غدد درون ریز و متابولیسم ایران
سال:1402 | دوره:25 | شماره:3 |تعداد مقالات:9

مقدمه: بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) در حال حاضر شایع ترین بیماری مزمن کبدی است که با دیابت شیرین نوع دو (T2DM) مرتبط است. هدف از این مطالعه تعیین فراوانی NAFLD در بیماران بزرگسال مبتلا به T2DM و برخی عوامل خطر مرتبط با آن بود. مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی مقطعی بر روی بیماران با تشخیص T2DM در بیمارستان گلستان اهواز در سال 1399 انجام گردید. کلیه شرکت کنندگان برای تشخیص NAFLD و اندازه گیری درجه آن تحت ارزیابی اولتراسونوگرافی شکم قرار گرفتند. شاخص های بالینی و بیوشیمیایی متداول در شرکت کنندگان اندازه گیری شد. یافته ها: جمعیت مورد مطالعه 186 بیمار مبتلا به دیابت؛ شامل 75 زن (40/32%) و 111 مرد (59/68%) با میانگین سنی 10/50±46/85سال بود. نتایج سونوگرافی نشان داد تمام بیماران (100%) دارای NAFLD بودند که از این میان 51 نفر (27/42%) در مرحله 1، 105 نفر (56/45%) در مرحله 2 و 30 نفر (16/13%) در مرحله 3 کبد چرب بودند. ارتباط مستقیم و معنی داری بین شدت کبد چرب در اولتراسونوگرافی با مصرف سیگار (0/001>P)، وزن (0/001>P)، BMI (P<0/001)، کنترل گلیسمیک (0/032=P) و سطح HDL-C (P= 0/001) وجود داشت. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد NAFLD وضعیت بسیار شایعی در جمعیت مورد بررسی است و تمام بیماران مبتلا به دیابت درجات مختلف کبد چرب غیرالکلی را داشتند. این یافته نشان دهنده اهمیت غربالگری بیماران T2DM برای NAFLD و مدیریت عوامل خطر مرتبط با آن در محیط بالینی روزمره است.

مقدمه: زخم پای دیابتی یکی از پر چالش ترین و پر هزینه ترین زخم های مزمن محسوب می شود. زخم پای دیابتی درمان نشده به طور قابل توجهی با کاهش کیفیت زندگی بیمار همراه است. پرستاران نقش اساسی در پیشگیری، مراقبت مستمر و مدیریت زخم پای دیابتی ایفا می کنند. مواد و روش ها: پژوهش حاضر، یک مطالعه توصیفی-مقطعی از نوع حسابرسی بالینی بر اساس الگوی نایس (موسسه ملی بهداشت و مراقبت عالی در انگلیس) است که در بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در سال های 1402-1401 انجام شده است. جهت جمع آوری داده ها از یک فهرست وارسی محقق ساخته دارای روایی و پایایی استفاده گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی و نرم افزار آماری SPSS نسخه 20 انجام شد. یافته ها: در این پژوهش، عملکرد کلی پرستاران برای مراقبت از زخم پای دیابتی سالمندان بستری در بیمارستان های دانشگاهی در سطح ضعیف و خیلی ضعیف ارزیابی شد. در حیطه "مشاهده"؛ 38/7درصد در سطح ضعیف، حیطه "لمس"؛ 82/1درصد در سطح خیلی ضعیف، حیطه "ارزیابی"؛ 86/8 درصد در سطح خیلی ضعیف و در حیطه "اجرا و ثبت"؛ 89/6 درصد در سطح ضعیف طبقه بندی شدند. نتیجه گیری: پرستاران در مدیریت و درمان و ارزیابی زخم پای دیابتی به میزان قابل توجهی از استانداردهای مراقبتی فاصله دارند. افزایش مهارت ها و صلاحیت بالینی پرستاران با ارائه برنامه های آموزشی مناسب می تواند باعث کاهش عوارض و بهبود کیفیت مراقبت پرستاری از زخم پای دیابتی شود.

