پژوهش های جانوری
سال:1394 | دوره:28 | شماره:1 |تعداد مقالات:11

محرکهای ایمنی، ارتباط ویژه ای با مکانیسم احتمالی سیستم ایمنی در ماهیها دارد. هدف: ، هدف از این تحقیق، بررسی اثر محرک ایمنی عصاره دانه اسفند (Peganum harmala L) بر تغییرات لیزوزیم، فاگوسیتوز، انفجار تنفسی و گلبولهای خون ماهی قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss) با میانگین (± انحراف معیار) 10 ± g100 می باشد. ماهیها به روش خوراکی با غلظت های mg/ kg100، 150، 300 عصاره دانه اسفند (P. harmala) بمدت 14 روز متوالی مورد تغذیه قرار گرفتند. بمنظور مقایسه، یک گروه شاهد نیز بدون افزودن عصاره به جیره غذایی در نظر گرفته شد. شمارش گلبولهای سفید /قرمز و فعالیت لیزوزیم خون همچنین فعالیت فاگوسیتوز و انفجار تنفسی کلیه ماهیها پس از آخرین تجویز عصاره مورد سنجش قرار گرفت. نتایج حاصل از این تحقیق، نشان داد که بیشترین میزان فعالیت لیزوزیم در گروه تغذیه شده با غلظت mg/kg 100و 150 مشاهده شد و نسبت به گروه شاهد اختلاف معنی داری داشته است. (0/05>P). بیشترین تعداد گلیول سفید وقرمز، در گروه تغذیه شده با غلظت mg/kg 100 مشاهده شد (0/05>P). فعالیت فاگوسیتوز و انفجار تنفسی در بین گروه شاهد و گروههای تیمار تفاوت معنی داری را نشان نداد.

هدف این مطالعه بررسی پساب کارخانه شن و ماسه برروی شاخص های زیستی، محیطی و بوم شناختی رودخانه تیروم می باشد. سنجش شاخص های زیستی به مدت 6 ماه از تیر تا آذر 91 در 5 ایستگاه بوسیله نمونه بردار سوربر با 3 تکرار انجام شد. برای سنجش شاخص های محیطی آب 6 فاکتور (pH، هدایت الکتریکی، کدورت، TSS، TDS و دمای آب) در مرکز تحقیقات ماهیان سردابی تنکابن– دوهزار اندازه گیری گردید. و هچنین برای سنجش شاخص های بوم شناختی از شانون-وینر، سیپسون و مارگالف جهت تعیین تنوع، غالبت و غنای گونه ای استفاده شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها پس از نرمال سازی داده ها با استفاده از آزمون کولموگروف اسمیرنوف از آزمون واریانس یک طرفه ANOVA و برای مقایسه بین میانگین ها از آزمون دانکن استفاده شد. مجموع 1727 عدد ماکروبنتوز متعلق به 23 خانواده و 7 راسته شناسایی شد. بیشترین فراوانی مربوط به خانواده Hydropsychidae و کمترین فراوانی متعلق به خانواده Echyonuridae بود. نتایج نشان داد که میزان مواد معلق TSS، مواد محلول TDS و کدورت در ایستگاه 3 (دهانه ورودی پساب کارخانه) نسبت به تمام ایستگاه ها بسیار بالاتر بود (0/05>P). نتایج شاخص های زیستی نشان داد که پساب کارخانه باعث کاهش تنوع و تراکم ماکروبنتوزها در ایستگاه 3 (دهانه ورودی پساب کارخانه) شد (0/05>P). نتایج حاصل از شاخص های بوم شناختی به طور میانگین مقادیر شانون– وینر در ایستگاه 3 کمترین و در ایستگاه 1 بیشترین بود (0/05>P). که نشان دهنده آلودگی در سطح بالا رودخانه تیروم می باشد.

