مطالعات توسعه اجتماعی - فرهنگی
سال:1393 | دوره:3 | شماره:2 |تعداد مقالات:8

شکل گیری مشروطیت که مقدمه ای برای دگرگونی جامعه سنتی ایران و قرار گرفتن آن در مسیر توسعه فرهنگی و اجتماعی بود، نیاز به مقدماتی داشت تا زمینه آشنایی جامعه را با جریان های نوگرای اجتماعی، فرهنگی و... آماده کند. این مقدمات با ترجمه کتب اروپایی به زبان فارسی و هم چنین ارتباط ایرانیان با مردم سایر کشورهای صنعتی و رو به مدرنیته شکل گرفت. پس از این آشنایی،توسعه در تمام وجوه زندگی فردی و اجتماعی خودنمایی کرد. در این دوره ادبیات ایران نیز با مشاهده مسیر جدید فعالیت اجتماعی و سیاسی کشور، بار توسعه فرهنگی ایران را به دوش کشید و برای هم گامی با آن در دست یابی به اهداف ملت، نیاز را به سبک و روشی نو و جدید درک کرد و از آن پس شعرا و نویسندگان به طرق مختلف به این نیاز پاسخ گفتند. میرزاده عشقی، موثرترین ادیب این دوره، لزوم دگرگونی و توسعه را بیش از بقیه درک کرد و این مهم را در اشعار خود جلوه گر ساخت. او پیشگام درانداختن طرحی نو در اسلوب شعر فارسی، البته با رعایت اصالت آن شد و در جریان این توسعه طلبی، در طول عمر کوتاه خود، تغییراتی را در شکل و زبان و محتوای شعر ایجاد کرد که در نوع خود حائز اهمیت است.

مطالعه حاضر به بررسی عوامل اجتماعی-فرهنگی موثر بر عام گرایی در شهر دهدشت (از توابع استان کهگیلویه و بویراحمد) پرداخته است. جامعه آماری افراد 15 سال و بالاتر، حجم نمونه 382 نفر، روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای، نوع تحقیق پیمایش و ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه بوده است.نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها نشان داده است که مشارکت اجتماعی، اعتماد اجتماعی عام، تعهد اجتماعی تعمیم یافته و پایگاه اجتماعی-اقتصادی با متغیر وابسته رابطه مستقیم و معنی داری دارند. هم چنین، احساس آنومی، احساس محرومیت نسبی و اعتماد خاص رابطه معکوس و معنی داری با عام گرایی دارند.نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون نیز نشان داده است که متغیرهای وارد شده در تحقیق 25 درصد از واریانس متغیر وابسته را تبیین می کند که در این میان مشارکت اجتماعی بیش ترین سهم را در تبیین واریانس عام گرایی دارد.طبق نتایج حاصل از تحلیل مسیر، پایگاه اجتماعی- اقتصادی ذهنی و اعتماد اجتماعی عام به صورت مستقیم بر عام گرایی تاثیری ندارند، اما به ترتیب از طریق متغیرهای احساس محرومیت و مشارکت اجتماعی بر عام گرایی تاثیرگذار هستند.

مقاله حاضر، پژوهشی کیفی است که با هدف «تحلیل کیفی روند اعتماد نخبگان مهاجر افغانستانی ساکن مشهد» انجام شده است. بی اعتمادی مهاجر به جامعه و تبدیل وی به انسان حاشیه ای، می تواند موجد اختلال در هم نوایی، نظم و انسجام اجتماعی باشد. شناخت اعتماد نخبگان مهاجر به عنوان اشاعه دهندگان فرهنگ اعتماد یا بی اعتمادی به جامعه مهاجر و انتقال دهندگان این فرهنگ به جامعه افغانستان، حائز اهمیت است. روش بحث گروهی متمرکز در 5 گروه 3-5 نفره استفاده گردید و جمع آوری اطلاعات با کمک ابزار بحث نامه، تا مرحله اشباع ادامه یافت. 22 نفر نمونه با استفاده از نمونه گیری نظری انتخاب شدند. نتایج نشان می دهد که بی اعتمادی، بالا و به طور عمده از نوع بی اعتمادی نهادی است. ویژگی های ساختی ایران و نهادها و سازمان ها، مهم ترین عامل بی اعتمادی و عمده ترین دلیل آن، اعمال تحقیر و تبعیض به صورت عنصری ساختاری است که در طول اقامت، تجربیات مهاجرین را شکل داده اند. بنابر نتایج، بی اعتمادی موجود، محصول زوال اعتماد عمیق نسل اول مهاجر به ایران است که در اثر اعتماد به نظام ارزشی و سیاسی پس از انقلاب به وجود آمده بود. بنا بر نظریه زتومکا، ترمیم آن دشوار است.

