آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت ایران
سال:1397 | دوره:6 | شماره:1 |تعداد مقالات:8

زمینه و هدف: مصرف خودسرانه دارو از معضلات حاد بهداشتی است. لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر آموزش بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی برای پیشگیری از مصرف خودسرانه دارو در زنان مراجعه کننده به مراکز بهداشتی - درمانی شهر بندرعباس صورت گرفت.مواد و روش ها: مطالعه حاضر، مداخله ای، و از نوع نیمه تجربی شاهددار (قبل و بعد) است. 180 نفر از زنان مراجعه کننده به مراکز بهداشتی- درمانی در دو گروه مداخله و کنترل، هر کدام 90 تن، وارد این مطالعه شدند. روش گردآوری اطلاعات پرسشنامه مبتنی بر سازه های مدل اعتقاد بهداشتی و چک لیست عملکرد درباره مصرف خودسرانه دارو بود. پرسشنامه در دو نوبت، پیش و پس از مداخله توزیع شد و در نهایت پس از پایان چهار ماه، اطلاعات مجددا از هر دو گروه گردآوری شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار آماری SPSS نسخه 19، و از طریق آزمون های آماری t زوجی و t مستقل، استفاده شد. نتایج در سطح 0.05>P معنی دار تلقی شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که سازه های مدل اعتقاد بهداشتی در زمینه مصرف خودسرانه دارو و عملکرد زنان پس از مداخله آموزشی بین دو گروه مداخله و کنترل، اختلاف معنی داری ایجاد شد و نمره عملکرد زنان از 5.4 به  7.7افزایش پیدا کرد. نتیجه گیری: نتایج مطالعه، تاثیر به کارگیری مدل اعتقاد بهداشتی را در زمینه پیشگیری از مصرف خودسرانه در زنان نشان داد. با افزایش حساسیت، شدت و منافع و خودکارآمدی درک شده و کاهش موانع درک شده برای مصرف خودسرانه داروها، خوددرمانی زنان کاهش یافت.

زمینه و هدف: علی رغم پذیرش آموزش بین حرفه ای به عنوان رویکردی برای بهبود روند مشارکت بین اعضای گروه سلامت، مطالعات اندکی از ابزارهای روا و پایا جهت ارزیابی نگرش به آن استفاده نموده اند. این مطالعه با هدف تهیه ابزاری روا و پایا برای ارزیابی نگرش به آموزش بین حرفه ای انجام شد. مواد و روش ها: این مطالعه به منظور روان سنجی مقیاس نگرش به آموزش بین حرفه ای برروی 90 عضو هیات علمی بالینی دانشگاه های علوم پزشکی تهران و ایران در سال 1394 انجام شد. ابزار اولیه 15 سوالی با مقیاس لیکرت از مطالعات قبلی اقتباس شده بود که پس از کسب اجازه به زبان فارسی ترجمه شد. ضریب تاثیر، شاخص روایی و نسبت روایی محتوا به ترتیب با قضاوت 10 نفر از اعضای جمعیت مورد مطالعه و 10 متخصص بررسی و روایی سازه آن با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی ارزیابی شد. پایایی ابزار به وسیله محاسبه تجانس درونی و آزمون باز آزمون ارزیابی شد. یافته ها: بر اساس شاخص ضریب تاثیر بالای 1.5 و شاخص روایی محتوای بالای 0.62 و نسبت روایی بالای 0.7، تعداد 12 سوال نگه داشته شد. بر اساس تحلیل عاملی اکتشافی تمام این 12 سوال در ابزار باقی ماندند. دو عامل با در نظر گرفتن ارزش ویژه بالای 1 برای هر عامل، استخراج شدند. این مقیاس قادر به پیش بینی 52% از تغییرات کل مقیاس بود. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه شاهد مناسبی درباره استحکام ساختار عاملی و پایایی ابزار نگرش به آموزش بین حرفه ای در مراقبت های سلامتی است. این نتایج می تواند برای سنجش میزان نگرش به آموزش بین حرفه ای در مراقبت های سلامتی در دانشگاه ها و سایر موسسات آموزشی استفاده شود.