سگ ماهیان جویباری زیرخانواده Nemacheilinae بدلیل مشکل بودن استخراج داده های ریخت شناختی، از جمله گروه های پیچیده از لحاظ آرایه شناختی می باشند. از اینرو امروزه بنیان رده بندی اعضای این آرایه براساس ویژگی های استخوان شناسی و مولکولی می باشد. همچنین شناخت ویژگی های استخوان شناختی ماهیان بویژه ساختار سر در درک ویژگی های زیستی از قبیل تغذیه و تنفس نیز کاربرد دارد. بنابراین این مطالعه با هدف بررسی استخوان شناسی ساختار سر سگ ماهی جویباری Oxynoemacheilus bergianus در رودخانه سفید رود به اجرا درآمد. برای این تحقیق تعداد 16 قطعه نمونه از رودخانه سفیدرود نمونه برداری گردید. نمونه ها پس از بیهوشی در فرمالین چهار درصد بافری تثبیت و سپس برای مطالعه استخوان شناسی رنگ آمیزی و شفاف سازی شدند. سگ ماهی جویباری سفید رود تفاوت هایی را در شکل جمجمه عصبی، عناصر تشکیل دهنده فرورفتگی های مفصلی محل اتصال فک آویز، جایگاه اتصال اتمویید جانبی، داشتن یک قطعه استخوانی بنام اوروهیال اضافی و شکل رادیال های باله سینه ای را با گونه Oxynoemacheilus angorae نشان داد که می تواند به عنوان ویژگی های اختصاصی استخوانی این آرایه در نظر گرفته شود. با توجه به عدم کارایی صفات ریخت سنجی، شمارشی و الگوهای رنگی در مطالعات آرایه شناختی، نتایج این تحقیق می تواند به عنوان پایه ای برای مطالعات آتی اعضای این آرایه مورد استفاده قرار گیرد.

شب پره جوانه خوار زیتون یکی از آفات مهم نهالستانها، باغات جوان و پاجوشهای درختان مسن زیتون است. راهبردهای اتخاذ شده از سوی حشرات در جهت سپری نمودن فصل زمستان نقش مهمی را در زنده مانی آنها دارند، یکی از این راهبردها تنظیم دمای انجماد آنهاست. در این تحقیق سرماسختی این آفت و برخی از عوامل موثر بر آن از جمله دوره نوری و گیاه میزبان بر ظرفیت فوق سرمای پروانه جوانه خوار زیتون مورد بررسی قرار گرفته است. کلنی در شرایط دمایی 2± 24 درجه سانتیگراد، رطوبت نسبی حداقل 10± 60 درصد و دوره نوری 8: 16 ساعت (روشنایی: تاریکی) نگهداری شد. در آزمون اول نقاط فوق سرمای افراد زمستان گذران (لارو سن 5 و شفیره) پروانه جوانه خوار زیتون پرورش یافته در سه دوره نوری 16، 12 و 8 ساعت نور مورد ارزیابی قرار گرفت. دوره های نوری مختلف تاثیر معنی داری بر نقطه فوق سرمای مراحل لاروی و شفیره گی داشتند.

برنامه های اصلاح نژادی موجب افزایش سرعت رشد جوجه های گوشتی در چند دهه گذشته شده است. متاسفانه این افزایش سرعت رشد همراه با افزایش بیماری های قلبی عروقی از جمله آسیت و عارضه مرگ ناگهانی می باشد. به منظور کاهش این عوارض از محدودیت غذایی استفاده می شود. در آزمایش حاضر تاثیر محدودیت غذایی بر وزن بدن، میزان لیپیدها و نیتریک اکساید سرم خون در جوجه های گوشتی مورد بررسی قرار گرفت. جوجه های گوشتی از سن 7 تا 35 روزگی تحت سه گروه محدودیت غذایی قرار گرفتند. پرندگان گروه اول بدون محدودیت غذایی (تغذیه آزاد) و گروه-های دوم و سوم تحت تاثیر محدودیت 4 و 8 ساعته بودند که در آن ها به ترتیب خوراک روزانه به مدت 4 ساعت و 8 ساعت از دسترس پرندگان خارج می شد. در سن 35 روزگی جوجه ها وزن کشی شدند و از خون آن ها نمونه گیری شد. نتایج نشان داد که محدودیت غذایی سبب کاهش معنی دار وزن بدن و انرژی مصرفی جوجه های گوشتی شد (P<0. 05). در عین حال، میزان کلسترول، تری گلیسرید و HDL سرم خون تحت محدودیت غذایی قرار نگرفت. محدودیت غذایی سبب افزایش میزان نیتریک اکساید سرم خون شد و این مقدار در گروهی که روزانه 8 ساعت محدودیت غذایی داشتند بطور معنی داری بیشتر از گروه تغذیه آزاد بود (P<0. 05).

