سابقه و هدف: نقش قطعی ماست سل ها و آنژیوژنزیس در پاتوژنز ژانت سل گرانولومای محیطی (PGCG) حفره دهان هنوز به طور کامل مشخص نشده است. لذا هدف از انجام این مطالعه، بررسی تعداد ماست سل ها (MCs) و متوسط تراکم عروقی (MVD) و تعیین ارتباط بین آن ها در PGCG حفره دهان می باشد. مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی-تحلیلی، تعداد 50 نمونه بافتی از آرشیو بخش پاتولوژی دهان دانشکده دندانپزشکی زاهدان در طی سال های 2015-2005میلادی به روش سرشماری انتخاب شدند. نمونه ها شامل: 40 مورد PGCG و 10 مورد بافت نرمال دهانی بودند. نمونه ها با روش رنگ آمیزی ایمونوهیستوشیمی (آنتی بادی CD31) و تولوییدن بلو جهت شناسایی MVD و MCs به ترتیب رنگ آمیزی شدند. سپس آنالیز داده ها توسط T-test، آزمون همبستگی پیرسون و نرم افزار آماری SPSS 21 صورت پذیرفت. یافته ها: متوسط تعداد ماست سل ها در PGCG، 36/43±, 38/51 و در بافت نرمال 21/3±, 14 بود و اختلاف معناداری را از لحاظ آماری نشان داد (0/041=P). MVD در گروه PGCG، 64/43±, 93/34 و در گروه بافت نرمال، 16/7±, 41/9 بود و این اختلاف از لحاظ آماری معنی دار بود (0/017=P). MVD و MCs در ناحیه زیر اپیتلیوم نسبت به نواحی عمقی تر بافت همبند بیش تر بود. بین MCs و MVD ارتباطی مشاهده نشد (0/003=r)(0/982=P). استنتاج: در مطالعه حاضر، تعداد ماست سل ها و متوسط تراکم عروقی در PGCG بالاتر از بافت نرمال بود و این احتمالا نقش ماست سل ها و به دنبال آن روند آنژیوژنز را در پاتوژنز این ضایعه تحریکی حفره دهان نشان می دهد، ولی بین تعداد ماست سل ها و تراکم عروق خونی کوچک ارتباطی مشاهده نشد.