سلامت جامعه
سال:1402 | دوره:17 | شماره:2 |تعداد مقالات:8

مقدمه: رضایت زناشویی از جمله سازه‏ هایی است که به آسانی تحت تأثیر روابط بین زوجین قرار می‏گیرد و آمارها حاکی از افزایش طلاق به دلیل نارضایتی زناشویی است. این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی درمان تلفیقی (زوج‏درمانی هیجان‏مدار و واقعیت درمانی) با طرح‏واره درمانی بر رضایت زناشویی در زوجین ناهمساز و متعارض انجام شد.مواد و روش ها: پژوهش از نوع تجربی تک موردی (Single-subject design) با طرح پیش ‏آزمون، پس ‏آزمون و پی‏گیری بود. جامعه آماری در برگیرنده، زوجین متعارض مراجعه‏ کننده به کلنیک مشاوره پارسای بندرترکمن سال 1400 بود که از میان آن‏ها، 6 زوج (زن و شوهر) بر اساس ملاک‏ های ورود به پژوهش، مصاحبه بالینی ساختاریافته و پرسش‏نامه رضایت زناشویی (Olson و همکاران، 2003) و با نمونه ‏گیری هدفمند انتخاب شد. آزمودنی‏های دو گروه، 12 جلسه هفتگی (دو جلسه، 90 دقیقه ‏ای) برنامه درمانی دریافت کردند. برای تجزیه و تحلیل داده ­ها از شاخص ‏های آمار توصیفی، آزمون مجذور کای، تحلیل دیداری نمودار با شاخص تغییر پایا و درصد بهبودی استفاده شد.یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد هر دو روش درمان تلفیقی و طرح‏واره درمانی تغییرات معنی ‏داری از نظر آماری و بالینی در آماج‏های درمانی ایجاد کرده (05/0>p)، و تأثیرات درمانی در دوره پی‏گیری نیز ادامه داشته است (96/1 ≤RCI)، اما درصد بهبودی در آزمودنی‏های گروه درمان تلفیقی (018/0=p و 70/38=PND) نسبت به آزمودنی‏ های گروه طرح‏واره درمانی (24/0=p و 45/27=PND) بیشتر بوده است.نتیجه گیری: درمان تلفیقی بر افزایش رضایت زناشویی زوجین متعارض و ناهمساز مؤثر بوده و از آن می توان در مراکز درمانی جهت ارتقای کارکرد خانوادگی و زناشویی استفاده کرد.

مقدمه: اختلال پرخوری به صورت خوردن مداوم و اجباری می­تواند ناشی از احساسات ایجاد شده تحت تأثیر ارزیابی و ادراک فرد از روابط با والدین باشد. این مطالعه با هدف مقایسه اثربخشی درمان شناختی رفتاری و طرحواره درمانی بر سازگاری هیجانی و احساس تنهایی زنان مبتلا به اختلالپرخوری با ادراک طرد والدین انجام گرفت. مواد و روش­ ها: این پژوهش، نیمه ­آزمایشی با طرح پیش ­آزمون- پس ­آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود جامعه آماری، افراد مبتلا به اختلال پرخوری بودند که در سال 1399 به مراکز تغذیه و رژیم درمانی شهر نایین مراجعه کرده بودند. تعداد 45 نفر انتخاب شدند و به پرسشنامه ادراک طرد والدین پاسخ دادند. سپس، در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل جایگزین شدند. ابزار سنجش، پرسشنامه ­های سازگاری هیجانی و احساس تنهایی بود. گروه­­ های درمان شناختی رفتاری و طرحواره درمانی 10جلسه (هفته ­ای یک جلسه 90 دقیقه ­ای) درمان را دریافت کردند. گروه کنترل درمانی دریافت نکرد. داده­ ها با آزمون تحلیل کواریانس دوطرفه با اندازه­گیری تکراری تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: تفاوت معنی­ داری بین طرحواره درمانی و رفتار درمانی شناختی با گروه کنترل در سازگاری هیجانی (63/60,F= 01/0,p≤ 59/0 Eta= ) و احساس تنهایی ( 03/16 , F=01/0 ,p≤26/0 Eta= ) وجود داشت. طرحواره درمانی بر سازگاری هیجانی و احساس تنهایی آزمودنی­ها اثربخش­تر بوده و در مرحله پیگیری اثر این درمان در مقایسه با درمان رفتاری شناختی پایدار بود (01/0p≤).  نتیجه گیری: طرحواره درمانی به عنوان یک مداخله موثرتر برای زنان مبتلا به پرخوری با ادراک طرد والدین می­تواند سازگاری هیجانی و احساس تنهایی را بهبود بخشد.