یکی از روش های مناسب جهت تعیین سلامت و تاثیر فعالیت های انسانی بر کاهش کیفیت رودخانه ها، ارزیابی آن ها با استفاده از جمعیت بی مهرگان کف زی می باشد. نمونه برداری بی مهرگان کف زی با استفاده از نمونه بردار سوربر (مساحت m21/0 و چشمه تورmµ 63) از مهر1390 بصورت ماهیانه به مدت یکسال در 6 ایستگاه مطالعاتی با 3 تکرار به مسافت حدود 80 کیلومتر انجام شد. تعداد 10112 نمونه بی مهرگان کف زی شناسایی شده که به، 30 خانواده و 12 راسته تعلق داشتند. بیشترین فراوانی بی مهرگان کف زی شناسایی شده در ایستگاه 3 که افزایش معنی داری نسبت به سایر ایستگاه ها داشته (0/05 ≥ p) و کمترین آن در ایستگاه 5 مشاهده گردید. نتایج حاصل از بررسی گروه های تغذیه ای بی مهرگان کف زی در ایستگاه های مطالعاتی شامل 6 گروه: Filter /Collector، Scraper، Shredder، Gatherer/Collector، Omnivore و Predator می باشند. در ایستگاه های با آلودگی زیاد فراوانی گروه های Collector /Gatherer و Filter/ Collector افزایش معنی داری داشته است(0/05 ≥ p). در مجموع بر اساس نتایج بدست آمده از پراکنش بی مهرگان کف زی و رفتار غذایی آن ها، تاثیر این عوامل بر روی رودخانه تجن کاملا مشهود بوده و ایستگاه هایی که تحت تاثیر انواع پساب ها قرار داشتند (ایستگاه های5، 2، 3 و 6) نا مطلوب ترین شرایط را از نظر آلودگی در رودخانه مورد مطالعه دارا بودند.

در سالهای اخیر بلومهای پلانکتونی در آبهای ساحلی دنیا رو به افزایش است. رده ی سیفوزوا از مرجانها به ژله فیش های حقیقی معروفند که اغلب این پلانکتونها دارای پتانسیل تشکیل بلوم در آبهای ساحلی هستند و می توانند اثرات نامطلوبی را بر روی صید و صیادی و ذخایر آبزیان بگذارند. بنابراین شناسایی گونه های عامل بلوم از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در بررسی حاضر، گونه ای از ژله فیش که در بهمن ماه سال 1390 در سواحل خلیج چابهار بلوم کرده بود نمونه برداری گردید. نمونه ها ابتدا از نظر مورفولوژی شناسایی سپس بمنظور بررسی توالی ژنی استخرج DNA انجام شد و پس از عمل PCR توالی ژنی در ناحیه 18S-rRNAتعیین گردید. توالی ژنی گونه ی پلانکتون بلوم کرده از ایران با 25توالی دیگر از بانک ژن در ناحیه ژنی مشابه مقایسه گردید. بررسی فیلوژنی با استفاده ازآنالیز Maximum likelihood (ML) انجام شد. نتایج بلاست نشان داد که توالی ژنی گونه مورد نظر با %99 درصد به گونه Pelagia noctiluca شباهت دارد. نتایج بررسی مورفولوژی و مولکولی گونه ی مورد نظر P. noctiluca شناسایی گردید. گونه ایرانی با گونه ی P. noctiluca در یک کلاد قرار گرفته و با %98 بوت استرپ حمایت می شود که با بقیه جنس های خانواده Pelagiidea در یک کلاد خواهری قرار می گیرند. نتایج کلی تحقیق نشان داد که رده سیموستوما پارا فایلتیک هستند و بررسی مولکولی همراه با مورفولوژی برای شناسایی گونه های ژله فیش که بیشتر بافت آنهارا آب تشکیل می دهد و شناسایی مورفولوژی آنها دشوار است، بسیار مفید است.