زمینه و هدف: لبنیات از مهم ترین مواد غذایی مصرفی است که برای حفظ سلامت اهمیت دارد، اما مصرف این ماده غذایی در ایران ناکافی است. در این مطالعه فواید و موانع درک شده مصرف لبنیات در زنان شهر تهران بررسی شد. مواد و روش ها: این مطالعه به صورت مقطعی، توصیفی و تحلیلی انجام شد و 400 زن که زیر پوشش مراکز بهداشتی تهران بودند، در آن مشارکت کردند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسش نامه ای بود شامل 3 قسمت: پرسش نامه استاندارد بسامد مصرف لبنیات، اطلاعات دموگرافیک و پرسش نامه استاندارد مربوط به موانع و فواید درک شده. داده ها با نرم افزار SPSS و آزمون های همبستگی اسپیرمن، من ویتنی و کروسکال والیس آنالیز شد.یافته ها: میانگین سنی زنان 37±11.9 سال بود. بیشترین بسامد مصرف، مربوط به پنیر بود. 78.1 از زنان روزانه سهم کافی از لبنیات مصرف می کردند. مهم ترین فایده از نظر زنان حفظ سلامت استخوان ها و دندان ها و مهم ترین مانع درک شده، قیمت این محصولات بود. سهم مصرفی لبنیات با سطح تحصیلات (P<0.01) و وضعیت تاهل (P<0.04) رابطه معنی دار داشت. فواید درک شده با سهم مصرف لبنیات همبستگی مثبت و موانع درک شده با سهم مصرفی لبنیات همبستگی منفی داشت.نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که اگرچه قیمت از موانع مهم مصرف ناکافی لبنیات است، اما با افزایش دانش و فواید درک شده، زنان لبنیات بیشتری مصرف می کنند. برای ارتقای الگوی غذایی پیشنهاد می شود نه فقط آگاهی زنان درباره فواید مصرف لبنیات افزایش یابد، بلکه به قیمت محصولات لبنی نیز توجه شود.

زمینه و هدف: هدف تحقیق حاضر بررسی ارتباط سن، جنسیت و شاخص توده بدنی با تبحر مهارت های حرکتی بنیادی کودکان 7-10 سال بود.مواد و روش ها: تعداد 600 کودک 7-10 سال از شهر تهران انتخاب شدند. شاخص توده بدنی از تقسیم وزن بر مجذور قد و مهارت های حرکتی بنیادی کودکان با استفاده از مقیاس ارزیابی درونی حرکات درشت دانشگاه ایالتی اوهایو (OSU-SIGMA) ارزیابی شدند. یافته ها: نتایج نشان داد متغیرهای سن و جنس ارتباط معنی داری با مهارت های راه رفتن و دویدن داشتند، اما شاخص توده بدنی تاثیر معنی داری بر آنها نداشت (0.05>P). همچنین متغیرهای سن، جنسیت و شاخص توده بدنی ارتباط معنی داری با مهارت های بنیادی پریدن، سکسکه دویدن، لی لی رفتن و صعود از نردبان داشتند (0.05>P). متغیرهای سن و شاخص توده بدنی ارتباط معنی داری با مهارت بالا رفتن از پله داشتند، اما جنسیت ارتباط معنی داری با این مهارت نداشت. نتایج نشان داد متغیرهای سن و جنسیت ارتباط معنی داری با مهارت های دریافت کردن و پرتاب کردن دارند، اما شاخص توده بدنی ارتباط معنی داری با این مهارت ها نداشت. در نهایت نتایج نشان داد متغیرهای سن، جنس و شاخص توده بدنی ارتباط معنی داری با مهارت های ضربه زدن با دست و ضربه زدن با پا داشتند و پسران در تمام مهارت های حرکتی بنیادی (به جز لی لی رفتن و سکسکه دویدن) عملکرد بهتری نسبت به دختران داشتند.نتیجه گیری: با توجه به نتایج تحقیق، لزوم انجام فعالیت ها و بازی ها در دوره دبستان لازم به نظر می رسد. اگر این برنامه ها با دقت اجرا شوند، می توانند منجر به افزایش تبحر کودکان در مهارت های حرکتی بنیادی شوند. درنتیجه افزایش فعالیت بدنی منجر به کاهش شیوع چاقی و اضافه وزن در آنها می شود.