مقدمه: استرس و اضطراب ناشی از شیوع بیماری کرونا باعث کم سوادی حرکتی شده است. اگر سواد بدنی به سطح مطلوبی ارتقا یابد، می تواند تضمین کننده سلامتی در طول عمر شود. هدف از مطالعه حاضر، تعیین اثربخشی فعالیت بدنی مبتنی بر وب بر سواد بدنی و سلامت عمومی دانش­آموزان مقطع ابتدایی در طی همه گیری کرونا بود.مواد و روش ­ها: تحقیق حاضر نیمه ­تجربی است. تعداد 50 دانش آموز 8 تا 10 سال از شهرستان نورآباد در سال تحصیلی 1399-1400 با انجام آزمون های سواد بدنی و تکمیل پرسش­نامه سلامت عمومی گلدبرگ و هیلر (1979) به صورت پیش آزمون و پس آزمون در این پژوهش شرکت کردند. گروه تجربی (25n=) به مدت 16 جلسه از طریق نرم افزار واتساپ در برنامه فعالیت بدنی شرکت کردند، گروه کنترل (25n=) فعالیتی نداشتند. جهت تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون­ تحلیل واریانس چند متغیره استفاده گردید.یافته­ ها: نتایج نشان داد اثر فعالیت بدنی مبتنی بر وب بر سواد بدنی (001/0>p) و مؤلفه های آن شامل فعالیت بدنی روزانه (001/0>p)، شایستگی جسمانی (001/0>p)، انگیزش و اعتماد به نفس (001/0>p) و دانش و درک (001/0>p) و همچنین سلامت عمومی (001/0>p) و مؤلفه های آن شامل نشانه های جسمانی (001/0>p)، اضطراب و اختلال خواب (001/0>p)، اختلال کارکردهای اجتماعی (001/0>p) و افسردگی (001/0>p) معنی دار است.نتیجه ­گیری: با توجه به یافته ها به نظر می رسد مشارکت فعال و منظم در فعالیت بدنی مبتنی بر وب با ایجاد سبک زندگی فعال منجر به سلامت حرکتی (سواد بدنی) و روانی (سلامت عمومی) در دانش ­آموزان می شود.

مقدمه: سلول های ماهواره ای سلول های بنیادی خاص عضلات هستند که در ترمیم و بازسازی عضلات اسکلتی ضروری می باشند. مطالعه حاضر با هدف مقایسه تأثیر دو شیوه تمرینی مقاومتی دایره ای و عملکردی شدید بر عوامل فعال کننده سلول های ‏ماهواره ای (MyoD‎‏ و‏ Myf-5‎) در مردان جوان غیرورزشکار انجام شد.مواد و روش ها: در این مطالعه نیمه تجربی، با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل، از بین مردان جوان غیرورزشکار شهر اصفهان در سال 1401، 45 نفر به صورت در دسترس انتخاب و به طور تصادفی به سه گروه تمرینات عملکردی شدید، تمرینات مقاومتی دایره ای و کنترل تقسیم شدند. پروتکل های تمرینی در 8 هفته (هر هفته سه جلسه 40 تا 50 دقیقه ای) انجام گرفت. خون گیری جهت ارزیابی بیان ژن های MyoD‎‏ و Myf-5‎‏ در دو مرحله (24 ساعت قبل از شروع تمرین و 48 ساعت ‏پس از آخرین جلسه تمرینی) انجام شد.‏ میزان بیان متغیرها به روش الایزا برآورد شد. داده ها توسط آزمون های کوواریانس و تعقیبی بنفرونی تحلیل شدند. یافته ها: هر دو روش تمرینی بر افزایشMyoD ‎‏ و Myf-5‎‏ تأثیر معنی داری داشتند (001/0=p)، ولی بهبود این متغیرها در گروه تمرین عملکردی شدید نسبت به گروه تمرین مقاومتی دایره ای بیشتر بود (041/0=p).نتیجه گیری: نتایج نشان دهنده تأثیر هر دو روش تمرینی بر افزایش بیانMyoD ‎‏ و ‏ Myf-5است. این افزایش در تمرینات عملکردی شدید بیشتر بود. توصیه می شود؛ ‏مربیان، ورزشکاران و سایر مسئولین درگیر در تمرینات ورزشی از این روش ها، به ویژه تمرینات عملکردی شدید برای پیشرفت اجرا های ورزشی، و بهبود عوامل فعال کننده سلول های ‏ماهواره ای استفاده نمایند.

