مجله دانشگاه علوم پزشکی گرگان
سال:1403 | دوره:26 | شماره:2 |تعداد مقالات:10

یکی از بزرگ ترین و پیچیده ترین مفاصل بدن انسان مفصل زانو است. ژنووالگوم (زانوی ضربدری) یکی از ناهنجاری های اندام تحتانی در صفحه فورنتال است که می تواند با تغییرات بیومکانیک اندام تحتانی همراه باشد. این مرور سیستماتیک به منظور ارزیابی اثر انواع تمرینات ورزشی اصلاحی و ابزارهای حمایتی در مبتلایان به زانوی ضربدری انجام شد. جستجوی مقالات از نوع پژوهشی اصیل، مروری و کارآزمایی بالینی به زبان فارسی و انگلیسی از پایگاه های استنادی WOS، SID، ISC، Magiran، Scopus، PubMed و Google Scholar منتشر شده طی ژانویه 2008 تا ابتدای مارس 2023 انجام شد. تعداد 76 مقاله مرتبط بر اساس معیارهای ورود و خروج انتخاب شدند و در نهایت 22 مقاله در ارتباط با اثر انواع تمرینات ورزشی و ابزارهای حمایتی بر عارضه زانوی ضربدری مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتند. یافته های یک مطالعه در ارتباط با اثر تمرینات هوازی با اثرگذاری بر شاخص توده بدنی و کاهش شدت ژنووالگوم بود. یافته های برخی از مطالعات در زمینه اثر مثبت انجام تمرینات مقاومتی و اصلاحی بر بهبود فعالیت الکتریکی عضلات و ثبات زانو بوده است. بررسی یافته های یک مطالعه نشان داد که استفاده از کفی طبی می تواند عاملی مهم برای افزایش حمایت از مفصل زانو هنگام فرود از پله ها باشد. یافته های شش مطالعه نشان دهنده اثر مثبت استفاده ارتز، گوه و بریس در مبتلایان زانوی ضربدری بودند. در حالی که تنها در یک مطالعه به اثر منفی استفاده از ابزارهای فوق به دلیل کاهش زاویه محدود کننده بریس مورد استفاده در مفصل زانو، افزایش نیروهای وارده و در نهایت افزایش آسیب اشاره شده است. در نهایت یافته های سه مطالعه با اثر مثبت استفاده از کنزیوتیپ در مبتلایان به عارضه زانو ضربدری مرتبط بودند. به نظر می رسد که انجام تمرینات ورزشی اصلاحی به ویژه تمرینات مقاومتی با تراباند و اصلاحی همراه با ابزارهای حمایتی همچون کفی برای حمایت قوس داخلی پا و کنزیوتیپ می تواند برای کاهش درجات والگوس زانو در مبتلایان به عارضه زانو ضربدری مفید واقع شود.

زمینه و هدف: بیان ایزوفورم های تارهای تندانقباض در عضلات در حال رشد و بالغ توسط عوامل عصبی، هورمونی و مکانیکی تنظیم می شود. مکانیسم های رونویسی مسؤول تنظیم نوع فیبر بیان ژن زنجیره سنگین چندان شناخته شده نیستند. این مطالعه به منظور تعیین اثر یک جلسه فعالیت مقاومتی شدید همراه با مکمل یاری گلوتامین بر بیان نسبی ژن ایزوفورم های آلفا و IIX زنجیره سنگین میوزین تار تند انقباض موش های صحرایی نر انجام شد. روش بررسی: این مطالعه تجربی روی 30 سر موش نر بالغ نژاد ویستار در سه گروه کنترل، تمرین شدید مقاومتی (گروه تجربی اول) و تمرین شدید مقاومتی توام با مصرف مکمل گلوتامین (گروه تجربی دوم) انجام شد. گروه های تمرین در یک جلسه فعالیت مقاومتی صعود از سطح شیب دار با 4 ست، 5 تکرار، 30 ثانیه استراحت بین تکرارها و 2 دقیقه استراحت بین ست ها شرکت کردند. پودر مکمل گلوتامین در 100 میلی لیتر آب مقطر با دوز 0. 