افق توسعه آموزش علوم پزشکی
سال:1402 | دوره:14 | شماره:2 |تعداد مقالات:9

مقدمه: متخصصان آموزش بر این باور هستند که الگوهای یادگیری سنّتی نمیتوانند پاسخگوی نیازها و چالشهایی باشند که بشردرآینده با آنها مواجه خواهد شد. تدریس مبتنی بر فیلمهای ویدیویی، به عنوان راهی نوین در یادگیری مهارتهای آموزشی مورد توجه و اقبال قرار گرفته است. روش ها: در این مطالعه که نوعی مطالعه نیمه تجربی در حیطه پژوهش در آموزش می باشد جامعه پژوهش شامل کلیه دانشجویان روزانه علوم آزمایشگاهی در دانشگاه علوم پزشکی مشهد بودند مباحث درس انگل شناسی در 8 جلسه جداگانه با روش سنتی در گروه شاهد و در فرایند آموزش مجازی برای گروه مورد ارائه گردید. از آزمون تی مستقل برای مقایسه میانگین مجموع نمرات در دو شیوه آموزشی استفاده شد. از آزمون من-ویتنی برای مقایسه نمرات بخش‎ها در دو شیوه آموزشی استفاده شد. داده ها در نرم افزار SPSS نسخه 28 تجزیه و تحلیل شد. سطح معناداری 5% در نظر گرفته شد. نتایج: نسبت مرد به زن در دو گروه تفاوت معنادار آماری با یکدیگر نداشت (689/0=p-value؛ 160/0=χ2). میانگین نمره مجموع در شیوه حضوری (37/3±09/15) و شیوه مجازی (00/3±28/16) تفاوت معنادار آماری با یکدیگر نداشت (098/0=p-value؛ 675/1=t). نتیجه گیری: در موضوع سودمندی آموزش به کمک رایانه و مولتی مدیا در پیشرفت یادگیری دانشجویان در حیطه شناختی، در بین محققین، تقریباً توافق عمومی وجود دارد. بر اساس یافته های این مطالعه استفاده ترکیبی از روش های مبتنی بر حضور در کلاس و برقراری ارتباط چهره به چهره در برخی جلسات و روش های مجازی مبتنی بر نمایش فیلم در جلسات دیگر می تواند بعنوان یک روش موثر در تدریس دروس علوم پایه پیشنهاد گردد.

مقدمه: واقعیت مجازی به عنوان یکی از جدیدترین فناوری ها، در زمینه های مختلف از بازی های ویدئویی تا مسافرت و تحقیقات، به کار گرفته شده است. این فناوری به عنوان یک راهکار درمانی نیز برای برخی اختلالات روانی مورد استفاده قرار می گیرد. با این حال، نگرش بیماران مبتلا به اختلالات روانی نسبت به استفاده از واقعیت مجازی هنوز مشخص نیست. به همین دلیل، در این مطالعه، پرسش نامه ای با هدف بررسی میزان پذیرش تکنولوژی واقعیت مجازی در بین بیماران مبتلا به اختلالات روانی طراحی شده است. روش کار: این مطالعه بر اساس مطالعه Megan Liu و همکاران طراحی و پیاده سازی شد. روایی و پایایی پرسش نامه در سال 1400 انجام شد. در این مطالعه برای بررسی روایی محتوایی از ضریب های CVR و CVI استفاده شد و با کمک روش آلفای کرونباخ، پایایی درونی آن تعیین گردید. نتایج: پرسشنامه ترجمه شده دارای23 سوال بود که 16 سوال تخصصی آن در 6 بعد مختلف قرار گرفت. شاخص روایی محتوا 8/ 0 تعیین شد که عددی قابل قبول برای این پرسش نامه می باشد. همچنین آلفای کرونباخ 7/. به دست آمد و همبستگی بین سؤالات در سطح معناداری 0. 0001 قابل قبول بود نتیجه گیری: بر اساس نتایج مطالعه حاضر درباره بررسی شاخص های روایی و پایایی مرتبط با پرسش نامه ذکر شده مشخص گردید که پرسش نامه مذکور از روایی و پایایی مناسبی برای بررسی میزان پذیرش تکنولوژی واقعیت مجازی در بین بیماران مبتلا به اختلالات روانی برخوردار می باشد.