تحلیل رفتار انتخاباتی یکی از کارهای ویژه جامعه شناسی انتخابات است که پژوهشگران توانسته اند الگوهای متعددی برای رفتار انتخاباتی ارائه دهند. نظریه نوسازی نشان می دهد که علیرغم همه مناقشات، طرفداران و مخالفان موافق اند که به طور کلی، توسعه و نوسازی به سطوح بالاتر مشارکت شهروندان منجر خواهد شد. بخشی از تاثیر نوسازی بر مشارکت سیاسی از طریق سواد انجام می گیرد. این مقاله از طریق بررسی انتقادی نتایج تحقیقات دیگر و تحلیل ثانویه و هم چنین بررسی تطبیقی درون کشوری درصدد بررسی رابطه توسعه آموزشی و مشارکت انتخاباتی است.تاثیر سواد و تحصیلات بر مشارکت انتخاباتی پیچیده تر از آن است که نظریات نوسازی بر آن تاکید دارد. علیرغم یافته های محققان دیگر، میان مشارکت انتخاباتی و میزان باسوادی رابطه مثبت و مستقیمی وجود ندارد. تحلیل مقایسه میانگین در میان دو استان ایران نشان داد که رابطه میزان باسوادی و مشارکت انتخاباتی در سال 1376، به صورتU وارونه است. بررسی مشارکت انتخاباتی در زیر گروه ها نشان داد که رابطه مستقم میزان تحصیلات و مشارکت انتخاباتی پیچیده تر از نظریات نوسازی است. در رابطه با گسترش طبقه متوسط جدید، نتایج تحقیق نشان داد رابطه توسعه آموزشی و میزان مشارکت سیاسی بر حسب نوع مشاغل افراد باسواد و وابستگی آن ها به دولت تعیین می شود.

در اثر گسترش مدرنیته از یک سو ناظر پیدایش دینداری های متنوع و هویت ها ی دینی جدید و از سوی دیگر رواج سبک های مدرن زندگی در کشورمان هستیم. در این شرایط از آن جا که در جامعه ما دین و هویت دینی همواره نقشی تعیین کننده در نگرش ها،گزینش ها و اعمال افراد دارند مطالعه نقش باورهای دینی در مواجهه با فرهنگ و سبک زندگی مصرف گرای مدرن در جامعه کنونی ایران ضروری می نماید. این پژوهش بر روی زنان تنکابنی انجام گرفته و در آن سعی شده پذیرش یا مقاومت این زنان در مقابل فرهنگ مصرف گرا و یا نحوه ترکیب آن با فرهنگ دینی که همواره به اعتدال در مصرف توصیه می کند مورد واکاوی قرار گیرد. شیوه نمونه گیری هدف مند بوده و افراد براساس میزان پایبندی دینی و اشتغال در 4 تیپ جای گرفته و مورد مطالعه واقع شدند. یافته های پژوهش حاکی از آن است که میان دینداری و سبک زندگی زنان تنکابنی مورد مطالعه ارتباط وجود دارد، یعنی هر چه میزان دینداری افراد بیش تر بوده، کمتر ازسبک های مدرن زندگی پیروی کرده اند. به علاوه مقایسه سبک زندگی و دینداری زنان مذهبی شاغل و غیرشاغل نشان می دهد که اشتغال در رویکردهای مصرفی و شیوه زندگی این زنان تفاوت عمده ای ایجاد نمی کند و در هر دو تیپ گرایش دینی در انتخاب های زندگی روزمره تاثیر بیش تری داشته است. هم چنین سبک زندگی زنان شاغل با سبک زندگی زنان غیرشاغل متفاوت بوده، زنان شاغل که سطح تحصیلاتشان نیز بالاتر بوده فراغت خود را غالبا بیرون از خانه و با برنامه ریزی سپری کرده، تقسیم کار خانگی در منزل آنان غالبا مشارکتی بوده و در خرید و مصرف کالا بیش تر به معیارهای کاربردی توجه می کردند. در مقابل زنان غیرشاغل اوقات فراغت شان غالبا در خانه و بدون برنامه ریزی سپری شده، تقسیم کار خانگی در آنان عمدتا جنسیتی و غیرمشارکتی بوده و غالب آنان در خرید کالا ضمن لحاظ کردن معیارهای کاربردی به معیارهای ظاهری و مد بودن آن نیز اهمیت می دادند.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (pdf) مراجعه فرمایید.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.