5 گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن حل شد و یک بار در روز به مدت 5 روز به موش ها گاواژ شد. بیان ژن ایزوفورم های زنجیره سنگین آلفا و IIX، در بافت عضله دراز بازکننده انگشتان بررسی شدند. یافته ها: بیان نسبی ژن زنجیره سنگین مایوزین آلفا تار عضلانی تند انقباض گروه تجربی اول (1. 93±0. 298) و گروه تجربی دوم (1. 65±0. 195) در مقایسه با گروه کنترل افزایش آماری یافت (P<0. 05). بیان نسبی ژن واحد حرکتی IIX تار عضلانی تند انقباض گروه تجربی اول (1. 42±0. 239) و گروه تجربی دوم (1. 26±0. 190) در مقایسه با گروه کنترل افزایش آماری یافت (P<0. 05). افزایش بیان نسبی ژن زنجیره سنگین مایوزین آلفا تار عضلانی تند انقباض گروه تجربی اول در مقایسه با گروه تجربی دوم از نظر آماری معنی دار بود (P<0. 05). افزایش بیان نسبی ژن واحد حرکتی IIX تار عضلانی تند انقباض گروه تجربی اول در مقایسه با گروه تجربی دوم از نظر آماری معنی دار نبود. نتیجه گیری: یک جلسه تمرین مقاومتی شدید با و بدون مکمل گلوتامین موجب افزایش معنی دار بیان نسبی ژن زنجیره سنگین میوزین آلفا و ژن واحد حرکتی نوع IIX در تار عضلانی تند انقباض عضله دراز بازکننده انگشتان موش های صحرایی نر بالغ می گردد.

زمینه و هدف: یکی از مهم ترین مشکلات بیماران در مرحله پایانی نارسایی کلیه (End-Stage Renal Disease: ESRD) تامین دسترسی مناسب برای همودیالیز است که بتواند امکان دیالیز با کیفیت برای مدت طولانی را برای بیمار فراهم نماید. هر اقدامی برای حفظ عملکرد کاتترهای همودیالیز اهمیت دارد. این مطالعه به منظور تعیین عملکرد یک ساله کاتترهای طولانی مدت در بیماران همودیالیزی مزمن در استان گلستان انجام شد. روش بررسی: این مطالعه توصیفی تحلیلی روی 99 بیمار (34 مرد و 65 زن) دچار ESRD کاندیدای شروع یا ادامه دیالیز با کاتتر در مراکز آموزشی درمانی استان گلستان به صورت سرشماری طی سال های 1400 لغایت 1401 انجام شد. برای بیماران کاتتر ترانس-ژوگولار تعبیه شد و پس از گذشت یک سال متغیرهای سن، جنس، سابقه ابتلا به بیماری دیابت، سابقه ابتلا به بیماری پرفشاری خون، محل کاتتر (ژوگولار راست یا چپ) و مصرف داروی ضدپلاکت در عملکرد کاتترهای طولانی مدت برای تامین فلوی مناسب همودیالیز ارزیابی شدند. یافته ها: در 91 نفر (91. 9%) عملکرد یک ساله کاتتر مناسب ارزیابی شد. سن 61. 6% بیماران بیش از 60 سال بود. 69 نفر (69. 7%) سابقه ابتلا به فشارخون بالا و 58 نفر (58. 6%) سابقه ابتلا به دیابت داشتند. 57 نفر (57. 6%) داروی ضد پلاکت دریافت کردند. کاتتر 82 نفر (82. 8%) در سمت راست بود. عملکرد کاتتر در افراد با داروی ضدپلاکت به طور غیرمعنی داری بیشتر از افرادی بود که داروی ضدپلاکت مصرف نکردند. نتیجه گیری: عملکرد کاتترهای طولانی مدت در بیماران همودیالیزی مزمن مرحله پایانی نارسایی کلیه با سن، جنس، دیابت، پرفشاری خون، مصرف داروی ضدپلاکت و سمت ورید ژوگولار کاتتر تعبیه شده، ارتباطی نشان نداد.

