0 = P)، بین سبک رهبری با سطح تحصیلات (004/0 = P) و بین اجرای بسته های خدماتی بهورزان با محل سکونت آنان (004/0 = P) مشاهده گردید. نتیجه گیری: بالاترین و پایین ترین میزان رضایتمندی بهورزان به ترتیب در خصوص نوع شغل و نظام پرداخت می باشد. در مجموع، رضایت شغلی بهورزان شاغل در شهرستان های فارسان و کوهرنگ در حد متوسط بود و نیاز به برنامه ریزی جامعی جهت ارتقای سطح کمی و کیفی شغلی بهورزان ضروری به نظر می رسد.

مقدمه: مواد زاید نه تنها از نظر بهداشتی و زیست محیطی مشکل زا هستند، بلکه از لحاظ حمل و نقل، جمع آوری و دفع هم مساله ساز می باشند. پژوهش حاضر با هدف شناسایی شاخص های تاثیرگذار در آموزش شهروندی جهت کمینه سازی و تفکیک از مبدا پسماند در سال 1399 و در استان های تهران، شیراز، ساوه و خمین انجام شد. روش ها: این مطالعه از نظر هدف، اکتشافی بود و با روش پژوهش آمیخته و مبتنی بر استدلالی قیاسی-استقرایی صورت گرفت. جامعه آماری تحقیق را خبرگان شامل استادان دانشگاهی و مدیران شهرداری ها تشکیل داد. نمونه گیری به روش غیر احتمالی و به صورت هدفمند و ابزار جمع آوری داده ها، مصاحبه نیمه ساختار یافته و پرسش نامه Fuzzy Delphi بود. جهت تحلیل مصاحبه های تخصصی، روش کیفی مضمون به کار گرفته شد. همچنین، شاخص های شناسایی شده با روش Fuzzy Delphi اعتبارسنجی گردید. تحلیل داده های به دست آمده در فاز کیفی و کمی به ترتیب با استفاده از نرم افزار های MAXQDA و MATLAB مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج مصاحبه ها به روش تحلیل مضمون تجزیه و تحلیل گردید. در مرحله کدگذاری باز، 517 کد شناسایی شد. در نهایت، از طریق کدگذاری محوری، 11 طبقه (مقوله اصلی) و 45 شاخص (مقوله فرعی) به دست آمد. نتیجه گیری: جهت آموزش شهروندی جهت کمینه سازی و تفکیک از مبدا پسماند، به یک بسترسازی متناسب با اهداف آموزشی نیاز است. در این میان، اصول آموزش برنامه درسی و تعیین اهداف رفتاری آموزشی از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. همچنین، نیازسنجی مناسب آموزشی و اصول انتخاب محتوای آموزشی و سازماندهی آن در جهت دستیابی به اهداف آموزش شهروندی، یک عامل تسهیل کننده است. به طور کلی، اصول انتخاب روش ها: ی یاددهی-یادگیری و رویکردهای مبتنی بر آن و در نظر گرفتن تحلیل و تعیین نظام ارزشیابی و نقش معلم در محیط آموزشی مناسب، منجر به ایجاد احترام و مسوولیت پذیری نسبت به محیط زیست در دانش آموزان مقطع متوسطه دوم خواهد شد.