نفود ژن از گونه ای به گونه دیگر به علت دورگه زایی از جمله مکانیسم های مهمی است که بر تغییرات درون گونه ای اثر می گذارد و باعث ایجاد صفات جدید بخصوص در ناحیه دورگه زایی می شود. زردپره سرسرخ (Emberiza bruniceps) و زردپره سرسیاه (Emberiza melanocephala) (راسته گنجشک سانان) در جنوب شرق دریای خزر دارای ناحیه دورگه زایی هستند. در این مطالعه به منظور بررسی دوشکلی جنسی و تغییرات درون گونه ای زردپره سرسرخ و بررسی اثرات دورگه زایی بر صفات خاص گونه ای، 81 نمونه ( 57 نر و 24 ماده) با استفاده از تور پرنده گیری از فلات ایران جمع آوری شد و 15 صفت کمی و 9 صفت رنگی اندازه گیری و آنالیز شد. آزمون T مستقل و تجزیه به مولفه های اصلی (PCA) در نرم افزار SPSS و PAST تفاوت معنی داری را در صفات کمی بین جنس نر و ماده نشان داد. همچنین آنالیز صفات رنگی جنس نر با استفاده از نرم افزارهای PHYLIP و PAUP وجود چهار ریخت سنخ اصلی را در این گونه آشکار کرد. نتایج نشان داد بسیاری از نمونه های دورگه نسل اول از نمونه های خالص با استفاده از صفات کمی و به خصوص صفات کیفی قابل شناسایی هستند.

مطالعات محدودی درباره تغذیه شترمرغ و نقش آن در وضعیت سوخت و ساز بدن وجود دارد. هدف این مطالعه بررسی اثر سه نسبت متفاوت کنسانتره به علوفه خشک یونجه روی غلظت برخی از متابولیتهای پروتئین و انرژی، الکترولیتها و فعالیت برخی آنزیمهای خون جوجه شترمرغهای اهلی آفریقایی در دو سن 8 و 10 ماهگی بود. سه تیمار آزمایشی عبارت بودند از: 700 گرم کنسانتره بعلاوه 300 گرم یونجه (تیمار 1)، 650 گرم کنسانتره بعلاوه 350 گرم یونجه (تیمار 2) و یا600 گرم کنسانتره بهمراه 400 گرم یونجه (تیمار 3) به ازای هر گیلوگرم جیره. در مجموع 18 جوجه شترمرغ با میانگین وزنی 15/3 ± 63 کیلوگرم در این آزمایش مورد استفاده قرار گرفت (6 پرنده برای هر تیمار). تیمار اول نسبت به تیمار سوم به طور معنی داری میزان گلوکز خون بالاتری و اسید اوریک پایینتر داشتند (05/0> P). همچنین تیمار سوم کمترین فعالیت آنزیم آسپارتات ترانس آمیناز و کاهش غلظت کلسترول و LDL-C را در مقابل تیمار اول نشان داد (05/0> P). با افزایش سن جوجه ها غلظت گلوکز خون کاهش ولی غلظت اوره افزایش یافت (05/0> P). تاثیر معنی داری از تیمارهای آزمایش و سن جوجه ها روی میزان پروتئین تام، آلبومین، گلوبولین، کلسیم، فسفر، آلکالین فسفاتاز، آلانین آمینوترانسفراز، گاما گلوتامیل ترانسفراز، تری گایسرید، HDL-C و VLDL-C مشاهده نشد (05/0P>). از نتایج این آزمایش می توان نتیجه گرفت که استفاده از جیره های حاوی الیاف بالاتر و انرژی پایینتر در جیره شترمرغها جهت بهبود پروفایل متابولیکی بویژه ترکیب لیپید پلاسمای خون موثرتر از جیره های حاوی الیاف کمتر و انرژی بالاتر بود.