زمینه و هدف: زندگی بدون تحرک و فعالیت فیزیکی به عنوان یکی از عوامل اصلی و اصلاح شدنی بیماری های قلبی مطرح است. این پژوهش با کاربرد تئوری رفتار برنامه ریزی شده به اجرای برنامه ای آموزشی برای ارتقای فعالیت جسمانی بیماران پرفشاری خون پرداخته است.مواد و روش ها: مطالعه نیمه تجربی روی 150 نفر از بیماران مبتلا به پرفشاری خون مراجعه کننده به مراکز شماره 13 و 14 رشت در 2 گروه مداخله و کنترل انجام شد. ابزار پژوهش پرسش نامه استاندارد GPAC و پرسش نامه مرتبط با فعالیت جسمانی بر اساس تئوری رفتار برنامه ریزی شده بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شد.یافته ها: میانگین سنی افراد 56.08 سال بوده که 76% از جامعه پژوهش زن و 24% مرد بودند. میانگین و انحراف معیار میزان فعالیت جسمانی MET/MIN/WEAK در 5 قسمت میزان فعالیت جسمانی کلی، فعالیت جسمانی در کار، فعالیت جسمانی در جابه جایی، فعالیت جسمانی اوقات فراغت و نشسته بررسی شد. نتایج نشان داد 2 گروه قبل از انجام مداخله آموزشی از نظر آماری تفاوت معنی داری نداشتند و پس از آن در گروه مداخله افزایش معنی داری در میزان فعالیت جسمانی کلی، فعالیت جسمانی در زمان کار و فعالیت جسمانی در زمان نشسته بودن و کاهش فشارخون سیستولی و دیاستولی بیماران دیده شد (0.05>P).نتیجه گیری: افزایش انجام فعالیت جسمانی در بیماران مبتلا به پرفشاری خون در کیفیت رفتارهای خودمراقبتی آنان موثر بوده و در سطح جامعه لزوم آموزش در این مقوله برای ارتقای سبک زندگی سالم احساس می شود.

زمینه و هدف: از مشکلات اصلی زنان در دوران پیش یائسگی می توان به مشکلاتی در زمینه صمیمیت زناشویی و رضایت جنسی اشاره کرد. بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان فعال سازی رفتاری بر صمیمیت زناشویی و رضایت جنسی زنان در دوران پیش یائسگی انجام شد.مواد و روش ها: این پژوهش نیمه تجربی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه های آزمایش و کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش همه زنان در دوران پیش یائسگی شهر اهواز در سال 1395 بودند. از میان آنان 30 زن با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به طور تصادفی در 2 گروه مساوی جایگزین شدند. گروه آزمایش در 8 جلسه 90 دقیقه ای با روش درمان فعال سازی رفتاری، آموزش دید. گروه ها پرسش نامه های صمیمیت زناشویی و رضایت جنسی را به عنوان پیش آزمون و پس آزمون تکمیل کردند. داده ها به کمک نرم افزار SPSS نسخه 19و با روش تحلیل کوواریانس چندمتغیری تحلیل شدند.یافته ها: یافته ها نشان داد که بین گروه های آزمایش و کنترل در صمیمیت زناشویی و رضایت جنسی تفاوت معناداری وجود داشت. به عبارت دیگر درمان فعال سازی رفتاری باعث افزایش معنادار صمیمیت زناشویی و رضایت جنسی زنان در دوران پیش یائسگی شد (P<0.05).نتیجه گیری: با توجه به نتایج می توان نتیجه گرفت درمان فعال سازی رفتاری می تواند میزان صمیمیت زناشویی و رضایت جنسی زنان در دوران پیش یائسگی را افزایش دهد. بنابراین مشاوران و درمانگران می توانند از روش درمانی مذکور برای افزایش صمیمیت زناشویی و رضایت جنسی استفاده کنند.