مقدمه: مدرسه بعد از خانواده دومین نهادی است که کودک به خاطر فراگرفتن و آموختن در سطح گسترده تر به آن قدم می گذارد. کودکان و نوجوانان آینده سازان کشور هستند و سلامت جسمی، روانی و اجتماعی آنان تضمین کننده سلامت حال و آینده جامعه است. با توجه کردن به بهداشت این گروه، می توان گام بزرگی در پیشگیری از بیماری ها در سنین بالا که هزینه های زیادی را بر جامعه تحمیل می کند، برداشت. بنابراین، هدف از انجام پژوهش حاضر، ارزیابی نقش آموزش های بهداشتی در ارتقای سلامت دانش آموزان دختر مقطع ابتدایی شهر اصفهان از دیدگاه مربیان بهداشت مدارس بود. روش ها: در این مطالعه توصیفی-تحلیلی، از بین مربیان بهداشت شاغل در مدارس مقطع ابتدایی دخترانه ناحیه 5 شهر اصفهان در سال 1397، 60 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار تحقیق، پرسش نامه محقق ساخته شامل سوالاتی در حیطه هایی از جمله بهداشت فردی، بهداشت عمومی، سلامت روانی، توانمندی دانش آموزان و جایگاه مربیان بهداشت مدارس در بین دانش آموزان بود. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و آزمون های ضریب همبستگی Pearson، Spearman و t در نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: 25/15 درصد مربیان بهداشت مدارس مجرد و 75/84 درصد متاهل و 2/71 درصد دارای مدرک تحصیلی کارشناسی بودند. ارتباط معنی داری بین میزان تاثیر آموزش های بهداشتی در حیطه های سلامت روانی، بهداشت فردی و بهداشت عمومی وجود داشت (607/0 = r، 001/0 > P). بین متغیرهای حیطه های سلامت روانی با بهداشت فردی نیز ارتباط معنی داری مشاهده شد (526/0 = r، 001/0 > P). نتیجه گیری: آموزش بهداشت به دانش آموزان در مدارس توسط مربی بهداشت، بر ارتقای سطح بهداشت فردی، بهداشت عمومی و سلامت روانی دانش آموزان موثر است. هرچه آموزه های بهداشتی و زمان معاینه های دوره ای بیشتر باشد، میزان تاثیر آن بر توانمندی دانش آموزان افزایش خواهد یافت. همچنین، برخورداری دانش آموزان از راهنمایی های بهداشتی، به تامین سلامت و شکوفایی استعدادهای آنان در زمینه های جسمی و روانی کمک می کند. نتایج بیان کننده نقش کلیدی مربیان بهداشت در حفظ و ارتقای سلامت در جامعه می باشد.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف تدوین مدل علی ریسک پذیری اجتماعی، تحصیلی و هیجانی مبتنی بر شیوه های فرزندپروری، هیجان خواهی، سبک های مقابله با استرس با واسطه گری مهارت های تحصیلی در دانش آموزان دارای رفتارهای پرخطر انجام گرفت. روش ها: این مطالعه از نوع توصیفی-همبستگی و به طور ویژه از نوع مدل معادلات ساختاری بود. جامعه آماری تحقیق را کلیه دانش آموزان دختر و پسر دوره متوسطه دوم شهر کرج در سال تحصیلی 99-1398 تشکیل داد که به روش تصادفی چند مرحله ای، 300 نفر از میان آن ها انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات، از پرسش نامه های رفتارهای پرخطر زاده محمدی و همکاران، رفتارهای ریسک پذیری اجتماعی، تحصیلی و هیجانی Kilgus و همکاران، شیوه های فرزندپروری Bamrind، سبک های مقابله با استرس Andler و Parker، هیجان خواهی Zuckerman و همکاران و مهارت های تحصیلی شعبانی و همکاران استفاد شد. داده ها با استفاده از روش تحلیل معادله های ساختاری در نرم افزارهای SPSS و AMOS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: مدل پیشنهادی از برازش خوبی برخوردار بود. شیوه های فرزندپروری، هیجان خواهی و راهبردهای مقابله با استرس به صورت مستقیم با ریسک پذیری اجتماعی، تحصیلی و هیجانی ارتباط داشت. شیوه های فرزندپروری، هیجان خواهی و راهبردهای مقابله با استرس به صورت غیر مستقیم و با واسطه متغیر مهارت های تحصیلی، با ریسک پذیری اجتماعی، تحصیلی و هیجانی مرتبط بود. نتیجه گیری: یافته ها: ی سازگار با مدل مفهومی حاکی از آن است که شیوه های فرزندپروری، هیجان خواهی و راهبردهای مقابله ای استرس، به صورت غیر مستقیم با رفتارهای ریسک پذیر، از طریق مهارت های تحصیلی رابطه دارند. همچنین، شیوه های فرزندپروری، هیجان خواهی و راهبردهای مقابله با استرس به صورت غیر مستقیم و با واسطه متغیر مهارت های تحصیلی با ریسک پذیری مرتبط می باشند که این نتایج دارای کاربردهای نظری و عملی در طراحی برنامه های پیشگیرانه درباره ریسک پذیری دانش آموزان است و باید مورد توجه قرار گیرد.