مقدمه: دیابت و سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) از مشکلات رایج سلامتی زنان می باشند. شواهد نشان می دهد که احتمال افزایش خطر ابتلا به PCOS در زنان مبتلا به دیابت در مناطق و قومیت های مختلف وجود دارد، این مطالعه با هدف بررسی و مقایسه شیوع تخمدان پلی کیستیک و عوامل موثر بر آن در جمعیت زنان مبتلا و غیر مبتلا به دیابت طراحی شد. مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی مبتنی بر جمعیت، زنان واجد شرایط از بین شرکت کنندگان مطالعه قند و لیپید تهران از فاز ششم انتخاب شدند. از مدل رگرسیون لجستیک برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. یافته ها: در ابتدا 4435 نفر با اطلاعات در دسترس در زمینه وضعیت ابتلا به PCOS وارد شدند، سپس افراد با وضعیت نامشخص ابتلا به دیابت و PCOS خارج شدند و در نهایت 2867 وارد مطالعه شدند. شرکت کنندگان به دو دسته زیر 40 سال و بالای 40 سال تقسیم شدند. در بین زنان غیر دیابتی کمتر از 40 سال، 28/3 درصد و در بین افراد دیابتی زیر 40 سال، 53/7 درصد مبتلا به PCOSبودند. در میان مبتلایان به دیابت، بیماران PCOS جوان تر بودند و وضعیت قند خون ناشتا بهتری داشتند. بر اساس رگرسیون لجستیک در میان بیماران مبتلابه دیابت و در افراد غیر مبتلابه دیابت، افزایش سن شانس ابتلا به PCOS را در میان بیماران مبتلا به دیابت و در گروه افراد غیر مبتلابه دیابت، به ترتیب 85% و 42% کاهش داد. همچنین در میان شرکت کنندگان غیر دیابتی، سابقه خانوادگی دیابت با افزایش خطر ابتلا بهPCOS همراه بود (نسبت شانس: 1/22، فاصله اطمینان 95%: 1/49-1/006، 0/04=P). نتیجه گیری: شیوع PCOS در افراد مبتلابه دیابت و بدون دیابت در جمعیت ما تفاوت معنی داری نداشت.

پیش دیابت که با اختلال گلوکز ناشتا، یا اختلال تحمل گلوکز و یا ترکیب هر دو شناخته می شود؛ در حدود 30 درصد افراد در سنین میانسالی را تحت تاثیر قرار می دهد. پیش­ دیابت با افزایش خطر بروز دیابت نوع 2، بیماری­ های قلبی ­عروقی و مرگ و میر همراه است. عوامل احتمالی تاثیرگذار بر فرآیند پیشرفت یا برگشت پیش­ دیابت کمتر شناخته شده است. مطالعه حاضر با هدف مروری بر مطالعات مشاهده ­ای و کارآزمایی بالینی که به بررسی عوامل تغذیه ­ای مرتبط و موثر بر پیشرفت پیش دیابت به دیابت نوع 2، یا برگشت به حالت قندخون طبیعی پرداخته ­اند، انجام شد. نتایج مطالعات مشاهده ­ای بر احتمال اثرات محافظتی مصرف لبنیات، میوه و سبزیجات، و پیروی از رژیم­ های غذایی سالم از جمله رژیم مدیترانه ­ای و رژیم های غذایی با نمایه گلیسمی پایین در پیشگیری از پیشرفت پیش­ دیابت و افزایش احتمال بازگشت به حالت طبیعی دلالت دارند. نتایج مطالعات کارآزمایی بالینی نشان می­ دهد در مقایسه با درمان­ های دارویی رایج، مداخلات شیوه زندگی؛ از جمله اصلاح رژیم غذایی و پیروی از الگوهای غذایی سالم، در تاخیر یا ممانعت از پیشرفت پیش­ دیابت به دیابت اثرگذاری برابر یا بیشتر، و پایدار دارند. اصلاح رژیم غذایی با تمرکز بر کاهش دریافت انرژی، با هدف حداقل کاهش وزن به میزان 5 درصد وزن اولیه بدن و نگهداشت وزن مطلوب، دریافت مقادیر پروتئین و فیبر بالا، پیروی از رژیم ­های غذایی با نمایه گلیسمی پایین و الگوی غذایی مدیترانه ای، می ­تواند خطر پیشرفت پیش­ دیابت را کاهش و شانس برگشت به حالت طبیعی را افزایش دهد.

