یافته های نوین در علوم زیستی (نشریه علوم)
سال:1393 | دوره:1 | شماره:2 |تعداد مقالات:8

نگرانی های زیست محیطی درباره استفاده بی رویه از آنتی بیوتیک ها باعث افزایش استفاده از عوامل کنترل کننده طبیعی شده است. پلی بتاهیدروکسی بوتیرات پلی مری طبیعی است که می تواند به اسید چرب کوتاه زنجیره محلول در آب تبدیل شود و همچون عامل کنترل کننده میکروبی عمل کند. در این آزمایش تاثیر اضافه کردن این ماده به جیره غذایی بچه ماهیان در 3 تیمار غذایی (کنترل، 2 و 5 درصد) بر فعالیت و تنوع متابولیکی باکتری های بی هوازی روده در بچه ماهیان تاسماهی سیبری با روش community level physiological profiles تحت بررسی قرار گرفت. برای بررسی فعالیت و تنوع متابولیکی باکتری های بی هوازی در روده بچه ماهیان، از میکروپلیت های BiologTM Ecoplate استفاده شد. نتایج طرح نشان داد که استفاده از پلی بتا هیدروکسی بوتیرات میزان فعالیت متابولیکی باکتری های بی هوازی روده را نسبت به تیمار کنترل افزایش می دهد. نتایج منحنی Pareto-Lorenz و شاخص های شنون و اونس نشان داد بچه ماهیانی که از تیمارهای غذایی استفاده کردند تنوع متابولیکی متفاوتی نسبت به تیمار کنترل داشتند.

آب های زیرزمینی، به عنوان تنها منبع تامین کننده آب در بسیاری از مناطق باید به لحاظ میکروبی ارزیابی شود. از آنجا که تیمار آب همیشه نمی تواند تمام باکتری های بیماری زای را که از فاضلاب خانگی به آب های زیرزمینی راه می یابد حذف کند، بررسی باکتریایی منابع آب بجنورد انجام گرفت. به همین دلیل، روش فیلتر غشایی و محتمل ترین تعداد میکروب ها در ارزیابی کیفیت آب به کار گرفته شد Escherichia coli .و Enteroccocus faecalis به عنوان شاخص های مدفوعی انتخاب شدند. باکتری E. coli از سه ایستگاه از شش ایستگاه تحت مطالعه جدا شد و  Enteroccocus faecalisتنها از یکی از ایستگاه ها جدا گردید. اگرچه تکنیک های مولکولی در تشخیص جمعیت های میکروبی بسیار سریع و دقیق هستند، ولی قادر به تفکیک باکتری های زنده از مرده و باکتری های زنده ولی غیرقابل کشت نیستند. با استفاده از روش ها ی استاندارد کشت می توان به مطالعه میکروارگانیسم های زنده و از لحاظ متابولیکی، فعال پرداخت. هر دو باکتری E. coli و E. feacalis، در برخی نمونه های آب تشخیص داده شد. بنابراین لازم است روش های سالم سازی آب های زیرزمینی به عنوان آب شرب مورد توجه بیشتری قرار بگیرد.

در این پژوهش ریخت شناسی گیاه و ریزریخت شناسی گرده در 24 جمعیت از 3 گونه متعلق به 2 بخش Hemisphace و Plethiosphace از جنس Salvia در ایران بررسی شد. در مطالعه ریخت شناسی، 25 صفت کمی و کیفی تحت بررسی قرار گرفت و نتایج حاصل از این مطالعه به خوبی بخش های تحت بررسی را از یکدیگر تفکیک کرد. دانه گرده نمونه های هرباریومی به روش استولیز آماده و با استفاده از میکروسکوپ نوری 4 ویژگی در آنها اندازه گیری شد. تحلیل داده ها به روش مولفه اصلی انجام شد. نتایج ریزریخت شناسی دانه گرده نشان داد که اگرچه دانه های گرده در گونه های این جنس مشابه هستند و همگی شش شیاری و واجد تزئینات شبکه ای هستند، تنوع قابل توجهی در داده های کمی نشان می دهند. قطر قطبی و قطر استوایی از جمله ویژگی های ارزشمند هستند که بر اساس آنها می توان گونه های این جنس را به دو گروه تقسیم کرد. این گروه بندی نتایج حاصل از مطالعه ریخت شناسی مبنی بر تفکیک این دو بخش در جنس Salvia را تا حد زیادی تائید می کند.