مقدمه: انتشار بخارها و گازها در فرایند تولید قیر در یک فضای محدود و بسته، می تواند سبب بروز خطرات بهداشتی گردد. این بخارها حاوی هیدروکربن های آروماتیک، دود و مقدار بسیار کمی سولفید هیدروژن می باشد. هدف از انجام پژوهش حاضر، تعیین میزان خطر بهداشتی در مواجهات شغلی کارگران یک صنعت تولید قیر از وکیوم باتوم پالایشگاه نفت بود. روش ها: روش ارزیابی خطر بهداشتی مواد شیمیایی در این مطالعه، شامل ارزیابی نیمه کمی دپارتمان مالزی، سنگاپور بود که به طور سیستماتیک، خطرات مربوط به مواد شیمیایی شناسایی و سپس مواجهه یا احتمال مواجهه محاسبه و سطح خطر تعیین گردید و اقدامات کنترلی لازم برای کاهش خطرات مرتبط معرفی و اولویت بندی شد. مشاغل اپراتور برش گیوتین و دستگاه پرس، واحدهای جوشکاری و برشکاری، حوضچه رنگ، تخلیه وکیوم، آزمایشگاه، تعمیرکاران و واحدهای نگهبانی و اداری در تحقیق حاضر تحت ارزیابی خطر قرار گرفت. یافته ها: 65 درصد نفرات در واحد بشکه سازی و سایت تولید قیر مشغول به کار بودند و سابقه کار 79 درصد افراد کمتر از 10 سال بود. عوامل شیمیایی محیط کار شامل بنزین، تولوین، ارتوزایلن، پارازایلن، اتیل بنزن، هپتان، هگزان و تری کلرواتیلن، بخارات نفت سفید، فیوم های آهن، روی، مس، کروم و فیوم های آسفالت و بخارات قیر بود. بیشترین ضریب مخاطره به بنزن، فیوم کروم و بخارات قیر اختصاص داشت. همچنین، بیشترین سطوح خطر از نظر مکانی مربوط به قسمت حوضچه رنگ، واحدهای برش و پرس کاری، جوشکاری و آزمایشگاه بود و حدود نیمی از مواجهه با فیوم های فلزی، حلال های آلی و بخارات قیر دارای سطح خطر متوسط و بالا بودند. نتیجه گیری: بالاترین سطح خطر بهداشتی برای ترکیبات بنزن و فیوم کروم و بخارات قیر به دست آمد که باید اقدامات کنترلی مناسبی برای آنها انجام گیرد، این اقدامات شامل نصب مکنده های موضعی، استفاده از لوازم حفاظت فردی مناسب، کاهش زمان مواجهه افراد، مکانیزه کردن فرایندها، نمونه برداری از منطقه تنفسی کارگران و آزمایشات پاراکلینیکی و پایش بیولوژیکی آلاینده های شیمیایی می توان در کنترل میزان مواجهه با این ترکیبات اقدام کرد.

مقدمه: پسماندهای پزشکی، یکی از چالش های مهم و جدی سلامت عمومی و محیط زیست به شمار می رود. هدف از انجام پژوهش حاضر، تعیین میزان تولید و ارزیابی مدیریت پسماندهای پزشکی مراکز بهداشتی-درمانی شهرستان قزوین بود. روش ها: در این مطالعه توصیفی-تحلیلی، میزان تولید، نحوه جمع آوری و نگهداری و بی خطرسازی پسماندهای پزشکی در 10 مرکز بهداشتی-درمانی، 7 پایگاه بهداشت و 12 خانه بهداشت شهرستان قزوین از طریق مشاهده، مصاحبه و چک لیست استاندارد، جمع آوری گردید و با تطبیق وضعیت بهداشتی آن ها با آیین نامه و دستورالعمل های بهداشتی، مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها: میزان تولید پسماندهای پزشکی در مراکز بهداشتی-درمانی، پایگاه ها و خانه های بهداشت به ترتیب 5/31، 2/10 و 1/68 کیلوگرم در روز بود. پسماندهای عادی بالاترین میزان تولید و پسماندهای شیمیایی و دارویی، کمترین نرخ تولید را در مراکز مورد بررسی داشتند. مدیریت پسماندهای پزشکی در مراکز بهداشتی-درمانی و پایگاه های بهداشت، وضعیت بهتری را نسبت به خانه های بهداشت نشان داد. نتیجه گیری: برخی از فعالیت های مرتبط با مدیریت پسماندهای پزشکی به ویژه جمع آوری و انتقال، بی خطرسازی در محل یا خارج از محل و پسماندهای شیمیایی و دارویی، منطبق بر قوانین و مقررات کشوری نیست.