پژوهش های علوم دامی ایران
سال:1402 | دوره:15 | شماره:4 |تعداد مقالات:10

این پژوهش با هدف بررسی اثرات جیره­ای سطوح مختلف پودر تفاله انار با یا بدون آنزیم تانن­آز بر عملکرد و برخی پارامترهای خونی بره­های پرواری انجام شد. بدین منظور از 25 رأس بره نر مغانی با متوسط وزن 2± 30 کیلوگرم و میانگین سنی حدود هفت ماهه، در پنج تیمار و پنج تکرار در قالب طرح کاملاً تصادفی استفاده شد. تیمارهای آزمایشی شامل: گروه 1 (شاهد، جیره عاری از تفاله انار و آنزیم)، تیمار 2 (جیره حاوی 5/2 درصد پودر تفاله انار)، تیمار 3 (جیره حاوی 5 درصد پودر تفاله انار)، تیمار 4 (جیره حاوی 5/2 درصد پودر تفاله انار + 05/0 درصد ماده خشک جیره آنزیم تانن­آز) و تیمار 5 (جیره حاوی 5 درصد پودر تفاله انار + 05/0 درصد ماده خشک جیره آنزیم تانن­آز) بود. در طول 74 روز دوره آزمایش (شامل 14 روز عادت پذیری) پارامترهای عملکردی دام شامل میزان مصرف خوراک روزانه، افزایش وزن اندازه­گیری و ضریب تبدیل غذایی محاسبه شد. همچنین جهت تعیین، غلظت فراسنجه­های خونی و فعالیت آنزیم­های کبدی در روزهای 30 و 60 دوره پرورشی نمونه­گیری انجام شد. گنجاندن سطوح مختلف تفاله انار در جیره منجر به تفاوت معنی دار فعالیت آنزیم آلانین فسفاتاز و افزایش گلوکز خون در بین تیمارهای آزمایشی شد (05/0>P). همچنین باعث کاهش اوره خون شد. هیچ یک از پارامترهای عملکردی شامل افزایش وزن، مصرف خوراک در کل دوره آزمایشی تحت تأثیر مصرف تفاله انار با یا بدون آنزیم تانن­آز قرار نگرفت. امّا ضریب تبدیل غذایی در تیمار­های حاوی تفاله انار با آنزیم تانن­آز بهبود یافت. بیشترین میزان شاخص آنتی­اکسیدانی مربوط به جیره حاوی 5 درصد پودر تفاله انار + 05/0 درصد ماده خشک جیره آنزیم تانن­آز بود. بنابراین سطح 5 درصد تفاله انار در کنار آنزیم تانن­آز سبب افزایش سلامت دام و بهبود عملکرد رشد حیوان می­گردد.

وجود عناصر سنگین در خوراک و آب مصرفی دام­ها سبب آلودگی محصولات دامی و بروز مشکلات بهداشتی و سلامتی برای انسان شده که این موضوع نگران کننده و مهم است، لذا به منظور بررسی مقادیر باقی مانده عناصر سنگین شامل سرب، کادمیوم، کروم، آرسنیک و نیکل در شیر و بافت­های بدن گاوهای شیری هلشتاین در استان خراسان شمالی دو آزمایش در سه منطقه طراحی و مقادیر عناصر فوق در شیر و بافت­های بدن گاو­های شیری با استفاده از دستگاه پلاسمای جفت شده القایی- نشر اتمی (ICP) اندازه­گیری، و مورد مطالعه قرار گرفت. در آزمایش اول، سه واحد گاوداری شیری در فواصل مکانی یکسان از صنایع بزرگ استان انتخاب گردید و در هر واحد از شیر تعداد 10 راس گاو شیری نمونه­گیری و مقادیر عناصر فوق اندازه گیری گردید. در آزمایش دوم، از تعداد پنج راس از گاو­های شیری هر یک ازمناطق فوق از بافت های عضله ران، قلب، کبد، کلیه و ریه های آن ها نمونه گیری و عناصر سنگین در بافت های فوق اندازه گیری شد. نتایج آزمایش اول نشان داد، میزان کروم در شیر گاوهای منطقه یک و میزان نیکل در شیر گاوهای منطقه دو به طور معنی­داری بالاتر از سایر مناطق بود. نتایج آزمایش دوم نشان داد، میزان فلزات کروم و نیکل در بافت عضله ناحیه ران گاوهای منطقه یک و میزان کادمیوم در بافت قلب گاوهای منطقه سه به طور معنی داری بالاتر از سایر مناطق بود. میزان عناصر آرسنیک و کادمیوم در بافت کلیه و میزان کروم و نیکل در بافت ریه گاوهای هلشتاین نیز تحت تأثیر مناطق مختلف قرار گرفت، به طوری که میزان آرسنیک، کروم و نیکل در منطقه دو، و میزان کادمیوم در منطقه سه بالاتر ازسایر مناطق بود. بدون در نظر گرفتن مناطق، بالاترین مقادیر عناصر در بافت­ها مربوط به غلظت عنصر سرب بود و کبد بیشترین غلظت سرب را نسبت به سایر بافت­ها داشت.

