مهندسی بهداشت حرفه ای
سال:1395 | دوره:3 | شماره:3 |تعداد مقالات:8

مقدمه: در برخی از مشاغل، فعالیت های بدنی در شرایط با آلودگی صدا بالا انجام می شود که می تواند بر روی ضربان قلب تاثیر بگذارد. هدف این مطالعه، بررسی اثر صدا و فعالیت بدنی بر روی تغییرات ضربان قلب در شرایط گرم و مرطوب بود.روش کار: این مطالعه آزمایشگاهی بر روی 14 مرد سالم در اتاقک شرایط جوی گرم و مرطوب (دمای 35 و رطوبت 75%) انجام گرفت. ضربان قلب در حالت استراحت، نشسته، فعالیت سبک، فعالیت متوسط و فعالیت سنگین درشرایط بدون مواجهه با صدا و در مواجهه با تراز های 65، 75، 85 و 95 دسی بل اندازه گیری شد.یافته ها: در شرایط جوی گرم و مرطوب، میانگین ضربان قلب در وضعیت نشسته، کار سبک، کار متوسط و کار سنگین و در مواجهه با تراز صدای 65، 75، 85 و 95 دسی بل با تعداد ضربان قلب در حالت بدون مواجهه با صدا معنی دار بود (P<0.05) در تمام سطوح فعالیت با افزایش شدت صدا، ضربان قلب نیز افزایش معنی دار داشت(P<0.05)  میزان افزایش ضربان قلب در مواجهه با صدای بیشتر از حد مجاز (85 دسی بل) در فعالیت های بدنی متوسط و سنگین بیشتر بود.نتیجه گیری: بر اساس داده ای این مطالعه با توجه به اثر افزایشی توام شدن مواجهه با صدا و شرایط گرم و مرطوب بر روی ضربان قلب، توصیه می شود در شرایط گرم و مرطوب در مقایسه با شرایط اسایش دمایی، سطح بار کاری جسمانی افراد، چنانچه در مواجهه با صدای بیشتر از 85 دسی بل قرار دارند یک رده بالاتر در نظر گرفته شود.

مقدمه: کیفیت و اثربخشی سیستم های مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط زیست، عامل حیاتی در تحقق اهداف آن ها است. توجه به نتایج و تحقق اهداف، بهبود مستمر کیفیت خدمات و محصولاتی که سیستم ارایه می کند، تامین رضایت مشتریان داخلی و خارجی و انجام هدفمند امور، توجه به عملکرد سیستم و ارزیابی آنرا الزامی می سازد. مطالعه حاضر در پاسخ به نیاز روزافزون گروه مپنا برای به کارگیری شیوه ای علمی به منظور ارزیابی پیمانکاران خود از دیدگاه بهداشتی، ایمنی و زیست محیطی و نیاز به آگاهی از کارایی و اثربخشی سیستم ها و نیاز سازمان در آگاهی از جایگاه پیمانکاران خود در حوزه HSE توسعه یافته است.روش کار: در این مطالعه ابتدا به منظور طراحی ابزار مناسب ارزیابی عملکرد، مهم ترین روش ها و الگوهای ارزیابی عملکرد مورد بررسی قرار گرفتند. سپس با بهره گیری از روش Focud Group مدل اولیه ارزیابی عملکرد سیستم مدیریت HSE طراحی شد. در نهایت مدل پیشنهادی در میان سه پیمانکار اصلی گروه مپنا مورد تست و تصدیق قرار گرفت.یافته ها: الگوی پیشنهادی از 5 معیار تشکیل شد. مهمترین معیار الگو پیاده سازی فرآیند HSE بود که دارای 7 زیرمعیار و 120 نکته راهنما بود. معیارهای منتخب همزمان نتایج و توانمندسازهای سازمان در حوزه مدیریت ایمنی، بهداشت و محیط زیست را پوشش می دهند.نتیجه گیری: الگوی پیشنهادی با شناسایی نقاط قوت و ضعف سازمان در زمینه HSE و اولویت بندی پروژه های بهبود و همچنین نظارت بر روند و سرعت بهبود در مسیر تعالی سازمانی، امکان ارتقاء شاخص های HSE سازمان ها را فراهم می آورد.

