یافته های نوین در علوم زیستی (نشریه علوم)
سال:1397 | دوره:5 | شماره:1 |تعداد مقالات:9

Lallemantia از تیره نعنائیان، زیرتیره نپتوئید سرده کوچک با گسترش زیاد در ایران است و به طور سنتی مصارف پزشکی دارد. در این مطالعه ساختار تشریحی گونه های این سرده برای ارزیابی کارایی این ویژگی ها در آرایه شناسی به طور مقایسه ای تحت تحقیق قرار گرفت. آزمایش های تشریحی با استفاده از برش های دستی تهیه شده از ساقه و برگ و رنگ آمیزی با قهوه ای بیسمارک، کارمن و آبی متیلن انجام گرفت. همچنین ویژگی های تشریحی با استفاده از واکاوی های مولفه اصلی و خوشه ای تحت بررسی قرار گرفتند. بر اساس نتایج به دست آمده، اگرچه ویژگی های کلی تشریحی ساقه و برگ در گونه های تحت مطالعه بسیار شبیه به یکدیگر است. اما واکاوی های چند متغیره نشان داد که برخی از ویژگی های تشریحی کمی (عددی) مانند ضخامت پهنک، ضخامت پارانشیم نردبانی و اسفنجی در این سرده دارای ارزش آرایه شناختی است. شباهت های ریخت شناختی بین L. royleana و L. baldshuanica با داده های تشریحی تایید می شود.

خواص ویژه و کاربری های گوناگون گونه ریزجلبکی اسپیرولینا به تمرکز روزافزون حوزه های مختلف بیوتکنولوژی به کشت تجاری این گونه و روش های کاهش هزینه آن منجر شده است، اما کشت باز، که در اغلب کشت های تجاری مورد استفاده قرار می گیرد، مشکلات و نواقصی نظیر خطر آلودگی، نفوذنکردن نور به عمق، اختلاط ناکارآمد و پایین بودن بهره وری دارد. در این پژوهش با طراحی و ساخت یک فتوبیوراکتور جدید و بهره گیری از ناحیه کنترلی، سیستم آسانسوری جایگزین پمپاژ (برای کاهش آسیب به سلول های شکننده) و ملاحظات ساختاری بافل ها و هوادهی (برای اختلاط بهتر)، اقداماتی در جهت رفع مشکلات مذبور انجام شد و تاثیر سه فاکتور حجم ناحیه کنترلی (%)، سیکل اختلاط (hr) و شدت تابش (Lux) بر خواص کمی وزن خشک (g/l) و میزان رشد مخصوص (day-1) ریزجلبک اسپیرولینا با روش پاسخ سطح-طراحی مرکزی بررسی شد.بیشترین میزان وزن خشک بیومس (g/l 0.915) در بیشترین سیکل اختلاط (12 ساعت)، حجم کنترلی 30درصد و شدت تابش 7000 لوکس ایجاد شد. و میزان بهینه تابش برای دست یابی به بیشترین بیومس برابر 8700 لوکس بود. بر اساس این نتایج و به سبب تاثیر زیاد فاکتورهای سیکل اختلاط و حجم ناحیه کنترلی، می توان با کنترل حجم محدودی (فقط 20 درصد) از برکه های باز، ضمن رعایت ملاحظات اقتصادی، به افزایش بهره وری و ارتقای کشت دست یافت و جهت افزایش بهره وری کل، از یک ناحیه کنترلی برای تعدادی از برکه های باز بهره برد.