ساپونین ها متابولیت های ثانویه ای هستند که در بسیاری از گیاهان و برخی جانوران یافت می شوند. این ترکیبات گلیکوزیدهایی با وزن مولکولی زیاد هستند و یک گروه قندی متصل به آگلیکون تری ترپنی یا استروئیدی دارند. بسیاری از ساپونین ها خاصیت پاک کنندگی دارند و در آب کف پایدار ایجاد می کنند. جنسSilene L. با بیش از 700 گونه یکی از بزرگترین جنس های تیره میخکیان است که اغلب در نیمکره شمالی گسترش دارند. ترکیبات ساپونینی از متابولیت های ثانویه فراوان موجود در گیاهان این جنس هستند. در پژوهش حاضر، محتوای ساپونین کل ریشه و بخش هوایی به صورت کمی و کیفی در سه گونه از جنسSilene ، Melzh. S. ginodioica Ghaz. subsp. Penducularis (Fenzl ex Boiss.)،S. spergulifolia (Willd.) M. Bieb. و S. swertiifolia Boiss. به روش های اسپکتروفتومتری و کروماتوگرافی لایه نازک تحت مطالعه قرار گرفت. در این بررسی 5 فرکشن مختلف از هر بخش گیاه به دست آمد که فرکشن 1 در هردو بخش و در هر سه گونه حاوی بالاترین مقدار ساپونین بود. از سوی دیگر، مقدار ساپونین استخراج شده از ریشه ها زیاد بود. همچنین کروماتوگرافی عصاره ها بر روی صفحات TLC لکه های ساپونینی با مقادیر Rf مختلف را آشکار ساخت.

اثرات ناشی از کاهش لایه اوزون و افزایش اشعه فرابنفش را امروزه بسیاری از محققان بررسی کرده اند. هدف این مطالعه، بررسی تاثیر پرتو UV-B بر گیاه بادرنجبویه (ملیسا اوفیسینالیس) و تاثیر سالیسیلیک اسید و میدان مغناطیسی در کاهش اثر زیان بار این پرتو بر این گیاه بود. گیاهان بادرنجبویه به مدت 60 روز در وضعیت گلخانه ای کشت یافتند. تیمار فرابنفش بعد از مرحله شش برگی اعمال شد و پرتو UV-B به مدت 15 روز و هر بار به مدت 20 دقیقه اعمال گردید. اسید سالیسیلیک نیز بعد از مرحله شش برگی با غلظت 1 میلی مولار به مدت یک هفته روی گیاهان پاشیده شد. تیمار میدان مغناطیسی به مدت یک ساعت و با شدت های صفر، 40 و 85 میلی تسلا اعمال شد. نتایج نشان داد که پرتو UV-B باعث کاهش وزن تر و خشک، رشد طولی ریشه و اندام هوایی شد. این پرتو همچنین میزان رنگیزه های فتوسنتزی (کلروفیل a، کلروفیل b و کاروتنوئید)، میزان قندها و پروتئین های محلول را کاهش داد. میزان فعالیت فنیل آلانین آمونیا لیاز و ترکیبات جاذب UV نیز تحت تاثیر پرتوهای UV-B افزایش نشان داد. بررسی نتایج نشان داد تیمار با سالیسیلیک اسید و میدان مغناطیسی باعث تخفیف آسیب های ناشی از اعمال پرتوهای UV-B در گیاه شد و توانست فاکتورهایی را که تحت تابش های فرابنفش تغییر یافته بودند جبران کند.

.Pedicularis L سرده ای نیمه انگلی است که غالبا در مناطق سرد و کوهستانی نیمکره شمالی پراکنش دارد. در این مطالعه کلاله 9 گونه از این سرده که در فلور ایران گزارش شده است به وسیله میکروسکوپ الکترونی تحت مطالعه قرار گرفت. سطح کلاله در P. pycnantha و P. wilhelmsiana مسطح است، در P. cabulica،P. caucasica ، P. rechingeri، P. sibthorpii، P. condensata و P. strausii به شکل نیمه کروی بوده و در P. rhinanthoides مخروطی شکل است. به منظور تعیین روابط بین گونه ها، تحلیل عددی با استفاده از 45 صفت کمی و کیفی ریخت شناسی، تشریحی و گرده شناسی انجام گرفت و نمودارهای حاصل از دو روش UPGMA و PCA ترسیم و روابط بین گونه ها مشخص شد. بر اساس نتایج حاصل از تحلیل، صفاتی مانند ضخامت پری کارپ میوه، ضخامت پارانشیم حفره ای در برگ، ارتفاع ساقه، ضخامت پوست ساقه، ضخامت کل ساقه و طول رگبرگ میانی از جمله صفاتی هستند که با وجود تغییرپذیری زیاد، می توانند در شناسایی گونه ها و تعیین روابط بین آنها مفید باشند.