دیابت یک مشکل بزرگ سلامتی در سراسر جهان است و می ­تواند با اختلال در توانایی بازیابی تعادل پس از وقوع اختلالات وضعیتی همراه باشد. افراد مبتلا به نوروپاتی دیابتی در مقایسه با افراد مبتلا به دیابت که نوروپاتی ندارند؛ در حین راه­رفتن و ایستادن 15مرتبه بیشتر در معرض آسیب­هایی مانند زمین­خوردن، شکستگی­ ها، پیچ­ خوردگی مچ پا و کبودی­ ها می­ باشند. از این­ رو پیشگیری از زمین­ خوردن موضوعی است که در مراقبت از افراد مبتلا به نوروپاتی دیابتی شایسته­ توجه ویژه می ­باشد. در مطالعه­ حاضر، مقالات مختلف در زمینه­ ارتباط بین نوروپاتی دیابتی و اختلال در کنترل تعادل واکنشی در پایگاه ­های اطلاعاتی پاب­مد، اسکوپوس، ساینس دایرکت، ایران مدکس، مگیران و گوگل اسکولار مورد بررسی قرار گرفتند. بر اساس نتایج به دست آمده از مطالعات، افراد مبتلا به نوروپاتی دیابتی نسبت به افراد مبتلا به دیابت که نوروپاتی ندارند، در پاسخ به اختلالات وضعیتی، نوسان و سرعت نوسان وضعیتی، کاهش تعادل تأخیر طولانی ­تر در شروع پاسخ های تعادلی نشان می دهند. مطالعاتی که تاکنون در ارتباط با کنترل تعادل واکنشی در افراد مبتلا به نوروپاتی دیابتی انجام شده، مشخص کرده است که اختلال در پاسخ ­های وضعیتی خودکار می­ تواند منجر به ایجاد بی­ ثباتی وضعیتی و محدودیت در فعالیت ­های روزانه­ این دسته از بیماران شود. پیشنهاد می ­شود به ­طور اختصاصی، با هدف بهبود پاسخ های وضعیتی خودکار و کاهش خطر زمین خوردن و آسیب، راهکارهای پیشگیرانه و برنامه های تمرین درمانی مناسب برای این بیماران طراحی گردد.