یکی از شاخص­های مهم و مؤثر در تغذیه و افزایش بهره­وری گوسفند، سطح انرژی به­کار رفته در جیره می­باشد. با هدف مطالعه بررسی اثر سطح و منبع مختلف روغن بر عملکرد تولیدی و تولیدمثلی میش­های کردی، از 56 رأس میش نژاد کردی غیرآبستن با میانگین سنی یک­ساله و میانگین وزنی 5/2±35/41 کیلوگرم به مدت 60 روز (14 روز دوره عادت پذیری) در طرح کاملاً تصادفی با هفت تیمار و هشت تکرار استفاده شد. تیمارهای آزمایشی به­ترتیب شامل: 1- جیره پایه بدون روغن، 2- جیره پایه حاوی دو درصد روغن آفتابگردان، 3- جیره پایه حاوی دو درصد روغن کانولا، 4- جیره پایه حاوی دو درصد پیه، 5- جیره پایه حاوی چهار درصد روغن آفتابگردان، 6- جیره پایه حاوی چهار درصد روغن کانولا و 7- جیره پایه حاوی چهار درصد پیه بود. مقدار خوراک مصرفی به­صورت روزانه و افزایش وزن در کل دوره محاسبه و ثبت شد. فراسنجه­های خونی شامل کلسترول، تری­گلیسرید، گلوگز و آلبومین در هفته پایانی آزمایش اندازه­گیری شد. بعد از زایش نیز فراسنجه­های تولیدمثلی نظیر نرخ بره­زایی، دوقلوزایی، مرده­زایی و آبستنی محاسبه گردید. نتایج نشان داد، بیشترین نرخ آبستنی (100درصد)، بره­زایی (125 درصد) مربوط به میش­های دریافت کننده جیره­های دارای دو درصد روغن پیه و چهار درصد روغن آفتابگردان بود. بیشترین افزایش وزن بدن و بهترین (کمترین) ضریب تبدیل خوراک در میش­های مصرف کننده جیره دارای دو درصد روغن آفتابگردان بود که تفاوت معنی­داری با گروه شاهد داشت. ولی با سایر گروه­ها این اختلاف غیر معنی دار بود. غلطت تری­گلیسیرید، غلظت پروتئین کل پلاسما و آلبومین پلاسما تحت تأثیر منابع روغن و چربی در جیره ها قرار نگرفت و هیچ گونه تفاوت معنی­داری بین جیره­ها مشاهده نشد. میانگین ضرایب قابلیت هضم ظاهری ماده خشک، چربی خام و ماده آلی مواد مغذی بین تیمارها، تفاوت معنی­داری وجود داشت. به­طور کلی، نتایج این تحقیق نشان داد که بین دو و چهار درصد روغن­های استفاده شده در جیره تفاوت معنی­دا ی وجود نداشت و به منظور کاهش نرخ هزینه های مصرفی میزان دو درصد در جیره پیشنهاد می­گردد.