زمینه و هدف: تجربه روانشناختی درد ذهنی دقیقاً مانند یک آسیب یا جراحت واقعی منجر به درد می شود. از این رو پیامد تهدیدکننده حیات برای بیماران مزمن به شمار می رود؛ اگرچه به ندرت در بالین مورد ارزیابی و درمان قرار می گیرد. یکی از بیماری هایی که با درد جسمی و ذهنی بالایی مرتبط است؛ بیماری نادر نوروفیبروماتوز است. این مطالعه به منظور ارزیابی درد ذهنی در بیماران مبتلا به نوروفیبروماتوز و ارتباط آن با شدت بیماری انجام شد. روش بررسی: این مطالعه توصیفی تحلیلی روی 207 بیمار مبتلا به نوروفیبروماتوز عضو انجمن حمایتی بیماران مبتلا به نوروفیبروماتوزیس ایران در سال 1402 انجام شد. ابزار جمع آوری داده ها فرم ثبت اطلاعات جمعیت شناختی و بالینی بود. برای سنجش درد ذهنی از پرسشنامه درد ذهنی اورباخ و میکولینسر (Orbach and Mikulincer Mental Pain Scale: OMMP) دارای 44 گویه و 6 خرده مقیاس با دامنه نمره 44 تا 220 استفاده شد. یافته ها: نمره کل درد ذهنی 121. 15±42. 41 با دامنه 44 تا 206 تعیین شد. نمره کلی درد ذهنی در مردان و زنان به ترتیب 123. 67±38. 98 و 120. 31±43. 58 تعیین شد. خرده مقیاس «سردرگمی» بیشترین میانگین نمره و خرده مقیاس «ترس از تنهایی» کمترین میانگین نمره را داشتند. نمره کل درد ذهنی و خرده مقیاس های آن با شدت بیماری و مدرک تحصیلی بیماران ارتباط آماری معنی داری نشان داد (P<0. 05). نتیجه گیری: نمره درد ذهنی بیماران مبتلا به نوروفیبروماتوز در وضعیت نسبتاً نامطلوبی ارزیابی شد.

زمینه و هدف: سلامت دهان و دندان به عنوان مسیر ورودی تغذیه، نقش بی بدیل در تکلم و زیبایی چهره، یکی از مهم ترین عوامل اثرگذار در فعالیت های فیزیکی، اجتماعی و روانشناختی افراد است. این مطالعه به منظور تعیین ارتباط بین شاخص پوسیدگی دندانی (DMFT) و کیفیت زندگی مرتبط با سلامت دهان انجام شد. روش بررسی: این مطالعه توصیفی تحلیلی روی 61 بیمار (29 مرد و 32 زن) در محدوده سنی 50-20 سال مراجعه کننده به کلینیک دانشکده دندانپزشکی گرگان طی سال 1398 انجام شد. شاخص DMFT آزمودنی ها شامل پوسیدگی (Decay)، از دست دادن دندان (Missing) و پر کردگی دندان (Filling) محاسبه گردید. کیفیت زندگی با استفاده از پرسشنامه 36 سؤالی DIDL (Dental Impact on Daily Living) در پنج حیطه شامل ظاهر و زیبایی دندان ها، احساس راحتی در دهان، عملکرد کلی دهان و دندان، محدودیت های غذا خوردن و درد دندان و مفصل فک مورد سنجش قرار گرفت. نمرات حاصله در سه دسته ناراضی (زیر صفر)، نسبتاً راضی (صفر تا 7) و راضی (بیش از 7) تقسیم بندی شدند. یافته ها: میانگین نمره کیفیت زندگی مرتبط با سلامت دهان برابر 5. 14±0. 229 محاسبه شد که نشان دهنده سطح رضایت نسبی از کیفیت زندگی است. ضریب همبستگی پیرسون بین DMFT و کیفیت زندگی مرتبط با سلامت دهان-0. 358 محاسبه شد که براساس آن بین DMFT و کیفیت زندگی (سطح رضایت فرد) رابطه معکوس و معنی دار وجود داشت (P<0. 05). میانگین DMFT در دامنه 0-28 برابر 9. 36 با بیشترین فراوانی 7 و 11 و 13 بود که هر یک 11. 5% از حجم نمونه را شامل شدند. پوسیدگی (D) در دامنه 0-12 با میانگین 3. 44، از دست دادن دندان (M) در دامنه 0-19 با میانگین 1. 98 و پرکردگی دندان (F) در دامنه 0-13 با میانگین 3. 93 قرار داشتند. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان دهنده اثرگذاری معکوس شاخص پوسیدگی دندانی بر کیفیت زندگی بیماران است. کیفیت زندگی وابسته به سلامت دهان و دندان به عنوان یک ساختار چندوجهی بر ابعاد مختلف ظاهر و زیبایی، احساس راحتی دهانی و محدودیت های غذا خوردن به عنوان مؤلفه های بسیار پراهمیت در کیفیت زندگی و رضایت از زندگی تاثیر می گذارد.