مقدمه: کیفیت آموزش بالینی در رشته پزشکی نیازمند عواملی مانند محیط آموزش بیمارستانی، بیماران متنوع، امکانات فیزیکی کامل و از همه مهم تر اساتید حاذق با توان آموزشی عالی می باشد. پژوهش حاضر نیز با هدف بررسی ارتباط ویژگی های اساتید بالینی با میزان رضایتمندی دانشجویان پزشکی انجام شده است. روش کار: این مطالعه توصیفی – تحلیلی، مقطعی و گذشته نگر بر اساس نتایج به دست آمده از فرم های رضایتمندی از اساتید بالینی، جمع آوری شده در هر ترم، از دانشجویان پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی قم طی سال های 1399-1395 توسط دفتر توسعه آموزش، انجام شده است. مجموع ارزیابی های اساتید بالینی هیئت علمی و مدعو دانشکده پزشکی در کل این 5 سال، به تعداد 130 مورد بوده است و بالغ بر 500 دانشجو در طی این سال ها در ارزیابی اساتید شرکت داشتند. نتایج: میزان رضایتمندی دانشجویان در سطح عالی و خوب، از اساتید غیربومی (91/76 درصد) در مقایسه با اساتید بومی (38/5 درصد) و از اساتید متخصص (59/76 درصد) در مقایسه با اساتید فوق تخصص (68/27 درصد) به صورت معنی داری بیشتر بود (P<0. 05). اما بین جنسیت، سن، وضعیت تأهل، سابقه کار بالینی، نوع همکاری با دانشگاه، مدت زمان همکاری با دانشگاه و تعداد مقالات علمی ثبت شده استاد بالینی با میزان رضایتمندی دانشجویان ارتباطی وجود نداشت

مقدمه: از اولین و ابتدایی ترین اقدامات برای جلوگیری از انتشار بیماری در پاندمی کرونا، در تمام کشورهای دنیا از جمله ایران، تعطیلی دانشگاهها و موسسات آموزشی و اجرای برنامه آموزش مجازی بود. این مطالعه با هدف مقایسه وضعیت تاب آوری تحصیلی و ارتباط آن با اشتیاق تحصیلی دانشجویان علوم پزشکی ( پرستاری و مامایی ) و غیر پزشکی در طول اجرای برنامه آموزش مجازی در دانشگاه آزاد اسلامی رشت انجام گرفت. روش کار: مطالعه حاضر از نوع توصیفی مقطعی بود که در آن425 نفر از دانشجویان از دانشکده های مختلف دانشگاه به صورت تصادفی طبقه ای انتخاب و پرسشنامه های تاب آوری تحصیلی ساموئلز و اشتیاق به تحصیل فردریکز را تکمیل کردند. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 23 و با آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و آمار تحلیلی (آزمون های آماری تی مستقل، آنالیز واریانس یکطرفه و همبستگی پیرسون) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج: یافته های مطالعه حاکی از آن بود که کمترین تاب آوری تحصیلی در زمان اجرای برنامه آموزش مجازی در گروه علوم پزشکی وجود داشت و همزمان اشتیاق تحصیلی آنها نیز نسبت به گروه پایین تر گزارش شد. میانگین نمره کسب شده در هر دو متغیر وابسته مورد بررسی در دانشجویان مذکر نسبت به دانشجویان مونث بالاتر بود(01/0>p). همچنین بین میانگین نمره تاب-آوری تحصیلی در دانشجویان علوم پزشکی با غیر پزشکی تفاوت آماری معنی دار وجود داشت (001/0=p). نتیجه گیری: یافته ها نشانگر وضعیت نامناسب تاب آوری و اشتیاق تحصیلی دانشجویان علوم پزشکی بود. با توجه به اهمیت آنها در رشته های علوم پزشکی که با حفظ جان افراد سرکار دارند، نیاز به توجه بیشتر برای ایجاد شرایط ارتباطی مناسب در محیط دانشگاه و اساتید با دانشجویان برای ارتقای وضعیت ایجاد شده ناشی از همه گیری کرونا احساس میشود.