هدف این پژوهش، مطالعه اثر پودر زنجبیل بر فراسنجه های اسپرم، باروری و نرخ جوجه درآوری نمونه های منی اخذ شده از خروس های مادرگوشتی تغذیه شده با زنجبیل بود. این پژوهش با تعداد 27 قطعه خروس مادر گوشتی راس 308 با سن 47 هفته و به صورت طرح کاملاً تصادفی با سه تیمار و نه تکرار در هر تیمار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل: جیره شاهد (عدم تغذیه پودر زنجبیل)، تغذیه روزانه 5/7 گرم پودر زنجبیل و تغذیه روزانه 15 گرم پودر زنجبیل در کیلوگرم جیره بود. پس از گذشت یک دوره عادت دهی (48- 47 هفتگی) و یک دوره دو هفته ای تغذیه پودر زنجبیل (50-49 هفتگی)، فراسنجه های کیفی اسپرم طی هشت هفته (51 تا 58 هفتگی) پس از یخ گشایی ارزیابی شد. نمونه های منی هفته های 59 و 60 پس از یخ گشایی برای ارزیابی نرخ باروری و جوجه درآوری، به 60 قطعه مرغ مادرگوشتی (20n=) تلقیح شد. نتایج نشان داد، تحرک کل و پیش رونده و زنده مانی اسپرم در پرندگانی که سطح 5/7 و 15 گرم پودر زنجبیل دریافت کرده بودند نسبت به شاهد افزایش پیدا کرد (05/0>P). بالاترین عملکرد غشای پلاسمایی در پرندگان دریافت کننده سطح 15 گرم پودر زنجبیل مشاهده شد (05/0>P). فراسنجه ناهنجاری اسپرم تحت تأثیر تیمار آزمایشی قرار نگرفت (05/0P). در کل، نتایج این پژوهش نشان از تأثیرات مثبت تغذیه ی پودر زنجبیل بر کیفیت اسپرم، باروری و جوجه درآوری خروس های مادرگوشتی پس از یخ گشایی داشت.

در این آزمایش، به منظور بررسی اثر بیوچار پسماند تر بر بهبود عملکرد و مورفولوژی روده جوجه های گوشتی تحت تنش سرمایی، 350 قطعه جوجه گوشتی راس-308 (مخلوط دو جنس با نسبت مساوی نر و ماده) در قالب طرح کاملاً تصادفی به هفت تیمار، پنج تکرار و 10 جوجه در هر تکرار اختصاص یافتند. تیمارهای آزمایشی شامل: 1) جیره شاهد مثبت (دمای توصیه شده)، 2) جیره شاهد منفی (جیره پایه؛ تنش سرمایی)، 3 تا 7) به ترتیب جیره شاهد منفی + 5/0، 75/0 و یک درصد بیوچار پسماند تر، 02/0% پروبیوتیک اکوباکتو- پی (Ecobacto-P) و یک درصد زئولیت بودند. در گروه تنش سرمایی، از ابتدای هفته دوم تا انتهای آزمایش (42 روزگی) دمای سالن به 17 درجه سانتی گراد کاهش داده شد. نسبت به گروه شاهد پرورش یافته در شرایط دمایی نرمال، تنش سرمایی منجر به کاهش خوراک مصرفی و کاهش افزایش وزن روزانه و افزایش تلفات کل و آسیتی شد. همچنین، سبب کاهش غلظت پروتئین کل، گلوبولین و آلبومین سرم خون و درصد لنفوسیت و افزایش شمار گلبول سفید خون، هموگلوبین، درصد هتروفیل و نسبت هتروفیل به لنفوسیت، عیار آنتی بادی علیه SRBC شد. تنش سرمایی وزن نسبی تیموس، pH گوشت ران و سینه، قرمزی گوشت سینه و زردی گوشت ران را کاهش و میزان روشنایی گوشت ران و سینه و غلظت مالون دی آلدهید گوشت سینه را افزایش داد (05/0 P<). با توجه به مقایسات گروهی بین گروه شاهد پرورش یافته در شرایط تنش سرمایی و گروه های دریافت کننده افزودنی ها، پروبیوتیک، بیوچار و زئولیت قادر به بهبود عملکرد رشد در کل دوره، کیفیت گوشت سینه و ران، غلظت متابولیت ها و شمار سلول های خونی نشدند و در شرایط این آزمایش نتوانستند اثرات منفی تنش سرمایی جبران کنند.