به منظور ارزیابی تاثیر تیمارهای مختلف بر جوانه زنی کنگر وحشی آزمایش سه عاملی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار اجرا شد. عامل اول سرمادهی در سه سطح صفر، سه و شش هفته در دمای 4 درجه سانتی گراد، عامل دوم خراش دهی در دو سطح بذرهای خراش دهی شده و بدون خراش دهی مکانیکی و عامل سوم تیمارهای شیمیایی شکست خواب بذر شامل آب مقطر و اسید جیبرلیک با غلظت های 1000 و 1500 میلی گرم بر لیتر و تیواوره 0.1 درصد بودند. نتایج نشان داد که اثرات سرمادهی، خراش دهی و تیمارهای شیمیایی شکست خواب و اثر متقابل آن ها بر کلیه صفات معنی دار است. نتایج مقایسه میانگین ها حاکی از اثر معنی دار اغلب تیمارهای همراه با خراش دهی بر بهبود کلیه صفات بود. نتایج بدست آمده از این مطالعه نشان داد، تیمار همراه با خراش دهی اسید جیبرلیک 1000 میلی گرم بر لیتر در دوره سرمادهی شش هفته، به علت داشتن بالاترین سرعت جوانه زنی، وزن خشک گیاهچه و طول گیاهچه، داشتن درصد جوانه زنی و بنیه طولی گیاهچه نسبتا بالا و میانگین زمان جوانه زنی نسبتا پایین، مطلوب ترین تیمار بود. همبستگی میان درصد جوانه زنی با شاخص های سرعت جوانه زنی، وزن خشک و طول گیاهچه معنی دار بود. به نظر می رسد خواب بذر کنگر وحشی فیزیولوژیکی و فیزیکی است، زیرا حذف عوامل فیزیولوژیکی و فیزیکی منجر به بهبود جوانه زنی آن شد.

گزارش شده که 1، 25دی هیدروکسی ویتامین D3 یک شکل فعال ویتامین D رشد تعدادی از سلول های سرطانی پوست، پروستات، سینه، کولون و لوسمی را مهار می کند. والپروئیک اسید، به عنوان یک مهارکننده قوی هیستون داستیلاز، همچنین نقش مهمی در مهار تکثیر سلول های تومور ایفا می کند. با این حال، تا کنون هیچ گزارشی در مورد همکاری بین والپروئیک اسید و 1، 25دی هیدروکسی ویتامین D3 برای اثر ضد سرطانی وجود ندارد. هدف از تحقیق حاضر ارزیابی این بود که آیا دوزهای کم 1، 25 دی هیدروکسی ویتامین D3 سمیت والپروئیک اسید را تقویت می کند و آیا این عمل از طریق مکانیزم های آپوپتوز انجام می گیرد. در این مطالعه سلول های HL-60 با غلظت های مختلف والپروئیک اسید و 1، 25دی هیدروکسی ویتامین D3 به تنهایی و در ترکیب با یکدیگر در 24ساعت تیمار شدند. درصد زنده بودن سلول ها به روش MTT سنجیده شد و سپس برای بررسی نوع مرگ سلولی از رنگ آمیزی Hoechst استفاده شد. مطالعه حاضر نشان داد که1، 25دی هیدروکسی ویتامین D3 اثر آنتی توموری والپروئیک اسید را افزایش می دهد. همچنین نتایج حاصل از رنگ آمیزی سلول ها نشان داد که والپروئیک اسید و 1، 25دی هیدروکسی ویتامین D3 باعث القاء آپوپتوز در سلول های HL-60 می شوند. در کل ترکیب جدید والپروئیک اسید و 1، 25دی هیدروکسی ویتامین D3 هم افزایی اثر ضد تکثیری و القاء آپوپتوز در روی سلول های سرطانی HL-60 را نشان داد.

دفعات تغذیه و تراکم ذخیره سازی از فاکتورهای مهم موثر بر رشد و بلوغ ماهیان پرورشی است. هدف این مطالعه تعیین اثرات تراکم (10، 20، 30 و 40قطعه ماهی در آکواریوم) و دفعات تغذیه (2، 3و 4 نوبت غذادهی در روز) بر پارامتراهای رشد و هماتوکریت ماهی کلمه (Rutilus rutilus caspicus) است. آزمایش در دو تکرار و به مدت 45 روز انجام شد. نتایج این مطالعه نشان داد که پارامترهای رشد شامل افزایش وزن، ضریب تبدیل غذا و نرخ رشد ویژه به طور معنی داری تحت تاثیر تراکم قرار گرفتند (P<0.05)، اما دفعات غذادهی اثر معنی داری نداشت (P>0.05).بالاترین وزن و نرخ رشد ویژه در پایین ترین تراکم (10 قطعه ماهی در آکواریوم) ثبت شد. کمترین ضریب تبدیل غذا در تراکم 10 قطعه ماهی در آکواریوم بدست آمد، ضریب تبدیل غذا با افزایش تراکم به طور معنی داری افزایش یافت (P<0.05). همچنین، اثرات متقابل تراکم و دفعات غذادهی بر پارامترهای رشد معنی دار نبود (P>0.05). تراکم و دفعات تغذیه تاتیر معنی داری بر میزان هماتوکریت نداشت (P>0.05). از سوی دیگر، اثرات متقابل تراکم و دفعات تغذیه بر میزان هماتوکریت معنی دار بود (P<0.05). کمترین سطح هماتوکریت در تراکم 10 و با دو وعده غذادهی در روز مشاهده شد. نتایج این مطالعه نشان داد که تراکم بر رشد اثر معنی داری دارد، اما افزایش دفعات غذاذهی تاثیری بر رشد ماهی کلمه ندارد.