مقدمه: نفوذ چربی به درون عضله و انباشت چربی درون عضلانی (IMAT) با گسترش مقاومت به انسولین مرتبط است که این امر در نتیجه سالمندی و اختلالات متابولیکی افزایش می­ یابد. در مقابل، تمرین ورزشی ممکن است منجر به کاهش چربی درون عضلانی شود. از این رو، هدف فراتحلیل حاضر بررسی اثر تمرین ورزشی بر IMAT افراد با وضعیت سلامتی و سنی مختلف می ­باشد. مواد و روش ها: جستجو برای مقالات انگلیسی و فارسی زبان در پایگاه­ های اطلاعاتی پاب مد، اسکوپوس، وب آو ساینس و مگیران، بدون محدود کردن سال انتشار، تا 13 اکتبر سال 2023 انجام شد. معیارهای ورود به فراتحلیل شامل بررسی اثر تمرین ورزشی با طول بیشتر از دو هفته بر روی انسان؛ صرف نظر از جنس، سن و وضعیت سلامتی و اندازه­ یری مقادیر IMAT بود. برای محاسبه اندازه اثر تفاوت میانگین استاندارد شده (SMD) از مدل اثر تصادفی با احتساب فاصله اطمینان 95% استفاده شد. یافته ها: 34 مداخله تمرین ورزشی مستخرج از مجموع 24 مطالعه؛ که شامل 1091 نفر آزمودنی بود، وارد فراتحلیل حاضر شدند. نتایج نشان داد که تمرین ورزشی منجر به کاهش معنی­ دار IMAT، ]0/42 الی 0/93CI=، (0/67-=SMD)] با اندازه اثر بزرگ شد و همچنین میزان وزن بدن، درصد چربی بدن و گلوکز خون کاهش معنی داری را نشان دادند. نتیجه گیری: یافته های مطالعه حاضر نشان داد که صرف نظر از نوع تمرین، وضعیت سلامتی و سن آزمودنی ها، تمرین ورزشی مداخله ای موثر برای کاهش IMAT می باشد. که می تواند نقش موثری در بهبود وضعیت متابولیکی داشته باشد.

طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی، بیماری های قلبی-عروقی از علل اصلی مرگ و میر در سراسر جهان می باشند. هیپرتروفی قلبی با بروز برخی از اختلالات زمینه ای مانند دیابت و فشارخون بالا همراه است. هیپرتروفی قلبی با افزایش اندازه کاردیومیوسیت­ ها، بیان بالایی از ژن­ های جنینی در قلب، سنتز بیش از حد پروتئین و فیبروز بینابینی مشخص می­ گردد که منجر به اختلال عملکرد انقباضی و نارسایی قلبی می­ شود. واسطه ­های مختلفی نظیر سیتوکین ­ها، مولکول­ های چسبندگی، پروتئین­ های اسکلت سلولی، فعالیت دستگاه آدرنرژیک، پپتیدهای ناتریورتیک، تغییرات در متابولیسم انرژی و استرس اکسیداتیو در القای هیپرتروفی قلبی دخیل هستند. با توجه به اهمیت بالینی هیپپرتروفی قلبی، گسترش مدل­ های حیوانی مرتبط با آن ممکن است به پیشرفت در زمینه یافتن روش ­های درمانی جدید در بهبود نارسایی قلبی و کاهش اختلالات قلبی منتهی شود. مدل­ های حیوانی دیابت با بروز هیپرتروفی قلبی، می ­توانند با تجویز رژیم­ های غذایی پرچرب/قند بالا، سمومی نظیر استرپتوزتوسین و دستکاری ژنتیکی از طریق ایجاد جهش در ژن لپتین یا گیرنده­ آن القا شوند. مدل های دیابت ناشی از رژیم غذایی یا مدل­ های حاصل از دستکاری ژنتیک با احتمال بیشتری هیپرتروفی قلبی را نشان می دهند در حالی که مدل های دیابت ناشی از رژیم غذایی برای تحقیق درباره دیابت وابسته به سبک زندگی در انسان مناسب هستند. با این وجود، یافته های به دست آمده از مدل های حیوانی برای بررسی هیپرتروفی قلبی ناشی از دیابت در انسان با محدودیت ­های روبه رو می­ باشد که استمرار پژوهش برای گسترش مدل­ های جدید حیوانی را ایجاب می نماید.