مقدمه: هنگام انجام فعالیت فیزیکی در محیط های گرم، تعریق همراه تبخیر مهم ترین پاسخ فیزیولوژیک بدن، افزایش می یابد که می تواند منجر به دهیدراسیون شود. کمبود آب می تواند در دراز مدت اثرات نامطلوبی بر اندام های حیاتی بدن بگذارد. هدف از این مطالعه تعیین استرس گرمایی و بررسی وضعیت دهیدراسیون در کارگران شاغل در محیط های گرم بود.روش کار: این مطالعه توصیفی تحلیلی روی 90 نفر از کارکنان شاغل در کارخانه قند که در مواجهه با گرما بودند به صورت تصادفی انتخاب شدند. ضربان قلب و دمای دهانی با استفاده از ضربان سنج قلب و دماسنج دهانی سنجیده شد، شاخص WBGT و پرسشنامه HSSI تکمیل، وضعیت دهیدراسیون توسط رفلکتومتر سنجیده شد. داده ها با استفاده از آزمون های آمار test-t و paired t-test و chi-square توسط نرم افزار SPSS نسخه 20 مورد تحلیل قرار گرفت.یافته ها: میزان تنش گرمایی شاغلین بر مبنای شاخص WBGT، در 44.5 موارد از حد مجاز توصیه شده (27.5) بالاتر شد، بر اساس حدود توصیه شده دهیدراسیون، 8.5 درصد افراد درجاتی از کم آبی و حدود 63.4 درصد آن ها کاملا دچار دهیدراسیون و 28 درصد افراد از کل افراد دچار دهیدراسیون شدید هستند. میانگین وزن مخصوص ادرار با رفلکتومتر 1.025±0.043 بود. بین دمای زیرزبانی، ضربان قلب با وزن مخصوص ادرار، شاخص تنش گرمایی و استرین گرمایی رابطه معنی دار وجود دارد (P<0.05).نتیجه گیری: درصد بالایی از جمعیت مورد مطالعه درجاتی از دهیدراسیون را داشتند که بر اساس این نتایج نگران کننده می باشد. برنامه ریزی در جهت آموزش و تعیین رژیم مصرف مایعات جایگزین ضروری می باشد.

مقدمه: بار کاری ذهنی بالا از عوامل مهم خطا در حوزه ایمنی و بهداشت حرفه ای بوده و اندازه گیری آن از اهمیت زیادی برخوردار است. لذا هدف از انجام این مطالعه تعیین روایی و پایایی مقیاس پندار ذهنی و مقیاس اصلاح شده کوپر- هارپر در اندازه گیری بار کاری ذهنی بود.روش کار: این مطالعه روی 90 دانشجوی پسر دانشگاه علوم پزشکی ایران انجام شد. برای ترجمه مقیاس ها از روش ترجمه پیش رونده- پس رونده استفاده گردید. همچنین با استفاده از نظر 6 نفر از متخصصین ارگونومی و بهداشت حرفه ای، نسبت روایی محتوا و شاخص روایی محتوا برای مقیاس ها محاسبه گردید. برای ایجاد بارکاری ذهنی از نرم افزار وظیفه جستجوی حافظه هیبریدی استفاده گردید. روایی همگرای مقیاس ها با استفاده از همبستگی مقادیر مقیاس ها با زمان واکنش، محاسبه و برای تعیین پایایی مقیاس ها نیز از روش آزمون- باز آزمون استفاده گردید.یافته ها: روایی های محتوا و همگرای مقیاس ها مورد تایید قرار گرفت و همبستگی هر دو مقیاس با زمان واکنش بالاتر از 0.8 بود. برای تعیین پایایی مقیاس ها نیز مقدار ضریب همبستگی پیرسون بین مقادیر مقیاس ها در مراحل آزمون و باز آزمون برای مقیاس پندار ذهنی و مقیاس اصلاح شده کوپر- هارپر به ترتیب برابر 0.86 و 0.91 به دست آمد.نتیجه گیری: با توجه به تایید روایی و پایایی مقیاس های پندار ذهنی و اصلاح شده کوپر- هارپر در این مطالعه و همچنین همبستگی بالای آن ها با زمان واکنش به نظر می رسد بتوان از آن ها در اندازه گیری بارکاری ذهنی استفاده کرد.