زمینه و هدف: برگشت وزن متعاقب جراحی های درمان چاقی از چالش های مهم این روش محسوب می شود. این مطالعه به منظور تعیین عوامل مرتبط با برگشت وزن به دنبال جراحی های باریتریک در بیماران مبتلا به چاقی در شهر گرگان انجام شد. روش بررسی: این مطالعه طولی روی 143 فرد چاق (125 زن و 18 مرد) با میانگین سنی 43. 13±9. 83 سال که طی سال های 1392 لغایت 1398 تحت عمل جراحی باریتریک در شهر گرگان قرار گرفته بودند؛ انجام شد. طی تماس تلفنی از افراد برای شرکت در مطالعه دعوت به عمل آمد. متغیرهای تحقیق (نوع عمل جراحی، گروه خونی، وزن و نمایه توده بدن قبل از جراحی) از پرونده بیماران استخراج و وزن و دورکمر فعلی افراد اندازه گیری و ثبت شد. تشخیص برگشت وزن با توجه به دارا بودن یکی از معیارهای سه تعریف مختلف شامل: برگشت بیش از 25 درصد از حداکثر وزن کم شده بعد از عمل (تعریف یک)؛ برگشت بیش از 10 کیلوگرم از حداقل وزن بعد از عمل (تعریف دو) و افزایش بیش از 5 واحد نمایه توده بدن از کمترین نمایه توده بدن بعد از عمل (تعریف سه) تعیین شد. یافته ها: برگشت وزن در حالت کلی در 33 درصد افراد و برحسب تعریف اول 26. 6%، تعریف دوم 29. 4% و تعریف سوم 18. 2% برآورد گردید. میزان برگشت وزن در مردان بیشتر بود (P<0. 05). 44 نفر (93. 6%) افراد با برگشت وزن مبتلا به چاقی شکمی بودند. 79. 7% از افرادی که به طور متوسط 48 ماه از زمان جراحی باریتریک آنها گذشته بود؛ درجاتی از برگشت وزن را تجربه کردند. شانس برگشت وزن در افرادی با نمایه توده بدنی 50 و بیشتر، 2. 69 برابر بیشتر از افراد با نمایه توده بدنی کمتر از 50 قبل از عمل بود (P<0. 05). در افراد با برگشت وزن میانگین کاهش وزن بعد از عمل به طور معنی داری بیشتر از افراد بدون برگشت وزن بود (P<0. 05). بین برگشت وزن با نوع عمل جراحی، سن، میزان تحصیلات، وضعیت تاهل و گروه خونی ارتباط آماری معنی داری یافت نشد. نتیجه گیری: برگشت وزن با گذشت زمان بعد از جراحی های باریتریک وجود دارد و این روش به عنوان درمان قطعی چاقی نیست. لذا پیگیری طولانی مدت بیمار برای کنترل وزن به خصوص در افرادی که قبل از عمل، نمایه توده بدن 50 یا بیشتر دارند؛ یا افرادی که کاهش وزن بیشتری بعد از عمل تجربه کرده اند؛ ضروری است.