مقدمه: امروزه تقاضا برای انجام خدمات زیبایی دندانپزشکی در بین بسیاری از بیماران رواج یافته است. این مطالعه کیفی میدانی باهدف بررسی طرح درمان های دندانپزشکان در پاسخ به درخواست خدمات زیبایی یک بیمار واحد انجام شد. روش کار: پژوهشگر به عنوان بیمار استانداردشده ناشناس یا بیمار "واقعی"، پس از اخذ طرح درمان زیبایی استاندارد در یک شورای تخصصی به مطب های دندانپزشکی عمومی در یکی از خیابان های یک منطقه برخوردار شهر مشهد مراجعه کرد. مراجعات به صورت تمام شماری مطب های عمومی واقع در این خیابان انجام شد و پژوهشگر پس از بیان درخواست خدمات زیبایی، طرح درمان پیشنهادی دندانپزشک را ثبت و در سه دسته مداخله، بینابینی و عدم مداخله تقسیم بندی نمود. شماره نظام پزشکی دندانپزشکان به چهار دسته تقسیم شد: 1) 0 تا 50 هزار، 2) 50 هزار تا 100 هزار، 3) 100 هزار تا 150 هزار و 4) 150 هزار تا 200 هزار. نتایج: مراجعه به 24 مطب صورت گرفت. طرح درمان ارائه شده 8 دندانپزشک در گروه مداخله (ارتودنسی و خدمات زیبایی ترمیمی شامل 1 تا 10 واحد کامپوزیت ونیر یا لمینت سرامیکی) جای داشت، 9 دندانپزشک به عدم مداخله گرایش داشتند و 7 نفر نیز در حالت بینابین طبقه بندی شدند. بیشترین تعداد طرح درمان های مداخله توسط دندانپزشکان با شماره نظام پزشکی 100 تا 150 هزار و بیشترین تعداد طرح درمان های غیرمداخله و بینابینی مربوط به دندانپزشکان گروه 50 تا 100 هزار بود. نتیجه گیری: طرح درمان های زیبایی برای یک بیمار واحد بسیار متنوع بود و به نظر می رسد ارائه دستورالعمل های معتبر بالینی برای جلوگیری از درمان های غیراستاندارد و بیش از اندازه در دندانپزشکی زیبایی، ضروری باشد. با بررسی نیازهای آموزشی دندانپزشکان و دانشجویان در مبحث تشخیص و درمان شکایات زیبایی، ممکن است بتوان کیفیت ارائه خدمات دندانپزشکی زیبایی را بهبود بخشید.

مقدمه: فرایندهای شناختی درگیر که به افزایش آسیب پذیری در رفتارهای خودکشی گرا منجر می شود، به خوبی بررسی نشده است. لذا هدف پژوهش حاضر با هدف، پیش بینی افکار خودکشی بر اساس باور های غیرمنطقی و نشخوار فکری دانشجویان پیام نور واحد زاهدان انجام گرفت. روش کار: در این مطالعه توصیفی مقطعی 150 نفر از دانشجویان روانشناسی و علوم تربیتی به روش تصادفی ساده در سال 98 شرکت کردند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه های روا و پایای افکار خودکشی، باورهای غیرمنطقی و نشخوار فکری بود. داده ها با استفاده از آزمون های همبستگی پیرسون و رگرسیون و نرم افزار spss 23 تحلیل شد. نتایج: نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که رابطه مثبت و معناداری بین افکار خودکشی با باورهای غیرمنطقی (05/0 r=) در سطح 99 درصد اطمینان وجود دارد. همچنین رابطه معناداری بین افکار خودکشی با نشخوار فکری وجود دارد (05/0 ≤ p ). همچنین درماندگی در برابر تغییر و بی مسئولیتی هیجانی توانسته اند افکار خودکشی دانشجویان را تبیین کند. نتیجه گیری: باورهای غیرمنطقی و نشخوار فکری در زمره متغیرهای مرتبط با افکار خودکشی دانشجویان بوده و توانایی پیش بینی آن را دارند.

مقدمه: بررسی وضعیت فارغ التحصیلان مقطع تخصص داروسازی با توجه به نقش برجسته آنان در سیستم بهداشت و درمان و هزینه های مادی و معنوی فراوانی که در این بخش می شود، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این مطالعه وضعیت تحصیل، مهارت و شغل دانش آموختگان مقاطع تخصص دانشکده داروسازی شهید بهشتی مورد ارزیابی قرار می گیرد. روش کار: روش اجرای این مطالعه مقطعی می باشد. با مطالعه متون و انجام مصاحبه نیمه ساختار یافته با خبرگان این حوزه، شاخص های اصلی مورد سنجش استخراج شده و ابزار جمع آوری داده که پرسش نامه می باشد، طراحی شد. با تعیین جامعه آماری و اندازه نمونه، با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی پرسش نامه ها برای 166 نفر از دانش آموختگان دوره تخصص دانشکده داروسازی شهید بهشتی در بازه زمانی خرداد تا آذر 1400 ارسال شدند. پس از تکمیل پرسش نامه ها، جمع آوری و تحلیل اطلاعات براساس آزمون های آماری مربوطه انجام شد. نتایج: 3/70 درصد پاسخ دهنده ها در مشاغلی هستند که حداقل تحصیلات لازم برای انجام آن شغل ها، دکترای تخصصی می باشد. 54 درصد افراد شرکت کننده در این پژوهش در شهر تهران مشغول به خدمت هستند و 3/52 درصد به عنوان هیئت علمی مشغول به فعالیت می باشند. اکثریت پاسخ دهندگان در مقطع قبلی در رشته داروسازی تحصیل نموده اند. عمده دانش آموختگان نسبت به ویژگی شغلی و مهارت دوره تخصص، رضایت متوسط و از وضعیت تحصیلی رضایت پایین دارند. نتیجه گیری: میزان رضایت از وضعیت تحصیلی در دوره تخصص، تطابق مهارت ها با نیازهای بازار کار و اشتغال افراد در موقعیت های شغلی مربوط به رشته تخصصی، نیازمند توجه جدی سیاست گذاران جهت رفع کاستی های این حوزه می باشد.