مقدمه: سبک زندگی تحصیلی سلامت محور، مدلی نوظهور در روانشناسی سلامت تحصیلی است. رفتار های ارتقا دهنده سلامت یکی از معیار های عمده تعیین کننده سلامت می باشد و بالعکس رفتار های بازدارنده، سلامت تحصیلی را به مخاطره می اندازد. پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی بسته آموزشی مبتنی بر رفتار های غیرمولد تحصیلی بر رفتار های ارتقا دهنده و بازدارنده سلامت تحصیلی در دانشجویان انجام شد. مواد و روش ها: روش پژوهش، نیمه ­آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه و پیگیری سه ماهه بود. جامعه آماری، تمامی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج در سال تحصیلی 1401-1400 را شامل می­شد که تعداد 30 نفر به شیوه در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 15 نفر) جایگزین شدند. ابزار اندازه گیری، پرسشنامه رفتار های سبک زندگی تحصیلی ارتقا دهنده و بازدارنده سلامت تحصیلی Salehzadeh و همکاران (1396) بود. گروه آزمایش 10 جلسه (هر هفته 2 جلسه) 75 دقیقه ای تحت آموزش بسته مبتنی بر رفتار های غیرمولد تحصیلی قرار گرفت و گروه گواه مداخله ای دریافت نکرد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل واریانس آمیخته صورت گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد اثر بسته آموزشی مبتنی بر رفتار های غیرمولد تحصیلی بر رفتار های ارتقا دهنده (55/2557= f، 999/0=η، 001/0p<) و بازدارنده سلامت تحصیلی (42/1347= f، 998/0=η، 001/0p<) در دانشجویان معنی­دار بود (001/0p<) و این تأثیرات مثبت در دوره پیگیری پایدار ماند. نتیجه گیری: بسته آموزشی مبتنی بر رفتار های غیرمولد تحصیلی می تواند روش مداخله ای مناسب جهت بالا بردن رفتار های ارتقا دهنده و کاهش رفتار های بازدارنده سلامت تحصیلی در دانشجویان باشد.

مقدمه: خواب یک فرآیند ضروری است که به حفظ سلامت جسمی و روانی کمک می کند و اختلال در کیفیت خواب می تواند منجر به اختلالات فیزیولوژیکی و روانی شود. پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی یوگای هوشیارانه بر کیفیت خواب زنان انجام شد. مواد و روش ها: روش پژوهش نیمه­آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری، شامل زنان دارای اختلال کیفیت خواب مراجعه­کننده به باشگاه یوگای دریا در شهر رشت در سال 1401 بودند. شصت نفر برای شرکت در پژوهش اعلام آمادگی کردند. تعداد 30 نفر با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب، و به صورت تصادفی ساده به دو گروه مساوی (آزمایش و کنترل) تقسیم شدند. گروه آزمایش در 10 جلسه 2 ساعته آموزش یوگا و ذهن آگاهی را دریافت کردند. گروه کنترل مداخله ای دریافت نکردند. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه کیفیت خواب Petersburg (1989) استفاده شد. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیره تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: میانگین و انحراف معیار نمره کیفیت خواب گروه آزمایش (پیش ­آزمون 97/11±87/33، پس ­آزمون 93/21±03/22) و در گروه کنترل (پیش آزمون 69/12±73/43، پس آزمون 94/21±87/42) بود. با بررسی اثر مداخله بر مولفه های کیفیت خواب مشخص شد تمرینات یوگای هوشیارانه حداقل بر یکی از مؤلفه ها اثر معنی دار داشته است، به نحوی که تمرینات یوگای هوشیارانه موجب بهبود کیفیت خواب (28/4F=، 001/0p=، 278/0Eta=)، در گروه آزمایش شد. نتیجه گیری: با در نظر گرفتن اهمیت سلامت زنان، آموزش یوگای هوشیارانه می تواند مداخله ای مؤثر بر بهبود کیفیت خواب و کاهش اختلالات مربوط به کیفیت خواب زنان باشد.