زمینه و هدف: سلامت مفهومی چند بعدی است و سازمان جهانی بهداشت نیز به چهار بعد جسمی، روانی، معنوی و اجتماعی آن اشاره کرده است. سلامت اجتماعی از اساسی ترین شاخص های سلامت هر کشوری است و می تواند تحت تاثیر عوامل مختلف قرار گیرد. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه خودکارآمدی با ابعادسلامت اجتماعی در پرستاران است.مواد و روش ها: روش پژوهش، توصیفی تحلیلی از نوع همبستگی بود و جامعه آماری آن پرستاران شاغل در بیمارستان طالقانی شهر کرمانشاه در سال 1395 است که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده، تعداد 100 نفر از آنها به عنوان نمونه انتخاب و وارد مطالعه شدند. داده ها با استفاده از پرسش نامه های اطلاعات دموگرافیک، سلامت اجتماعی کییز و پرسش نامه خودکارآمدی شرر جمع آوری و داده ها با نرم افزار SPSS-22، با آزمون های همبستگی پیرسون، T مستقل و تحلیل واریانس یک طرفه تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: نتایج نشان داد که بین خودکارآمدی پرستاران با سلامت اجتماعی آنان رابطه معناداری وجود دارد (0.05>p). همچنین بین خودکارآمدی با متغیرهای دموگرافیک سن، جنسیت، تحصیلات، محل سکونت و سطح درآمد رابطه معناداری وجود ندارد (p>0.05).نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان می دهد بین خودکارآمدی جمعیت مطالعه شده با سلامت اجتماعی آنها رابطه معناداری وجود دارد و می توان با انجام مداخله ها و آموزش های مبتنی بر خودکارآمدی، سطح سلامت اجتماعی پرستاران را ارتقا بخشید.

زمینه و هدف: مدل های ارزیابی محیط های کار که در کشور به کار گرفته شده اند، کمتر جنبه کاربردی و مشارکتی دارند. این مطالعه باهدف بومی سازی مدل جامع محیط کار ارتقاء دهنده سلامت سازمان جهانی بهداشت به شیوه مشارکتی انجام گرفته است. مواد و روش ها: فرایند بومی سازی مدل محیط کار ارتقاء دهنده سلامت طی سه مرحله انجام شد. در مرحله اول به منظور بومی سازی ابزارهای مدل، چک لیست های ارزیابی حیطه های مختلف محیط کار با مشارکت گروه های ذینفع بررسی و روایی و پایایی آن ها مورد تائید قرار گرفت. در مرحله دوم، راهنمای اجرایی مدل تدوین شد و در مرحله سوم، پیش نویس چک لیست ها و راهنمای اجرایی مدل طی نشست مشترک با هیات صاحب نظر و نمایندگان کاربران نهایی گردید.یافته ها: مجموعه نظرات شرکت کنندگان موجب شد تا شرایط محیط های کار صنایع ایران در ابزار ارزیابی محیط کار ارتقاء دهنده سلامت در نظر گرفته شود. چک لیست های ارزیابی حیطه های مختلف محیط کار شامل محیط روانی- اجتماعی، منابع سلامت، مشارکت سازمان در ارتقای سلامت جامعه و محیط فیزیکی تدوین گردید. گام های اجرایی برای به کارگیری این مدل نیز مشخص گردید. نتیجه گیری: راهنمای مدل محیط کار ارتقاء دهنده سلامت و ابزارهای ارزیابی حیطه های محیط کار می توانند در محیط های کار مختلف توسط سیاست گذاران و برنامه ریزان به کار گرفته شوند.