ناحیه قاعده ای-جانبی آمیگدال (BLA) جایگاه مهمی در تنظیم نوروترانسمیتری حافظه کاری و مرجع است. هدف از مطالعه حاضر بررسی اثر سیستم دوپامینرژیکناحیه (BLA) بر حافظه کاری و مرجعبوده است.موش های صحرایی نر نژاد ویستار با استفاده از دستگاه استرئوتاکسی به صورت دوطرفه در ناحیه BLA کانولگذاری شد. پارامترهای تعداد خطاهای کاری و مرجع و زمان سپری شده در بازوهای خطاهای کاری و مرجع با استفاده از دستگاه تست ماز شعاعی و بر اساس پروتکل DSWS مورد محاسبه قرار گرفتند. تزریق آپومورفیندر دوزهای پایین (0.005 mg/rat) و بالا (0.5 mg/rat) درون هسته BLA سبب کاهش معنی داری در تعداد خطاهای کاری و نه مرجع شد که نشان دهنده بهبود حافظهکاری است. تزریق دوز متوسط آپومورفین (0.05 mg/rat) موجب افزایش تعداد خطاهای کاری و مرجع و مدت زمان سپری شده در بازوهای مذکور شد که نشان دهنده آسیب به هر دو نوع حافظه است. تزریق کلرپرومازین (2 mg/rat) ، باعث کاهش خطای کاری و مرجع شد. اما بر مدت زمان سپری شده در بازوهای مربوطه تاثیری نداشت که دلالت بر تقویت حافظه های کاری و مرجع دارد. تزریق توامان کلرپرومازین (2mg/rat) به همراه دوزهای مختلف آپومورفین هیچ تغییر معنی داری در تعداد خطاهای کاری و مرجع و زمان های سپری شده در مقایسه با گروه کنترل و گروه دریافت کننده کلرپرومازین (2 mg/rat) ایجاد نکرد.یافته های فوق نشان میدهد که سیستم دوپامینرژیک هسته BLA از طریق هردو نوع رسپتور خانواده D1 و D2 در تعدیل حافظه های کاری و مرجع عمل می کنند. ثانیا با توجه به سیگنالینگ کاملا متفاوت درون سلولی این دو نوع رسپتور تاثیر این سیستم در هسته BLA بر حافظه کاری و مرجع حاصل برآیند عمل کرد هردو نوع خانواده رسپتوری است.

هورمون های جنسی استروئیدی نقش مهمی در بسیاری از فرآیندهای فیزیولوژیکی و به ویژه در تولید مثل ماهیان استخوانی دارد.بنابراین مطالعه هورمون های استروئیدی در ماهیان، شاخصی مهم از بیولوژی تولید مثل است. در پژوهش حاضر، هورمون های استروئیدی سرم خون مانند تستوسترون، 17 - بتا استرادیول و 17 - آلفا هیدروکسی پروژسترون در مولدین اردک ماهی، از پاییز1389 تا تابستان 1390 طی 5 دوره (پاییز، نیمه اول زمستان، نیمه دوم زمستان، بهار و تابستان) با سه کلاسه طولی: 360-300، 420-260 و 480-420 میلی متر مطالعه شد. نتایج نشان داد که بین میزان هورمون های استروئیدی در سه کلاسه طولی تفاوت معنی دار وجود داشت و با افزایش طول ماهی افرایش یافت (P<0.05). علاوه بر این، بین میزان هورمون های استروئیدی در فصول مختلف سال با یکدیگر اختلاف معنی دار داشتند (P<0.05)، به طوری که بیشترین میزان 17 - بتا استرادیول در فصل پاییز مشاهده شد و در رابطه با سطح هورمون تستوسترون و پروژسترون، بیشترین میزان بترتیب در نیمه اول زمستان و نیمه دوم زمستان مشاهده شد.