مقدمه: در سطح کشور اطلاعات معتبری در خصوص ارزش آکوستیکی مصالح جهت استفاده در محیط های اداری و صنعتی وجود ندارند. هدف از انجام این پژوهش مطالعه خصوصیات جذب صوتی مواد و تدوین بانک داده های آکوستیکی است.روش کار: در این پژوهش توصیفی مقطعی تعداد حداقل 60 نمونه از مواد ساختمانی و مواد آکوستیکی مورد آزمایش قرار گرفت. در این مطالعه جهت اندازه گیری ضریب جذب صوتی مواد از لوله امپدانس مدل SW260 شرکت BSWA مطابق با استاندارد ISO 10534 و میکروفن یک چهارم اینچ مدل MPA416 و آمپلی فایرمدل PA50 در محدوده فرکانسی 125 الی 6300 هرتز استفاده گردید. نتایج بدست آمده با استفاده از نرم افزار Excel 2013 مورد تحلیل قرار گرفت.یافته ها: نتایج اندازه گیری ضریب جذب صوتی انواع مواد و مصالح موجود در کشور بر مبنای فرکانس های یک اکتاوباند ارائه گردید. نتایج نشان داد با افزایش ضخامت فوم های پایه شیمیایی ضریب جذب صوتی افزایش می یابد. با این حال تاثیر دانسیته جاذب بر افزایش ضریب جذب در مقایسه با اثر ضخامت جاذب بسیار ناچیز است. فوم پلی یورتان در مقایسه با فوم پلی اتیلن کارایی بسیار بالاتری از لحاظ جذب صوتی داشت.نتیجه گیری: با استفاده از نتایج ارائه شده، متخصصین آکوستیک می توانند ارزیابی قابل اطمینان تری از شرایط آکوستیکی محیط های اداری و صنعتی در فاز طراحی یا بهره برداری داشته باشند. نتایج تایید نمود ضخامت ماده جاذب به عنوان یک فاکتور تعیین کننده در کارایی جذب صوت به ویژه در خصوص جاذب های با کارایی بالا از جمله فوم های پایه شیمیایی است.

مقدمه: در بسیاری از محیط های کاری مواجهه با گرما و روشنایی به صورت توام وجود دارد این مطالعه با هدف بررسی تاثیر توام گرما و روشنایی بر روی زمان واکنش انجام شد.روش کار: این مطالعه نیمه تجربی در سال 1394بر روی 33 نفر از دانشجویان (16 دختر و 17 پسر) با میانگین سنی 22.1 در اتاقک تنش حرارتی انجام شد. پارامتر زمان واکنش با استفاده از دستگاه سنجش زمان واکنش پس از 1.5 ساعت مواجهه توام با سطوح مختلف گرما (دماهای خشک 22°c و 37°c) و سطوح مختلف روشنایی (200، 500 و 1500 لوکس) اندازه گیری شد. داده ها با آزمون ANOVA نرم افزار 20 SPSS- مورد تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: یافته ها نشان داد که افزایش توام گرما و شدت روشنایی پس از گذشت 1.5 ساعت مواجهه، باعث اختلاف معنی دار و افزایش میانگین زمان های واکنش ساده، تشخیصی، انتخابی دو رنگ و انتخابی دو صدا شده است (P<0.05). نمره زمان واکنش هنگام مواجهه با دمای 37°c و شدت روشنایی 1500 لوکس دارای بیشترین مقدار و هنگام مواجهه با دمای 22°c و شدت روشنایی 1500 لوکس کمترین مقدار بود.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که افزایش توام گرما و شدت روشنایی از طریق افزایش زمان واکنش و خطای زمان واکنش افراد در هنگام انجام فعالیت های شناختی می تواند باعث کاهش عملکرد شناختی افراد شود. بنابراین در پست های کاری که نیازمند عکس العمل سریع هستند، بهینه سازی شرایط گرما و روشنایی به منظور کاهش زمان واکنش الزامیست.