هدف از این تحقیق، بررسی اثر ژنوتیپ های مختلف جایگاه اگزون 2 هورمون رشد بر وزن زنده غاز می باشد. برای اجرای این تحقیق ابتدا تعداد 300 قطعه جوجه غاز از تخم تولیدی گله تحقیقاتی ایستگاه ملکان جوجه کشی شده و به مدت پنج ماه پرورش یافت. غازهای پرورشی ماهانه به صورت انفرادی وزن کشی شده و در پایان دوره پرورش از آن ها خون گیری به عمل آمد. پس از اخذ نمونه خون و استخراج DNA ژنومی، ناحیه مورد نظر از اگزون 2 ژن هورمون رشد با استفاده از واکنش زنجیره ای پلی مراز تکثیر شد. چندشکلی ژن هورمون رشد و ژنوتیپ غازها برای این ژن با روش SSCP و با استفاده از الکتروفورز محصولات PCR واسرشته شده بر روی ژل پلی آکریلامید 10 درصد رنگ آمیزی شده با نیترات نقره تعیین گردید. تأثیر ژن هورمون رشد بر روی عملکرد رشد غاز با استفاده از نرم افزار SPSS و در قالب طرح کاملاً تصادفی تجزیه و تحلیل گردید. در این تحقیق، فراوانی الگوهای ژنوتیپی 1، 2 و 3 به ترتیب 15/48، 44/44 و 41/7 درصد حاصل گردید. با توجه به نتایج به دست آمده، تأثیر چندشکلی حاصل بر رشد جوجه غازها در سنین یک و دو ماهگی معنی دار بوده و الگوی ژنوتیپی سوم میانگین وزن زنده بیشتری را نشان داد. درصورتی که در ماه های سه، چهار و پنج علی رغم بالا بودن وزن زنده در غازهایی با ژنوتیپ سوم، اختلاف معنی داری حاصل نگردید. با توجه به پایین بودن فراوانی الگوی مؤثر در افزایش وزن جوجه غازها، انتظار می رود که افزایش فراوانی این ژنوتیپ در گله های پرورشی موجب افزایش میانگین وزن زنده جوجه غازها در مدت پرورش گردد.

امروزه می­توان با روش­های بیوانفورماتیکی داده­های حاصل از مطالعات و پلتفرم های مختلف را ادغام و از آن­ها بهره برد. در این مطالعه، با ادغام داده­های ریزآرایه و RNA-Seq بافت عضله گوسفند نژاد تکسل موجود در پایگاه داده به مقایسه پروفایل ترنسکریپتومی عضله در دو مقطع سنی جنینی و بلوغ پرداخته شد. برای محاسبه مقادیر بیانی عضله ریزآرایه مربوط به دوران جنینی از بسته­های نرم­افزاری Limma، Biobase و GEOquery در محیط R و برای محاسبه مقادیر بیانی عضله RNA-Seq از پروتکل Tuxedo و بسته نرم­افزاری HTSeq در محیط لینوکس و بسته­نرم­افزاری DESeq2 در محیط R استفاده شد. سپس دو نوع مقادیر بیانی ادغام شدند. نتایج نشان داد، در بافت عضله بین مقطع سنی بلوغ و جنینی بیان 62 ژن (37 ژن افزایش و 25 ژن کاهش بیان) اختلاف معناداری داشتند. با رسم شبکه ژنی بین ژن­های افتراقی، 15 ژن منتخب MYH1، ACTN3، CASQ1، TMOD4، FBP2، SLC2A4، MX1، COX4I1، SOD2، MFN2،UQCRB، UCP3، PRKAB2، PHKG2، PPP1R3C شناسایی شدند. عملکرد این ژن­ها در تکثیر سلولی، تشکیل میوفیبریل­ها و متابولیسم­های چربی­زایی ثابت شده­است. آنالیز هستی­شناسی ژن­های افتراقی نقش برخی از این ژن­ها مثل ACTN3 وCASQ1 را در فرآیندهای زیستی مثل توسعه سلول عضلانی مخطط، مسیرهای علامت دهی Calcineurin-NFAT و JAK-STAT آشکار کرد. این مطالعه علاوه بر تأیید روش ادغامی داده­های ناهمگن، دیدی کلی از تفاوت های ترنسکریپتومی بافت عضله­ گوسفند تکسل در دو مقطع مهم سنی را فراهم آورد تا ژن­های منتخب معرفی­شده منبع مفیدی برای بررسی های زیستی ژن های مربوط به رشد و نمو عضله باشد.