گیاه Aloe barbadensis Mill. گیاهی چندساله، تک لپه، گوشت دار از تیره Aloaceae است. در این مطالعه، تنوع سوماکلونال گیاهان باززایی شده A. barbadensis بعد از چهار واکشت و انتقال به گلدان تحت بررسی قرار گرفت. ژنوم 40 گیاه باززایی شده استخراج و تنوع ژنتیکی با استفاده از20 نشانگر SPAR شامل پرایمرهای RAPD و ISSR بررسی شد. همچنین، میزان ژل حاصل از گیاهان باززاده آلوئه ورا محاسبه گردید. میانگین درصد پلی مورفیسم، اندیس شانون، تنوع ژنتیکی Nei’s و تعداد الل های موثر بر اساس داده های RAPD، بالاتر از پارامترهای ژنتیکی به دست آمده از داده های ISSR بو د. خوشه بندی NJ و ساختار ژنتیکی بر اساس نمودار STRUCTURE بر پایه نشانگرهای تحت مطالعه توانستند افراد را به خوشه های جداگانه تقسیم کنند. تحلیل AMOVA نیز نشان دهنده تمایز ژنتیکی بین گروه ها در سطح معنی داری (P=0.01) بوده است و تاییدکننده تفرق گروه های حاصل از تجزیه خوشه ای داده های مولکولی است. میزان تولید ژل در گروه های ایجاد شده بر اساس تحلیل تجزیه خوشه ای با استفاده از آزمون تحلیل واریانس (ANOVA) بررسی شد که تفاوت معناداری (P=0.746) بین مقدار ژل در چهارگروه مشاهده نشد. نتایج این مطالعه توانست تغییرات سوموکلونال در سطح ژنوم با استفاده از نشانگرهای مولکولی را در میان گیاهان باززایی شده آلوئه نشان دهد، درحالی که میزان ژل تولیدی در میان این گیاهان تغییر معناداری نشان داد.

فندقچه های 20 گونه از سرده سنبل بیابانی، که کمابیش به نمایندگی از تمام بخشه های موجود در این سرده به شمار می روند توسط میکروسکوپ الکترونی نگاره مورد بررسی قرار گرفتند. شکل رایج در اغلب گونه های مورد مطالعه تخم مرغی پهن بود اما شکل هایی همچون تخم مرغی، مثلثی و مستطیلی نیز در بین گونه ها دیده شدند. در ارتباط با انواع الگوهای تزئینات سطحی چهار نوع اصلی تشخیص داده شدند که شامل مشبک، نردبانی، rugose و ruminate بودند.تزئینات سطحی از نوع مشبک نوع رایج تزئینات سطحی در بین گونه ها به شمار می رفت، هر چند که تنوع در شکل شبکه ها، نوع شبکه ها و نوع دیواره های این تزئینات شواهد تکمیلی مفیدی را در جهت تمایز گونه ها فراهم می کرد. اگرچه که تزئینات سطحی متنوع در تفکیک گونه های درون یک بخشه بسیار مفید بود اما در مربوط ساختن بخشه های مشابه به هم مفید واقع نشد. برای مثال، اغلب اعضای بخشه بزرگ Filipendula بر اساس تنوع در شکل و تزئینات سطحی فندقچه ها از یکدیگر تفکیک شدند، اما بررسی این تزئینات سطحی در معرفی کردن گروه های طبیعی همچون بخشه ها مفید نبود. بنابراین به نظر می رسد که بر خلاف سایر سرده های تیره نعنائیان، صفات مربوط به فندقچه ها دارای ارزش تبارزایشی کمی است.