مقدمه: حفظ توانایی کار و تلاش مستمر برای بهبود کاهش توانایی کار کارکنان یک نگرانی عمده برای کارفرمایان است. این مطالعه با هدف بررسی تعیین سطح شاخص توانایی کار و ارتباط آن با سبک زندگی در مکانیک کاران یک نیروگاه حرارتی صورت گرفت.روش کار: جامعه آماری مورد مطالعه شامل 60 نفر از مکانیک کاران بود که بصورت سرشماری انتخاب شدند. جهت اندازه گیری رفتارهای ارتقاء دهنده سلامت از پرسشنامه سبک زندگی ارتقا دهنده والکر استفاده شد. توانایی کار توسط پرسشنامه شاخص توانایی کار مورد ارزیابی قرار گرفت و نمره نهایی آن از پاسخ به 7 بعد این پرسشنامه تعیین شد. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS 21 صورت گرفت.یافته ها: میانگین شاخص توانایی کار در مطالعه حاضر 34.80±5.76 محاسبه گردید. همچنین توزیع طبقه بندی شاخص توانایی کار بدین صورت بود که 16.66 درصد در سطح ضعیف، 30 درصد در سطح متوسط، 36.6 درصد در سطح خوب و 16.66 درصد در سطح عالی قرار داشتند. با افزایش سن توانایی کار کاهش معناداری از خود نشان داد (P>0.05). همچنین افرادی که از سطح تحصیلات بالاتری برخوردار بودند امتیاز شاخص توانایی کار بهتری داشتند. بین فاکتورهای مرتبط با سبک زندگی و شاخص توانایی کار ارتباط معنی داری یافت شد (P<0.05). همچنین بین داشتن سابقه کار بالاتر و شاخص توانایی کاری پایین ارتباط معنی داری یافت شد (P<0.05).نتیجه گیری: میانگین شاخص توانایی کار در مکانیک کاران مورد مطالعه در سطح متوسط قرار داشت. همچنین ارتباط بین شاخص توانایی کار با الگوی سبک زندگی رابطه مستقیم و معناداری داشت بطوریکه هرچقدر نمره شاخص توانایی کار بالاتر بود سبک زندگی افراد نیز بهتر بود.

مقدمه: سالانه حدود 250 میلیون حادثه شغلی و تعداد زیادی ناتوانی های موقت یا دائمی ناشی از آن ها در جهان رخ می دهد که قسمت عمده آن ها قابل پیشگیری هستند. صنایع نفت و گاز جزو پرحادثه ترین صنایع دنیا به حساب می آیند. هدف ما در این مطالعه واکاوی نقش و تاثیرگذاری متغیرهای مختلف مدیریت ریسک بر شاخص روزهای کاری از دست رفته در صنعت لرزه نگاری می باشد.روش بررسی: مطالعه به صورت توصیفی- تحلیلی بر روی حوادث شغلی طی دوره هشت ساله در پروژه های مختلف لرزه نگاری انرژی دانا انجام شده است.حجم نمونه اولیه مورد مطالعه از طریق سرشماری 487 حادثه بود. جهت تجزیه او تحلیل حوادث رخ داده از روش(RCA: Root Cause Analysis) ، و مدل سازی داده ها از مدل یابی معادلات ساختاری (AMOS) استفاده شد. از نرم افزارهای SPSS23 و AMOS23 برای مدل سازی و تحلیل استفاده شد.یافته ها: میانگین شاخص روزهای کاری از دست رفته 49.57 روز بوده است.مدل نهایی به دست آمده از مدل یابی معادلات ساختاری نشان داد متغیرهای پنهان آموزش ایمنی (-0.33)، ارزیابی (-0.55) و کنترل ریسک (-0.61) به عنوان علل های مستقیم به طور معنی داری بر شاخص روزهای کاری از دست رفته در صنعت لرزه نگاری تاثیرگذار می باشد.نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش متغییرها و مولفه های قابل ردیابی مختلفی روی شاخص روزهای کاری از دست رفته در صنعت نفت تاثیرگذار می باشد. بنابراین خوب است که نقش این متغییرها در وقوع حوادث بررسی گردد و برنامه ریزی مناسبی جهت پیشگیری از وقوع حوادث اتخاذ گردد.