در طی سالیان طولانی، حیوانات در ﻣﻌﺮض ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻧﺘﺨﺎب ﻃﺒﯿﻌﯽ، راﻧﺶ ژﻧﺘﯿﮑﯽ و ﺟﻬﺶ­های متعدد ﻗﺮار گرفته­اند، بنابراین چنین ﻋﻮاﻣلی ﺳﺒﺐ ﺗﻐﯿﯿﺮات در ﺑﯿﻦ و داﺧﻞ ﮔﻮﻧﻪ­ها شده است. از سویی دیگر امروزه ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻮﻟﯿﺪ سبب کاهش تنوع ژنتیکی گونه­ها بوده که ﻧﮕﺮاﻧﯽ­ﻫﺎی ﺷﺪﯾﺪی را ﺑﺮای ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﻮﻟﯿﺪی ﺣﯿﻮاﻧﺎت در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﺑﻪ وﺟﻮد آورده اﺳﺖ. هدف از انجام این تحقیق، شناسایی مناطق ژنومی تحت انتخاب در گوسفندان اهلی در مقایسه با گوسفندان وحشی ایران و بررسی هستی شناسی ژن­های کاندید مرتبط با صفات اقتصادی می­باشد. در این تحقیق، داده­های دو گروه گوسفند اهلی (106 راس) و وحشی (8 راس) بومی ایران بعد از ویرایش و کنترل کیفیت با نرم افزارهای R و Plink مورد آنالیز قرار گرفتند و نتایج حاصل با استفاده از سرورهای آنلاین DAVID، GeneCards و UniProtKB تفسیر شدند. نتایج نهایی نشان دادند، 95 منطقه ژنومی روی 23 کروموزوم در گوسفند وحشی و اهلی با هم اختلاف داشتند و بیشترین اختلاف روی کروموزوم­های 13 و 7 بوده که به ترتیب با ژن­های 14 و 9 مرتبط می­باشند. بررسی مناطق ژنومی دارای اختلاف در دو نژاد نشان دادند که این مناطق با صفات کیفیت و کمیت گوشت، شیر، چربی، استخوان (با فراوانی بالاتر در گونه اهلی) و سیستم ایمنی و مقاومت به انگل (با فراوانی بالاتر در گونه اهلی) مرتبط می­باشند. برخی از ژن­های مهم شناسایی شده، شامل GABRB1، GRM3، HERC1، HERC3 و KCND2 بودند. در بررسی هستی شناسی ژن­ها، مسیرهای زیستی شناسایی شده مربوط به کانال­های عبور یون ها از غشای سلولی، فرآیندهای تحریک عصبی عضلات، رشد مغز و مخچه، انتقال غشایی یون های غیر آلی بود. مشخص نمودن صفات مهم اقتصادی و مکان­یابی بخش هایی از ژنوم که در اثر انتخاب تغییر پیدا کرده­اند، می­تواند در برنامه­های اصلاح نژادی گوسفند در کشور مورد استفاده قرار گیرد.