مقدمه: کسب مهارت ‏های جنسی می‏تواند نقش مؤثری در سلامتی فرد و جامعه داشته باشد. با این‏ حال، تربیت جنسی در ایران تا حد زیادی مغفول مانده است. این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی آموزش مهارت‏های جنسی بر دانش، نگرش و رفتار پرخطر جنسی دختران نوجوان انجام شد.مواد و روش ها: پژوهش حاضر از نوع نیمه ‏آزمایشی با پیش ­آزمون، پس ­آزمون و گروه کنترل بود. تمامی دانش‏آموزان دختر دوره متوسطه اول منطقه‏ 18 شهر تهران در سال تحصیلی 1401-1400 جمعیت آماری پژوهش را تشکیل دادند. با روش نمونه‏گیری در دسترس، 30 دانش­آموز انتخاب و در دو گروه مساوی (آزمایش و کنترل) قرار گرفتند و پرسشنامه ­های دانش و نگرش جنسی (Besharet و همکاران، 1392)، و رفتار پرخطر جنسی (Zarei و همکاران، 1389) را تکمیل کردند. در گروه آزمایش، آموزش جنسی طی 8 جلسه (هفته ‏ای 1 جلسه 90 دقیقه‏ ای) اجرا گردید. گروه کنترل هیچ آموزشی دریافت نکرد. داده­ ها با آنالیز کوواریانس چندمتغیره (مانکوا) تجزیه­ و­تحلیل شد.یافته ها: نتایج نشان داد نمره دانش جنسی (56/44=F، 004/0=p و 60/0=η) و نگرش جنسی (32/9=F، 013/0=p و 57/0=η) در گروه آزمایش از پیش‏آزمون به پس‏آزمون افزایش داشته است اما در گروه کنترل این تغییر معنی‏دار نبود. همچنین، نتایج نشان داد برخلاف گروه کنترل، در گروه آزمایش نمره رفتارهای پرخطر جنسی از پیش‏آزمون به پس‏آزمون کاهش داشته است (26/15=F، 009/0=p و 61/0=η).نتیجه گیری: با توجه به نتایج، می ‏توان از آموزش مهارت‏ های جنسی به ‏عنوان یک مداخله کلیدی در پیش‏گیری از آسیب‏ های رفتار جنسی در نوجوانان استفاده کرد.

مقدمه: مولتیپل اسکلروزیس از مهم ترین بیماری های تغییردهنده زندگی فرد، به ویژه در سنین جوانی می باشد که باعث افت شدید سطح کیفیت زندگی شده و افراد را به سمت ناتوانی پیش خواهد برد. هدف از پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی آموزش کنترل استرس بر کیفیت زندگی بیماران زن مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس بود. مواد و روش­ ها: پژوهش حاضر از نوع نیمه­تجربی با طرح پیش­آزمون و پس­آزمون با گروه کنترل در سال 1396 است. 60 بیمار زن مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس به صورت در دسترس انتخاب و به طور تصادفی ساده در دو گروه مداخله و کنترل قرار گرفتند. ابزار پژوهش پرسشنامه کیفیت زندگی بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس بود. گروه مداخله، در 10 جلسه 2 ساعته آموزش کنترل استرس شرکت کردند. گروه کنترل آموزشی دریافت نکرد. داده­ها با استفاده از آزمون­های آماری t مستقل و t زوجی تحلیل شدند. یافته ها: میانگین نمره کیفیت زندگی قبل از مداخله در گروه مداخله و گروه کنترل از نظر آماری تفاوت معنی­داری نداشتند (672/0=p). در پس­آزمون، میانگین نمره کیفیت زندگی، سلامت جسمی و سلامت روانی در گروه مداخله به طور معنی­داری از گروه کنترل بیشتر بود (001/0>p). نتایج آزمون تی مستقل نشان داد تفاوت معنی ­داری بین اختلاف میانگین نمرات کیفیت زندگی و ابعاد آن قبل با بعد از مداخله بین دو گروه وجود داشت (001/0>p). نتیجه گیری: برنامه مدیریت کنترل استرس می­تواند به بیماران MS برای مدیریت بیماری و مشکلات مرتبط با زندگی خود کمک کند. از آنجایی که این برنامه آموزشی کارآمد و کم هزینه است، می­توان آن را در مداخلات بهداشتی برای بیماران MS گنجاند.