ساختار گل و رویان شناسی در تیره آلاله ایان موضوع مطالعات مختلف بوده است، اما پراکنش مطالعات تکوینی در این تیره ناموزون است؛ به طوری که مطالعه برخی از جنس ها به طور محدود انجام شده یا اصلا مطالعه نشده اند. در این پژوهش مراحل و چگونگی تکوین تخمک در گیاه Consolida orientalis بررسی شد. گل ها و غنچه ها در مراحل مختلف نمو برداشت، تثبیت و نگهداری شد. سپس با میکروتوم برش گیری و رنگ آمیزی با هماتوکسیلین و ائوزین انجام گرفت. لام های تهیه شده از مراحل مختلف تکوینی با دقت با استفاده از میکروسکوپ نوری بررسی شد. بر اساس نتایج حاصل از این بررسی، در گونه تحت مطالعه، تخمک از نوع دو پوششی، نسبتا پرخورش و واژگون است. پس از تقسیم میوز تترادهای مگاسپور آرایش خطی یا غیرخطی دارند. تکوین کیسه رویانی از طرح تک اسپوری و تیپ پلی گونوم پیروی می کند، درحالی که وجود تیپ آلیوم نیز در این تیره رایج است. یاخته های آنتی پود برخلاف تیپ متداول پلی گونوم شدیدا پلی پلوئید و نیز پایا هستند، اما تک هسته ای باقی می مانند و با فشار پوستامنت به وسط کیسه رویانی پیش روی می کنند. تحلیل آنها با تاخیر قابل توجه و در مرحله آندوسپرم سلولی صورت می گیرد.

کلستاز در اثر تجمع بیش از حد صفرا در کبد به علت عوامل درون یا بیرون کبدی ایجاد می شود. عوارض کلستاز مستقیم یا غیرمستقیم با کاهش جریان صفرا در ارتباط است و نتیجه آن احتباس مواد وابسته به ترشح صفرا (مانند اسیدهای صفراوی، بیلی روبین و کلسترول) است. از طرف دیگر عواملی نظیر اپیوئیدها، آلکالین فسفاتاز، اندوتوکسین ها و نیتریک اکساید در خون افزایش می یابد که می تواند باعث آسیب بافتی شود. از آنجا که اخذ آب در هنگام کلستاز کاهش می یابد و هسته های هیپوتالاموسی مانند هسته مجاور بطنی و هسته فوق بصری در تنظیم میزان آب بدن نقش دارند، این تحقیق به بررسی تغییرات بافتی این هسته ها در هنگام کلستاز پرداخته است. موش های نر نژاد ویستار با وزن 200 تا 250 گرم به صورت تصادفی به سه گروه هفت تایی، شامل موش های گروه کنترل (بدون جراحی)، موش های گروه شم (عمل جراحی کاذب) و موش های گروه کلستاز، که مجرای صفراوی آنها بسته شد، تقسیم شدند. سپس نمونه ها از نظر بافتی و با استفاده از روش هیستوتکنیک و میکروسکوپ نوری تحت ارزیابی قرار گرفتند. در مغز موش های کلستاتیک، نکروز در بافت هسته های مجاور بطنی و فوق بصری نسبت به بافت این هسته ها در مغز موش های شم و کنترل به طور چشم گیری مشاهده شد. در اثر کلستاز و نکروز بافتی، هتروکروماتینه شدن برخی سلول ها و افزایش ضخامت در هسته های مجاور بطنی و فوق بصری نیز اتفاق افتاد. احتمال دارد که کلستاز از طریق افزایش اندوتوکسین ها باعث ایجاد آسیب بافتی شود.