هدف از پژوهش حاضر، انتخاب بهترین ماتریس روابط خویشاوندی ژنومی برای پویش ژنومی چندجمعیتی است. ساختار ژنتیکی جمعیت­ها منحصر به فرد هستند، بنابراین برای تشکیل ماتریس روابط خویشاوندی ژنومی چند جمعیتی از ماتریس روابط خویشاوندی ژنومی بلوک­بندی شده استفاده می شود. در این مطالعه، ابتدا دو جمعیت با ساختار ژنتیکی متفاوت شبیه­سازی شدند. سپس ماتریس روابط خویشاوندی ژنومی معمولی (G)، ماتریس روابط خویشاوندی ژنومی بلوک­بندی شده (BG) و ماتریس روابط خویشاوندی ژنومی بلوک­بندی وزن­دهی شده با واریانس ژنوتیپی برآورد شده با بیز B (WBG) برای حیوانات تشکیل شدند و برای مطالعات پویش ژنومی تک مرحله­ای استفاده شدند. علاوه بر آن، با روش بیزB پویش ژنومی انجام شد و با پویش های ژنومی تک مرحله­ای مقایسه شدند. نتایج پویش ژنومی با استفاده از ماتریس­های روابط خویشاوندی G، BG و WBG نشان داد که به طور میانگین به ترتیب 14، 16، 21 نشانگر ژنومی مرتبط با QTL های صفات شناسایی شدند که واریانس ژنتیکی توجیه شده بالای یک درصد دارند. همچنین با استفاده از روش آماری بیز B تنها دو نشانگر ژنومی با واریانس بالای یک درصد شناسایی شدند. علاوه براین، میانگین صحت­های پیش­بینی ارزش اصلاحی ژنومی در لحظه هم­گرایی با استفاده از ماتریس­های G، BG و WBG به ترتیب 36/0، 39/0، 43/0 برآورد شدند. نتیجه گیری کلی نشان­داد که استفاده از ماتریس­های روابط خویشاوندی ژنومی BG و WBG می­تواند باعث بهبود پویش ژنومی چندجمعیتی یا چندنژادی شود.

این تحقیق به منظور بررسی صفت طول عمر تولیدی حقیقی و همبستگی آن با تولید شیر در سال های 1385 تا 1400، در 20 مزرعه گاو شیری صنعتی هلشتاین در ایران صورت پذیرفت. بدین منظور، رابطه بین طول عمر حقیقی(TPL) ، حداکثر تولید شیر 305 در طول عمر (LMP305) و حداکثر پیک تولید شیر در طول عمر (LPMP) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای بررسی رکوردهایTPL ، LMP305 و LPMP به ترتیب از اطلاعات 113584، 78036 و 111276 راس گاو استفاده شد. میانگین TPL، LMP305 و LPMP در حیوانات تحت مطالعه به ترتیب 57/33 ماه، 12472 کیلوگرم و 83/51 کیلوگرم محاسبه گردید. بیشترین همبستگی بین LMP305 و LPMP بود که 66/74 درصد محاسبه شد. همبستگی بین TPL  و LPMP، 88/47 درصد و همبستگی بین TPL و LMP305، 27/33 درصد محاسبه شد. همبستگی مثبت بین TPL،LMP305  و LPMP نشان می دهد که گاوهای با پیک تولید بالاتر، تولید شیر بیشتری نیز در یک دوره شیردهی داشته و همچنین عمر تولیدی حقیقی بالاتری نیز دارند. با توجه به همبستگی مثبت بالای محاسبه شده در این گزارش، می توان این استنباط را داشت که در صورتی که انتخاب برای گاوهای با طول عمر بیشتر در گله صورت پذیرد، نه تنها می توان طول عمر تولیدی گاوها را افزایش داد، بلکه می توان تولید شیر را نیز همراه با آن در نسل های آینده بهبود بخشید.