کم کاری تیروئید تحت بالینی از جمله اختلالات رایج در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک می باشد که می تواند به پیامدهای نامطلوبی برای مبتلایان منجر شود. این مطالعه مروری با هدف بررسی اثر کم کاری تیروئید تحت بالینی در تظاهرات و عوارض سندرم تخمدان پلی کیستیک انجام شد. در این مطالعه مرور نقلی جستجوی واژگان کلیدی مرتبط شامل کم کاری تیروئید، کم کاری تیروئید تحت بالینی، سندرم تخمدان پلی کیستیک، متابولیک و دیابت در پایگاه های اطلاعاتی پاب مد، وب آو ساینس، گوگل اسکولار، پایگاه مرکز اطلاعات جامع دانشگاهی و بانک اطلاعات نشریات کشور، تا می 2023 انجام شد. جمع بندی یافته های موجود نشان داد که اختلال بافت چربی، التهاب، اختلال در جذب و تولید گلوکز و اختلال در ترشح انسولین در مبتلایان به سندرم تخمدان پلی کیستیک و کم کاری تیروئید تحت بالینی می تواند منجر به مقاومت به انسولین شود. مقاومت به انسولین نیزخود پیش زمینه ای برای بروز اختلالات کاردیومتابولیک و باروری می باشد. شواهد موجود تشدید علایم بالینی تخمدان پلی کیستیک؛ نظیر پرمویی، اختلال قاعدگی و تظاهرات بیوشیمیایی را، در بروز هم زمان کم کاری تیروئید تحت بالینی در مبتلایان، حمایت نمی کنند. اما، طبق شواهد متعدد احتمال بروز اختلالات لیپیدی و گلیسمی در موارد با بروز هم زمان دو اختلال بالاتر می باشد. هم چنین برخی از مطالعات به خطر بالای عوارض باروری در صورت وجود هم زمان این دو اختلال اشاره کرده اند. در مدیریت علایم و عوارض سندرم تخمدان پلی کیستیک باید به احتمال بروز کم کاری تیروئید تحت بالینی و عوارض متابولیک مرتبط با آن توجه بیشتری شود.

مقدمه: توانایی فرار سلول های توموری از پاسخ ایمنی میزبان و سازگاری آن ها با شرایط مختلف، کنترل و درمان سرطان را به یک چالش پیچیده بدل کرده است. هدف از این مطالعه مروری جمع آوری یافته های مرتبط با چگونگی تاثیر دستگاه ایمنی بر بروز و پیشرفت بدخیمی و تعیین وضعیت بالینی بیماران مبتلا به سرطان تیروئید می باشد. مواد و روش ها: گردآوری و جمع بندی اطلاعات از پژوهش ­های انجام شده در ارتباط با ایمنی شناسی سرطان تیروئید؛ با استفاده از واژگان کلیدی مناسب: سرطان های تیروئید مدولاری، پاپیلاری، فولیکولار و آناپلاستیک، انواع سلول های ایمنی، سایتوکاین ها، کموکاین ها، پیشرفت بیماری، مسیرهای پیام رسان سلولی، پروتوانکوژن، ژنتیک و اپی ژنتیک است که در پایگاه های اطلاعاتی سید، مگ ایران، پابمد، اسکاپوس، گوگل اسکولار و پایگاه داده وب او ساینس بررسی شد. از میان مقاله های جمع آوری شده 99 مقاله که بیشترین ارتباط را با اهداف این مطالعه داشتند بدون محدودیت زمانی؛ انتخاب و مطالعه شدند. یافته ها: وجود سلول های ایمنی و ساختار و ترکیبات مولکولی سایتوکاین ها و کموکاین های ریز محیط تومور می تواند نقش دستگاه ایمنی را در شروع و پیشرفت تومور توضیح دهد. همچنین تعادل میان فعالیت ضد توموری و حتی محرک توموری سلول های ایمنی؛ که به محیط تومور انتشار می یابند، ممکن است در پیش اگهی سرطان دخیل باشد. نتیجه گیری: سلول ها و واسطه های دستگاه ایمنی موجود در ریز محیط اطراف تومور، در بروز و پیشرفت بدخیمی موثر هستند. شناخت دقیق ریز محیط اطراف تومور و عناصر موثر در این محیط، می تواند علاوه بر تعیین وضعیت بالینی بیماران، در درمان سرطان تیروئید نیز کمک شایانی بنماید.