زمینه و هدف: مصرف مواد ایپومی از شایع ترین مشکلاتی است که بار اجتماعی، روانی و اقتصادی زیادی را بر جوامع تحمیل می کند. لذا شناخت عواملی که در درمان مصرف مواد اپیومی نقش دارند؛ امری ضروری به نظر می رسد. این مطالعه به منظور ارزیابی مهار پاسخ و تکانشگری در بیماران مصرف کننده اپیوم انجام شد. روش بررسی: این مطالعه توصیفی تحلیلی روی 170 بیمار (139مرد و 31زن) مصرف کننده اپیوم مراجعه کننده به مرکز درمان نگهدارنده متادون به صورت نمونه گیری در دسترس در شهر گرگان طی سال 1401 انجام شد. برای سنجش مهار پاسخ شرکت کنندگان از آزمون تکلیف علامت توقف (Stop Signal Task: SST) و میزان تکانشگری از پرسشنامه بارت (BARRATT) استفاده شد. یافته ها: میانگین تکانشگری کلی 67. 8±11. 85 تعیین شد. میانگین پاسخ های صحیح 45. 09±5. 67، پاسخ های اشتباه 4. 51±3. 95، تعداد تاخیر 0. 96±2. 32 بود میانگین زمان پاسخگویی به هر محرک 1290±512. 83 میلی ثانیه بود. ابعاد میانگین تکانشگری با سن، میانگین پاسخ ها با سطح تحصیلات و میانگین زمان پاسخ برای مهار پاسخ با سن و سطح تحصیلات ارتباط آماری معنی داری داشتند (P<0. 05). ابعاد مختلف مهار پاسخ با ابعاد تکانشگری (تکانشکری شناختی، بی برنامگی و تکانشگری حرکتی) و تکانشگری کلی همبستگی آماری معنی داری نداشتند. نتیجه گیری: افراد مصرف کننده مواد اپیومی در کل تکانشگرند. همچنین افراد با سن پایین تر و سطح تحصیلات پایین تر نسبت به سایر افراد تکانشگرترند.

زمینه و هدف: یکی از بیماری های مهم جلدی انسان و حیوانات، درماتوفیتوزیس است که مقاومت آن به درمان های رایج رو به افزایش است. این مطالعه به منظور تعیین میزان فعالیت برون تنی ضدقارچی عصاره های اترنفت، دی کلرومتان، اتیل استات، اتانول و هیدرواتانول اندام هوایی درمنه های خراسانی (Artemisia khorassanica)، شرقی (Artemisia scopari) و معمولی (Artemisia vulgaris) علیه قارچ های شایع عامل بیماری درماتوفیتوزیس شامل تریکوفیتون روبروم (Trichophyton rubrum)، تریکوفیتون وروکوزوم (Trichophyton verrucosum)، اپیدرموفیتون فلوکوزوم (Epidermophyton floccosum) و میکروسپوروم کانیس (Microsporum canis) انجام شد. روش بررسی: این مطالعه توصیفی روی عصاره های مختلف اندام هوایی درمنه های خراسانی، شرقی و معمولی علیه جدایه های قارچی Trichophyton rubrum، Trichophyton verrucosum، Microsporum canis و Epidermophyton floccosum انجام شد. اندام های هوایی سه گونه درمنه خراسانی، درمنه شرقی و درمنه معمولی با استفاده از پنج حلال اتر نفت، دی کلرومتان، اتیل استات، اتانول و هیدرواتانول (50%) عصاره گیری و عصاره های حاصل برای اثرات ضددرماتوفیتی علیه Trichophyton rubrum، Trichophyton verrucosum، Microsporum canis و Epidermophyton floccosum غربالگری شدند. سپس آزمایش حداقل غلظت بازدارندگی (MIC) براساس روش رقیق سازی در آگار انجام شد. فعال ترین عصاره ها در آزمون های مقدماتی فیتوشیمیایی مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها: در غربالگری اولیه، میکروسپوروم کانیس و تریکوفیتون وروکوزوم به ترتیب حساسیت (86. 66%) و مقاومت (100%) بیشتری را به عصاره های مورد مطالعه نشان دادند. عصاره های حاصل از درمنه شرقی، از گسترده ترین دامنه فعالیت برخوردار بودند. موثرترین عصاره های به کار رفته در آزمایش ها نیز با MIC برابر با 78. 12 میکروگرم بر میلی لیتر از همین گیاه بودند. عصاره های هیدرواتانولی تمام گونه های گیاهی کمترین فعالیت ضددرماتوفیتی را بروز دادند. نتایج مطالعات مقدماتی فیتوشیمیایی، حضور مشترک ترپنوییدها را در تمام عصاره های اتر نفتی و دی کلرومتانی گونه های گیاهی نشان داد. نتیجه گیری: برخی ترکیبات چربی دوست موجود در عصاره های مختلف به ویژه عصاره های اتر نفتی و دی کلرومتانی درمنه شرقی فعالیت قابل توجه برون تنی ضددرماتوفیتی دارد.