هدف از این مطالعه بررسی تاثیر فلز سنگین کروم بر پارامترهای حرکتی اسپرم تاس ماهی ایرانی (Acipenser persicus) در شرایط آزمایشگاهی بود. بدین منظور مایع منی 10 تاس ماهی ایرانی جمع آوری و در مجاورت یخ به آزمایشگاه منتقل شد. نمونه-های اسپرم به مدت 2، 0، 4، 24، 48 و 72 ساعت در معرض غلظت های 0/1 و 5 میلی گرم بر لیتر کروم قرار گرفتند سپس درصد اسپرم های متحرک و مدت زمان تحرک اسپرم اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که غلظت کروم 5 میلی گرم بر لیتر بعد از 2 ساعت انکوباسیون، منجر به توقف کامل حرکت اسپرماتوزوئیدها شد در حالی که غلظت کروم 0/1 میلی گرم بر لیتر بعد از 48 و 72 ساعت، مدت زمان تحرک اسپرم را به طور معنی داری کاهش داد (0/05>P ). هر دو غلظت کروم درصد اسپرم های متحرک را نیز تحت تاثیر قرار داد. بنابراین با توجه به اهمیت تحرک اسپرم در تولید مثل، قرارگیری اسپرماتوزوئیدها در معرض کروم می تواند موفقیت تولید مثل را کاهش دهد.

افراد خانواده Meloidae که معمولا به عنوان قاب بالان تاول زا شناخته می شوند، نقش مهمی در کنترل بیولوژیک ایفا می کنند. اولین مرحله لاروی اغلب گونه ها از تخم ملخ ها تغذیه می کنند. مطالعه اخیر در سالهای1390 1388-در استان مرکزی انجام شد. نمونه ها به طور تصادفی از مناطق مختلف استان جمع آوری شدند و از طریق ویژگی های ریخت شناسی و اندام جنسی و با استفاده از منابع معتبر شناسایی شده و در موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور مورد تایید قرار گرفتند. در مجموع 25 گونه متعلق به 8 جنس از 5 قبیله و 2 زیر خانواده ثبت شد. نمونه های شناسایی شده از این قرار هستند: Meloinae: Meloe variegatus Donovan، Meloe tuccius، Meloe proscarabaeus Linnaeus، Alosimus armeniacus (Faldermann)، Lydus tenuiitarsis Abeille de Perrin، Oenas crasicornis Illiger، Mylabris quadripunctata Linneaus، Mylabris apicenigra Soumakov، Mylabris calida (Pallas)، Mylabris cincta Olivier، Mylabris magnoguttata Kaszab، Mylabris groschkei Kaszab، Mylabris doriae Marseul، Mylabris klugi Redtenbacher Mylabris mirzayani(Kaszab)، Hycleus colligatus، (Redtenbacher)، Hycleus javeti (Marseul)، Hycleus zebraeus (Marseul)، Hycleus scabiosae (Olivier)، Hycleus fuscus (Olivier)، Cerocoma festiva Falderman، Cerocoma latreillei Faldermann، Cerocoma bodemeyeri Reitter. Nemognathinae: Nemognatha chrysomelina Fabricius