مقدمه: الگوی کرک پاتریک موردتوجه محققین پرستاری ایرانی به منظور ارزشیابی برنامه های آموزشی می باشد. مطالعه مروری حاضر با هدف تعیین امکان انجام مطالعه مروری سیستماتیک و خلاصه کردن نتایج پژوهش های به عمل آمده بر روی الگوی کرک پاتریک در مطالعات پرستاری ایران، انجام گرفت. روش کار: مطالعه مروری حیطه ای حاضر براساس چارچوب پیشنهادی Arksey & O'Malley انجام گردید. بدین منظور پایگاه های SID، Magiran، PubMed، Scopus و Web of science و موتور جستجوی Google scholar با کلیدواژه های انگلیسی "Kirkpatrick" و "Nursing" و "Iran" و معادل فارسی آنان، بدون محدودیت زمانی مورد جستجو قرار گرفتند. مقالات نهایی براساس چارچوب پریزما استخراج شدند. اطلاعات هر یک از مقالات نهایی وارد جدول گردید. در مرحله آخر نیز با چهار متخصص در زمینه آموزش پزشکی و پرستاری مشاوره گردید. نتایج: در نهایت شانزده مقاله وارد مطالعه شدند. به ترتیب پنج و یازده مطالعه دارای طرح شبه تجربی و مشاهده ای بودند. شش مطالعه فقط دو مرحله اول الگوی کرک پاتریک را مورد استفاده قرار داده بودند. همچنین ده مطالعه دیگر از هر چهار سطح الگو برای ارزشیابی برنامه های آموزشی استفاده نمودند. مطالعه مروری سیستماتیک در فرآیند جستجو یافت نشد. تمرکز شش مطالعه بر روی ارزشیابی دوره های احیای قلبی-ریوی بود. نتیجه گیری: مطالعات حاضر دارای ضعف هایی در به کارگیری الگوی ارزشیابی از جمله ناکامل بودن مراحل ارزشیابی می باشند. مطالعات آتی می بایستی بر روی اندازه گیری تمام سطوح الگو متمرکز باشند. همچنین ارزشیابی مداخلات آموزشی صورت گرفته بر روی بیماران، بر اساس الگوی کرک پاتریک را مدنظر قرار دهند. انجام مطالعه مروری سیستماتیک با توجه به شواهد موجود به نظر امکان پذیر نمی باشد.

مقدمه: هدف نهایی از ارزشیابی برنامه های آموزشی پیشرفت در جهت توسعه افراد و سازمان است. نیل به این هدف، نیازمند روش های ارزشیابی آموزشی با رویکرد سیستماتیک نسبت به همه اجزای دخیل برنامه است. روش کار: در این مطالعه مروری-روایتی کلیدواژه های Appreciative Inquiry Approach، Program Evaluation، Medical Education در پایگاه های اطلاعاتی شامل Medline, EMBASE, Web of Science, Scopus در بازه زمانی سال 2010 تا ماه مارچ سال 2021 مورد جستجو قرار گرفت. پس از حذف موارد تکراری و با در نظر داشتن ارتباط مستقیم مقالات با هدف مطالعه، مقالاتی که به طور تمام متن در دسترس بود، بررسی گردید. نتایج: در جستجوی منابع، تعداد 170 مقاله یافت شد که 15 مقاله مورد بررسی نهایی قرار گرفتند. از نتایج حاصل از بررسی مطالعات، مراحل رویکرد تحقیق ارج گزار شامل چهار مرحله ی کشف، رؤیاپردازی، طراحی و به ثمر رساندن برای ارزشیابی و توسعه برنامه های آموزشی علوم پزشکی استخراج شدند. نتیجه گیری: رویکرد تحقیق ارج گزار همچنان که به ارزشیابی برنامه های آموزش علوم پزشکی می پردازد، با ارتقای ظرفیت های فردی و سازمانی موجب توسعه شخصی، سازمانی و اجتماعی در دانشگاه های علوم پزشکی نیز می گردد.