زمینه و هدف: پریودنتیت و آرتریت روماتوئید دو بیماری التهابی مزمن هستند که با یکدیگر ارتباط دارند. با توجه به شباهت بین این دو بیماری، داروهای مصرف شده در بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید می تواند بر شاخص های پریودنتال این بیماران اثرگذار باشد. این مطالعه به منظور تعیین وضعیت شاخص های پریودنتال در مبتلایان به آرتریت روماتوئید تحت درمان با داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی انجام شد. روش بررسی: این مطالعه مقطعی مقایسه ای روی 68 بیمار مبتلا به آرتریت روماتوئید در سه گروه درمان تک دارویی (20 نفر)، دو دارویی (24 نفر) و سه دارویی (24 نفر) و 20 فرد سالم با شاخص پلاک زیر 35 درصد در شهر اردبیل طی در شش ماه دوم سال 1400 انجام شد. گروه تک دارویی شامل متوتروکسات یا هیدروکسی کلروکین، دودارویی شامل ترکیبی از متوتروکسات با هیدروکسی کلروکین یا ادالیمومب یا اینفلکسیمب و سه دارویی شامل ترکیبی از متوتروکسات و هیدروکسی کلروکین با آدالیمومب یا آلتبرل یا سولفاسالازین یا لفلونامید بودند. شاخص های پریودنتال شامل شاخص پلاک (Plaque Index: PI)، از دست رفتن اتصالات کلینیکی بین لثه و دندان (Clinical Attachment Loss: CAL)، شاخص لثه ای (Gingival Index: GI) و خونریزی حین پروبینگ (Bleeding on Probing: BOP) ارزیابی شدند. یافته ها: شاخص های پریودونتال در مقایسه بین سه گروه با درمان های تک دارویی، دو دارویی و سه دارویی تفاوت آماری معنی داری نشان نداد. میانگین شاخص BOP در گروه کنترل به طور معنی داری در مقایسه با سه گروه مصرف کننده دارو بیشتر بود (P<0. 05). میانگین شاخص CAL و GI بین گروه کنترل در مقایسه با گروه های مصرف کننده دارو تفاوت آماری معنی داری نشان ندادند. مقدار میانه شاخص PI در گروه کنترل 29. 6 و در گروه درمان دودارویی 42. 3 تعیین شد که این تفاوت از نظر آماری معنی دار بود (P<0. 05). نتیجه گیری: مصرف داروهای ایمونوساپرسیو بر شاخص های پریودنتال بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید اثری نداشت.

همانژیوم کاورنوس کلیه یک تومور نادر و خوش خیم است. موردی که گزارش می شود مردی 44 ساله بود که به طور اتفاقی در سونوگرافی شکم و لگن توده ای در وی شناسایی شد. در بررسی CT-scan، کارسینوم سلول رنال مطرح شد. با شک به بدخیمی، عمل رادیکال نفرکتومی انجام شد. براساس بررسی های پاتولوژیک شامل هیستوپاتولوژی و ایمونوهیستوشیمی تشخیص نهایی همانژیوم کاورنوس داده شد. این تومور ماهیت خوش خیم دارد و فالوآپ بیمار به شکل کنترل سونوگرافی سه ماه بعد از عمل جراحی انجام شد. این گزارش مورد به خاطر جالب توجه بودن شباهت بالای این تومور به لحاظ بالینی و رادیولوژی به کارسینوم های کلیه، ارایه شد.